Morgunblaðið - 21.09.1997, Blaðsíða 6

ERLENT
Jiang Zemin styrkir stöðu sína sem leiðtogi kínverska kommúnistaflokksins
Zhu Rongji nær öraggur um
að verða forsætisráðherra
Reuter
JIANG Zemin, forseti Kína (t.v.), ásamt Li Peng forsætisráðherra og
Zhu Rongji aðstoðarforsætisráðherra.
Jiang Zemin styrkti
stöðu sína sem for-
seti Kína og leiðtogi
kommúnistaflokks-
ins á flokksþinginu
á dögunum og
bandamaður hans,
Zhu Rongji, er nú
orðinn þriðji valda-
mesti maður
flokksins. Talið er
því nánast öruggt
að Zhu verði næsti
forsætisráðherra
landsins.
ZHU Rongji, aðstoðarfor-
sætisráðherra Kína, varð
þriðji valdamesti maður-
inn í framkvæmdastjórn
kommúnistaflokksins á föstudag,
en hann hefur verið fimmti í valda-
röðinni. Því er talið nánast öruggt
að hann verði næsti forsætisráð-
herra Kína í mars á næsta ári
þegar Li Peng lætur af embættinu
vegna stjómarskrárákvæðis um
að enginn megi gegna
því lengur en í tvö kjör-
tímabil.
Fréttaskýrendur
segja að aukin völd
Zhus merki að hann
verði forgöngumaður
stjómarinnar í að framfylgja
einkavæðingarstefnu Jiangs Zem-
ins forseta. Jiang vill að stór hluti
370.000 ríkisfyrirtækja, sem hafa
verið rekin með miklu tapi, verði
seldur og fyrirtækin keppi síðan
sín í milli á fijálsum markaði.
Þessar umbætur hafa dregist þar
sem ráðamennirnir hafa óttast að
þær geti leitt til mikils atvinnu-
leysis og ólgu í landinu.
„Kínveijar hafa ekki lengur efni
á því að slá slíkum umbótum á
frest,“ sagði Qu Hongbin, sérfræð-
ingur í kínverskum efnahagsmál-
um í Hong Kong. „Þeir þurfa
mann eins og Zhu Rongji, sem er
nógu hugrakkur til að taka erfiðar
ákvarðanir og koma stefnunni í
framkvæmd."
Harðskeyttur miðjumaður
Zhu er einn af sjö mönnum sem
eiga sæti í fastanefnd fram-
kvæmdastjórnarinnar og hann
hefur átt stóran þátt í að móta
efnahagsstefnuna. Sem fyrrver-
andi seðlabankastjóri er hann
einnig talinn eiga heiður-
inn af því að Kínveijum
tókst að afstýra því að
verðbólgan færi úr bönd-
unum.
Zhu er lýst sem harð-
skeyttum miðjumanni og
tilraunir hans til að koma reglum
yfir fjármálamarkaðina hafa orðið
til þess að margir embættismenn
í héruðunum og spákaupmenn
hafa hom í síðu hans. Fréttaský-
rendur telja að uppgangur hans
sé góðs viti fyrir fjármálamarkað-
ina til lengri tíma litið og nokkrir
þeirra hafa sagt að Zhu vilji beita
markaðsöflunum til að koma á
umbótum í ríkisfyrirtækjunum en
sé tregur til að veita fjármála-
mönnum og spákaupmönnum of
mikið frelsi.
„Hann er harðskeyttur maður
og nýtur þess að stjórna,“ sagði
hagfræðingur i Hong Kong. Zhu
átti stóran þátt í að framfylgja
þeirri stefnu ráðamanna í Peking
að auka miðstýringuna að nýju í
efnahagsmálum og draga úr þeim
völdum sem héraðsstjórnimar
fengu á fyrstu árum umbótanna
sem Deng Xiaoping hleypti af stað.
