Morgunblaðið - 17.09.2000, Qupperneq 30

30 SUNNUDAGUR 17. SEPTEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
„Við munum leitast
við að auka gæði
vörunnar og reyna
að halda hlutdeild
okkar á markaðn-
um. Miðað við hús-
næðis- og tækja-
kost ráðum við
ekki við miklu meiri
aukningu en nú er
orðin.“
Þessar nýjungar höfum við þróað
hér innandyra án utanaðkomandi
ráðgjafar.
íslendingar kröfuharðir
neytendur
Við gerð nýrra sælgætistegunda
höfum við gætt okkur á að herma
ekki eftir öðrum íslenskum fram-
leiðendum. Við höfum frekar tekið
mið af erlendri sælgætisframleiðslu
án þess að um stælingu sé að ræða.“
Hvernig er smekkur íslendinga á
sælgæti?
„Þeir vilja mikil gæði enda vanir
þeim. Islenskir framleiðendur not-
ast eingöngu við ekta súkkulaði.Við
búum til okkar súkkulaði sjálfir og
eigum okkar sérstaka vinnsluferli
sem er lengra en gerist og gengur
erlendis en í staðinn verða gæðin
meiri,“ segir Jón.
Þeir eru spurður að því hvað af
vörum þeirra seljist mest?
„Mesta salan er í smávörum eins
og Bombum, Rindlum, Freyjukara-
mellum og Möndlum. Af stærri
stykkjunum seljum við mest af Rís
súkkulaði, Hrís og Freyju staur.
Eftirspurn eftir þessum vörum
hefur verið jöfn í gegnum árin.“
Hvað hafið þið einkum í huga
þegar þið eruð að þróa nýtt sæl-
gæti?
„Við vöruþróun reynum við að
vera ungir í anda sem þýðir að við
leitumst við að fylgja tíðarandanum.
Það sýnir sig meðal annars í því að
vörur sem við höfum verið að fram-
leiða eru endurhannaðar fyrir nýjar
kynslóðir.
Breytingar gerðar á fram-
leiðslunni á fimm ára fresti
Að baki slíkrar vöruþróunar er
oft langur aðdragandi og stundum
þarf að kaupa nýjar vélar til að
fylgja framleiðslunni eftir. Við vor-
um til dæmis að breyta öllum poka-
vörum fyrirtækisins á þessu ári en
aðdragandinn að því er eitt og hálft
ár.
Við þá breytingu þróuðum við
vöruna ennfrekar með tilliti til
bragðgæða, létum hanna nýjar um-
búðir og keyptum nýjar pökkunar-
vélar.
Á fimm ára fresti gerum við slík-
ar róttækar breytingar á fram-
leiðsluvörum okkar. Það er nauð-
synlegt til að halda
markaðshlutdeild."
Hvað hafið þið að leiðarljósi við
hönnun nýrra umbúða?
„Meginmarkmiðið er að útlitið sé
söluhvetjandi, lýsi gæðum vörunn-
ar, og að umbúðimar fari vel í hillu.
Við leggjum líka upp úr því að um-
búðirnar séu hentugar. Nú eru
flestar okkar pokavörur með
klemmu þannig að fólk geti lokað
pokunum eftir að þeir hafa verið
opnaðir og þannig helst varan leng-
ur fersk.
Við framleiðum okkar vörur jafn-
óðum og reynum að hafa lagerinn
sem minnstan svo sælgætið okkar
er alltaf nýtt og fersk. Það má líka
taka það fram að það eru engin
rotvarnarefni í Freyjusælgæti.
Við þróun á útliti varanna höfum
við notið ráðgjafar auglýsingastof-
unnar Idea sem er rekin af Magnúsi
Þór Jónssyni."
Má greina einhverja ákveðna þró-
un í sælgætisneyslu hér á landi?
„Ég hef orðið var við að fólk er
farið að borða meira kex sem er í
raun ekkert annað en sælgæti," seg-
ir Ævar. „Ég hef það á tilfinning-
unni að það sé vegna þess að það
haldi að það sé hollara sem er auð-
vitað misskilningur.
