Morgunblaðið - 26.06.1994, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ _____________________________________________________ SUNNUDAGUR 26. JÚNÍ1994 39
ÍÞRÓTTIR
HESTAR / LANDSMÓTIÐ Á GADDSTAÐAFLÖTUM
Besta og stærsta kynbóta-
sýning á landsmóti til þessa
Litli Ijóti andar-
unginn á toppinn
UNDRIÐ hefur gerst, Þokki frá
Garði sem í tvígang hefur hlotlð
geldingadóm er kominn á topp-
inn, eitthvað sem englnn hefðl
látið hvarfla að sér fyrlr áratug
þegar klárinn var lítt þekktur
og þótti ekki merkilegur.
- segir Kristinn Hugason hrossaræktarráðunautur
einstaklega góðan klárgang, er
með 132 stig fyrir tölt og 143 fyr-
ir brokk sem er með því allra besta
sem gerist.
Samantekið þá gefur Þokki rétt
sköpuð hross en ekki fögur, fjölhæf
og geysirúm hross með frábæru
tölti. Kjarval gefur fóthá, myndar-
leg en ekki skrokkfalleg afkvæmi,
dálítið tæp í fótum, afkastahross á
gangi einkum og sér í lagi á skeiði
og stökki en töltið er veiki þunktur-
inn. Stígur gefur þessa fögru reið-
hestsgerð með góðu tölti og brokki,
ágætan fótaburð en ekki tiltakan-
lega rúm.
Fótagerðin betri hjá
1. verðlaunahestunum
Þá var röðin komin að fyrstu-
verðlauna hestum en þar stendur
efstur Dagur frá Kjarnholtum.
Kristinn segir hann gefa ágætt
tölt og fjölhæfni þótt klárgangur
sé hans sterkasta hlið hvað kostina
varðar. Bygging Dagsafkvæma er
þannig að þau hafa mjög góða fóta-
SÝNING kynbótahrossa er sá þátt-
ur landsmóts sem hvað mestra vin-
sælda nýtur. Ljóst er að fjöldi þeirra
verður meiri en verið hefur á fyrri
landsmótum og gæðin einnig, að
sögn Kristins Hugasonar hrossa-
ræktarráðunauts en hann var tek-
inn tali á skrifsofu sinni í Búnaðar-
félaginu þegar fengin var niður-
staða um röð afkvæmahrossa sem
sýnd verða á landsmótinu.
Ekki á adrenalíni einu saman
Kristinn kvaðst mjög ánægður
með heildarútkomuna úr forskoðun
fyrir landsmótið, þátttaka hafi ver-
ið með ágætum en þó hafi útkoman
verið dálítið misjöfn eftir landshlut-
um. „Eg hef reyndar betri yfirsýn
yfir útkomuna á Suður- og Vestur-
landi þar sem við Þorkell Bjarnason
hrossaræktarráðunautur skiptum
með okkur verkum að þessu sinni
þannig að ég var með Vestur- og
Suðurland en Þorkell með Austur-
og Norðurland. Þáttakan var meiri
sunnalands og útkoman sterkari,
verð ég að segja, og ég held ég
verði að geta þess að á Hellu var
haldin mesta hrossasýning sem
haldin hefur verið á Islandi
til þessa. Þar mættu til
dóms 465 hross og út-
koman á þeirri sýningu
var alveg gríðarlega ^
sterk.“ <
Kristinn segir þátt- ~!
tökuna fyrir norðan c\
1994 \
hafa verið minni „og
útkoman var ekki eins a
góð í heildina. Þó komu ^
fram þar nokkrir góðir
toppar en svo virðist sem -7
er, að segja má, „litli ljóti andar-
unginn“ í þessum hópi. Ef við lítum
yfir fjölskrúðugan hóp Hrafnssona
[Hrafn 802 frá Holtsmúla] fyrir
nokkrum árum hefðu fáir veðjað
að Þokki yrði þeirra fremstur þegar
upp væri staðið. í dag hefur hann
náð þeim einstæða árangri að vera
fyrsti Hrafnssonurinn sem sannan-
lega telst vera föðurbetrungur og
það sem gerir þetta glæsilegra er
hversu mikið öryggi er á kynbóta-
matseinkunn hans, með 95% ör-
yggi. Þokki gefur kannski ekki fög-
ur afkvæmi en þau hafa aftur
gegnumgangandi marga góða
byggingarþætti. Allir þættir bygg-
ingar eru yfir 100, sem er meðal-
lag, nema fótagerðin sem stendur
á sléttu hundraði. En höfuðkostur
Þokka sem kynbótahests er hversu
frábært tölt hann gefur. Hann hef-
ur nú þegar skapað sér sérstakan
heiðurssess fyrir að gefa þessa frá-
bæru gangfimi og mýkt. Mér fmnst
í raun full ástæða til að óska Jóni
Karlssyni eiganda Þokka til ham-
ingju með þennan árangur og þá
þrautseigju sem hann sýndi...“
...við að fara ekki eftir ráðunaut-
unum, skýtur blaðamaður inn í,
og Kristinn hlær við og segir:
„Já það má eiginlega
■y segja það, hann vann með
t gullið í lófanum“.
