Morgunblaðið - 12.12.1991, Síða 38

38
MORGUNBLÁÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. DESEMBER 1991
Boris Jeltsín
Sjálfsævi-
saga Boris
Jeltsíns
BÓKAÚTGÁPAN Örn og Örlyg-
Uppboðsfyrirtækið Sotheby’s í London:
Sigrúnu Eðvaldsdóttur
boðið að kynna sér fíðlur
SOTHEBY’S uppboðsfyrirtækið í London hefur boðið Sigrúnu
Eðvaldsdóttur, fiðluleikara, að koma til London til þess að
kynna sér þær fiðlur sem fyrirtækið hefur á boðstólum. Sigrún
segist búast við að fara til London 2. janúar. Verið er að safna
fyrir fiðlu handa Sigrúnu hér á Iandi.
„Það kom hingað yfirmaður
hjá Sotheby’s sem frétti af fiðlu-
málunum, fékk að vita að búið
væri að stofna reikning og áhug-
inn væri mikill, og hann bauð
mér að koma til Bretlands og
prófa fiðlurnar þeirra. Ég býst
svo við að fara þangað út strax
2. janúar og vera í nokkra daga,“
sagði Sigrún í samtali við Morg-
unblaðið. Hún sagðist vita til
þess að nokkur hljófæri væru á
boðstólum hjá fyrirtækinu.
„Selma, píanóleikarinn minn, og
Rut Jngólfsdóttir voru þarna úti
um daginn og skoðuðu nokkur
hljóðfæri. Þeirra á meðal var
gömul ítölsk Rocca fiðla, en ég
hef heyrt að þær séu alveg frá-
bærar, ein Stradivaríus fiðla og
önnur sem hann gerði bara botn-
inn á. Þess vegna er hún ekki
eins dýr,“ sagði Sigrún og nefndi
sem dæmi um verðlag að settar
væru 11-12 milljónir á Rocca
fiðluna. Sú fiðla hefur að sögn
Sigrúnar fimmfaldast í verði á
síðustu 10 árum. „Þess vegna
verður sennilega alveg vonlaust
að kaupa hana eftir 10 ár,“ sagði
hún.
Sigrún sagði að hún þyrfti í
rauninni _ gott hljóðfæri sem
fyrst. „ Ég hef að vísu verið svo
heppin að ég hef fengið lánaða
fiðlur hér og þar þegar ég hef
verið að gera eitthvað sérstak-
lega mikilvægt en á næsta ári
er orðið alveg nauðsynlegt fyrir
mig að fá gott hljóðfæri," sagði
Sigrún. Hún er búsett í Indiana
í Bandaríkjunum en stödd á ís-
landi um jólin. Hvað framtíðina
varðaði sagði Sigi'ún að hún héldi
áfram að læra ný verk, taka
þátt í keppnum og halda tón-
leika.
Tékkareikningur númer 2400
í aðalbanka Búnaðarbankans
hefur fengið nafnið Fiðla fyrir
Sigrúnu, og inn á hann geta
þeir lagt peninga sem vilja styðja
fiðlukaupin.
ur hefur gefið út bókina Gegn
ofurvaldi - Baráttusögu Boris
Jeltsíns - sjálfsævisögu fram til
síðustu atburða. Veturliði Guðna-
son þýddi.
I kynningu útgefanda segir m.a.:
„Bókin kom fyrst út árið 1990 og
kom þá óþyrmilega við kauninn á
valdaklíku kommúnista í Sovétríkj-
unum. Boris Jeltsín er af fátækum
bændum kominn en honum tókst
með harðfylgi að ganga mennta-
veginn og vekja á sér athygli vald-
hafanna. Hann var kominn í æðstu
valdastöður þegar honum ofbauð
ástandið og gerði uppreisn gegn
kerfínu sem dæmdi hann strax úr
leik.
Gorbatsjov lét hann vita að hann
ætlaði honum ekki að koma framar
nálægt stjómmálum. Valdaklíkan
ákvað að ganga af Jeltsín pólitískt
dauðum, en hann sneri dæminu við,
gerði út af við hið kommúníska
kerfi og stóð eins og klettur í haf-
inu þegar klíkan gerði tilraun til
valdaráns.
Maðurinn sem Gorbatsjov hafði
ætlað að dæma endanlega úr leik,
varð til þess að bjarga honum og
tryggja áframhaldandi lýðræðisþró-
un í Sovétríkjunum. Frá öllu þessu
segir hann í bók sinni og dregur
ekkert undan."
