Morgunblaðið - 13.12.1992, Page 15

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13. DESEMBER 1992
breytist hann í Frey/Skími og
fómarlambið í Gerði Gymsdóttur.
Hér er felldur niður alllangur
kafli þar sem greint er frá fomleg-
um aðföngum og hliðstæðum, en
gripið niður þegar líður að lokum
skýringarinnar.
Ástmál em sjaldan nefnd í
galdramálum 17. aldar, sem vekur
nokkra furðu því að kynlófsgaldr-
ar era algengir í galdrakveram
seinni tíma. Jón yngir á Kirkju-
bóli játaði þó að hafa fengið manni
staf sem_ koma átti fyrir í rúmi
stúlku. Átti stafurinn að snúa
hugarfari hennar svo hún vildi
eiga hann.
Galdarbrögð af þessu tagi era
aðeins þrjú að tölu í. Galdarbók-
inni, færri en ætla mátti, því að í
galdraskrá skólapilta 1664 era
talin upp ellefu brögð. Þar má
fínna dæmi um brellur sem miða
að því að gera konur lauslátar og
fá þær til eliks, önnur brögð egia
að fá þær til að þegja og segja
ekki eftir. Skráin ber því naumast
vitni að íslenska karlmenn hafí
skort náttúruna, og hefði kannski
íbókinni Galdrar á
íslandi eftir
Matthías Viöar
Sœmundsson dós-
ent er aðaluppi-
staðan galdrabók
frá fyrri hluta 17.
aldar, en hún er
einstök því allar
galdrabœkur sem
náðist í á þeim
tíma voru brenndar
mátt vera minni. Á hitt ber að líta
að brögðin í Galdrabókinni þyngj-
ast og verða myrkari er á líður.
Það fyrsta á að stuðla að hjóna-
bandi, galdaraf er þrýst í hönd
stúlku sem karlinn vill eiga, á
meðan það næsta hverfíst um kyn-
lóf, reynt er að koma bráðabrókar-
sótt í konu sem karlinn gimist.
Því þriðja er loks ætlað að koma
í veg fyrir leiðinleg eftirköst, að
konan segi frá því sem gerst hefði.
En hvað innihéldu bækur séra
Odds árið 1554? Féll ungmærin
Arnfríður fyrir karlmennsku
prests eða beitti hann slægð og
brellum? Gróf hann grafír í gólf?
Blésu vindar um kvið Amfríðar
neðanverðan við skyrgám í búri
eða á bás í fjósi? Skyldi henni
hafa dvalist við mjaltir? Víst er
að bækur séra Odds hafa ekki
innihaldið neitt kristilegt. Þar hafa
dómsmenn fundið leiðbeiningar
um eitthvað sem koma mátti fyrir
undir höfðalagi stúlku eða þá í
lófa henni, ásamt tilheyrandi les-
máli. Kannski hafa þeir rekist á
kvennagaldurinn foma, þessa ein-
kennilegu þulu sem ómögulegt er
að flokka eftir mælistikum nútím-
ans — eða hverskonar tilfínninga-
lífi lýsir hún? Hér verður varla
greint á milli ástarþrár og eyði-
leggingarfýsnar því að tilfínningin
er máluð lit frá ysta borði til innsta
kjama (sem er hvar?) þar sem hún
umbreytist í andstæðu sína er
flæðir yfír hina í einu vetfangi,
og þú veist ekki hvort þetta var
át eða hatur, en veist þó að kær-
leikurinn var þama ekki heldur
þráin einvöld, ófullnægð ástríðan
sem brýst fram í einhviju sem
ekkert á skylt við settlega tilfinn-
ingu, og enginn skilur nema elsk-
huginn sem brotið hefur allar brýr
að baki sér, og morðinginn.
Öllum neðanmálsgreinum er
sleppt í þessari birtingu.
U KYNNING á vegum Félags
eldri borgara verður á jólabókum
mánudaginn 14. desember en þá,
verða eftirfarandi bækur kynntar
í Risinu, Hverfisgötu 105, kl. 15:
Alltaf til í slaginn, Lífssigling
Sigurðar Þorsteinssonar. Frið-
rik Erlingsson skráði. Undar-
legt er líf mitt! - Bréf Jóhanns
Jónssonar skálds til sr. Friðriks
A. Friðrikssonar, fyrrum prests
á Húsavík. Einnig verða kynntar
tvær barnabækur og munu höf-
undar þeirra koma og kynna þær
sjálfar en það era Háskaleikur
eftir Heiði Baldursdóttur og
Puntrófur og pottormar eftir
Helgu Möller. Þriðjudaginn 15.
desember nk. kl. 15 verður sam-
koma í Risinu. Þar mun verða jóla-
dagskrá. Upplesarar verða Kristín
Tómasdóttir og Gils Guðmunds-
son. Kór FEB syngur jólalög og
fleira undir stjórn Kristínar S.
Pjetursdóttur. Séra Sigurður
Haukur Guðjónsson fyrrv. sókn-
arprestur flytur jólahugleið-
B 15
-------------------l—j—
ingu. Eins og undanfarin ár mun
vera lokað hjá Félagi eldri borg-
ara í Reykjavík um jól og nýár.
Síðasti dagur Opins húss verður
17. desember nk. i Risinu. Þann
3. janúar 1993 verður síðan opnað
aftur og hefst þá félagsstarfið með
líku sniði og fyrir áramót.
“

aðcttis t
daj0j&
Optð 13-18
>
>
>
>
>
>
>
>
>
!
:
:
:
:
►
►
►
►
►
►
►
►
20% afsláttur af öllu,
20-60% afsláttur af
jólaskrauti
11,10-22
M, opið

BLOMAHOLLIN
....I-I..Z......

20% afsláttur
af öllum vörum
Skóverslun Kópavogs
Skór og sportvörur

:
<
,<
b
:<
«
<
<
<
<
<

20% afsláttur
af öllmn mm
KLUKKAN
úr og skartgripir
•
15% afsláttur
af drengjajakkafötum,
sparikjólum
og s loþjium
20% afsláttur
af leikföngum og gjafavöru,
5% afsláttur af bókum
if!

barnafataverslun, sími 45288

veda
BÓKA- OG RITFANGAVERSLUN
KÓPA'
ÓPAVOGS
20% afsláttur af
jólakortum, römmum,
filmum og ljósmyndavörum
■■■■■■■¥■■■
PiLmnn
SÍMI 44020
Lkiiiiimi
—:
Geisladiskar,
snœldur og
jólaljós
15% afsláttur
15% afsláttur
af öllum snyrtivörum
sirtu
43 700
—

L/—\
Hamborgari kr. 149,-
Franskar kr. 99,-
RC-dós kr. 48,-
jg^Sósa kr. 29,-
^ “Opið kl. 12-21
20% afsláttur
af öllum vörum og þjónustu.
Jólakort mi tnyni + umslag
frá kr, 48,-
HRAÐFRAMKOLLUN
mmmmm
O i.... ...;--/
aöeins kr, 330,-
•*«
BAKARI
KAFFIHUS
Lamba-
hryggur
499,-kr/k,
NÓATÚN