Morgunblaðið - 15.07.1992, Síða 1

48 SIÐUR B
STOFNAÐ 1913
158. tbl. 80. árg. MIÐVIKUDAGUR 15. JÚLÍ 1992 Prentsmiðja Morgunblaðsins
Suður-Afríka:
Umdeild
hersveit
leyst upp
Jóhannesarborg. Reuter.
F.W. DE KLERK, forseti Suður-
Afríku, lýsti því yfir í gær að hann
myndi leysa upp umdeilda sveit
hermanna sem blökkumenn segja
að hafi ýtt undir átök í byggðum
svartra. Var þetta ein aðalkrafa
Afríska þjóðarráðsins (ANC).
De Klerk átti í gær fjórtán tíma
fund með samningamönnum ríkis-
stjórnarinnar um leiðir til að leysa
þann hnút sem viðræður við ANC
um stjórnskipunarbreytingar eru
komnar í. Eftir fundinn tilkynnti de
Klerk að hersveitin umdeilda yrði
ekki lengur notuð við eftirlit í byggð-
um svartra. Um er að ræða svarta
hermenn einkum frá Angólu sem
lúta stjórn hvítra. Lofaði hann einnig
að leysa upp „Kúbeinið", illræmdan
flokk hvítra lögreglumanna.
-----» ♦' ♦---
Fullkomin
beita fundin
London. The Daily Telegraph.
BÚIN hefur verið til hin full-
komna beita. Það eru bandariskir
vísindamenn sem segjast hafa
fundið efni sem er þeirrar náttúru
að fiskur þarf ekki annað en
smakka á því þá grípur hann mik-
ið „mataræði“.
Aðdragandi uppgötvunarinnar var
sá að John Caprio prófessor við Lou-
isiana State University og aðstoðar-
menn hans leituðu að efni er gæti
unnið á lystarstoli vatnasteinbíts sem
fiskeldisbændur kvörtuðu yfir. Við
rannsókn á lyktar- og bragðskyni
fisksins fundust amínósýrur sem
valda allt að því óseðjandi hungri
með tilheyrandi sporðaköstum.
Caprio segir tilvalið fyrir sportveiði-
menn að hjúpa maðk efninu og þá
hljóti meira að segja mestu fiskifælur
að njóta fengsælu.
*$***► i
tetiemébtícM
II iirsMm
ittiýiiifiitfidifiíiir
Reuter
Páfinn skorinn upp í dag
Búist er við að Jóhannes Páll páfi II verði skorinn upp í dag, miðviku-
dag, til að fjarlægja æxli úr ristli, sem talið er góðkynja. Talsmenn
páfagarðs sögðu að páfa liði vel og að þeir væru bjartsýnir á að að-
gerðin, sem talin er tiltölulega einföld, heppnaðist vel. Á myndinni
sést hjúkrunarfólk á Gemelli-sjúkrahúsinu, þar sem páfi liggur, lesa
fréttir um ástand hans.
Sá hlær
best sem
síðast hlær
Victoria. Reuter.
KALDHÆÐNI örlaganna hefur
birst með sérstökum hætti á
Seychelles-eyjum. Forseti lands-
ins, Albert Rene, efndi til happ-
drættis til að fjármagna baráttu
sína fyrir þingkosningar eftir
tvær vikur. Sá sem hlaut stærsta
vinninginn var enginn annar en
höfuðandstæðingur hans, James
Mancham.
Mancham var forseti Seychelles-
eyja í Indlandshafi fram til ársins
1977 er Rene steypti honum af stóli.
Mancham, sem þótti skemmtana-
glaður og hinn mesti glaumgosi, er
nú kominn aftur til landsins til að
taka þátt í þingkosningunum. For-
setinn, Rene, efndi til fjáröflunar-
happdrættis en í gær urðu vand-
ræðalegir starfsmenn forsetans að
tilkynna að það var Mancham sem
vann stærsta vinninginn í happ-
drættinu eða 125.000_ rúpur sem
svarar 1,3 milljónum ÍSK. Sagðist
Mancham ætla að stofna sjóð fyrir
verðlaunaféð sem hefði það á stefnu-
skrá sinni að styrkja þjóðarsátt.
Björgunarmenn ausa vatni í sífellu yfír grindhval
sem barst upp á land í gær hjá bænum Seal Rocks
í Ástralíu. Álls strönduðu 47 hvalir við bæinn og
drápust að minnsta kosti tveir þeirra er þeir rák-
ust á kletta. Fjölmargir sjálfboðaliðar ætluðu að
halda lífi í hvölunum með vatnsaustri þangað til
tækist að ýta þeim á haf út.
hann að þar hefðu múslimar verið
að verki. Milan Panic, sem tók við
embætti forsætisráðherra Júgóslav-
íu í gær, sagði að Serbar og Króat-
ar berðust saman í Bosníu gegn
múslimum. Þessi ummæli eru í
miklu ósamræmi við fyrri yfirlýs-
ingar júgóslavneskra stjómvalda
sem hafa haldið því fram að Króat-
ar og múslimar hafi bundist sam-
tökum gegn Serbum. Panic hét því
ennfremur að ríkisstjóm Júgóslavíu
(Serbíu og Svartfjallalands) myndi
gera allt sem í hennar valdi stæði
til að koma á vopnahléi í Bosníu.