Nýlega hefur hann staðið fyrir
herferð gegn spákaupmennsku á
hlutabréfamarkaðnum og sett
skorður við áhættuútlánum, sem
vom talin geta grafið undan
MARGIR helstu sérfræðinga
Bandaríkjanna á sviði alnæmis-
rannsókna brugðust ókvæða við
harkalegri gagnrýni á siðferðis-
legar forsendur rannsókna á
sjúkdómnum í þriðja heiminum,
og sögðu þeir að þar væri farið
eftir sömu leiðbeiningum og
væru rannsóknirnar gerðar í
Bandaríkjunum.
Gagnrýnin kemur fram í nýj-
asta tölublaði timaritsins New
England Journal of Medicine,
en sérfræðingarnir segja að það
sé augljóst, að rannsóknir á því
hvemig koma megi í veg fyrir
smitun HIV veirunnar, er veld-
ur alnæmi, frá móður til barns
miði að því að hjálpa þeim kon-
um er rannsóknin sé gerð á.
í leiðara í timaritinu era
fimmtán rannsóknarverkefni,
sem bandaríska heilsugæslu-
stofnunin og fleiri ríki kosta,
boraar saman við hina alræmdu
Tuskegeetilraun sem gerð var
í Bandaríkjunum, og fór þannig
fram, að fátækir, bandarískir
blökkumenn með sýfilis fengu
enga meðhöndlun við sjúk-
dómnum i 40 ár til þess að vís-
indamenn gætu athugað hvera-
ig náttúruleg þróun sjúkdóms-
ins væri.
„Réttlætingin minnir á það
sem sagt var um Tuskegeerann-
sóknina: Konur í þriðja heimin-
um myndu hvort eð er ekki fá
neina meðferð við retróveirum
bankakerfinu. „í hjarta sínu
treystir hann ekki mörkuðunum,“
sagði annar hagfræðingur.
Andstæðingum ýtt til hliðar
Efnahagsstefna Jiangs fékk
eindreginn stuðning á flokksþingi
kommúnistaflokksins, sem haldið
er á fimm ára fresti og lauk á
fimmtudag. Forsetanum og
bandamönnum hans tókst einnig
að ýta nokkrum af helstu andstæð-
[alnæmisveirum], svo að rann-
sakendurnir eru bara að fylgj-
ast með því hvað myndi verða
um hvítvoðunga viðfangsefn-
anna ef engin rannsókn stæði
yfir,“ skrifaði ritstjóri Journal,
Marcia Angell.
„Að svo mikið sem nefna
Tuskegee í sömu málsgrein er
meira en ég fæ skilið,“ sagði
Anthony Fauci, yfirmaður of-
næmis- og smitsjúkdómadeildar
bandarísku heilsugæslustofnun-
arinnar. „Maður hefur sið-
ferðislegar skyldur við fólk í
þróunarlöndunum," sagði hann
við fréttamenn á árlegum fundi
V eirufræðistofnunar Háskólans
í Baltimore. Fauci sagðist óttast
að fólki yrði meinað um með-
ferð er gæti bjargað lífi þess
ef rökræða kæmi i veg fyrir
tilraunir.
Leiðari Journal er byggður á
skýrslu, sem birt er í sama tölu-
blaði, eftir Peter Lurie og Sidn-
ey Wolfe, sem starfa með Rann-
sóknarhópi almannaheilsu-
gæslu, sem hefur aðsetur í Was-
hington. Lurie og Wolfe segja
að við framkvæmd fimmtán
rannsóknarverkefna í þriðja-
heimslöndum hafi láðst að veita
barashafandi sjálfboðaliðum við-
unandi meðhöndlun, en mark-
mið rannsóknanna var að fínna
ódýrara lyf, sem komið gæti í
stað AZT, við meðhöndlun á al-
næmi, en AZT kostar allt að
ingum hans til hliðar. Þegar Jiang
varð leiðtogi flokksins árið 1989
lýstu margir erlendir fréttaskýr-
endur honum sem valdalausum
bráðabirgðaleiðtoga, sem myndi
víkja um leið og Deng Xiaoping
félli frá. Hann var þá lítt þekktur
utan Shanghai, þar sem hann var
borgarstjóri og síðan forystumað-
ur kommúnistaflokksins í borg-
inni, og ólíkt fyrri leiðtogum Kína
hafði hann enga reynslu af stríði
eða herþjónustu.
