Morgunblaðið - 29.01.1997, Blaðsíða 13

Morgunblaðið - 29.01.1997, Blaðsíða 13
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. JANÚAR 1997 13 MJÓLKURKVÓTI stækka búin til að lækka fram- leiðslukostnaðinn," segir Jón. Hagræðingin út úr greininni Sveinn Sigurmundsson, fram- kvæmdastjóri Búnaðarsambands Suðurlands, segir að vissulega auki framsal kvóta hagræðingu í mjólk- urframleiðslu, búin verði stærri og öflugri, og hátt verð hjálpi mönnum einnig að losna út úr skuldabaslinu. „Ég er hins vegar svo upptekinn af hag landbúnaðarins og þeirra bænda sem eiga að lifa af þessu að mér finnst það neikvætt að hag- ræðingin skili sér ekki til bænda. Hún fer öll út úr greininni með kvótakaupum. Og það er alvarlegt þegar afurðastöðvar stuðla að því,“ segir Sveinn. Sigurður Rúnar Friðjónsson í Búðardal segir að kvótakaupin íþyngi mjög mjólkuriðnaðinum í heild. „Eins og staðan er orðin finnst mér ótrúlegt að nokkur ættliða- skipti verði á jörðum nema greiðslu- markið sé reiknað á fullu verði, það er annaðhvort selt í burtu eða við- takandi jarðarinnar þarf að greiða það. Það liggja fyrir um það tölur að helmingur bænda er kominn á þann aldur að hann muni viija hætta búskap á næstu árum. Það þýðir að mjólkurbændur verða innan tíu ára búnir að fjárfesta 7-10 milljarða í greiðslumarki. Hvernig er þetta hægt þegar afkoman er slæm fýrir og hefur farið versnandi og gerðar eru kröfur um hagræðingu á öllum sviðum til að lækka verðið og mæta aukinni erlendri samkeppni?" segir Sigurður Rúnar. Ari Teitsson gengur lengra í þess- um hugleiðingum, segir að allur mjólkurkvótinn muni skipta um eig- endur ef kvótakerfið yrði óbreytt í þijátíu ár. „Það gerir nýliðun erfiða og hækkar framleiðslukostnað." Teiur hann að vaxtakostnaður vegna fjárbindingar í kvóta sé 6-10 kr. á hvern mjólkurlítra og segir að fáir geti staðið undir slíkum viðbót- arkostnaði. Þrýstingur á kvótakerfið Ljóst virðist að hækkandi verð á mjólkurkvóta eykur þrýsting á kvótakerfið eins og gerst hefur í öðrum löndum. Þannig var frjálst framsal afnumið í Svíþjóð 1990 og verður tekið af í Þýskalandi árið 2000. Astæðan er sú að mönnum blöskrar kvótaverðið og bændur geta ekki endurnýjað framleiðslu- tækin þegar þeir þurfa að greiða hátt verð fyrir framleiðsluréttinn. í Þýskalandi á að afnema kvótakerfið um leið. Ljóst er að íslenskir bænd- ur og forystumenn þeirra hafa áhyggjur af ástandinu. Það er jafnljóst að ekki munu allir gráta kvótakerfið, verði það afnumið á næstu árum. Sumir þeirra sem seldu kvóta sinn á síðasta ári hafa það jafnvel á bak við eyrað að hefja aftur framleiðslu ef kvóta- verð lækkar eða kvótakerfíð verður afnumið. Aðrir benda á að mikið átak þurfi til að komast af stað að nýju og fjósin séu fljótlega tekin undir hross, geymslur eða annað og erfitt að koma þeim í stand á ný. „Það er ekki á vísan að róa með kvótann. Það er líka óeðlilegt að