Síðustu skrifin eru frá júní-sept-
ember 1989 og bókinni lýkur á eftir-
mála sem Jeltsín skrifaði ári seinna.
Bókaútgáfan Fjölvi ósátt við bókaumfjöllim Ríkisútvarpsins;
Ætla að kæra opinberan embættis-
mann til saksóknara fyrir valdníðslu
Engin bók bönnuð hjá Ríkisútvarpinu, segir umsjónarmaður Leslampans
„VIÐ lítum svo á að hér sé um að ræða valdníðslu embættis-
manns. Þetta er starfsmaður ríkisstofnunar. Þessi valdníðsla er
geysilega alvarleg því hún er á sviði málfrelsis. Það eru að skap-
ast nýjar forsendur á þessu sviði vegna tengsla okkar við Evrópu-
dómstólinn og við höfum hugsað okkur að setja þetta mál alveg út
á ystu þröm - við munum ganga eftir því að fá að vita hver okk-
ar réttur er,“ sagði Þorsteinn Thorarensen hjá Fjölvaútgáfunni,
en hann segir að gengið hafi verið framhjá bókum útgáfunnar í
bókaumfjöllun Ríkisútvarpsins.
Þorsteinn sagði að Fjölvaút-
gáfan gæfi út 25 bækur eftir ís-
lenska og erlenda höfunda á þessu
ári og útlit væri fyrir að engin
þessara bóka fengi umfjöllun fyrir
þessi jól. „Ég mun kæra manninn
fyrir ríkissaksóknara og síðan mun
ég krefjast þess að farið verði í
mál við hann vegna valdníðslu í
opinberu embætti,*1 sagði Þor-
steinn.
í auglýsingu frá Fjölvaútgáf-
unni í Morgunblaðinu á þriðjudag
Ljóðabók eftir
Guðjón Sveinsson
MEÐ eitur í blóðinu nefnist
ljóðabók eftir Guðjón Sveins-
son, sem er komin út hjá Bóka-
forlagi Odds Björnssonar á
Akureyri.
Þetta er fyrsta ljóðabók Guðjóns.
Á bókarkápu segir m.a.: „Nafn
bókarinnar, Með eitur í blóðinu,
og kaflaheitin: Einfari, Eitrað
blóð, Við luktar dyr, Ljós yfir
sandinn og Ný spor gefa innsýn í
efni og andblæ ljóðanna, baráttu
höfundar á árunum 1983 - 85 við
öfl ólíkta heima.
Bókin inniheldur liðlega 60 rím-
uð sem órímuð Ijóð, öll ort á fyrr-
greindu árabili.“
í bókarlok segir höfundur, að
hann hafi alla tíð „haft þá undar-
legu áráttu, einkum á fundum og
hliðstæðum samkundum, að krota
ýmsar „krúsidúllur á nærtækan
pappír..“ Pétur Behrens hefur út-
fært „krotið" á síður bókarinnar
og kápu.
Guðjón Sveinsson.
Bókin er 111 blaðsíður, unnin
hjá Prentverki Odds Björnssonar
hf..
er sagt að bókmenntaráðunautur
Ríkisútvarpsins hafi sett skáldsög-
urnar Hvenær kemur nýr dagur?
eftir Auði Ingvars og Flýtur brúða
í flæðarmáli eftir Þoi-varð Helga-
son á svartan lista og í bann án
Hæstiréttur:
Eins árs
fangelsi fyr-
ir nauðgun
HÆSTIRÉTTUR hefur ný-
lega staðfest dóm sakadóms
Hafnarfjarðar um að 21 árs
gamall maður skuli sæta 12
mánaða fangelsisvist fyrir
að hafa nauðgað 18 ára
stúlku á heimili sínu í Hafn-
arfirði í desember á liðnu
ári.
Atburðurinn átti sér stað
snemma sunnudagsmorguns.
Maðurinn viðurkenndi að hafa
afklætt stúlkuna nauðuga,
þvingað fætur hennar í sundur
og haldið fyrir munn hennar
er hún hugðist kalla á hjálp.
Með játningu fnannsins sem
bar að miklu leyti saman við
framburð stúlkunnar og með
niðurstöðu læknisskoðunar
þótti sannað að hann hefði
gerst sekur um brotið.
Halla Bachmann Ólafsdóttir
héraðsdómari í Hafnarfirði
taldi refsingu mannsins hæfi-
lega 12 mánaða fangelsi og
þann dóm staðfestu hæstirétt-
ardómararnir Guðrún Erlends-
dóttir, Bjarni K. Bjarnason,
Gunnar M. Guðmundsson,
Haraldur Henrysson og Þór
Vilhjálmsson.
