Morgunblaðið - 13.10.1991, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13. OKTÓBER 1991
Helgi
Tómasson:
Árangur
sem þessi
næst ekki
nema með
algjöru
einræði.
Égræð
öllu í dans-
flokknum.
HelgiTómasson
hefurskapað
nýjan stíl sem
danshöfundur
og sló
dansflokkur
hans rækilega í
gegn í háborg
ballettsins í
síðustu viku
Morgunblaðið/Þorkell Þorkelsson
l\ií tala þeir
um Tómasson
eftir Kristínu Marju Baldursdóttur
DANSFLOKKUR Helga Tómassonar, San Francisco-ballettinn, sló í
gegn í New York í síðustu viku. Stjórnandi og dansarar fengu frá-
bæra dóma listgagnrýnenda stórblaðanna, sem voru sammála um að
dansflokkur Helga Tómassonar væri nú á heimsmælikvarða.
Helgi kom í stutta heimsókn til íslands núna fyrir helgina og ræddi
þá stuttlega við Morgunblaðið um dansflokkinn og dagana í New York.
Isíðasta sunnudagsblaði Morg-
unblaðsins var grein eftir
blaðamann „The New York
Times” þar sem sagt var frá
endurreisn San Francisco-
ballettsins undir stjórn Helga, og list-
rænum sigrum hans. Lesendur fengu
þá einnig að vita að dansflokkurinn
kæmi í fyrsta sinn fram í New York,
dagana 1.-6. október, og er því gam-
an að geta einnig skýrt frá árangri
þeirrar farar, sem var í einu orði
sagt frábær ef marka má blöðin.
Stórblöðin í New York voru sam-
mála í lofsverðum dómum sínum og
segir Anna Kisselgoff, listgagnrýn-
andi „The New York Times” meðal
annars: „Tómassyni hefur tekist það
sem engin fordæmi eru fyrir, að
gera landsbyggðarballett að dans-
flokki á heimsmælikvarða. Stórkost-
legur stíll og ferskleiki fylgdi dönsur-
unum frá Kalifomíu og er heimsókn
þeirra sú mest spennandi sem New
York-búar hafa fengið í áraraðir.”
Clive Bames, einn þekktasti gagn-
rýnandi borgarinnar, segir í „New
York Post”, að nú sé kominn fram
nýr stíll, Tómassonarstíllinn. Því þótt
ílelgi Tómsson hafi orðið fyrir áhrif-
um frá felanchine, Petipa og Robb-
ins, þá itandi hann jafnfætis þeim
með síbb ákveðna, sérstaka stíl.
Helgi Tómasson sem kom í
þriggja daga heimsókn til
Islands núna fyrir helgina
er að vonum ánægður eftir þessa
sigurför. í fimmtán ár var hann aðal-
dansari „The New York City bállet”,
og kom nú aftur og sá og sigraði
sem stjórnandi og danshöfundur.
„Móttökurnar voru mjög góðar, ég
var sem sagt boðinn velkominn aft-
ur. Dansflokkurinn hafði ekki dansað
á Manhattan i 20 ár og af tíu dans-
verkum vorum við með átta sem aldr-
ei höfðu sést áður,” segir hann.
Fimm verkanna eru eftir Helga,
og þegar við ræðum um gagnrýni
erlendu blaðanna, er greinilegt að
Helga þykir einna vænst um orð
Barnes þegar hann talar um hin sér-
stöku verk Tómassonar.
„Ég var mjög spenntur fyrir sýn-
inguna þótt ég væri ekki beint kvíð-
inn. Vissi nokkurn veginn að við
myndum slá í gegn,” segir Helgi. „Ég
var öruggur um að áhorfendurtækju
sjálfum dansflokknum mjög vel, en
var ekki eins viss um viðtökumar
þegar verkefnin áttu í hlut.
A fyrstu sýningunni fann ég það
á mér að okkur hafði tekist vel upp.
Það myndast ákveðinn ys og þys
meðal áhorfenda þegar sýning er
góð! Hins vegar átti ég ekki von á
því að skrifað yrði um okkur eins
og gert var.”
Helgi segir að takmark hans hafi
verið að sýna New York-búum hveiju
dansflokkurinn hefði áorkað eftir
endurreisnina. „Það var margt að
sýna, bæði dansana og annað. Og
ef menn sigra í New York, þá eru
þeir búnir að slá í gegn.”
Helgi tók við San Francisco-bail-
ettinum árið 1985 og var þá flokkur-
inn klofinn og sundraður. Deilur og
mannukemmandi andi hafði lamað
siðgæðisþrekið og synd væri að segja
að Helga hafi verið tekið tveimur
höndum. í raun var honum tekið illa
af sumum dönsurunum og hluta af
föstum áhorfendum. Oft er talað um
erfiðleikatímabil flokksins á þessum
árum, en ég spyr hann hvort þetta
hafi í rauninni ekki verið hrein átök?
„Jú þetta voru átök,” segir Helgi
umbúðalaust. „Við urðum að byrja á
öllu frá byrjun. Dansararnir dönsuðu
ekki vel, verkefnaval var ekki gott,
það var enginn agi, - það tók okkur
sex ár að ná flokknum upp aftur.
Því er það stórkostlegt að fá þessa
viðurkenningu, og einkum að heyra
það að dansflokkurinn hafi sinn
ákveðna stíl. Að nú hafi skapast
Hotfoot it to the Frisco
IfnuTuu^. mw. ----
------ rtU«UMih
« « u» c«7
I aivE
I BAgNES „ . „ - ----
I ——R *• -•* 1-roH.uin,
mT/iúí.rnTT
■ís.^7ZZJ52Z
z.'Zsæjrrszs: swtZLsrrLZ&z ssrí“"...........
■ “ STE^
k3s£SkS§