Jiang hefur þó tekist að styrkja
stöðu sína jafnt og þétt með því
að koma bandamönnum sínum í
valdastöður og afla sér stuðnings
áhrifamikilla hershöfðingja.
Á flokksþinginu tókst Jiang
t.a.m. að koma helsta andstæðingi
sínum, Qiao Shi, forseta þingsins,
úr miðstjórn flokksins. Skjólstæð-
ingur Qiao var hins vegar kjörinn
í miðstjórnina og þykir það til
marks um að vilji flokksleiðtogans
nái ekki alltaf fram að ganga.
Staða Jiangs styrkist
innan hersins
Jiang vann þó enn einn sigurinn
á föstudag þegar honum tókst að
halda helstu bandamönnum sínum
í hermálanefnd flokksins. Tveir
aldnir hershöfðingjar úr röðum
andstæðinga hans, Liu Huaqing
og Zhang Zhen, sem eru báðir
yfir áttrætt, drógu sig hins vegar
í hlé og létu af störfum sem vara-
formenn hermálanefndarinnar.
Tveir af bandamönnum Jiangs,
hershöfðingjarnir Chi Haotian og
Zhang Wannian, verða áfram
varaformenn nefndarinnar og eru
því valdamestu hershöfðingjar
landsins. Nánasti aðstoðarmaður
Jiangs, Wang Ruilin hershöfðingi,
hélt einnig sæti sínu í nefndinni
og stjórnarerindrekar sögðu það
styrkja stöðu flokksleiðtogans
frekar innan hersins.
Þótt stefna Jiangs hafi fengið
eindreginn stuðning fer því fjarri
að hann hafi jafn mikil völd og
fyrirrennarar hans, Deng Xiaoping
og Mao Zedong. Fyrsta flokks-
þingið eftir andlát Dengs sýnir þó
að Jiang er ekki eins valtur í sessi
og búist var við þegar hann varð
leiðtogi flokksins fyrir átta árum.
3000 Bandarílgadöhim á ári, eða
sem svarar rúmlega 200 þúsund
íslenskum krónum.
Með tilraununum átti að leiða
í [jós hvort unnt væri að koma
í veg fyrir smit frá móður til
baras með ódýrum aðferðum í
þeim löndum sem ekki hafa efni
á dýrum lyfjum. Rannsakendur
hafa komist að þvi, að hægt er
að minnka líkur á smiti úr 25%
í 8% með því að gefa móðurinni
AZT í nokkrar vikur áður en
hún fæðir, og á formi dreypilyfs
á meðan fæðingu stendur og
gefa síðan barainu lyfið þar til
það er sex vikna. Vandinn er þó
sá að þessi meðferð er allt of
kostnaðarsöm fyrir flest ríki.
Jay Berzofsky, við Krabba-
meinsfélag Bandaríkjanna,
sagðist leggja áhersiu á, að við
tilraunir sem gerðar væru í
löndum utan Bandaríkjanna
væru gerðar sömu siðferðiskr-
öfur og í Bandaríkjunum. Heil-
sugæslustofnunin hefði sett
strangar reglur um þetta. „Það
er ekki eins og maður geti gert
í öðrum löndum það sem maður
getur ekki gert í Bandaríkjun-
um,“ sagði hann. „Ástæðan fyr-
ir því að tilraun er gerð í þriðja-
heimsríki er ekki sú, að þar séu
siðferðiskröfurnar vægari - það
er vegna þess að þar eru svo
margfalt fleiri [sýktir af al-
næmi] og þess vegna fást niður-
stöður fyrr.“
H O N D A
5 - D Y R A
með 115
. hestafla VTEC

vél og tveimur
\ loftpúðum
J 1.480.000,-
.4 rgerð
1998
HONDA
Harðskeyttur
maður og nýt-
ur þess að
stjórna
Alnæmisrannsóknir í þriðja heiminum gagnrýndar
Líkt við Tuskegeetilraunina
Baltimore. Reuter.