Morgunblaðið - 28.08.1996, Blaðsíða 4

4 MIÐVIKUDAGUR 28. ÁGÚST 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Spara á 300 milljónir í lyfjakaupum ríkisins á næsta ári
Allir þættir í lyfja-
kostnaði til skoðunar
LYFJAKOSTNAÐUR ríkisins stefnir
í að fara um 2-300 milljónir króna
fram úr áætiun fjárlaga á þessu ári
en það er svipuð upphæð og áætlað
er að spara í lyfjakostnaði ríkisins á
næsta ári. Verið er að leita leiða í
heilbrigðisráðuneytinu til að draga
úr þessum umframkostnaði það sem
eftir er ársins og halda í horfinu á
næsta ári.
Að sögn Einars Magnússonar,
skrifstofustjóra iyfjamála í heilbrigð-
isráðuneyti, er ætlunin að endur-
skoða hejstu þætti lyQakostnaðarins
með tilliti til verðs og magns, þar
með taiið greiðsluþátttöku almenn-
ings, þau lyf sem Tryggingastofnun
ber að greiða, álagningu og inn-
kaupsverð.
Einar vildi ekki upplýsa nánar
hvaða tillögur væri verið að móta
en þegar hann var spurður hvort
búast mætti við að greiðsluþátttaka
almennings yrði aukin svaraði hann
að reynt yrði að hlífa sjúklingum
eins og hægt er. Því væri einkum
verið að skoða álagningu og lyfja-
verð.
Reynt að halda í horfinu
í því sambandi benti Einar á að
aukið frelsi í lyfjasölu hefði aukið
verðsamkeppni milli lyfsala sem skil-
aði sér í afslætti á lyfjaverði til al-
mennings. Sá afsláttur kæmi ríkinu
að vísu ekki til góða, en verið væri
að leita leiða til að lækka innkaups-
verð ríkisins, m.a. með samningum
og möguleikum á afslætti. Heildar-
lyfjakostnaður landsmanna er um 6
milljarðar króna árlega. Af því er um
75 lyf sem notuð eru á sjúkrahúsum
og ríkið greiðir þar af leiðandi fyrir
gegnum fjárveitingar til sjúkrahús-
anna. Um 10-15% eru svonefnd lausa-
sölulyf sem almenningur greiðir fyrir
að fullu. Afgangurinn er lyfseðils-
skyld lyf sem fara gegnum apótek
og af því ber Tryggingastofnun kostn-
að sem nemur 3.350 milljónum sam-
kvæmt áætlun fjárlaga þessa árs.
Einar sagði að fyrst og fremst
væri verið að horfa á þennan þátt,
þegar verið er að tala um að ná nið-
ur iyfjakostnaði um 300 milljónir á
næsta ári. En jafnframt yrði að taka
tillit til þess að lyfjakostnaður ykist
árlega sjálfvirkt um 12-13%, m.a.
vegna þess að þjóðin eltist og dýrari
lyf kæmu á markaðinn. Því væri
sparnaðinum, sem á að ná á næsta
ári, fyrst og fremst ætlað að mæta
fyrirsjáanlegum hækkunum og halda
þannig í horfinu.
Útlit er fyrir að lyfjakostnaður
Tryggingastcfnunar á þessu ári fari
talsvert umfram fjárlagaáætlun eða
um 2-300 milljónir að sögn Einars.
Þótt lyfjaútskriftir hefðu heldur
minnkað síðustu vikur í kjölfar upp-
sagna heilsugæslulækna mætti búast
við aukningu þegar læknadeiian
leystist. Einar sagði að þennan um-
framkostnað mætti m.a. rekja til
dýrra lyfja sem komið hafa fram við
eyðni og MS-sjúkdómi.
Eins og
tveggja ára
á leikskóla
LEIKSKOLINN Sólvellir í Nes-
kaupstað mun í fyrsta sinn í
haust taka við eins og tveggja
ára gömlum börnum. Verið er
að lagfæra og breyta einni álmu
skólans í þessum tilgangi.
Að sögn Hólmfríðar Jónsdótt-
ur, leikskólastjóra, er búist við
28 börnum, fæddum 1994 og
1995, í haust. Það er um helm-
ingur barna á þessum aldri í
Neskaupsstað. Samtals verða
rúmlega sjötíu börn í leikskól-
anum í vetur.