markaðnum skuli vera skipt upp á milli bænda til frambúðar. Þetta verður að þróast út í samkeppni. Ef íslenskur mjólkuriðnaður ætlar að standast samkeppni verður að taka til hér heima,“ segir Viðar Steinarsson, bóndi á Kaldbak. „Ég er sammála því að yfir langan tíma dragi kvótakerfi úr þróun grein- arinnar,“ segir Ari Teitsson, formað- ur Bændasamtakanna. Hann bendir þó á að í flestum nálægum löndum sé kvótakerfi notað til að stýra mjólk- urframleiðslunni. Þar telji menn það nauðsynlegt til að ekki yfirfyllist allt af mjólk vegna stöðugra framfara við kúabúskapinn. Það sama gildi hér. Bendir formaðurinn á að mjólk- urframleiðslan hér hafi verið komin upp í 120 þúsund lítra fyrir nokkrum árum, 20 milljón lítrum yfir innan- landsmarkað, og hún myndi fljótlega fara í sama farið ef kvótinn yrði afnuminn. Mjólkurkvóti í janúar 1997 og tilflutningur kvóta undanfarin þrjú verðlagsár Meðalstærð búa í mjólkurkvóta, þús. lítra svæði 1988 -89 jan. 1997 Breyt. (%) Eyjafjarðarsýsla 90 108 20,0 Skagafjarðarsýsla 67 94 40,3 Árnessýsla 76 90 18,4 Gullbr.- og Kjósarsýsla 58 84 44,8 Rangárvallasýsla 68 83 22,1 Borgarfjarðarsýsla 68 81 19,1 S-Þingeyjarsýsla 65 80 23,1 A-Húnavatnssýsla 63 73 15,9 N-Þingeyjarsýsla 70 73 4,3 N-Múlasýsla 53 72 35,8 Mýrasýsla 59 69 16,9 Dalasýslasýsla 40 68 70,0 V-Húnavatnssýsla 52 66 26,9 ^ Snæf- og Hnappadalss. 55 65 18,2 S-Múlasýsla 39 65 66,7 A-Skaftafellssýsla 43 64 48,8 Barðastrandarsýslur 37 59 59,5 ísafjarðarsýslur 41 55 34,1 Strandasýsla 38 54 42,1 V-Skaftafellssýsla 44 54 22,7 Meðalbú 64 82 28,1 Fjöldi búa svæði 1988 -89 jan. 1997 Breyt. (%) Árnessýsla 263 215 -18,3 Rangárvallasýsla 207 165 -20,3 Eyjafjarðarsýsla 196 154 -21,4 S-Þingeyjarsýsla 143 115 -19,6 Skagafjarðarsýsla 124 95 -23,4 Borgarfjarðarsýsla 81 64 -21,0 V-Skaftafellssýsla 81 63 -22,2 Mýrasýsla 72 59 -18,1 A-Húnavatnssýsla 64 56 -12,5 Snæf.- og Hnappadals. 59 48 -18,6 S-Múlasýsla 68 38 -44,1 V-Húnavatnssýsla 48 35 -27,1 Barðastrandarsýslur 41 26 -36,6 N-Múlasýsla 36 26 -27,8 Dalasýslasýsla 42 24 -42,9 ísafjarðarsýslur 40 24 -40,0 A-Skaftafellssýsla 38 23 -39,5 Gullbr.- og Kjósarsýsla 28 16 -42,9 N-Þingeyjarsýsla 5 4 -20,0 Strandasýsla 4 2 -50,0 Samtals 1640 1252 -23,7 Keyptur mjólkurkvóti umfram seldan verðlagsárin 1994/95, 1995/96 og 1996/97 (þús. lítrar) ísafjarðarsýslur Brúttótölur í kvótaviðskiptum 1992-1997 5,0-----milljónir lítra 20 milliónir 10 ) V lítra ssýsla (7) Mjólkurkvóti einstakra svæða 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 1992 1993 1994 1995 1996 /93 /94 /95 /96 /97 Fjöldi nautgripa 1988-95 80-mr~ 60 þús. griplr------------------------------------------ 50 .....fi-------------- -------------J. 1992 1993 1994 1995 1996 /93 /94 /95 /96 /97 Nautgripir alls Þar af mjólkurkýr 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 | MbL/CÓI
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.