Morgunblaðið - 29.01.1995, Page 4

4 B SUNNUDAGUR 29. JANÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LEITIN A D MISVJEGI ORKUNNAR
Veikindadðgum
snaríækkaði eftir
róttækar aögerðir
S MJÖG hefur dregið úr fjar-
2 vistum vegna veikinda meðal
'S starfsmanna Pósts og síma
í Kópavogi eftir að gripið var
O til róttækra aðgerða þar á
O bse- Brynjólfur Snorrason
var kallaður til fyrir um
5 tveimur árum að frumkvæði
2 stöðvarstjórans Rósu Odds-
HT dóttur og með samþykki
æðri yfirmanna stofununar-
jr innar. í ljós kom viss spenna
™ í húsinu sem sumir vildu
meina að kæmi frá spennistöð í
næsta nágrenni. Sú varð þó ekki
raunin hvað pósthúsinu viðvék
skv. athugunum Brynjólfs heldur
áttu náttúrulegir jarðgeislar hlut
að máli, en þeir eru misafgerandi
eftir svæðum. Ekki er þó vitað
hvort eða hvaða áhrif spennistöð-
in kann að hafa á hús og íbúa í
nágrenninu.
Þorgeir K. Þorgeirsson, fram-
kvæmdastjóri umsýslusviðs Pósts
og síma, segir að menn viti enn
sem komið er ekki nógu mikið
um áhrif rafsegulsviðs á fólk. Oft
hafi þó verið talað um svokallaða
húsasótt í sömu andrá. Kvartað
hafði verið töluvert mikið yfir
slappleika og tíðum veikindum
starfsfólks á póst- og' símstöð-
inni. „Og úr því að farið var út í
Brynjólf ur greip
m.a. til þess róós aó
jaróteng ja of na og
hillur auk þess sem
hann kom ffyrir
þremur spólum, sem
koma eiga i veg ffyr-
ir óæskilega spennu
innan dyra. Þetta
heff ur haft i för meó
sér bætta heilsu, aó
mati starfsmanna.
að kanna þetta nánar, vildum við
tryggja að þetta yrði gert eins
vísindalega og nákvæmt og unnt
væri. Við óskuðum því eftir því í
samráði við póst- og símamála-
stjóra að Fjarskiptaeftirlitið kæmi
inn í þetta sem hefur yfir tækjum
og þekkingu að ráða á þessu sviði
og að það hefði eftirlit með mæl-
ingunum.“
Niðurstaðan varð sú að gerðar
voru vissar jarðtengingar á ofnum
og hillum í pósthúsinu og sömu-
leiðis voru keyptar þijár spólur
að ráði Brynjólfs sem koma eiga
í veg fyrir óæskilega strauma og
staðsettir eru á ákveðnum stöðum
í húsinu. Þessar aðgerðir voru
gerðar í desember 1992. Veik-
indadögum fækkaði um 25% milli
ára 1992 og 1993 og síðan um
24% í viðbót milli ára 1993 og
1994. Þannig hefur veikindadög-
um fækkað um 49% á síðustu
tveimur árum miðað við árið
1992. Að sögn Þorgeirs er hér
um að ræða mikla breytingu frá
árinu 1992. Hinsvegar hafi það
ár einkennst af miklum veikindum
samanborið við árin á undan.
Ástandið nú sé að komast í það
horf sem þá var. Að því leyti til
sé erfitt að álykta nokkuð í þessu
sambandi.
FÆÐUOÞOL MA OFT REKJA
TIL RAFSEGULMENGUNAR
Morgunblaðið/Kristinn
RÓSA Oddsdótlir,
stöövarstjóri, hef-
ur lótió taka
heimilió jafnt sem
vinnustaóinn sinn
igegn.
INGIBJÖRG Stein-
grlmsdóttir hélt
aó hún vœri psor-
iasis-sjúkling-
ur um allan
skrokkinn i aldar-
fjóróung.
HELGA Þorbergs-
dóttir vill ekki
fullyróa aó hún sé
laeknuó þó hún
hafí ekki fengió
asmakast i tæp
tvöúr.
Vissir þú að...
■ skv. kenningunni um skað-
semi segulsviðs, þá er áru ekki
aðeins að finna í kringum mann-
fólkið heldur er sams konar
orkusvið að finna í náttúrunni
allri, í öllu lifandi efni.
