Morgunblaðið - 31.12.1998, Blaðsíða 55

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 31. DESEMBER 1998 55
AÐSENDAR GREINAR
Stjórnarskráin og
fisk veiðistj* órnunin
G U C C I
Garðar Ólafsson úrsmiður,
Lækjartorgi, s. 551 0081.
FYRIR skömmu
skrifaði ég grein í Mbl.
og gerði grein fyi-ir
hvernig beitt var
ákvæðum í stjórnar-
skrá 1988-1989 til að
koma á reglusemi við
afgreiðslu fjárauka-
laga. Pað ásamt stöðv-
un yfirdráttar rílds-
sjóðs í Seðlabanka
1992 á mikinn þátt í
hjöðnun verðbólgu.
1989 fengum við
nokkrir sjávarútvegs-
nefndarmenn efri og
neðri deildar Alþingis Kristinn
Lagastofnun Háskóla Pétursson
Islands til að vinna
álitsgerð (unnin af Sigurði Líndal
lagaprófessor og Tryggva Gunn-
arssyni hrl.) Alitsgerðin fjallaði
m.a. um eignarréttindi í formi at-
vinnuréttinda hjá útvegsmönnum.
Ekki var fjallað um hugsanlegan
eignarrétt í formi atvinnuréttinda
hjá öðrum við sjávarútveg, svo sem
sjómönnum, fiskverkunar- og fisk-
verkafólki, þar sem ekki var beðið
um það vegna mistaka þegar beiðni
um álitsgerð var samin.
Ég hef lengi verið þeirrar skoð-
unar að best sé (og skylt) að nýta
stjórnarskrá lýðveldisins sem kjöl-
festu til vandaðrar löggjafar um
stjómun fiskveiða. 1990 hafði ég
samband við þijá virta lögmenn.
Þessir menn voru reiðubúnir til að
taka að sér að vinna fyrir Alþingi
enn ítarlegri álitsgerð um mörg
mikilvæg atriði sem varða tak-
mörkun atvinnufrelsis. Hefði þetta
verið gert væmm við tæplega með
allt í uppnámi í dag. Ég hætti á Al-
þingi 1991. Árið síðar, 1992 vann
Sigurður Líndal lagaprófessor
álitsgerð um 3. gr. laga um stjórn
fiskveiða um ákvörðun aflahámarks
með reglugerð. (Birtist í Mbl. 8.
ágúst 1992). Þar segir m.a.: „I 3. gr.
laganna um stjóm fiskveiða er
ákvörðunarvald til að leggja bönd á
atvinnufrelsi manna framselt sjáv-
arútvegsráðherra og verður ekki
séð að samrýmist 69. gr. stjórnar-
skrárinnar eins og Hæstiréttur hef-
ur túlkað hana.“ (69. er 76. gr. í
dag.)
Ég sendi ríkisstjóm Islands
álitsgerðina strax. Ríkisstjómin
ákvað (að því að mér er best kunn-
ugt) að sjávarútvegsráðherra
myndi afhenda „tvíhöfðanefndinni"
álitsgerðina til frekari vinnslu. í
skýrslu tvihöfðanefndarinnar var
hvergi minnst á álitsgerðina. Hvað
varð um hana? Eðlilegt væri að
sjávarútvegsráðherra gerði nú
grein fyrir því þar sem hann er
ábyrgur íyrir þessu sem fagráð-
herra málsins.
Að Alþingi ákveði aflahámark í
stað ráðherra með reglugerð er
ekki bara til að fullnægja ákvæðum
í stjórnarskrá. Langtum eðlilegra
er að þjóðkjörnir fulltrúar ræði efn-
islega hvaða forsendur liggi til
grundvallar aflahámarki í einstök-
um fisktegundum. Slík ákvörðun er
alls ekki einkamál í
lokuðum klúbbi
þriggja veiðiráðgjafa
ásamt sjávarútvegs-
ráðherra. Hvað þá að
það samrýmist stjórn-
skipun lýðveldisins að
sj ávai-útvegsráðherra
framselji vald (sem Al-
þingi hefur framselt
honum?) til nefndar á
hans vegum sem lagði
svo tU 25% „aflareglu"
hvort svo sem þorsk-
stofninn væri vel hald-
inn - að horast vegna
ætisskorts - eða önnur
atriði kæmu við sögu
svo sem markaðsmál,
efnahagsmál o.fl. Að ákvörðun um
víðtæka takmörkun á atvinnufrelsi
í mikUvægustu atvinnugrein þjóð-
arinnar sé reiknað sjálfvirkt í tölvu
úti í bæ með 25% „aflareglu“ án
nokkurrar efnislegrar umræðu er
algjörlega fráleitt!! Fyrir svo utan
það að samrýmast ekki stjórnar-
skrá. Alþingismenn eiga að skiptast
á skoðunum um réttmæti aflahá-
Stjórnarskráin er eina
færa leiðin, segir Krist-
inn Pétursson, út úr
ógöngun sem fiskveiði-
stjórnun okkar er í.
