Morgunblaðið - 18.09.1991, Síða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAQUR 18. SEPTEMBER 1991
Dagvist bama:
23,6 milljóna króna
aukafjárveiting vegna
gæslu hjá dagmæðrum
BORGARRÁÐ hefur samþykkt
23,6 milljóna króna aukafjár-
veitingoi til niðurgreiðslu á dag-
vistargjöldum vegna barna ein-
stæðra foreldra er dvelja hjá
dagmæðrum. Að sögn Bergs
Felixsonar framkvæmdastjóra
Dagvistar barna, er greitt niður
1.250 þús.
kr. slátur-
kostnaður
á meðalbú
SLÁTUR- og heildsölukostnað-
ur dilkakjöts er nú 140,95 kr. á
hvert kíló, samkvæmt ákvörðun
fimmmannanefndar, og hefur
hann hækkað um 4,5% frá því
í síðustu sláturtíð. Við bætist
síðan 12 kr. verðmiðlunargjald,
sem er óbreytt frá því í fyrra,
þannig að heildarkostnaðurinn
er 152,95 kr. á kíló og hefur
hækkað um 4,2% milli ára. Sam-
kvæmt þessu nemur heildar-
kostnaðurinn nú um 2.233 kr. á
meðaldilk, eða um 1.250 þúsund
krónum á meðalbú.
Grundvallarverð til bænda í sauð-
fjárframleiðslu er nú 438,31 kr.
fyrir hvert kfló af 1. flokks dilka-
kjöti (2. verðflokkur). Slátur- og
heildsölukostnaður er því 35% af
verðinu til bænda, og miðað við
grundvallarbú (400 vetrarfóðraðar
kindur) er hann samtals um 1.250
þúsund krónur, en laun bóndans
samkvæmt verðlagsgrundvelli eru
1.640 þúsund krónur.
-----» ♦ ♦
með 500 börnum, sem dvelja hjá
dagmæðrum og eru það mun
fleiri börn en áætlanir gerðu
ráð fyrir. Samtals greiðir borg-
in 90 milljónir á árinu vegna
gæslu barnanna.
Sagði Bergur, að reglan væri sú
að greiddur væri mismunur á þeirri
upphæð sem einstætt foreldri
greiddi til dagmóður og þess sem
greitt er fyrir heilsdagsvist á leik-
skóla. „Það er talað um að dagvist-
argjöld hafi staðið í stað þar til 1.
september síðastliðinn og höfðu þá
staðið í stað frá 1. nóvmber 1989
en gjöld til dagmæðra fylgja verð-
lagi,“ sagði Bergur.
Bergur benti á að börnum ein-
stæðra foreldra hefði fjölgað veru-
lega undanfarin ár ef miðað er við
þær spár sem gerðar hafa verið og
allar áætlanir eru byggðar á. Um
500 börn eru í dagvist hjá dagmæð-
rum. Sum þeirra eru á biðlista eftir
heilsdagsvist en önnur kjósa að
vera hjá dagmæðrum.
Morgunblaðið/Guðjón Guðmundsson
Orka í Bjarnarflagi
Tvær af kraftmestu borholunum á Kröflusvæði eru
í svonefndu Bjarnarflagi og voru þær boraðar 1979-
1980. Að sögn Ásgríms Guðmundssonar hjá Orku-
stofnun voru þær opnaðar aftur nýlega eftir nokkra
hvfld og eru þær því einkar öflugar þessa dagana.
Þær voru upphaflega boraðar fyrir Kísiliðjuna og
er orkan leidd í pípum til verksmiðjunnar. Hluti or-
kunnar er einnig notuð til raforkuframleiðslu í Bjarn-
arflagi þar sem er þriggja megawatta rafstöð. Ork-
an er leidd inn á kerfi Landsvirkjunar. Þegar umbrot-
in gengu yfir í Bjamarflagi og á Kröflusvæði á sín-
um tíma skemmdust flestar holur sem boraðar höfðu
verið, eða tíu talsins. Holurnar tvær voru boraðar
eftir umbrotin og fyrir utan umbrotasvæðið.