■ vegna mengunar hefur orku-
hjúpur jarðar skaðast. Þess
vegna erum við veikari fyrir
nú en áður og berskaldaðri fyr-
ir utanaðkomandi raf- og
bylgjusviðum, bæði af náttúr-
unnar og mannanna völdum.
■ orkumengun er alvarlegt
vandamál um heim allan þar
sem að við höfum með tækni
nútímans blandað saman ólíkum
tíðni- og orkusviðum, sem
margir vilja meina að geti verið
hættulegt heilsunni.
■ rafmagn er I sjálfu sér ekki
skaðlegt svo fremi sem ekki
verður til misvægi. Eitt lítið ljós
getur t.d. valdið usla á meðan
stærðarinnar tölva getur verið
tiltölulega meinlaus í sínu rétta
umhverfí.
■ í sumum iöndum er krafist
orkumælinga á jörðu áður en
að byggingarleyfi eru veitt.
■ ýmsar efasemdir hafa verið
uppi um hugsanlega skaðsemi
frá gervihnattadiskum.
■ fólki hefur frekar verið ráð-
lagt frá því að vera með raf-
magnstæki inni í svefnherbergj-
um.
■ til eru menn, sem telja að við
höfum verið á vissum viliigötum
í uppbyggingu rafkerfa.
■ minni líkur eru á að örverur
fjölgi sér þegar að jónahlutfall-
ið eríjafnvægi.
ÆR ERU stoltar af spólunum
sínum, sem liggja sakleysis-
lega undir skrifborðum á plast-
standi og vísa í norður. Fyrir utan-
aðkomandi eru þessir sívalningar
fremur undarlegir á að líta, en
starfsfólkið lítur á þá sem „bestu
vini sína“, eða eins og einn viðmæ-
landinn orðaði það: „Ef ég fæ haus-
verk í vinnunni, er eins víst að ein-
hver hafi rekið sig í eina spóluna
og hún færst úr stað. Þá stillir
maður hana bara upp á nýtt og
verkurinn hverfur eins og dögg fyr-
ir sólu.“ Morgunblaðið spjallaði við
þijá starfsmenn Pósts og síma í
Kópavogi sem allir hafa notið að-
stoðar og ráðlegginga Ægis Bessa-
sonar í Heilsuhúsinu í Hafnarfirði
í baráttu gegn ýmsum kvillum, en
þeir Ægir og Brynjólfur hafa stund-
um unnið saman og eru sammála
um að fæðuóþol megi oft rekja til
rafsegulmengunar.
Heimilió jafnt sem
vinnustaóurinn
Hátt á þriðja ár er nú liðið síðan
Rósa Oddsdóttir, stöðvarstjóri Pósts
og síma í Kópavogi, fór að velta
fyrir sér áhrifum rafsegulsviðs á
mannfólkið. Síðan hefur hún látið
taka vinnustaðinn jafnt sem heimil-
ið í gegn. „Ég var í raun bæði far-
in að leita ásjár þessa heims og
annars vegna dóttur minnar sem
var að verða skinnlaus, ekkert nema
útbrot og sár. Blóðdropi var tekinn
úr henni og sendur til greiningar í
Mexíkó fyrir milligöngu íslensks
hjúkrunarfræðings. Úrskurðurinn
var sveppasýking og að sterakrem-
in, sem henni höfðu verið gefin hér
á landi og hún notað í ómældu
magni, voru á góðri leið með að
eyðileggja nýmahettumar. Húðin
er aðeins eitt af líffærunum og allt
það sem borið er á hana berst inn
í blóðið.