JaMHMaM. k, tkantrMr-
;“„S!SSS:
'•StSiSS _______
- • rf-l-.. M <to- |
lc buoqu. «rl.
rsvsiís
r.taaa
The Arts
THURSDAY. OCTOBEK i. Ittl
Cþr ^’rU/Jjork Simrfi
Review/Paac*
A Fresh Approach to Classicism
From the San Francisco Ballet
rútL.
l I 'S®
CWura. »4 AiKWy R—d... lr -Tb. CW«l -

STSS^S^
*>uii«»«iiva HelgiToraasson
leadsaregional
company into the
national ranks.

íjs £i*s=at=as
SS- Syrgzaáá: gtg®jp[f

irrá^
WAvsastxS
M.fl.1 Manic, ChflsioplWf
■ MM. »*kr Vhntff >nd Mt,
gÚM Hft
Blaðaúrklippur frá stórblöðum New York borgar þar sem Helga og
dansflokknum er hælt á hvert reipi.
Tómassonarstíll, því það er jú til
Balanchinestíll, Petipastíll og svo
framvegis.”
Dansgleði, fijálsleiki, og ná-
kvæmni eru þau orð sem Helgi notar
um stíl sinn þegar hann er spurður
hvað einkenni hann. Og þegar við
tölum um dansana og hvernig þeir
verða til, segir Helgi að dansinn sé
ein erfiðasta listgreinin. Þegar hann
sémji verði hann að hafa dansarann
fyrir framan sig, og oft sé tíminn
naumur sem hann fái til sköpunar.
„Að semja dansa er mest vinna,
minnst andagift,” segir hann af hóg-
værð.
Að ná umtöluðum árangri er ekki
lítill sigur og segir Helgi að slíkt
hafist ekki nema með vinnu og aftur
vinnu. „Ég er þarna frá morgni til
kvölds. En árangur sem þessi næst
ekki nema með algjöru einræði. Ég
ræð öllu í dansflokknum, hvað hann
gerir, hvar hann sýnir.”
Ég spyr hvort hann hafi ekki ver-
ið að því kominn að gefast upp þeg-
ar verst gekk, og hann jánkar því
innilega. Segist oft hafa verið að
hugsa um að hætta þessu öllu. „En
það var þijóska sem kom í veg fyrir
það, gamla, íslenska þrjóskan, gefast
ekki upp, halda áfram,” segir hann
og hlær.
San Francisco-ballettinn byijar
á nýjum verkefnum núna í
október og mun fyrst sýna í
„Orange County”, sem er skammt
frá Los Angeles, en síðan mun ball-
ettinn „opna” í San Francisco með
Hnetubijótnum. Fyrsta sýningin er
Galasýning svokölluð, sem er mikill
viðburður, en hún er haldin í fjáröfl-
unarskyni.
Helgi segir að hann hafi vissulega
stefnt að því allan tímann að dans-
flokkurinn sýndi í New York. Nú
hefur hann náð því takmarki með
glæsibrag, en hvað er þá framundan,
á hvað stefnir Helgi Tómasson nú?
„Ég stefni að því að eftir okkur
verði óskað á hveiju ári í New York,"
segir hann. „Sú viðurkenning sem
okkur hlotnaðist núna auðveldar að
leýsa fjárhagsleg vandamál og auð-
veldar okkur að ferðast um með
flokkinn. Við höfum farið til Parísar,
Tókýó, en ég vil fara aftur til Evr-
ópu. Ég vil komast til London með
dansflokkinn.”
- Það er talað um dansgleði en
jafnframt strangan stíl hjá dans-
flokknum þínum, og að þú sért fjör-
mikill en jafnframt hæggerður. Eru
hér kannski tvær persónur á ferðinni?
„Nei það held ég ekki,” segir hann
hægur. „Ég er mjög kröfuharður
bæði við sjálfan mig og aðra, og mér
tekst að ná því besta frá dönsurun-
um. Tekst það án þess að vera æp-
andi, þeir vita hvað ég vil fá frá
þeim. Það geta ekki allir verið best-
ir, það eru bæði aðaldansarar og
aukadansarar, en allir eru jafn mikil-
vægir og það segi ég þeim. Ég geri
kröfur til þeirra á því stigi sem þeir
eru á. Og þau vilja ekki valda mér
vonbrigðum.”
- Er dansflokkurinn þinn að verða
einn sá bestr í heimi?
„Það er ekki hægt að segja það,
því dansflokkar dansa á mismunandi
stigum. En það er enginn vafi á því,
að hann er talinn vera einn sá besti
í Bandaríkjunum. Það hefur ekki
verið sagt berum orðum á prenti, því
þetta er pólitískt mál og viðkvæmt,
en árangur okkar í síðustu viku hef-
ur haft gífurleg áhrif í New York.
Þetta hafa verið erfiðir dagar hjá
tveimur stærstu dansflokkunum þar
í borg, „The New York Ballet” og
„The American Ballet Theatre.
En það er erfitt að komast á topp-
inn og enn erfiðara að halda sér á
honum, eins og ég komst að þegar
ég var dansari. Allir vilja komast á
toppinn og því miður er ekki pláss
fyrir marga þarna uppi. Og þeir sem
eru þar verða stöðugt að sýna færni
og gæði.”

i