Sagði hann einfalt í raun að koma
á friði. Fyrst yrði að stöðva átök,
síðan fela hverri þjóð og þjóðar-
broti stjóm á sínu svæði og loks
þyrfti að fá fram skuldbindingar
stjómvalda um að mannréttindi
yrðu virt. „Ég hef verið að segja
við Serbana í Bosníu að þótt þeir
vinni smáorrustur nægi það ekki
til að sigra í stríðinu.“
Ríkisstjóm Ungveijalands til-
kynnti í gær að hún myndi ekki
taka við flóttamönnum frá Bosníu
sem kæmu í gegnum Króatíu.
Stjórnvöld í Króatíu höfðu lýst því
yfir á mánudagskvöld að þau gætu
ekki tekið við fleira flóttafólki frá
Bosníu. Yrði því vísað til Ungveija-
lands, Austurríkis eða Slóveníu.
„Samkvæmt Genfarsáttmálanum á
nágrannanki að taka við flótta-
mönnum. í þessu tilfelli em Króatía
og Serbía nágrannaríki en ekki
Ungveijaland,“ sagði Eszter Szabo,
talsmaður innanríkisráðuneytis
Grindhvalur í gjörgæslu
Bretland:
Aætlun um að einka-
væða j ámbrautimar
London. Thc Daily Telegraph.
BRESKA stjórnin kynnti í gær áætlun sína um einkavæðingu bresku
jámbrautanna, sem verða mestu breytingar á rekstri þeirra síðan
þær voru þjóðnýttar árið 1948. Búist er við að reksturinn verði að
hluta til kominn í hendur einkaaðilum eftir tvö ár.
Áætlunin gengur þó ekki eins
langt og sumir höfðu talið og ekki
er gert ráð fyrir að leggja ríkisfyrir-
tækið sem rekur brautirnar alveg
niður. Einkavæðingin mun fara
fram í áföngum og rekstur á ein-
stökum leiðum og þjónustu boðinn
út. Til dæmis verður frakt- og póst-
þjónusta sett í hendur einkaaðilum,
en hlutverk ríkisjámbrautanna
verður í vaxandi mæli það að halda
við teinum og stjómkerfi braut-
anna.
Sir Bob Reid, stjórnarformaður
bresku járnbrautanna, sagðist telja
að einkaaðilar myndu taka höndum
saman við fyrirtækið til að bæta
þjónustuna, en hann setti þó fyrir-
vara við stofnun fjögurra eftirlits-
stofnana, sem eiga að sjá um einka-
væðinguna. „Það er afar mikilvægt
að sú orka sem leyst verður úr
læðingi með hinum nýju tillögum
verði ekki kæfð í skrifræði,“ sagði
hann.
Verkamannaflokkurínn lýsti yfir
andstöðu sinni við einkavæðinguna
og sagði að þjónusta jámbrautanna
yrði ekki endurbætt með henni,
heldur væri verið að „setja nýja
málningu á gamla vagna.“ Um 750
milljón farþegar ferðast ár hvert
með bresku jámbrautunum, sem
jafngildir því að hvert mannsbarn
í Bretlandi kaupi 15 farmiða.
Átökin í Bosníu-Herzegóvínu:
Leiðtogi Serba lofar greið-
um flutningum hjálpargagna
Nýskipaður forsætisráðherra Júgóslavíu segir Serba berjast með Króötum við múslima
Belgrad. London. Reuter.
LEIÐTOGI Serba í Bosníu-
Herzegóvínu, Radovan Karadzic,
hét því í gær að tryggt yrði að
hjálpargögn kæmust inn í og út
úr Sartyevo-borg. Karadzic er
staddur í London til að ræða frið
í Júgóslavíu. Sagði hann í viðtali
við breska útvarpið BBC að hann
væri reiðubúinn að lofa greiðum
flutningum frá Belgrad og
strönd Adríahafs til Sarajevo.
Karadzic neitaði því að Serbar
hefðu skotið á flugvélar sem flytja
hjálpargögn til Sarajevo. Sagði
Ungveijalands. Utanríkisráðuneyt-
ið sagði að það yrði ekki liðið að
Króatar leystu sinn flóttamanna-
vanda með því að hleypa flóttafólk-
inu í gegnum landið til Ungveija-
lands.
Sjá frétt á bls 18.