þess að lesa hana. „Við lítum svo
á að Friðrik Rafnsson hafi sett
bann á okkar bækur. Ég hef farið
með töluvert af bókum til hans
sem hann segir sér ekki fært að
fjalla um. Hann gaf það í skyn
og sagðist ekki geta fjallað um
neina af okkar bókum fyrir jól.
Okkur fmnst að sem starfsmanni
Ríkisútvarpsins beri honum skylda
til að gera ekki upp á milli útgáfu-
fyrirtækja, en það gerir hann,“
sagði Ingunn Thorarensen hjá
Fjölvaútgáfunni. Hún sagði að for-
lagið gæfi út 10-12 íslenskar bæk-
ur fyrir þessi jól.
I annarri auglýsingu frá Fjölv-
aútgáfunni í Morgunblaðinu á
þriðjudag sagði meðal annars:
„Föstudaginn 6. desember í
skammdeginu gerðist sá furðulegi
atburður að bókmenntastjóri Rík-
isútvarpsiris þeytti fjórum ljóða-
bókum Fjölvaútgáfunnar út í horn
og setti þær þar með á bannlista."
Friðrik Rafnsson, umsjónar-
maður þáttarins bókmenntaþátt-
arins Leslampans á Rás 1, sagði
að þetta væri einfaldlega rangt.
„Ljóðabókunum þeytti ég síður en
svo út í horn, heldur lét ég þær í
hendur umsjónarmanni þáttarins
Kviksjár, en sá þáttur er helgaður
nýjum ljóðabókum einu sinni í viku
nú fyrir jólin,“ sagði Friðrik. Hann
sagði að engin bók hefði verið
bönnuð á Ríkisútvarpinu og enn
síður verið sett á svartan lista.
„Hins vegar höfum við hvorki
ótakmarkaðan tíma né peninga til
þess að kynna allt sem kemur út.
Þar af leiðir að sjálfsögðu að það
verður að velja og hafna, rétt eins
og hjá öðrum fjölmiðlum. Það er
hrein óskhyggja hjá forsvars-
mönnum bókaútgáfunnar Fjölva
að Ríkisútvarpið hafi sett „bann“
á bækur þess og tilraun þess til
að gera þá höfunda, sem hún gef-
ur út, að píslarvottum er hlægileg.
Ég held að engir rithöfunar eigi
slíka útreið skilið hjá útgefanda
sínum,“ sagði Friðrik.
Hann sagði að fyrir jólin bær-
ust um 500 titlar til umíjöllunar
og þar af yrði unnt að sinna ein-
göngu um 50 titlum. Friðrik sagði
að bóksala fari mest fram á þess-
um fáu vikum fyrir jól og krepput-
al sé mikið í þjóðfélaginu þannig
að menn leiti allra ráða til að selja.
„Flestir sýna menn háttvísi þrátt
fyrir mikið álag, en það er meira
en hægt er að segja um þá Fjölva-
menn því vinnubröð sem þessi
hæfa ekki bókaútgáfu sem vill
standa undir nafni,“ sagði Friðrik.
Sólin FM 100,6 í loftið:
Rammíslensk útvarpsstöð
- segir Örn Óskarsson útvarpsstjóri
NY íslensk útvarpsstöð, Sólin FM 100,6, tók til starfa í gærdag.
Sólin er rekin af hlutafélagi og er útvarpsstjórinn Örn Óskarsson.
Örn segir að Sólin verði rammíslenska útvarpsstöð í sífelldri mótun.
Um 15 tæknimenn og dagskrárgerðarmenn vinna hjá útvarpsstöðinni.
„Sólin verður rammíslensk út-
varpsstöð. Flutt verður mikið af
íslenskri tónlist og áhersla lögð á
að koma á framfæri íslenskum lista-
mönnum," sagði Örn í samtali við
Morgunblaðið. „Við ætlum að blása
í lúðra þjóðernishyggju og hvetja
íslendinga dálítið til dáða í þeirri
svartsýni sem hér ríkir svo dæmi
sé nefnt á efnahagssviðinu. Stöðin
verður sólarmegin í lífinu til þess
að skemmta fólki og létta því stund-
ir. Ég held að óhætt sé að bæta
því við að við ætlum að vera hæfi-
lega skipulögð, í mótun á hverjum
degi.“
Sólin tók til starfa kl. 15 í gær.
Framvegis verður útvarpað milli kl.
7 á morgnana til kl. 1 eftir mið-
nætti á virkum dögum. Um helgar
verður útvarpað allan sólarhring-
inn.