7- „Næstur á eftir Þokka
með 132 stig kemur
o Kjarval frá Sauðárkróki,
Zí þarna er bitamunur en
ekki fjár, og ég vil enn og
aftur minna á að menn
mega ekki ofmeta þessar
útkomur að því leyti að þetta
ovu vuuiot öcui uuivuiiiui ciu pvi íeyu ctu puttci
kjölfestan í hrossaræktinni er ekki eins og stóri dómur
í dag sé á Suðurlandi þótt ekki
megi gleyma því að mörg bestu
hrossin sunnanlands eru af norð-
lensku bergi brotin eða jafnvel
fædd nyrðra. Hér fyrir sunnan er
kominn fram fjöldi af afskaplega
frambærilegum tamningamönnum,
hreinum fagmönnum og það sem
einkennir þessa menn er að þeir
taka velgengni af hæfilegri kæti
en mótbyr af eðlilegri rósemi. Menn
eru orðnir meira með á nótunum í
dómkerfinu og hafa meiri skilning
á vinnunni og sjá að þetta gengur
ekki á adrenalíninu einu saman.
Það eru jákvæð teikn á lofti hvað
varðar árangur af fræðslustarfi
sem boðið hefur verið upp á á
undanförnum árum. Sömuleiðis
hefur leiðbeiningastarfíð útí héraði
skilað góðum árangri og ljóst er
að menn hafa djúpstæðari skilning
á kynbótamatinu en fyrir örfáum
árum síðan þótt mikið sé óunnið
enn,“ segir Kristinn og bætir við
að nú sé farinn að koma í ljós afger-
andi árangur af vægisbreytingu á
töltinu í kynbótadómi frá 10 upp í
20. „Besti vitnisburðurinn er sá
mikli fjöldi góðra tölthrossa sem
komið hefur fram í vor og ég er
mjög bjartsýnn á áframhaldandi
framfarir á næstu árum bæði með-
al hrossa og manna.“
Þrír stóðhestar náðu lágmarki í
heiðursverðlaunaflokk á mótinu og
var Kristinn beðinn að fara nokkr-
um orðum um kosti og galla þess-
ara gripa sem eru, Þokki frá Garði,
Kjarval frá Sauðárkróki og Stígur
frá Kjartansstöðum.
Litli Ijóti andarunginn efstur
„Áður en lengra er haldið,“ byij-
ar Kristinn mál sitt, „vil ég taka
það fram að þessir þrír hestar,
hver á sinn máta, eru í mínum
huga miklir kynbótahestar enda
hljóta hestar að vera það sem ná
þessum árangri. Þokki frá Garði
þótt muni tveimur stigum. Hvor-
tveggja er þetta afburða árangur,
þarna skal smekkurinn ráða hvorn
hestinn menn velja og að sjálfsögðu
hvorn þeir telji henta einstökum
hryssum betur. Við verðum að raða
hestunum og kynbótamatið
(BLUP) er besta aðferðin sem við
höfum í dag til þess og að meta
kynbótagildi þeirra. En ef við víkj-
um nánar að Kjarval þá gefur hann
misjafnari hross að byggingunni til
en Þokki. Kjarval er aðeins með
86 stig fyrir .fótagerð en aftur með
153 stig fyrir hófa. Hann hefur
gefið mörg hross með frábæra
hófa. Þá má að finna að hross
undan honum eru ekki nógu bol-
löng og djúpbyggð mörg hver, en
á móti eru þau gríðarlega fóthá eða
lofthá svo ég noti þetta gamla
klassíska orð. Hvað kostina varðar
gefur Kjarval fjölhæfni ekkert síður
en Þokki en Kjarval aftur á móti
er veikari í töltinu en sterkari í
skeiðfnu og stökkinu. Þá er Kjarval
örlítið hærri í öryggi en Þokki, með
97%,“’ sagði Kristinn.
„Ef við tökum svo Stíg frá Kjart-
ansstöðum, sem er þriðji í röð heið-
ursverðlaunahestanna, þá erum við
komin með eina hestgerðina til.
Styrkur Stígs liggur fyrst ög fremst
í því að hann gefur mjög fagra
byggingu, hrossin undan honum
eru upp til hópa fagursköpuð á
bolinn enda með 134 stig fyrir sam-
ræmi. Hann gefur hinsvegar heldur
veila fætur, er með 97 stig fyrir
fótagerð og 101 stig í réttleika,"
segir Kristinn og bendir á að veik-
leikinn í þessum þremur hestum
sé fótagerðin og undirstrikar það
að leggja þurfí áherslu á, næstu
árin, að bæta þann þátt bygging-
ar. Hann tekur hinsvegar fram að
í flokki afkvæmahesta sem sýndir
eru til fyrstu verðlauna á mótinu
megi finna góðar undantekningar
frá þessum veikleika. Stígur gefur
Morgunblaðið/V aldimar Kristinsson
Afkvæmi Kjarvals voru sýnd á fjórðungsmótinu í fyrra þar sem hann hlaut
1. verðlaun. Nú eru heiðursverðlaunin í höfn hjá honum aðeins þrettán vetra
gömlum.
