Morgunblaðið - 16.05.1992, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. MAÍ 1992
31
Bóndarós
Paeonia officinalis
Blóm vikunnar
Umsjón:Ágústa Björnsdóttir
233.þáttur
Meira en öld er liðin síðan fyrstu
bóndarósirnar voru fiuttar hingað
til iands. Ekki er þó hægt að segja
að þær séu meðal þeirra garð-
plántna sem algengar geta talist
og misjafnar sögur fara af ræktun
þeirra. Margar tegundir eru til af
bóndarósum en það eru aðallega
tvær þeirra, eða öllu heldur af-
brigði, sem hér eru ræktaðar af
einhveiju ráði. Sú sem betur hefur
reynst heitir Paeonia officinalis á
fræðimáli og er þetta sú tegund
sem við getum með réttu nefnt
bóndarós vegna þess að ræktun
hennar hefur um aldaraðir verið
áberandi mikil við bændabýli í hin-
um ýmsu löndum Evrópu. Áður
fyrr var mikill fjöldi afbrigða til
af þessari tegund en í seinni tíð
eru það aðallega 3 eða 4 sem vel
eru þekkt. Þau eru öll með þéttfyllt-
um blómum og heita: Paeonia
officinalis „Rubra Plena“, sem
er með dökkrauðum blómum,
„Alba Plena“ sem í fyrstu eru
bleik, en lýsast og verða að lokum
hvít, „Rosea Plena“ með bleikum
blómum og „Rosea Superba
Plena“, sem er líka með bleikum
blómum. Til eru afbrigði með ein-
földum blómum og eru þau nú
ræktuð hér til reynslu.
Villtar plöntur af tegundinni eru
sjaldan ræktaðar. nema í grasgörð-
um. Þær eru nú líka til hér í nokkr-
um görðum til reynslu. Heimkynni
P. officinalis eru Sviss, Týrol,
Frakkland, norðurhluti Ítalíu og
Albanía. Hún vex oft þónokkuð
hátt til fjalla. í Alpafjöllunum hefur
hún fundist í 1.700 m hæð. Þessi
tegund á sér mjög langa ræktunar-
sögu. Vitað er að farið var að rækta
hana fyrir meira en 1.000 árum.
Um miðja 19. öld fór ræktun henn-
ar að dragast saman vegna annarr-
ar tegundar sem þá var nýbúið að
fiytja inn frá Kína. Þessi nýja
tegund var Paeonia lactifiora (P.
sinensis og P. albiflora), sem oftast
er nefnd kínversk bóndarós. Rækt-
un hennar var ævaforn í Kína og
var hún til í ýmsum afbrigðum sem
þóttu bera af hinum gömlu bónda-
rósum, sem ræktaðar liöfðu verið
fram að þessu í Evrópu. Þetta er
sú bóndarós sem algengust er og
er mest ræktuð í erlendum gróðrar-
stöðvum nú á dögum, en þetta er
líka sú tegund sem oftast er á
markaðnum hjá blómaverslunum
hér á landi. Með fáeinum undan-
tekningum hefur hún reynst hér
afar iila vegna þess að hin köldu
sumur sem við búum við hæfa
henni ekki. Fáein afbrigði eru þó
til sem biómstra snemma og hafa
þau í góðum sumrum reynst allvel.
Við ræktun bóndarósa þarf að
gæta þess vel að velja þeim skjól-
góðan, bjartan og hlýjan stað. Jarð-
vegur þarf að vera vel framræstur.
Ræturnar þarf að setja það djúpt
að 3-4 sm séu niður á efstu brum-
in. Hæfilegt bil milli plantna er um
75 sm. Besti tíminn að gróðursetja
eða flytja bóndarósir er að haust-
inu, frá seinni hluta septemb-
ermánaðar og fram í nóvember, á
meðan jörð er þíð. Einnig snemma
að vorinu, áður en vöxtur byijar.
Ef flytja þarf gamlar plöntur er
best að skipta þeim um leið, og það
smátt að 3-5 brum séu á hveijum
rótarhluta. Bóndarósir eru venju-
lega nokkuð iengi að ná sér eftir
flutning, þess vegna er best að
hrófla sem minnst við þeim.
Umhirða felst í árlegri áburðar-
gjöf snemma vors og aftur að lok-
inni blórhgun í júlí/ágúst, til að
örva vöxt og þroska nýrra blóm-
bruma og tryggja þannig blómgun
næsta árs. Stöngla þarf að binda
upp til stuðnings hinum stóru blóm-
um. Blöð og stöngla má svo skera
burt, en þó ekki fyrr en seint á
haustinu. Vetrarskýli er óþarft.
RAÐAUGi YSINGAR
FUNDIR - MANNFAGNAÐUR
félag háskólamenntaSra
hjúkrunarfrœðlnga
Félag háskólamenntaðra hjúkrunarfræðinga
og Hjúkrunarfélag íslands boða til sameigin-
legs félagsfundar miðvikudaginn 20. maí
1992 á Hótel Holiday Inn, fundarsal, 1. hæð,
kl. 20.00.