Ég sat uppi ráðalaus þegar hún
svo frétti af Ægi. í ljós kom að það
var heldur betur margt að viðvík-
andi sveppa- og mataróþoli. Á þess-
um tíma var hún nýgift og flutt að
heiman, vestur á Ránargötu. Ægir
sá það strax á mælunum sínum
hvað hún var rafmögnuð og sagði
að hún hlyti að búa í námunda við
spennistöð. Þegar betur var að gáð
fundu ungu hjónin ómerkta spenni-
stöð bak við húsið, sem þau bjuggu
í.“
Eftir að dóttirin hafði fengið bót
sinna meina, sat Rósa eftir með lík
einkenni og óþol af margvíslegum
toga. Úr varð að Ægir kom með
„pijónana“ sína á pósthúsið sem
stöðugt fóru í kross þegar hann
gekk með þá um húsið. Það gerist
þegar vart verður spennu. í kjölfar-
ið kom Brynjólfur með enn fleiri
mælitæki og gerði þær ráðstafanir,
sem hann taldi nauðsynlegar. Þá
hefur hann sömuleiðis „jafnvæg-
isstillt" heimili Rósu sem fólst í
ákveðnum ráðstöfunum við sjón-
varpið, jarðtengingu heita vatnsins
og Ijóss yfír hjónarúmi. Auk þess
jarðtengdi hann saman stálbita í
sólstofu og vegg á lóðarmörkum
vegna jarðgeisla, sem lá í gegnum
húsið að vestanverðu. Að síðustu
kom hann fyrir spólu undir hjóna-
rúminu.
Mataróþol meóhöndlaó
sem psoriasis
Ingibjörg Steingrímsdóttur fékk
þann úrskurð lækna árið 1967 að
hún væri psoriasis-sjúklingur. Síðan
hefur hún háð harða baráttu og er
búin að prófa nánast allt milli him-
ins og jarðar, eins og hún orðar
það. Alls kyns krem og smyrsl,
Dauðahafið og Bláa lónið, sem hún
segir að hafi gefið ágætis raun við
að halda einkennum niðri. Aldar-
fjórðingi síðar, nánar tiltekið síðla
árs 1992, frétti hún af tilvist Ægis
og ákvað að það skaðaði svo sem
ekki að heimsækja hann.
„Hann sá fljótlega að ég var með
ofnæmi fyrir kartöflum og þar með
gulrótum og banönum, sem hafa
að geyma sömu grunnefnin. Eg
hætti að borða þessar fæðutegundir
þrátt fyrir ofurást mína á nýjum
kartöflum og smjöri, fór svo í með-
ferð hjá Ægi tvisvar í viku í rúma
tvo mánuði og var orðin með öllu
blettalaus á líkamanum að undan-
skildum hársverðinum í janúar
1993.
Nú veit ég að það sem er í hár-
sverðinum á mér, er háð psoriasis,
en það sem var á skrokknum hefur
átt rætur sínar að rekja til matar-
óþols. Aftur á móti hafa læknar
alltaf meðhöndlað mig sem psorias-
is-sjúkling um allan skrokkinn.“
Einskonar vitahringur
Helga Þorbergsdóttir leitaði að-
stoðar hjá Ægi fyrir rúmum tveim-
ur árum, en í tólf ár hafði hún
meira og minna verið í meðferðum
hjá læknum vegna asma. „Reyndar
gafst ég upp á hefðbundnum lækn-
ingum á tímabili og fór í nálastung-
ur, hélt asmanum þannig niðri og
náði af mér lyfjunum. En síðan ég
leitaði til Ægis hef ég ekki fundið
fyrir asmanum.
Hann tók mig í gegn í matar-
æði, en ég var með óþol fyrir kart-
öflum, banönum og gulrótum og
örlítið gagnvart köttum og húsa-
ryki. Einnig var ég morandi í
sveppasýkingu eftir allar pensilín-
meðferðirnar. Ég var á sínum tíma
á miklum Iyfjaskammti, sem hafði
nánast eyðilagt í mér magann og
var svo auðvitað með sérstök maga-
lyf við því. Mér fannst þetta orðin
einskonar vítahringur, sem ég sá
ekki út úr. Aftur á möti vil ég alls
ekki fullyrða um hvort ég sé lækn-
uð af asmanum. Hitt er þó rétt að
ég hef ekki fundið fyrir asmanum
mjög lengi. Þó hef ég ekki lagt frá
mér öndunarlyfið ennþá. Það er
nefnilega ekkert grín ef maður nær
ekki andanum allt í einu,“ segir
Helga, sem er starfandi bréfberi
hjá Pósti og síma í Kópavogi. „Kuld-
inn hafði alltaf verst áhrif á mig,
en nú geng ég úti í öllum veðrum
og ber út póstinn.“