Morgunblaðið - 15.09.1991, Page 13

sé réttlætanleg. Nauðsynlegt sé
að draga þetta mikið úr þorsk- ög
ýsuveiðum. „í framhaldinu tel ég
að hreinlega eigi að loka töluvert
miklu af hryggningar- og uppeldis-
stöðvum fyrir veiðumítil að byggja
upp stofnana. Það er allt of lítið/
af fiski að vaxa upp. Aflasamdrátt-
urinn er auðvitað mjög þungbær
fyrir alla aðila, en þetta er stað-
reynd sem menn verða að átta sig
á,“ segir Sigurðúr.
„Hægt hefur verið að sýna fram
á ákveðna hagræðingu með sam-
einingu fyrirtækja. Menn hafa
hinsvegar ekkert náð saman um
það hér í Eyjum, ýmissa hluta
vegna, til dæmis hafa menn horft
á hvað gera ætti við fasteignir auk
hugsanlegrar eignahlutdeildar.
Menn eru að minnsta kosti ennþá
hver í sínu horni og engin slík
umræða í gangi,“ segir Sigurður.
Aflinn færist
út á sjó
„Almennt séð reyna menn að
nýta hráefnið betur með því að
gera meiri verðmæti úr því, ásamt
því að hagræða veiðiheimildum,"
segir Einar Svansson, fram-
kvæmdastjóri Fiskiðjunnar hf. og
Skagfirðings hf. á Sauðárkróki.
„Þessi mikla skerðing nú getur
valdið ýmsum aukaáhrifum í þjóð-
félaginu sem ekki verður séð fyrir,
eins og til dæmis það að fyrir-
tæki, sem hugsanlega hefðu getað
bjargað sér, lognist út af fýrr en
ella. Hitt, sem er alvarlegra, er að
til komi ákveðin breyting innan
sjávarútvegsins. Ég hef til dæmis
trú á því að aflinn færist í auknum
mæli út á sjó, á frystitogarana og
það held ég að gangi þvert á það
sem stjómvöld settu sér sem mark-
mið í upphafi. Fyrir vikið tel ég
að framboð á fiskmörkuðum hljóti
að minnka því óneitanlega hafa
frystitogaramir bestu möguleik-
ana á að kaupa þá upp sem hætta,“
segir Einar.
Prófsteinninn
á byggðastefnuna
Einar segist ekki óttast atvinnu-
leysi í greininni nema því aðeins
að fyrirtæki verði gjaldþrota. Á
stærri stöðunum hefði frekar vant-
að fólk í vinnsluna frekar en hitt
og nú sæi hann fram á það í fyrsta
skipti að Sauðkrækingar þyrftu
að fá útlendinga í vinnu í vetur.
„Þau fyrirtæki, sem voru hinsveg-
ar illa stödd fyrir skerðinguna, eiga
eftir að lenda í miklum hremming-
um, en prófsteinninn á byggða-
stefnuna verður væntanlega á Suð-
ureyri. Ef þar fer illa verður þeim
sem koma á eftir ekkert frekar
hjálpað. Það er dálítið harkalegt
að taka vinnu frá fólki, sem unnið
hefur í físki aila sína tíð. Fyrsta
skylda stjórnvalda í stöðunni er
að beita sér fyrir sameiningu fyrir-
tækja. Hægt hefði verið að koma
á fót sérstökum sameiningarsjóði
fyrirtækja, en slíkur sjóður hefði
getað ráðið úrslitum á mörgum
þeim stöðum sem hafnað hafa
sameiningu nú,“ segir Einar.
Skörp skil
Að mati Þorsteins Más Baldvins-
sonar hjá Samheija á Akureyri eru
að verða mjög skörp skil í sjávarút-
veginum þó hann vilji ekki spá
neinum stórbreytingum. „Þau fyr-
irtæki, sem byggja sín fyrirtæki
upp á samræmingu veiða og
vinnslu og ráða við það, verða að
mínu mati ofan á í samkeppninni.
