Morgunblaðið - 10.12.1994, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 10. DESEMBER 1994 B 5
Að brjðta upp hefð
Fríður Sigurðardóttir og
Halla Soffía Jónasdóttir
hafa sent frá sér geisla-
plötuna Ætti éghörpu.
Kristín Ómarsdóttir
hitti þær að máli.
AÆTTI ég hörpu syngja Fríður
k og Halla bæði tvísöng og ein-
söng lög eftir íslensk og erlend tón-
skáld, frá Sibeliusi og Shröder til
Skagfirðingatónskáldanna Jóns
Björnssonar, Eyþórs Stefánssonar
og Jóns Björnssonar. Ef fáein eru
nefnd.
Okkur langar til að segja þér frá
kennara okkar Sigurði Demetz. Við
urðum þeirrar gæfu aðnjótandi að
vera nemendur hans, segir Fríður
en Halla heldur áfram:
- Við eigum honum allt að þakka
ásamt Vilhelmínu Ólafsdóttur sem
var undirleikari okkar beggja megn-
ið af skólagöngunni í Nýja tónlistar-
skólanum, hún er frábær tónlistar-
uppalandi.
- Við byijuðum seint að læra að
syngja en það er Höllu að þakka að
ég lagði út á þessa braut, segir Fríð-
ur og þagnar til að bjóða Höllu orðið:
- Eg byijaði í dægurlögunum og
söng með danshljómsveit Hauks
Þorsteinssonar í nokkur ár á meðan
ég bjó á Sauðárkróki. Þar kynntist
ég mannperlunni Jóni Björnssyni
tónskáldi sem heyrði í mér á baili
og bauð mér að syngja með kórnum
sínum.
— Við Halla kynntumst í Skag-
firsku söngsveitinni. Stóðum þar hlið
við hlið í ein þrettán ár. Eiginmenn
okkar beggja eru Skagfirðingar.
- Einmitt. En það var ekki fyrr
en ég hafði misst tvo syni mína með
skömmu millibili, en þeir létust ung-
ir af slysförum, að ég því sem næst
söng mig út úr sorginni. Ég fór að
læra að syngja hjá Sigurði Demetz
á Akureyri. Fyrir tilviljun flutti ég
suður samtímis honum og hélt námi
mínu því óhindrað áfram undir leið-
sögn hans. Þetta gerðist fyrir fjórt-
án árum en burtfararprófí lauk ég
’86, segir Halla.
- Og þá var hún byijuð að nauða
í mér. Ég sagði alltaf þegar hún
lauk hveiju stigi fyrir sig: Guð minn
góður, þetta gæti ég aldrei! Mér óx
þetta svo í augum. En að endingu
hafði ég líka lokið burtfararprófi,
fyrir heilum tveimur árum.
- Ég fór í barneignarfrí en ég
hafði borgað skólagjöldin og bað
Fríði þess heitast að nýta tímana
mína, útskýrir Halla.
- Ég gerði það og hér erum við,
með nýjan geisladisk í höndunum.
Kostaður af gangavarðarlaununum
úr Selásskóla en þar störfum við
báðar í krakkafansinum, segir Fríð-
ur, en snýr sér svo til Höllu: Það
þýddi nú lítið fyrir okkur að láta
blaðakonuna fá sparisjóðsbókina
okkar, hún skrifar ekkert betur um
okkur fyrir það!
- Við höfum ekki hlotið opinbera
styrki til að gera þennan disk og
erum fyrir löngu búnar að gefast
upp á lottóinu. Við erum sjálfum
okkur næstar en höfum notið
ómældrar aðstoðar frá mönnunum
okkar og sonum.
-Við eigum það sameiginlegt,
fyrir utan sönginn, að vera fjögurra
sona mæður, segir Fríður og þær
hlæja óperusöngkonulegum hlátri.
- Upphaflega ætluðum við ekki
að leggja undir okkur heiminn, seg-
ir Halla og tekur af skarið. Síðastlið-
ið sumar æfðum við upp prógram
ásamt Kára, píanóleikaranum okk-
ar, og héldum í framhaldi af því
ferna tónleika. Þegar þeim var lokið
var okkur ekki lokið og vegna fjölda
áskorana fólksins í kringum okkur
ákváðum við að gefa efnið út.
- Okkur finnst líka gaman að
bijóta upp hina miklu karlahefð tví-
söngsins því það er frekar sjaldgæft
að konur syngi saman tvísöng.
Ætli þetta sé ekki bara fyrsti diskur-
inn sem gefinn er hér út með tví-
söng kvenna.
- Okkur er ljóst að þarsem við
erum báðar sópran og syngjum til
skiptis neðri rödd munu gagnrýn-
endur kannski fínna að því að það
vanti massíva altrödd á diskinn.
- En þess í stað hljóma raddirnar
okkar mjög vel saman. Að okkar
áliti, segir Halla.
- Og margra annarra, bætir Fríð-
ur við.
Sýnir í natturunni
SIGURÐUR Einarsson listmál-
ari hefur opnað sýningu á
verkum sínum í kjallara Norræna
hússins. Sigurður er Selfyssingur
sem snerti fyrst á pensli fyrir tólf
árum. Afstrakt málverkið kveikti
áhuga hans á myndlist og varð
þess valdandi að hann fór að gefa
þessu listformi nánari gaum. Hann
þræddi sýningar en óraði ekki fyr-
ir því að hann ætti eftir að ganga
listagyðjunni á hönd sjálfur. Hið
óvænta gerðist þó. „Ég var í ein-
hverri niðursveiflu og fann vatns-
liti sem yngsta dóttir mín hafði
átt og fór að fikta við þetta. Ég
fann mig það vel í þessu að ég
hef ekki séð neina ástæðu til þess
að hætta.“ Sigurður lét af starfi
sínu hjá Mjólkurbúi Flóamanna
árið 1985 og síðustu átta árin
hefur hann haft viðurværi sitt af
myndlist.
