Morgunblaðið - 11.11.1995, Qupperneq 20

20 LAUGARDAGUR 11. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Morgunblaðið/Ásdís
Hvatningarverðlaun
fyrir gæðamál
ÍSLENSKAR sjávarafurðir hf.
og Ríkisspítalar hlutu hvatning-
arverðlaun Gæðastjórnunarfé-
lags íslands 1995 á alþjóðlega
gæðadeginum þann 9. nóvember.
Þar að auki hlutu íslandsbanki
og Póstur og sími sérstaka viður-
kenningu fyrir störf að gæðamál-
um. Verðlaunin voru afhent við
hátíðlega athöfn í Listasafni
Kópavogs af Friðrik Sophussyni
fjármálaráðherra.
Gæðasljórnunarfélagið efndi
til könnunar meðal félagsmanna
við val á fyrirtækjum og stofnun-
um og tilnefndu þeir hugsanlega
verðlaunahafa. Haft var sam-
band við þau fyrirtæki og stofn-
anir sem hlutu flestar tilnefning-
ar og óskað eftir að þau gerðu
grein fyrir gæðastarfi sínu. I
kjölfarið heimsóttu fulltrúar fé-
lagsins úr dómnefnd þessi fyrir-
tæki og ræddu við stjórnendur
og starfsfólk.
Dómnefndina skipuðu Ólafur
Daviðsson, formaður, Davíð Lúð-
víksson, Elín Agnarsdóttir, Hall-
grímur Jónasson, Kjartan Kára-
son og Sveinbjörn Björnsson.
A myndinni eru fulltrúar
þeirra fyrirtækja og stofnana
sem hlutu verðlaun og viður-
kenningar f.v. Davíð A. Gunnars-
son, Þorvaldur Veigar Guð-
mundsson, Vígdís Magnúsdóttir
Ríkisspítölunum, Ólafur Tómas-
son, Pósti og síma, Benedikt
Sveinsson, Islenskum sjávaraf-
urðum, Valur Valsson, Sigríður
Jónsdóttir og Birna Einarsdóttir,
Islandsbanka.
Áhrifa farið að gæta af mikilli verðhækkun á hveiti
Hækkað um rúmlega
30% frá áramótum
FYRIRSJÁANLEGT er að miklar
verðhækkanir á hveiti á heims-
markaði muni skila sér í hærra
verði á hveiti og hveitiafurðum hér
á landi á næstu vikum. Verðið hef-
ur farið hækkandi jafnt og þétt frá
því í ársbyijun og nemur hækkunin
rúmlega 30% það sem af er þessu
ári.
Að sögn Edwards Skúlasonar, eig-
anda VB umboðsins, sem flytur inn
Juvel hveiti, hefur framboð hveitis
á heimsmarkaði ekki verið jafnlítið
í 20 ár, vegna uppskerubrests í
mörgum af helstu kornræktarlönd-
um heims á þessu ári. Af því stafi
þessar hækkanir nú.
Edward segist ekki sjá annað
framundan en að verð á hveiti
muni hækka verulega hér á landi
á næstu vikum, enda ekki enn séð
fyrir endann á þessari þróun. Hann
segist þegar hafa þurft að hækka
verð nokkuð og fyrirsjáanlegt sé
að þessar verðhækkanir verði að
fullu komnar inn í verðlag hér á
landi um næstu áramót.
Að sögn Kolbeins Kristinssonar,
framkvæmdastjóra Myllunar, er
áhrifa þessara hækkana þegar farið
að gæta hjá fyrirtækinu. Hann seg-
ist gera ráð fyrir því að þær muni
leiða til einhverra verðhækkana á
afurðum fyrirtækisins.
„Samkeppnin á þessum markaði
er mjög hörð og því höfum við yfir-
leitt reynt að mæta svona hækkun-
um með aukinni hagræðingu. Hér
er hins vegar um mjög mikla hækk-
un að ræða og fyrirsjáanlegt að við
þurfum að mæta henni með ein-
hveijum hætti.“ Kolbeinn segist
reikna með því að verðhækkunin á
afurðum Myllunar muni nema u.þ.b.