Um þessar mundir er unnið
að viðgerðum á leikskólanum
sem áætlað er að kosti 15-20
milljónir, en framkvæmdir sem
eru sérstaklega vegna inntöku
yngri barna kosta um eina og
hálfa milljón.
Vatnsgjald hækkar
BORGARRÁÐ hefur samþykkt
samhljóða að fastagjald fyrir vatn
verði 2.000 krónur og að gjald
fyrir hvern fermetra húss verði
78_krónur.
í tillögu stjórnar veitustofnana,
sem lögð var fyrir borgarráð í síð-
ustu viku, var gert ráð fyrir að
vatnsgjald yrði 3.000 krónur og
gjald fyrir hvern fermetra yrði 77
krónur.
í samþykkt borgarráðs felst að
bílskúrar og sambærilegt húsnæði
eru undanþegin fastagjaldi og að
heimilt er að fella niður fastagjald
af húsnæði, sem ekki er tengt
vatnsveitu.
Ekki verður innheimt vatns-
gjald af húsnæði utan dreifikerfis
vatnsveitunnar. Þá mun vatns-
gjald aldrei fara yfir 0,3% af fast-
eignamati.
Morgunblaðið/Helgi Þorsteinsson
Prófessor skipaður í sálarfræði við félagsví sindadeild Háskóla íslands
JÖRGEN Pind, doktor í tilraunasál-
arfræði, hefur verið skipaður pró-
fessor í sálarfræði við félagsvísinda-
deild Háskóla íslands. Tólf sóttu um
embættið og gerðu þrír umsækjenda
athugasemdir við niðurstöður dóm-
nefndar sem skipuð var til að meta
þá sem sóttu um.
Niðurstöður dómnefndar lágu fyr-
ir í september á seinasta ári. I þeim
kemur fram að fæstir umsækjenda
standist allar þær kröfur sem nefnd-
in gerði, en einn umsækjandi upp-
fylli þó best þau skilyrði sem sett
voru, þ.e. Jörgen. Meirihluti dóm-
nefndar taldi jafnframt að einn um-
sækjandi til viðbótar uppfyllti tilsett-
ar kröfur.
Sjálfdæmi nefndar um
viðmiðun
JORGEN Pind,
nýskipaður pró-
fessor í sálarfræði.
GÍSLI Guðjónsson,
réttarsálfræðingur
í Lundúnum.
JÓN Torfi Jónas-
son, forseti félags-
vísindadeildar.
SVEINBJÖRN
Björnsson, há-
skólarektor.
Jón Torfi Jónasson, forseti félags-
vísindadeildar, segir að reglur um
þessi mál miðist við að dómnefndum
séu gefnar allfijálsar hendur um
hvaða kröfur þær geri til umsækj-
enda og meðal annars sé þeim bent
á að heimilt sé að gera kröfur sem
gerðar eru við sambærilegar stofn-
anir erlendis.
„Þeir umsækjendur sem gerðu
Deilt um forsend-
ur dómnefndar
anir annars staðar í heiminum,“ seg-
ir Gísli. Sveinbjörn Björnsson, há-
skólarektor, segir það óvanalegt að
dómnefnd setji þetta strangar kröfur
í mati sínu á umsækjendum, en að
áliti lögskýringarmanna virðist hún
mega gera það.
„Þarna voru sumir sem ekki fengu
hæfnisdóm í þetta sinn, en hafa jafn-
vel fengið hann í öðrum tilvikum.
Ég hef sagt við þá sem þarna voru
óánægðir að það sé ekki hægt að
draga neinar ályktanir út frá þessu
almennt, hér sé einungis verið að
fjalla um hæfni til þessa ákveðna
starfs.
Tveir umsækjendur reyndust álit-
legastir og við því er ekkert að segja.
Mér finnst hinsvegar ekki að þeir
sem ekki stóðust þær kröfur sem
þessi dómnefnd setti eigi að líta á
það sem vanhæfnisdóm um sig al-
mennt. Það eru hinsvegar ýmsir sem
vilja líta á þessi dómnefndarálit sem
svo altæk og afgerandi að þau séu
ævilangur dómur sem ekki verði
undan komist. Það er misskilning-
ur,“ segir Sveinbjörn.