Fundarefni: Skoðun á uppbyggingu stéttar-
og fagféiaga með hliðsjón af hugsaniegri
stofnun nýs félags hjúkrunarfræðinga.
IÐNSKÓLINN í REYKJAVÍK
Innritun á haustönn 1992
Innritað er á skrifstofu skólans alla virka
daga frá kl. 9.00 til 15.00. Við innritun skulu
nemendur láta fylgja prófvottorð frá þeim
skólum er þeir hafa áður stundað nám í.
Síðasti innritunardagur er 4. júní.
Innritað verður í eftirtaldar námsbrautir:
- 2. stig fyrir samningsbundna iðnema.
- Grunndeild háriðna.
- Grunndeild málmiðna 1. og 2. önn.
- Framhaldsdeild í málmiðnum.
- Grunndeild rafiðna 1. önn.
- 3. önn í rafeindavirkjun.
- Grunndeild tréiðna 1. og 2. önn.
- Tækniteiknun 1. hluti.
- Tækniteiknun framhaldsdeildir.
- Tækniteiknun með tölvu. Tækniteiknurum
og tæknifólki er gefinn kostur á að sækja
þá áfanga í Auto-CAD sem eru kenndir í
tækniteiknuninni.
- Hönnunarnám er byggir á verkstæðinu
sem grunni. Námið innifelur almennan
kjarna og teikningar auk grunnþekkingar í
meðferð tækja og efnis á sviðum tré,
málma, plasts og steinaslípunar o.fl. svo
og markaðsþekkingu.
- Námskeið í trefjaplastiðn. Gefinn verður
kostur á fjarnámi í bóklegum greinum, sem
undanfara fyrir verklega hluta námsins.
- Enskunám fyrir vinnuvélafólk. Gefinn verð-
ur kostur á fjarnámi, er verður undanfari
verklegra námskeiða, sem fyrirhuguð eru
á vorönn.
- Meistaraskóli fyrir iðnaðarmenn.
- Fornám, auk upprifjunar á námsefni 10.
bekkjar innifelur námið verkefnavinnu í
verkstæðum skólans og starfskynningu frá
atvinnulífinu.
Á vorönn verður boðið nám fyrir 1. og 3.
stig samningsbundinna iðnema, 3. önn hár-
greiðslu, 2. önn í grunndeild rafiðna, 4. önn
í rafeindavirkjun, námskeið í vinnuvélatækni
auk hluta af ofannefndu námsframboði.
Rafvirkjar - rafverktakar
Próf í fagtæknilegum áföngum til löggildingar
í rafvirkjun verður haldið í Tækniskóla íslands
mánudaginn 25. maí 1992 kl. 13.15-14.30.
Þátttakendur leggi fram staðfest gögn um
að þeir hafi lokið námskeiðunum eða sam-
bærilegu námi.
Rafmagnseftirlit ríkisins.
Fullorðinsf ræðsla fatlaðra
Upplýsingar og innritun mánudaginn 18. maí
í síma 81306 (Brautarskóli) og þriðjudaginn
19. maí (skólinn við Kópavogsbraut) í síma
41423 milli kl. 10.00-12.00 og 13.00-15.00.
Skólastjóri.
Til leigu er stæði fyrir
flugvél
íflugskýli í Fluggörðum, Reykjavíkurflugvelli.
Upplýsingar í símum 38213 og 984-51063.
Seyðfirðingar
í Reykjavík og nágrenni
Munið kirkjukaffið og aðalfund félagsins að
aflokinni messu í Bústaðakirkju á morgun
sunnudag kl. 15.00.
Stjórnin.
TILKYNNINGAR
Orðsending til eigenda
reykköfunartækja frá
Fenzy/Mandet
Frá 3. mars hefur öll þjónusta reykköfunar-
tækjanna flust til Slökkvitækjaþjónustu Suð-
urnesja, Keflavík, sími 92-14676.
Frá sama tíma féll niður þjónustuleyfi
Prófunar hf., Reykjavík.
Munið að reykköfunartæki skal færa til skoð-
unar í prófunarstöð eigi sjaldnar en á 2ja ára
fresti.
Klif hf.,
Grandagarði 13, sími 23300.
FÉLAGSLÍF
Hvítasunnukirkjan
Fíladelfía
Bænasamkoma í kvöld kl. 20.30.
Allir hjartanlega velkomnir.
Dagskrá vikuna framundan:
Sunnudagur: Brauösbrotning kl.
11.00. Ræðumaöur Hafliði Krist-
insson. Almenn samkoma kl.
16.30 í umsjá Samhjálpar.
Mánudagur til föstudags:
Bænavika. Bænastundir hvert
kvöld kl. 20.30.
Laugardagur: JESÚGANGAN
Mæting kl. 13.30 á Lækjartorgi.
Lofgjörðarsamkoma kl. 20.30.
Ræðumaður Björn Ingi Stefáns-
son.