Verktakasamband íslands ályktar gegn greiðsluerfiðleikalánum:
Hafa bjargað fjölda fjöl-
skyldna frá gjaldþroti
- segir Jóhanna Signrðardóttir félagsmálaráðherra
JÓHANNA Sigurðardóttir félagsmálaráðherra segir að húsbréfalán
vegna greiðsluerfiðleika hafi bjargað fjölda fjölskyldna frá gjald-
þroti. Það sé af og frá að lánin fari til neyslu, því Húsnæðjsstofnun
^ 9 gangi vandlega úr skugga um það áður en lán sé veitt. í ályktun
O v»pi frá stjórn Verktakasambands íslands er skorað á ríkisstjórnina að
CAi X CIU stöðva nú þegar með lögum útgáfu húsbréfa vegna greiðsluerfið-
leika. Húsbréfakerfið hafi ekki verið sett á laggirnar til að leysa
almennan fjárhagsvanda fólks eða að standa undir neyslu eða eyðslu
almennings.
hjóli fyrir bíl
DRENGUR á reiðhjóli varð fyrir
bíl við Hörðaland í Fossvogi um
níu leytið í gærkveldi.
Hann var fluttur á slysadeild og
voru meiðsli hans ekki talin alvar-
leg.
Jóhanna sagði að samtals hefðu
borist um 1.300 umsóknir um
greiðsluerfiðleikalán. 635 umsóknir
hefðu verið afgreiddar, um 300
umsóknum hefði verið synjað og
um 300 umsóknir væru enn óaf-
greiddar. Lagaheimild vegna
greiðsluerfiðleikalánanna væri
tímabundin og rynni sjálfkrafa út
um áramótin. Hins vegar væri í
athugun hvort eitthvað ætti að
þrengja að þeim skilyrðum sem
Póstur og sími leggur ríkissjóði til 900-1.000 milljónir á næsta ári:
Gjöld stofminarinnar þurfa
að hækka Um 12“15 /o a an Húsnæðisstofnun ríkisins:
væru fyrir að fólk fengi greiðsluerf-
iðleikalán, meðal annars hvað varð-
aði hámarksupphæð.
Það væri auðvitað ástæða til þess
að athuga hvort einhveijar leiðir
væru til þess að draga úr framboði
á'húsbréfum. Auk greiðsluerfiðleik-
alánanna væri enn verið að fjár-
magna húsnæðiskerfið frá 1986,
en því yrði væntanlega lokið um
áramót. Þetta hefði orsakað að
framboð á húsbréfum væri meira
en æskilegt væri. Gert hefði verið
ráð fyrir í upphafi að framboð hús-
bréfa yrði 12-13 milljarðar en nú
stefndi í að það væri 15,5. milljarð-
ar vegna greiðsluerfiðleikalánanna.
Á móti kæmi að lán til einstakl-
inga vegna íbúðakaupa frá bönkum
og sparisjóðum hefðu minnkað mjög
mikið. Samkvæmt tölum sem hún
hefði undir höndum hefðu þessi lán
dregist saman um 1.800 milljónir
milli áranna 1989 og 1990 úr tæp-
um 3,3 milljörðum í 1,466. .„Það
eru þessi skammtímalán sem fólk
hefur verið að taka með 8-9% raun-
vöxtum, sem hafa leitt til greiðslu-
erfíðleika hjá mörgum," sagði Jó-
hanna. Enn meiri breytingar væru
á milli áranna 1990 og 1991. Fyrstu
fjóra mánuði ársins 1990 hefðu
þessi Ián numið 821 milljón, en
fyrstu fjóra mánuði þessa árs hefðu
þau verið 240 milljónir. Auk þessa
væru handhafabréf vegna íbúða-
kaupa sem gefín hefðu verið út til
fjögurra ára nær horfín.
Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra sagði að um þessar mundir
færu fram viðræður milli fjármála-
og félagsmálaráðuneytis um þann
vanda sem kominn væri upp í hús-
bréfakerfínu. „Það er alveg ljóst að
þessi mikla lánafyrirgreiðsla til
þeirra sem ályktunin tekur til veld-
ur auðvitað verulegum vanda vegna
lánsfjárþarfarinnar sem þetta skap-
ar fyrir ríkið,“ sagði Friðrik.