Dagur frá Kjarnholtum skýst nokkuð óvænt í fyrsta sæti 1. verðlauna
afkvæmahesta og skýtur þar meðal annarra föður sínum Kolfinni frá Kjarnholt-
um aftur fyrir sig, knapi er Gísli Gíslason.
gerð, með 134 stig, en höfuðið er
ekki eins gott, fær aðeins 92 stig
þar, áberandi merarskál. „Dagur
gefur ekki fagra reiðhestsgerð en
þetta eru kjarnorkuhross undan
honum. Næstur kemur Stígandi frá
Sauðárkróki sem gefur fríðan og
skarpan höfuðsvip og góða háls-
gerð, 133 stig og engir afgerandi
veikleikar í sköpulagi. Hann gefur
fjölhæfni þótt hann sé sterkastur
í töltinu og gefi heldur meira yfir
í klárhestsgerðina. Á margan hátt
athygliverður hestur en þess ber
þó að geta að hann hefur ekki
mörg afkvæmi á bak við sig frekar
en Dagur. Má skjóta því að hvort
ekki sé ástæða til að herða mörkin
til fyrstu verðlauna fyrir afkvæmi
en það verður væntanlega rætt í
hrossaræktarnefnd í haust. Gassi
frá Vorsabæ er mjög merkilegur
hvað varðar samræmi. Hann gefur
einstaklega skrokkfalleg hross og
fríð, er með 141 stig og 144 fyrir
bak og lend. Sum afkvæmanna eru
snúin í fótum til baga. Hann er
með 86 fyrir réttleika. Gassi gefur
fjölhæfan gang og hross undan
honum fara einstaklega vel í reið,
með 125 stig fyrir fegurð í reið.“
„Angi frá Laugarvatni sem er í
fjórða sæti er kannski merkilegast-
ur hvað varðar bygginguna fyrir
erfðir á fótagerð, er með 167 stig
sem er algjört einsdæmi, en eins
og ég hef skýrt á fundum víða, að
þegar einkunnir eru orðnar háar
geta þær hreinlega slegið út og
rokið upp úr öllu valdi og er vel
þekkt stærðfræðilögmál. Þótt þetta
sé kannski ekki fyllilega raunhæf
tala er eiginleikinn eigi að síður
óumdeilanlega frábær í honum.
Angi gefur jafnbyggð og falleg
hross, töluvert fríð en hálsbygging
nýtist oft ekki nógu vel í reið. Af-
kvæmi hans eru fjölhæf á gangi
en mesta áhyggjuefni með Anga
er að hann er eini afkvæmahestur-
inn sem kemur fram á mótinu sem
er með undir 100 stigum fyrir geðs-
lag, er með 97 stig. Og þá er síðast-
ur í upptalningunni Kolfínnur frá
Kjarnholtum sem gefur jafnbyggð
afkvæmi, ekki beinlínis falleg. Af-
kvæmin hafa hinsvegar góða fóta-
gerð og er hann með 130 stig.“
Þá er þess að geta að Otur frá
Sauðárkróki mun koma fram með
afkvæmum á mótinu og keppa til
fyrsta verðlauna en hann var ekki
inni í myndinni, þegar rætt var við
Kristinn.
Nótt inn, Hrafnkatla út
í frétt í Morgunblaðinu í síðustu
viku var sagt að Hrafnkatla frá
Sauðárkróki væri efst í flokki heið-
ursverðlaunahryssna. Sagði Krist-
inn að þar hefði orðið breyting á,
því Nótt frá Kröggólfsstöðum væri
komin í efsta sætið með sömu
stigatölu og Hrafnkatla, 127 stig,
en hefði einu fleira afkvæmi á bak-
við matið. Hefði Sveinn Guðmunds-
son eigandi Hrafnkötlu því dregið
hana til baka þar sem hún hefði
staðið önnur i þessum sama flokki
á síðasta landsmóti og því ekki
ástæða til að tefla henni fram 4
annað sinn í sama sæti. Sagði
Kristinn þessar tvær hryssur mikl-
ar ættmæður og hefði út af fyrir
sig verið gaman að sjá afkvæmi
þeirra beggja á mótinu.
„Eg er sannfærður um að kyn-'
bótasýning landsmótsins nú verði
sú langbesta sem haldin hefur ver-
ið til þessa, bæði sú stærsta og
jafnasta með afgerandi toppa. Ég
var mjög bjartsýnn í upphafi sýn-
ingarársins og þar hefur engan
skugga borið á,“ sagði Kristinn að
lokum.