Morgunblaðið - 29.12.1994, Qupperneq 6

6 FIMMTUDAGUR 29. DESEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Tilvist Nætur
verður sönnuð
með blóðprófi
Orðrómur um að heiðursverðlaunahryssan
Nótt frá Kröggólfsstöðum væri fallin hefur
verið á sveimi frá því hryssan kom fram
með afkvæmum á landsmótinu í sumar.
Hefur getum verið að því leitt að hryssan á
mótinu hafí ekki verið Nótt. Valdimar Krist-
insson ræddi við menn um Nótt.
BÆRING Sigurbjömsson
sem hefur umsjón með
stóðinu í Stóra-Hofi
sagði að í þessum orð-
rómi fælust alvarlegar ásakanir
sem illt væri að sitja undir. Hann
sagðist taka þessar ásakanir alvar-
lega, því að þær væru runnar und-
an rifjum búfræðimenntaðs manns
og kynbótadómara sem hefði auk
þess orð á sér fyrir að vera minnug-
ur á hross og ættartölur þeirra.
Hér á hann við Jón Finn Hansson
sem meðal annars var í dómnefnd
á vormóti á Gaddstaðaflötum. „Ef
hér hefði verið um að ræða óbreytt-
an brekkudómara hefði ég ekki
látið þetta raska ró minni,“ sagði
Bæring ennfremur.
Sannfærður um að um sé að
ræða sömu hryssuna
Jón Vilmundarson ráðunautur
hjá Búnaðarsambandi Suðurlands
og kynbótadómari sagði að Jón
Finnur hafi komið að máli við sig
og bent sér á að hryssa sú sem
fram kom á lándsmótinu hafi ekki
verið Nótt. Sagðist Jón ekki hafa
lagt trúnað á þessa fullyrðingu og
benti á að hann hafi farið með
Þorkeli Bjarnasyni að Stóra-Hofi
fyrir um tveimur árum að skoða
ungviðið og þá hafí hann fyrir
forvitnisakir grandskoðað hryss-
una. Kvaðst Jón alveg sannfærður
um að hryssan sem hann skoðaði
á Stóra-Hofi sé sama hryssan og
kom fram á landsmótinu.
Þorkell Bjarnason tók í sama
streng og Jón, sagðist ekki hafa
hugmynd um annað en þetta væri
rétta hryssan. „Ég var ekkert að
velta henni fyrir mér sem hæpnum
hlut á landsmótinu enda óraði mig
ekki fyrir að þetta mál kæmi upp.
Ég hafði hins vegar orð á því
hversu vel hryssan liti út þama á
mótinu,“ sagði Þorkell, og bætti
við: „Þegar ég talaði við Bæring
í vor kom mjög flatt upp á hann
þegar ég sagði honujn að þeim
væri heímilt að mæta með Nótt á
mótið þar sem hún stæði efst af
heiðursverðlaunahryssum. Áður
hafði ég spurt hvort hún Væri lif-
andi og sagði hann hana heldur
betur á lífi og í raun við mjög
góða heilsu eins og mótsgestir
sáu.“
Ragnar Hinriksson tamninga-
maður tamdi Nótt þegar hann var
við nám á Bændaskófanum á
Hvanneyri. Ragnar kveðst hafa
heilsað upp á hana á landsmótinu
og hefði hann ekki betur séð en
þar færi sama Nótt og hann hafði
tamið fyrir rúmum tveimur ára-
tugum. Þegar haft var samband
við Jón Finn Hansson sagðist hann
ekki vilja láta hafa neitt eftir sér
um þetta mál en bins vegar væri
hann tilbúinn að ræða málið við
Bæring sjálfan.
SÚ Nótt sem skoðuð var á
Hellu fyrir jól er greinilega
háöldruð ef marka má tenn-
umar, efri gómur talsvert
slitinn og mikill halli á neðri
góm. Eigi að síður vel brúk-
legar tennur.
Blóðsýni tekin
Blóðsýni voru tekin úr meintri
Nótt skömmu fyrir jól og hafa nú
verið send til rannsóknar til Upp-
sála í Svíþjóð. Fyrir liggja niður-
stöður úr blóðsýnum iimm af-
kvæma hinnar sönnu Nætur og
feðrum þeirra allra og mun koma
í ljós eftir þrjár til fjórar vikur
hvort hin meinta Nótt er sú eina
og sanna Nótt frá Kröggólfsstöð-
um.