Þá mun framboð af físki frá aðil-
um, sem eru eingöngu í útgerð,
aukast þannig að framboð á fisk-
mörkuðunum mun jafnframt auk-
ast. Ég hef trú á að fískvinnslufyr-
irtækjum muni fækka á næstunni
og aukin skil verði á milli veiða
og vinnslu hjá minni fyrirtækjun-
um. Þá mun útgerð og fískvinnslu
ekki verða liðið lengur að sækja
reglulega í opinbera sjóði, eins og
verið hefur. Eftir að sjávarút-
vegurinn hefur farið í gegnum
ákveðna uppstokkun mun veiði-
leyfagjald verða tekið upp í ein-
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15. SEPTEMBER 1991
Kvótaþróun milli kjördæma Ki'ioi inHir Kr»rr«l/'ínil/-Ir>
puouuun puior\iyuua /im J —
nuu 300 - _
200 -j Vestfirðir ~ — S Vesturland ~ -
100 - -
Suðurland
1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 |
hverri mynd, en í nokkur ár í við-
bót þarf útgerðin að fá frið til
hagræðingar," segir Þorsteinn
Már.
Lífsspursmál
gámamanna
„Við hugsum til þess að reyna
að fá sem mest fyrir aflann hveiju
sinni og þess vegna er frumskil-
yrði'að útflutningur á ferskum físki
verði áfram við líði. Ég fullyrði
það, að ef við fáum ekki að flytja
físk á erlenda markaði, þá getum
við útgerðarmenn hér í bæ alveg
eins lagt upp laupana. Þetta er lífs-
spursmál fyrir okkur. Við fáum
miklu hærra skilaverð* úti en hér
heima þrátt fyrir aukinn kostnað
og skerðingu aflans," segir Guðjón
Rögnvaldsson, framkvæmdastjóri
Kleifars hf. og Sæhamars hf. I
Vestmannaeyjum, en þau fyrirtæki
gera út togbáta og eiga auk þess
hlut í fiskvinnslu, en byggja mest-
megnis á gámaútflutningi.
„Ég er sammála því að þjóðin
eigj fiskinn í sjónum, en ekki ein-
stakir útgerðarmenn. Hinsvegar
höfum við afnotarétt af honum og
eigum því að getað ráðstafað afl-
anum að vild. Þær staðhæfingar
fiskvinnslunnar um að gámaút-
13
flutningurinn sé að ganga frá
vinnslunni er ekki alls kostar rétt-
ar því það gleymist oft í umræð-
unni að vinnslan á um 80% af út-
gerðinni. Það eru því ekki nema
15-20% af útgerðarmönnum, sem
geta ráðstafað sínum afla sjálfir
og það er ekki stór hluti af heild-
inni,“ segir Guðjón.
Að mati Guðjóns ber stjórnvöld-
um skylda til að banna veiðar inn-
an fjögurra mílna landhelgi. Og
loka ætti uppeldis- og hryggning-
arsvæðum fyrir veiðum árið um
kring. „Svæðunum hefur aðeins
verið lokað í stuttan tíma í einu
og þegar flotanum hefur verið
hleypt inn á þessi svæði aftur hef-
ur verið gengið frá þeim. Slíkt
hefur blóðbaðið verið. Við bindum
nú vonir okkar við Grænlands-
göngu og treystum á að yfirvöld
gefi út auknar aflaheimildir þegar
á líður kvótaárið. Það verður að
gerast ef þjóðfélagið á að lifa.“
Frá Kaupmannahöfn
kemstu fljótt og
örugglega til
áfangastaða um heim
allan
Kaupmannahafnarflugvöllur er einn besti
tengiflugvöllur í heimi. Þaðan fljúga á hverjum degi yfir
200 vélar á vegum SAS til borga um heim allan.
Auk þess njóta farþegar með SAS og einkum þeir sem
ferðast á Euro Class, meiri og betri aðbúnaðar á
Kaupmannahafnarflugvelli en aðrir farþegar.
Hafdu samband við ferðaskrifstofuna þína
ff/ff£AS
Flugfélag athaf nafólks
Laugavegur 3, sfmi 62 22 11