2%.
Bitist um
USAir
Washington. Reuter.
YFIRMAÐUR American Airlines
hefur sagt starfsmönnum í innanhús-
skjali að hann muni ekki láta tilboði
frá UAL Corp í USAir Group Inc
ósvarað að sögn Washington Post.
Robert Crandall stjórnarformaður
sagði að American mundi ekki reyna
að verða fyrri til í baráttu um yfirráð
yfir USAir, en yrði „reiðubúið að
svara með tilboði eða öðrum ráðum,
sem nauðsynleg mundu reynast, til
að veija samkeppnisstöðu Americ-
an.“
Hann ítrekaði einnig þá afstöðu
sína að bezta ráðið til að stuðla að
vexti American væri að efla félagið
á innanlandsleiðum.
Að sögn Post ráðgerðir UAL fund
með verkalýðsleiðtogum í Chicago
um hugsanlegt tilboð í USAir. Stjórn
United mun funda eftir helgi.
Starfsmaður American sagði að
flugfélagið íhugaði aðra möguleika
en gagntilboð, svo sem málaferli og
samruna við annað félag.
Islandsbanki
lækkar vexti
um 0,1-0,25%
ÍSLANDSBANKI hf. hefur lækk-
að inn- og útlánsvexti sína um
0,1-0,25% vegna lækkunar
markaðsvaxta að undanförnu.
Þannig lækka kjörvextir óverð-
tryggðra skuldabréfa um 0,15%
og fara úr 8,5% í 8,35% en kjör-
vextir víxla lækka úr 8,6% í
8,45%. Bankinn lækkaði þessa
vexti einnig 11. október sl. og
þá um 0,1%. Þá lækka vextir
óverðtryggra innstæðna nú um
0,1-0,15%.
Kjörvextir verðtryggðra útlána
lækka hins vegar um 0,25% eða
úr 6,3% í 6,05%, en þá ber þess
að geta að nú er að ganga til
baka 0,1% hækkun á vöxtum
verðtryggðra skuldabréfa sem
varð 11. október _sl. Fram kemur
í tilkynningu frá íslandsbanka að
nokkur óvissa sé um þróun mark-
aðsvaxta á næstunni og muni
bankinn fylgjast með henni og
aðlaga vexti sína ennfrekar ef
þörf verður á til að varðveita sam-
keppnisstöðu sína.
Landsbankinn, Búnaðarbank-
inn og sparisjóðirnir héldu sínum
vöxtum hins vegar óbreyttum í
gær, að því undanskyldu að lítils-
háttar hækkum varð á vöxtum
Trompreikninga. Fyrirfram hafði
verið búist við almennum vaxta-
lækkunum í dag í kjörfar lækk-
andi vaxta á verðbréfamarkaði
að undanförnu.
ÚRVERINU
Aðalfundur LÍÚ
Afnema þarf lög
um vinnsluskip
KRISTJÁN Ragnarsson telur eðli-
legt að lög um að fiskimjölsverk-
smiðjur skuli vera í öllum vinnslu-
skipum, þar sem fiskur er flakaður
eða flattur, skuli afnumin. Hafa
útgerðir skipanna frest til fyrsta
september 1996 til að koma verk-
smiðjunum fyrir. Hann segir slíka
kröfu óraunhæfa og aðeins leiða til
beins taprekstrar þessarar útgerðar
upp á 930 milljónir króna næstu 5
árin.
„Nú er svo komið að ekki verður
undan því vikizt að taka afstöðu til
lagabreytinga er þetta varðar. Hef-
ur sjávarútvegsráðherra skipað 5
þingmenn í nefnd til að endurskoða
lögin um vinnsluskip með það að
markmiði að lögunum verði breytt
á því Alþingi er nú situr.