En öll sagan af Nótt er ekki
sögð því fram til þessa hefur ætt
Nætur ekki verið rétt skráð að því
er Sigurbjörg Jóhannesdóttir sem
lengi bjó á Kröggólfsstöðum full-
yrðir. Segir hún að Nótt sé ekki
undan Öldu frá Reykjum eða
Reykjabrúnku eins og hún var allt-
af kölluð. Segir hún að móðir
Nætur sé brún hryssa sem Páll
heitinn á Kröggólfsstöðum og
Gunnar heitinn Tryggvason frá
Skrauthólum á Kjalarnesi áttu
saman og ætluðu að skipta með
sér tilvonandi afkvæmum hennar.
Sigurbjörg segist ekki muna til
þess að hryssan hafi hlotið neitt
Morgunblaðið/Valdimar Kristinsson
BÆRING Sigurbjörnsson með Nótt á landsmótinu í sumar sem
ýmsir telja ekki hina réttu Nótt.
HÉR er Bæring kominn með Nótt til blóðtöku hjá Grétari
Harðarsyni dýralækni á Hellu. Eru þetta sömu hryssurnar?
Er þetta hin rétta Nótt?
sérstakt nafn en alltaf kölluð
Brúnka. Hún átti aðeins eitt folald
sem Páll fékk og var það Nött.
Eftir það drapst hryssan. Ekki
segist Sigurbjörg vita neitt frekar
um þessa hryssu annað en það að
hún á ættir að rekja af Kjalarnes-
inu. Faðir Nætur er Hörður 591
frá Kröggólfsstöðum eins og skráð
er og ekki um deilt. Segist Sigur-
björg hafa ítrekað bent á þessa
vitleysu en af einhveijum sökum
hafi þetta ekki verið leiðrétt.
Ber ekki brigður á
fullyrðingar Sigurbjargar
Kristinn Hugason hrossa-
ræktarráðunautur segist engar
brigður bera á fullyrðingu Sigur-
bjargar í þessum efnum en hins
vegar sé erfitt að breyta gamalli
skráningu sem átti að vera hægt
að leiðrétta strax í upphafi. „Mað-
ur botnar ekkert í því að hlutunum
skuli ekki þegar í upphafi hafa
verið kippt í liðinn. Annars skiptir
ætterni hryssunnar ekki höfuð-
máli því hún er búinn að sanna
sig sem góður einstaklingur og
það sem er meira um vert sem
mikil ættmóðir,“ sagði Kristinn.
Þá sagðist hann fagna því að
Bæring skuli að eigin frumkvæði
gera eitthvað til að uppræta þann
orðróm sem verið hefur í gangi.
Ennfremur kvaðst hann aldrei
hafa dregið í efa orð manna um
tilvist hryssunnar.
Halldór Blöndal landbúnaðarráðherra um ríkísábyrgð til Silfurlax hf.
LANDBÚNAÐARÁÐHERRA seg-
ir, að ef ekki hefði komið til ríkis-
ábyrgð á 50 milljóna króna lán til
Silfurlax hf. hefði mikilvægt
þróunarverkefni í hafbeit verið í
hættu. Ábyrgðin var mjög umdeild
á Alþingi og í atkvæðagreiðslu í
gær um lánsfjárlög næsta árs
greiddu nokkrir þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins atkvæði gegn
ábyrgðinni á þeirri forsendu að
verið væri að mismuna fiskeldis-
fyrirtækjum.
Halldór Blöndal landbúnaðar-
ráðherra sagði við Morgunblaðið
að á sínum tíma hefði verið gerður
samningur um þróunarverkefni í
hafbeit milli Silfurlax og Stofnfisks
hf. sem er rannsóknarstöð í laxeldi
í tengslum við Laxeldisstöð ríkisins
í Kollafirði. I ljós hafi komið að
endurheimtur voru ekki þær sem
vonast var til og það hafi valdið
því að fyrirtækið tapaði stjarn-
fræðilegum fjármunum.
Forsvarsmenn Silfurlax hf. rit-
uðu landbúnaðarráðherra bréf 3.
nóvember þar sem þeir óskuðu
eftir 100 milljóna króna lánsfyrir-
greiðslu. Áður höfðu þeir óskað
eftir því að fjármálaráðherra
breytti. kröfum Framkvæm.dasjóðs.