marks, setja sig inn í áhættuþætti
og aðrar forsendur sem liggja tU
grundvallar, í stað þess að standa
frammi fyrir gerðum hlut með fulla
ábyrgð á málinu. Alþingismenn eru
kjörnir tU þess að fjalla um ákvarða
slík málefni og mega ekki framselja
vald sitt. Svar eins og „ég hef ekki
vit á þessu“ þegar veiðanlegt afla-
hámark berst í tal er varla við hæfi!
Alþingismenn sem ekki treysta eig-
in dómgreind til athugunar og eðli-
legrar rökræðu um þessi málefni
ættu tæplega að gefa kost á sér í
ábyrgðarstörf.
Sú leið sem ríkisstjórnin ætlar
nú í málinu er tvímælalaust besta
leiðin. í kjölfar samþykktar fyrir-
liggjandi lagafrumvarps munu
birtast nokkrar stefnur á sjávarút-
vegsráðherra. Þá verður látið
reyna á þau atriði iyrir Hæstarétti
sem hér koma við sögu eins og at-
vinnufrelsi, eignarrétt í formi at-
vinnuréttinda, framsal á valdi og
jafnréttisreglu. Einnig verður látið
reyna á hvort veiðiráðgjöf Haf-
rannsóknastofnunar stenst. Þá
dugar ekki hræðsluáróður eða
blekkingar. Abyrgir aðilar hafa
sópað málefnalegri og mjög vel
rökstuddri gagnrýni á veiðiráðgjöf
undir teppið. Hæstiréttur landsins
lætur varla plata sig með tilbúnum
fullyrðingum. Hvers vegna eru
takmarkaðar veiðar á loðnu, eða
aðrar fisktegundir, þar sem veiði-
kvótar hafa ekki náðst í mörg ár!
Stafar almannaheill hætta af frjáls-
um veiðum ef ekki næst að veiða
það magn sem ráðgjafar leggja til?
Hvaða forsendur liggja til grund-
vallar skerðingu atvinnufrelsis
undir slíkum kringumstæðum?
Stafar einhverjum fiskistofni hætta
af frjálsum krókaveiðum? Hver er
sú hætta? Hvemig er hún skýrð?
Sérfræðingum í útúrsnúningi skal
eins bent á að ég er ekkert að boða
„stjórnlausar" veiðar eða „útrým-
ingu“ fiskistofna eins og sumir sér-
fræðingar í útúrsnúningi hafa full-
yrt að frjálsar krókaveiðar séu. Af
hverju var þá ekki þorskstofninum
„útrýmt" meðan allt var frjálst
með mörg hundruð erlenda togara
með þéttriðnar vörpur - en samt
allt í lagi? Af hverju era 4.600 trill-
ur í Noregi á frjálsum krókaveið-
um en 900 trillur hér í lokuðu kerfi
- á sömu vísindalegu forsendunum
- og svipað réttarfar - í báðum
löndum? Fer ekki að verða tíma-
bært að fjalla efnislega um svona
spurningar og fleiri og leggja niður
útúrsnúninga og hroka?