- segir Guðmundur Björnsson, að-
stoðar póst- og símamálastjóri
GERT er ráð fyrir að Póstur og sími skili ríkissjóði 900-1.000 milljón-
um á næsta ári samkvæmt því fjárlagafrumvarpi sem nú er í undirbún-
ingi, að því er kom fram hjá Guðmundi Björnssyni, aðstoðar póst-
og símamálastjóra í samtali við Morgunblaðið. I ár er gert ráð fyrir
að 550 miiljónir króna renni í rikissjóð frá Pósti og síma og sagði
Guðmundur að þetta gerði það að verkum að gjöld stofnunarinnar
þyrftu að líkindum að hækka um 12-15% á ársgrundvelli. Halldór
Blöndal, samgönguráðherra, segir að það sé rétt að það sé ætlast til
mikils framlags stofnunarinnar á næsta ári, en ástæðan sé erfið staða
ríkissjóðs og það sé óhjákvæmilegt að fresta fjárfestingaráformum
til að standa við markmið fjárlaga.
Útgáfa húsbréfa
14-15 millj arðar
NÚ STEFNIR í að útgáfa húsbréfa hjá húsbréfadeild Húsnæðisstofn-
unar ríkisins verði um 14-15 milljarðar kr. á þessu ári, að sögn
Hilmars Þórissonar, aðstoðarforstjóra Húsnæðisstofnunar. Fyrri
áætlanir gerðu ráð fyrir að eftirspurn eftir húsbréfum yrði um 12
Guðmundur sagði veltu stofnun-
arinnar í ár um 7 milljarða og gert
væri ráð fyrir svipaðri veltu á næsta
ári. Góð afkoma stofnunarinnar
undanfarin ár stafaði að verulegu
leyti af nýfrámkvæmdum eins og
til dæmis farsímakerfínu. Hve
hækkun afnotagjalda þyrfti að vera
mikil færi eftir því hvenær hún
tæki gildi, en á ársgrundvelli væri
kvæmdafé stofnunarinnar miðað
við upphaflegar tillögur hennar
væri skert, en til að sinna brýnustu
þörfum þyrfti að verja 5-10% til
framkvæmda.
Guðmundur sagði aðspurður að
þessar greiðslur í ríkissjóð hefðu
verið óþekktar fyrir fáum árum.
Árið 1988 hefði þetta gerst í fyrsta
■sinn. Þá hefði verið gert ráð fyrir
sinnar. Á árinu 1989 hefðu 250
milljónir runnið í ríkissjóð og 500
milljónir 1990. Í sjálfu sér væri
hann ekki að gera athugasemdir
við að arðgreiðslur rynnu í ríkis-
sjóð. Svona greiðslur tíðkuðust í
einhveijum mæli erlendis en ekki
svona háar.
Guðmundur sagðist gera ráð fyr-
ir að póstburðargjöld myndu hækka
á næstunni. Afnotagjöld síma
hækkuðu síðast 1. febrúar um 3,5%.
Aðspurður sagði Guðmundur að ef
ekki hefði komið greiðsla til ríkis-
sjóðs á þessu ári hefði sú hækkun
ekki þurft að koma til.
Halldór Blöndal sagði ennfremur
að sú hækkun sem samþykkt hafí
verið á þjónustu Pósts og síma sé
í samræmi við gildandi fjárlög og
einungis til að mæta þeim kvöðum
sem búið er að leggja á Póst og
síma. Því fjármagni sem á vantar
er náð með því að draga úr fjárfest-
ingum stofnunarinnar sem sé ekki
milþarðar a öllu árinu.
Ástæðan fyrir þessari aukningu
eru fleiri umsóknir um greiðslu-
erfíðleikalán en ráð var fyrir gert.
Um síðustu mánaðamót höfðu verið
gefín út húsbréf hjá húsbréfadeild
Húsnæðisstofnunar fyrir 10,5-11
milljarða. Heildarupphæð skuld-
breytinga vegna greiðsluerfiðleika
nam 1.864 millj. kr. um seinustu
mánaðamót og er reiknað með að
greiðsluerfiðleika.
Skv. lagaákvæði sem tók gildi
1. september eiga húsbréfaviðskipti
einnig að ná til lána vegna meiri-
háttar endurbóta, viðbygginga og
endumýjunar á notuðu íbúðarhús-
næði en að sögn Hilmars er beðið
eftir reglugerð til að hrinda því í
framkvæmd. Sagði hann óvíst
hversu mikil viðbót leiddi af því
hækkuna
...Ji , að . líkindum lágri greiðslu sem stofnunin hefði gotteinu-jSj
>rátt fyrir. að fram- ekkigetaðrnntafhendivegnastöðu sé gert'*1''
?S’diefW; s