Erfitt er að sjá nauðsyn þess að
hafa sérstök lög um þessi skip og
því eðlilegt að afnema þau. Margir
hafa látið það álit í ljós að tak-
marka þurfi fiskvinnslu um borð í
skipum því hætta sé á að fisk-
vinnsla flytjist að öðrum kosti öll
út á sjó. Eg tel þetta vera ástæðu-
lausan ótta og mjög óvarlegt að
hlutazt sé til um þróun atvinnu-
starfsemi eins og þeirrar, sem hér
um ræðir.
Spyrnum ekki fótum gegn
framförum
Rétt er að hafa í huga hvað gerzt
hefði, ef sjónarmið af þessum toga
hefðu ráðið ferðinni fyrir 10 árum.
Þá ættum við engin skip er veitt
hefðu karfa á Reykjaneshrygg og
sókn okkar í Barentshafið hefði
verið sáralítil ef nokkur. Leyfum
því málum að þróast með eðlilegum
arðsemiskröfum og spyrnum ekki
fótum gegn framförm. Vonandi vill
enginn bera ábyrgð á því að tak-
marka eðlilega þróun næstu 10 ár,“
sagði Kristján.
Morgunblaðið/Kristinn
BENEDIKT Thorarensen frá Þorlákshöfn er íbygginn á svip
undir ræðu Kristjáns Ragnarssonar, formanns LÍÚ.
Oraunhæfar kröfur
„NÚ bregður svo við að menn virð-
ast vilja kasta öllum árangri fyrir
róða og hefja hér verðbólgu og
aðra óáran til vegs á ný með óraun-
hæfum kaupkröfum. Umdeildur
dómur um launakjör æðstu embætt-
ismanna ríkisins og fádæma klaufa-
leg ákvörðun þingmanna um skatt-
fijálsar greiðslur sér til handa mega
ekki verða til þess að menn missi
sjónar á því, sem meira máli skipt-
ir,“ sagði Kristján Ragnarsson um
efnahagsumhverfið um þessar
mundir.
Kristján sagði að um nokkurt
skeið hefði ríkt stöðugleiki í efna-
hagsmálum, sem stafaði af
raunsæju mati á getu atvinnulífsins
til að greiða iaun. Nú væri þessum
stöðugleika því miður' stefnt í voða.
Vextir lækki
„Við verðum að fylgja sömu
meginstefnu þegar aðeins birtir til
í efnahagslífinu eins og við höfðum
að Ieiðarljósi, þegar á bjátaði. Enn
er það megin markmiðið að verð-
bólga verði lægri hér en í viðskipta-
iöndunum, vexti lækki og fleiri störf
verði til með batnandi afkomu at-
vinnuveganna. Það er og verður
markmið að bæta launakjör þeirra,
sem minnst bera úr býtum. Til þess
að það megi takast verður verka-
lýðshreyfingin að vera sjálfri sér
samkvæm og láta af því að taka
undir hveija þá launakröfu, sem
borin er fram af þeim, sem hærri
hafa launin. Það gagnar ekki lýsa
yfir vilja, sem ekki heldur, þegar á
reynir.
Of mörg dæmi
um eftirgjöf
Með sama hætti er það óþolandi,
að fjármálaráðherra hafi ekki kjark
og dug til þess að fýlgja eftir launa-
stefnu, sem mörkuð hefur verið af
aðilum vinnumarkaðarins. Dæmin
um eftirgjöfina eru alltof mörg og
af þeirri reynslu, sem nú er fengin,
hlýtur að koma til skoðunar hvort
ekki þurfi að tengja samninga opin-
berra starfsmanna við þá samninga
sem gerðir eru á almennum vinnu-
markaði. Það verður að koma í veg
fyrir að augnabliksreiði kollvarpi
öllum þeim efnahagsbata, sem hér
hefur orðið á liðnum árum,“ sagði
Kristján.