ÚTIVIST
Hallveigarstíg 1, sími 14606
Dagsferðir sunnud.
17. maí
Kl. 9.15 Kirkjugangan
10. áfangi: Leirá. Mæting við
Akraborgina, frá Akranesi verð-
ur ekið að Vegamótum vestan
við Hvítanes þar sem gangan
hefst. Gengið verður að Beiti-
stöðum og þaðan að Leirá. Eftir
móttökur í kirkjunni, þar sem
fjallaö verður um kirkjuna og
sögu hennar, verður gengið aö
Leirárgörðum og Leirárlaug. Fyr-
ir þá, sem óska þess að ganga
lengra, er gengið áfram að Fiski-
læk. Til baka verður farið með
Akraborginni kl. 17 fyrir þá, sem
Ijúka göngunni við Leirárlaug,
en kl. 20 með Akraborginni fyrir
þá, sem Ijúka göngunni við Fiski-
læk.
Kl. 12.15 Kirkjugangan. Mæting
við Akraborgina og sameinast
árdegishópnum við Beitistaði.
Verð í ofangreindar ferðir er kr.
1500/1400.
Ath.: Áður auglýst hjólreiðaferð,
sem átti að vera sunnud. 17.
maí kl. 13, fellur niður.
Útivist.
FERÐAFÉLAG
% ÍSIANDS
MÖRKINNI 6 • SÍMI 682S33
Skrifstofa F.í opnuð í
nýja félagsheimilinu í
Mörkinni 6 þriðjudaginn
19. maí.
Sunnudagsferðir 17. maí
Kl. 10.30 Þjóðleið 4: Þorláks-
höfn-Selvogur. Mjög skemmti-
leg strandganga. Sérstæðar
klettamyndanir, gatklettar o.fl.
að skoða á leiöinni. Safnið þjóð-
leiðum. Fararstjóri: Ólafur Sigur-
geirsson.
Kl. 13.00 Selvogsheiði-Eirik-
svarða-Heilishæð. Gengið á
slóðum galdraklerksins Eiriks í
Vogsósum að vörðunni sem hann
hlóð á Svörtubjörgum til vamar
Tyrkjum. Fararstjóri: Guðmundur
Pétursson. Verð kr. 1.100,-, fritt
f. börn m. fullorðnum.
Brottför frá Umferðarmiðstöð-
inni, austanmegin (stansað við
Mörkina 6). Brottfararstaður
verður áfram enn um sinn frá
BSÍ.
Kvöldganga miðvikudagskvöld-
ið 20. maf kl. 20: Gálgaklettar-
Eskineseyri.
Göngudagur F.í. sunnu-
daginn 31. maítileink-
aður opnun skrifstof-
unnar íMörkinni6
Það eru timamót hjá Ferðafélag-
inu. Skrifstofa félagsins á Öldu-
götu 3 flytur nú um helgina í
glæsilegt húsnæði í nýja félags-
heimilinu í Mörkinni 6 (austast
v. Suðurlandsbraut). Skrifstofan
verður lokuð mánudaginn 18.
mai vegna flutningana, en viö
opnum á nýja staðnum þriðju-
dagsmorgun 19. maí kl. 9. Lítið
inn! Göngudagurinn 31. maí
verður tileinkaður opnun nýju
skrifstofunnar. í boði verður
gönguferð kl. 11 (10 km) úr Heiö-
merkurreit F.f. niður um Elliöa-
árdal í Mörkina og kl. 13 er farin
fjölskylduganga um Elliöaárdal-
inn. Fjölmenniðl
Helgarferðir 22.-24. maí:
1. Eyjafjallajökull-Seljavallalaug.
2. Þórsmörk-Langidalur.
Utanlandsferðir fyrir
félaga Ferðafélagsins
verða eftirfarandi:
1. Suður-Grænland 25/7-1/8.
2. Jötunheimar i Noregi 14/8-
24/8. 3. Kringum Mont Blanc
29/8-9/8. Ný stórkostleg
gönguferð í Ölpunum. Nánar
kynnt í nýju fréttabréfi. Pantið
sem fyrst. Gerist félagar og
eignist nýju árbókina. Upplýsing-
ar á skrifstofu.
Nýtt heimilisfang:
Mörkin 6,108 Reykja-
vík. Ný númer: Sími:
682533;Fax: 682535.
Ferðafélag íslands,
velkominíhópinn!

VEGURINN
Krístið samfélag
Smiðjuvegi 5, Kóp.
Raðsamkomur með Lindu Bergl-
ing frá Arken í Svíþjóð og að-
stoðarfólki hennar.
Laugardag:
Almenn samkoma kl. 15.30.
Almenn samkoma kl. 20.30.
Sunnudag:
Fjölskyldusamvera kl. 11.00.
Almenn samkoma kl. 16.30.
Almenn samkoma kl. 20.30.
Linda Bergling prédikar og þjón-
ar á öllum samkomunum.
Allir velkomnir.
„Þeir sem vona á Drottinn fá
nýjan kraft.“