Niðurstaðan mín enn sú sama og
fyrir 8 árum. Stjórnarskrá lýðveld-
isins er eina færa leiðin sem kjöl-
festa og leiðarljós út úr þeim
ógöngum sem fiskveiðistjómin og
náskyld málefni era í í dag. Fúsk
og hrossakaup við lagasetningu um
takmörkun atvinnufrelsis mun að
öllum líkindum reynast mörgum
fleiram dýrkeypt en þegar er orðið
og var nú nóg komið af fómarlömb-
um þessara svokölluðu fiskveiði-
stjórnar. Fjöldi fólks hefur tapað
aleigunni. Þeim sem hafa marg-
sinnis reynt að vara við, eins og
greinarhöfundi og fleiram verður
tæplega kennt um þegar Hæsti-
réttur kveður upp fletri dóma yfir
fúski og hrossakaupum sem látið
hefur verið viðgangast hvað eftir
annað við löggjöf í mikilvægustu at-
vinnugrein þjóðarinnar.
Höfundur er framkvæmdnsijóri.
Sverrir Kristinsson lögg. fasteignasali, sölustjóri.
EK3NAMIÐUMN
Sími'SH« 0090 • Fax 588 9095 • SÍAimmla 2 1
Óskum viðskiptavinum okkar og lands-
mönnum öllum farsældar á nýju ári.
Þökkum viðskiptin á liðnum árum.
Starfsfólk Eignamiðlunarinnar.
FASTEIGNA tf
MARKAÐURINN
ÓÐINSGÖTU 4. SÍMAR 551 1540, 552 1700, FAX 562 0540.
OPIÐ VIRKA DAGA KL. 9-18. Netfang: http://habil.is/fmark/
Sendum öllum viðskipta-
vinum okkar nær og fjœr og
landsmönnum öllum bestu
óskir um gœfuríkt komandi
ár. Þökkum viðskiptin á
árinu sem er að líða.

Jón Guðmundsson, sölustjóri, lögg. fasteigna- og skipasali.
Ólafur Stefánsson, viðskiptafr. og lögg. fasteignasali.

Fasteignir á Netinu ||mbl.i$
ALLTAF eiTTHVAB NÝTl
Læknahúsið flytur
um næstu áramót
í Domus Medica, Egilsgötu 3, 6. hæð
Almennar skurðlækningar • Barnaskurðlækningar • Blóð- og þvagrannsóknir
Bæklunarskurðlækningar • Lýtalækningar • Svæfingar og deyfingar
Þvagfæraskurðlækningar • Æðaskurðlækningar
Egill Á. Jacobsen, yfirlæknir
Sérgrein: Þvagfæra- og almennar skurðlækningar
Heimasími: 562 3744
Guðjón Haraldsson, skurðlæknir
Sérgrein: Þvagfæra- og almennar skurðlækningar
Heimasími: 561 0113
Guömundur Bjarnason, yfirlæknir
Sérgrein: Barna- og almennar skurölækningar
Guömundur Vikar Einarsson, yfirlæknir
Sérgrein: Þvagfæraskurölækningar (Urology)
Heimasfmi: 567 2915
Halldór Jóhannsson, dr.med., yfirlækriir
Sérgrein: Æöa- og almennar skurðlækningar
Heimasími: 565 6165
Höskuldur Kristvinsson, skurölæknir
Sérgrein: Æöa- og almennar skurðlækningar
Heimasími: 567 7191
Ingvar Kjartansson, skurölæknir
Sérgrein: Æða- og almennar skurölækningar
Jens Kjartansson, dr.med.
Sérgrein: Lýtalækningar
Heimasími: 557 4640
yfirlæknir
Matthías Kjeld, sérfræöingur
Sérgrein: Efnameinafræöi
Heimasími: 565 7030
Óli Hjálmarsson, svæfingalæknir
Sérgrein: Svæfingar og deyfingar
Heimasími: 553 2074
Sigurjón Sigurðsson, bæklunarskurðlæknir
Sérgrein: Bæklunarskurölækningar
Heimasími 554 3019
Tómas Jónsson, skurölæknir
Sérgrein: Almennar skurölækningar
Heimasími: 567 4927
Valdemar Hansen, svæfingalæknir
Sérgrein: Svæfingar og deyfingar
Heimasími: 581 3254
Viðtalsbeiðnum veitt móttaka ki. 13-18 alla virka daga
Nýtt símanúmer frá áramótum 563 1060
*
LÆKNAHUSIÐ hf.
Domus Medica, Egilsgötu 3, 6. hæð, 101 Reykjavík, sími 563 1060