Sýningin í Norræna húsinu er
níunda einkasýning Sigurðar en
hann hefur aukinheldur tekið þátt
í fjölda samsýninga. Á sýningunni
eru 49 verk í sal en í anddyrinu
hanga 27 smærri myndir. Flest
verkanna eru unnin á þessu ári.
Sigurður vinnur nær eingöngu
með olíu á striga. „Ég komst fljótt
að því að striginn hentaði mér
best. Það er allt annar heimur að
mála á hann.“
Mikill náttúruunnandi
Listamaðurinn segir að stíliinn
hafi tekið litlum breytingum í
gegnum árin. „Ég er fæddur og
uppalinn í sveit þannig að það lá
eiginlega beint við að ég færi að
Morgunblaðið/Þorkell
LAUFEY Siguróardóttir, Richard Talkowsky og Þorkell Sigurbjörnsson.
Tðnleikar í
gðmlu Álafossverksmiðiunni
♦
IDAG, laugardag, kl. 16.00 halda
Laufey Sigurðardóttir, fiðlu-
leikari, og Richard Talkowsky,
sellóleikari, tónleika í gömlu Ála-
fossverksmiðjunni.
Á efnisskrá tónleikanna eru
eftirtalin verk: Duo eftir Þorkel
Sigurbjömsson, Duo eftir Giord-
ani, Deux Choros eftir H. Villa-
Lobos og Sónata eftir Maurice
Ravel.
Tónskáldið Þorkell Sigurbjörns-
son samdi þetta Duo fyrir fiðlu
og selló sérstaklega fyrir Laufeyju
og Richard, árið 1990.
„Það hafa ekki verið samin
mörg íslensk Duo,“ segir Þorkell.
„Mig langaði að semja eitthvað
samleiksverk sem gaman væri að
spila. Verkið vildi ég hafa gáska-
fullt og létt, en ekki alvörugefið.
Það spilar inní að ég kynntist
Laufeyju sem krakka og þá þegar
var hún lífleg og hugmyndarík,
glaðleg og hress og komst ég í
gott skap við tilhugsunina um að
semja þetta verk. Tónlistinni get
ég lýst sem dans- og leikkenndri."
Laufey og Richard hafa þekkst
Laufey Sigurðar-
dóttir og Richard
Tallcowsky meó
tónleika á vinnu-
stof u Tolla i
gömlu Álafoss-
verksmiójunni I
Mosfellsbæ
í um tuttugu ár. Þau kynntust í
Bandaríkjunum þar sem þau voru
við nám hjá sama kennara og
hafa þau spilað saman við ýmis
tækifæri, alltaf annað slagið.
Um verkin hafa þau eftirfarandi
að segja:
„Giordani var klassískt, ítalskt
tónskáld sem uppi var frá 1733-
1806. Hann er eina tónskáldið sem
ekki er 20. aldar tónskáld af þeim
tónskáldum sem við flytjum verk
eftir á þessum tónleikum.
Verk Villa-Lobos er kvöldlokka
(serenaða). Þetta er þjóðleg tónlist
með brasilískri stemmningu og
takti. Hann samdi alls 14 verk
með þessu heiti fyrir ýmis hljóð-
færi. Þetta verk er frá árinu 1929.
Ravel samdi sónötuna á árunum
1920-22 og tileinkaði hana minn-
ingu Debussys. Hún olli hneyksli
þegar hún var frumflutt, því fólk
bjóst við þeim hljómum og litunij
sem það var vant frá Ravel. I
þessu verki er eins og stöðugt stríð
milli hljóðfæranna og er það jafn-
vel undir áhrifum frá Bartók. Ra-
vel áleit þetta verk vendipunkt á
ferli sínum.“
Verk Þorkels frumfluttu þau í
Kaupmannahöfn og hafa síðan
flutt það víða, en þetta er frum-
flutningur þess hér á landi. Þau
voru sammála um að þeim fyndist
mjög gaman að taka það upp á
ný, enda mjög skemmtilegt að
spila það.
S.A.
Morgunblaðið/Kristinn
SIGURÐUR Einarsson listmálari
skírskotar til hjátrúar íslendinga
i verkum sínum á sýningunni i
kjallara Norræna hússins.
mála náttúruna og það sem í henni
býr. Ég er mikill náttúruunnandi
og hef alltaf séð mikið í henni.“
Sigurður málar því ýmsar sýnir í
náttúrunni og kveðst með mynd-
um sínum skírskota til trölla- og
draugatrúar landa sinna, en hin
ýmsu fyrirbæri eiga það til að
skjóta upp kollinum í verkum hans.
Sigurður safnaði steinum um
langt árabil, slípaði og vann með
þá á ýmsan annan hátt. Hann
hefur að mestu þurft að gefa það
áhugamál upp á bátinn, enda
krefst myndlistin óskiptrar athygli
hans nú um stundir. Listamaður-
inn segir að steinasöfnunin hafi
verið tímafrek og því hafi hann
orðið að velja á milli hennar og
myndlistarinnar. Hann valdi
myndlistina og kveðst ekki iðrast
þess á nokkurn hátt.
Sigurður býr á Selfossi yfir vetr-
armánuðina en með hækkandi sól
heldur hann í víking til Svíþjóðar
og málar þar af miklum móð uns
haustar. Hann er hrifinn af Sví-
þjóð og þykir því vel við hæfi að
sýna verk sín í Norræna húsinu.
Sýningunni lýkur 18. desember
næstkomandi.