Nýjar starfsreglur
væntanlegar
athugasemdir spurðu meðal annars
hvort rökstuðningur dómnefndar um
hvern og einn umsækjanda væri
nægjanlega ítarlegur. Þetta var
einnig rætt innan Háskólans. Lög-
fræðingar skólans tóku þessi álita-
mál til athugunar og komust að
þeirri niðurstöðu í desember að
rökstuðningurinn væri í lagi,“ segir
Jón Torfi.
Hann segir jafnframt að umsækj-
endur hafi gert athuga-
semdir að nýju við þetta
atriði og önnur sem þeir
töldu ekki í lagi, þær
hafi verið sendar dóm-
„Dómnefndir
geta sett sér
eigin forsendur
nefnd til umsagnar og svör hennar
síðan lögð fyrir deildarfund 29. mars
síðastliðinn.
Formaður dómnefndar gerði á
fundinum grein fyrir áliti sínu og
svaraði ítarlegum spumingum um
það.„Þrátt fyrir umræðu og ábend-
ingar töldum við ekki að finna form-
galla á álitinu og deildarmenn töldu
það innihalda nægjanlega skýra
ábendingu til ráðningar, enda fékk
Jörgen öll atkvæði nema eitt innan
félagsvísindadeildar til starfans,"
segir Jón Torfi.
Hann segir deildina hafa lagt
fram bókun þar sem fram komi að
-------- hún taki enga afstöðu til
þeirra viðmiðana sem dóm-
nefndin studdist við. „Þeg-
ar deildin greiddi atkvæði
um umsækjendur, fólst
Gísli Guðjónsson, réttarsálfræð-
ingur í Lundúnum, veitti dómnefnd-
inni forstöðu og segir hann kröfur
hennar hafa miðast við þær sem
gerðar eru í erlendum háskólum.
Alþjóðlegar kröfur gerðar
ekki í því að þau ströngu viðmið sem
dómnefndin bersýnilega notaði,
hefðu fordæmisgildi fyrir aðrar dóm-
nefndir, enda ljóst að dómnefndir
geta sett sér eigin forsendur," segir
Jón Torfi.
„Við miðuðum við alþjóðamæli-
kvarða í þessu sambandi, og það
voru mjög eðlilegar kröfur og ekki
of strangar. Við kröfðumst þess
ekki að fólk hefði einhvern bakgrunn
sem ekki er beðið um við ráðningu
erlendis,11 segir hann.
„I þeim gögnum sem við fengum
var sagt að mætti miða við það sem
teldist eðlilegast í háskólum ytra og
það gerðum við. Með mér í nefnd-
inni var meðal annars kanadískur
fræðimaður sem þekkir vel til há-
skóla í sínu heimalandi og ég er
mjög kunnugur breskum háskólum.
Einhveijum kann að hafa þótt
kröfurnar strangar, en svo var ekki
að mínu mati. Nái fólk hins vegar
ekki að uppfylla þessar kröfur, er
spurning hvort viðkomandi séu hæf-
ir í slíkt starf sem hér um ræðir.
Málið snýst um það að mörgu leyti,
hvort Háskóli íslands ætlar að vera
metinn á sama mælikvarða og er-
lendir háskólar, eða hvort
hann ætlar að dragast
aftur úr?
I litlu landi eru vissu-
lega aðrar aðstæður en
„Tveir umsækj-
endur álit-
legastir"
ytra, og menn hafa ekki eins mörg
tækifæri til að vinna að rannsóknum
og gerist í stórum háskólum erlend-
is, en samt verður fólk að hafa sann-
að sig á einhvern hátt til að Hl geti
verið sambærilegur við aðrar stofn-
Háskólarektor segir ennfremur
að háskólaráð hafi nýlega samþykkt
starfsreglur fyrir dómnefndir, en
menntamálaráðuneytið eigi enn eftir
að staðfesta þær. Þar standi meðal
annars að dómnefndir skuli taka
mið af þeim kröfum sem gerðar eru
til manna sem sækja um sambærileg
störf við qtlenda háskóla og af þeirri
hefð sem tíðkast við Háskóla ís-
lands. Hið síðarnefnda
hafi ekki verið í eldri regl-
um. Sveinbjörn áiítur það
vera styrk fyrir dóm-
nefndir að hafa skýrari
starfsreglur.
Formaður Sálfræðingafélags ís-
lands, Svanhvít Björgvinsdóttir,
sagðist í samtali við Morgunblaðið
ekki vilja tjá sig um málið, enda
væri félagið sem slíkt ekki
umsagnaraðili í því.