á hendur fyrirtækinu í víkjandi lán
en því var hafnað. Ríkisstjórnin
samþykkti síðan ríkisábyrgð fyrir
50 milljóna króna láni gegn því
að hluthafar útveguðu jafnháa
fjárhaið.
Halldór Blöndal sagði að legið
hefði fyrir að ef ekki hefði komið
til þessarar ábyrgðar hefði Silfur-
lax beðið um gjaldþrotaskipti. Því
hafi rannsóknarverkefnið verið í
hættu. „Það er engin önnur haf-
beitarstöð hér, sem er sambærileg
að vexti við. Silfurlax. Ég tel það
mjög mikils virði að geta lokið
þessu verkefni og ef Silfurlax hefði
orðið gjaldþrota hefði ekki orðið
framhald í sama mæli í fyrirsjáan-
legri framtíð," sagði Halldór.
Fjármálaráðuneytið óskaði eftir
því við efnahags- og viðskipta-
nefnd Alþingis .21. /iesember að.
taka inn í lánsfjárlög heimildar-
grein um ríkisábyrgðina og sú til-
laga kom fyrir þingið á þriðjudag.
Afbrigðilegt veð
Fjármálaráðuneytið setti þau skil-
yrði fyrir ábyrgðinni að hún verði
tryggð í 1. veðrétti í seiðum og
hafbeitarlaxi félagsins, sem aflast
1996, en aflinn á næsta ári er
þegar veðsettur. Þá semji landbún-
aðarráðuneytið við veðhafa Silfur-
lax um afnot móttökumannvirkja
til að tryggja að hægt verði að
taka á móti fiski, ef félagið verði
gjaldþrota áður en endurgreiðsla
ábyrgðarinnar fer fram.
Magnús Pétursson ráðuneytis-
stjóri fjármálaráðuneytisins sagði
að veðið fyrir ábyrgðinni væri
vissulega nokkuð afbrigðilegt en á
móti kæmi aðýsetk.væru. stí| skil-
yrði til að tryggja hagsmuni ríkis-
ins.
Halldór Blöndal sagði að því
mætti heldur ekki gleyma, að
Stofnfiskur hefði verulegar tekjur
af umræddu rannsóknarverkefni
og margvíslegar tekjur aðrar
rynnu inn í þjóðarbúið í tengslum
við starfsemi Silfurlax.
Sænskir eigendur
Sölutekjur af þeim 183 tonnum
af hafbeitarlaxi, sem endurheimt-
ist hjá Silfurlaxi í ár, námu 89
milljónum. Heimtur voru um 3%
en á næsta ári er miðað við að
heimtur batni og tekjurnar tvöfald-
ist. Er þá miðað við að um 50-60%
meira var sleppt af seiðum í ár en
venjulega.
Silfurlax var stofnað árið 1984,
eft hafbcit. í stöð • lyrirtækisins í
Hraunsfirði á Snæfellsnesi hófst
ekki fyrir alvöru fyrr en upp úr
1987. Fyrirtækið er að rúmlega
2/3 hlutum í eigu sænskra iðju-
hölda, þar á meðal Curts Nicolins,
fyrrverandi stjórnarformanns
SAS. Sænsku eigendurnir hafa
lagt fyirtækinu til áhættufjármagn
sem nemur vel á annan milljarð
króna frá því það tók til starfa.
Hlutafé Silfurlax er um 480
milljónir, en Friðrik Sophusson
Ijármálaráðherra sagði á Álþingi í
gær, að samkvæmt áætlunum eig-
enda fyrirtækisins yrði hlutafé
fært niður í 240 milljónir, reynt
yrði að fá afskrifuð lán og skuld-
bindingar að upphæð 440 milljónir
króna, 340 milljónum yrði breytt
í hlutafé og nýtt hlutafé til fjár-
mögnunar yrði 230 milljónir króna.
Július Birgir Kristinsson fram-
kvæmdastjóri Silfurlax sagði að
verið værí að reyna til þrautar að
koma fyrirtækinu á legg og byggja
UPP nýjan atvinnuveg hér á landi,
hafbeitina. Því væri það sitt mat
að stjórnvöld væru að sinna lög-
mætum þjóðhagslegum hagsmun-
um með því að ábyrgjast lán til
fyrirtækisius. .
fi
i
! €
i I
ý
I «
<
V
e
<
<
<
€
€
<
<
í
í
i

e
i