BRAKANDI, TEYGJAN-
LEGT OG BRAGÐGOTT
VEÐSHPniOVINNULÍr
Á SUNIMUDEGI
► Ævar Guðmundsson er fæddur 1953 í Reykjavík og ólst þar
upp. Hann lauk prófi í rafvirkjun frá Iðnskólanum í Reykjavík
árið 1974 og vann við þau störf í eitt ár að því loknu. Hann
stofnaði veitingahúsið Ný Grill og rak það í tvö ár en þá fór
hann til starfa hjá Sælgætisgerðinni Freyju sem verkstjóri.
Árið 1980 keypti hann sælgætisgerðina ásamt bróður sínum,
Jóni Guðmundssyni og nú reka þeir fyrirtækið saman. Ævar
er kvæntur Ingibjörgu Bjarnadóttur og þau eiga þijú börn.
Jón Guðmundsson er fæddur 10. desember árið 1956 í Reykja-
vík. Hann lærði húsgagnasmíði við Iðnskólann í Reykjavík og
lauk námi árið 1978. Hann starfaði sem sjómaður um skeið en
réðst síðan til Sælgætisgerðarinnar Freyju árið 1979. Maki
hans er Erla Guðmundsdóttir. Jón á þijú börn af fyrra hjóna-
bandi og eina fósturdóttur sem Erla á frá fyrri hjúskap.
Eftir Hildi Einarsdóttur.
ÆLGÆTISGERÐIN
Freyja er elsta fyrirtæki
sinnar tegundar á Islandi.
Saga Freyju hófst
snemma á síðustu öld í Kaupmanna-
höfn þegar fjórir ungir athafna-
menn, þeir Magnús Þorsteinsson
kökugerðarmeistari, Brynjólfur
Þorsteinsson frá Akureyri, Þor-
bergur Kjartansson kaupmaður og
Svíinn Allan Jönsson kökugerðar-
meistari voru þar staddir. Leiðir
þessara manna lágu saman og ák-
váðu þeir að stofna sælgætisgerð á
íslandi en þeir Magnús og Jönsson
höfðu þá numið súkkulaði- og sæl-
gætisgerð hjá súkkulaðiverksmið-
junni Glopus í Danmörku. Árið 1918
var Sælgætis- og efnagerðin Freyja
stofnuð sem sameignarfélag þess-
ara manna.
Það gekk ekki þrautalaust að
koma fyrirtækinu í húsnæði en fyrst
um sinn varð Vesturgata 20 fyrir
valinu og gekk á ýmsu við að koma
Freyju af stað, að sögn Ævars Guð-
mundssonar, núverandi fram-
kvæmdastjóra fyrirtæksins. Einn af
öðrum heltust stofnendur úr lestinni
og brátt stóð Magnús einn uppi sem
eigandi.
Hann fluttist með fyrirtækið á
Túngötuna, en fljótlega urðu þau
húsakynni of lítil og þá keypti
Freyja húseign að Lindargötu 14 og
fluttist reksturinn þangað. Seinna
meir byggði fyrirtækið húsnæði við
Lindargötu 12 og jukust þá umsvif
þess til muna.
Árið 1933 varð Freyja hlutafélag
og hélst rekstur þess í höndum
Magnúsar allt til ársins 1959 er
Viggó Jónsson keypti fyrirtækið.
Guðmundur Jónsson, bakara-
meistari, eiginkona hans Jóhanna
Júlía Sigurðardóttir og synir þeirra
Ævar og Jón eignuðust Sælgætis-
gerðina Freyju árið 1980. Stýrði
Guðmundur fyrirtækinu fyrsta árið
en þá tóku Ævar og Jón við stjórn-
ínni. Guðmundur hafði starfað hjá
Freyju í þrjátíu ár þegar hann lést
nokkrum árum síðar.
„Aðdragandinn að því að fjöl-
skyldan keypti Sælgætisgerðina
Freyju var sá að árið 1980 var sæl-
gætisinnflutningur gefinn frjáls hér
á landi en þá datt markaðshlutdeild
íslensks sælgætis mjög niður. For-
eldrar okkar höfðu átt 30% í fyrir-
tækinu. Fyrst eftir að innflutningur
erlenda sælgætisins hófst gekk fyr-
irtækið illa og komum við þá inn í
reksturinn og tókum yfír hlut fyrr-
verandi eigenda," segir Ævar.
Hvers vegna völduð þið þennan
kost?
„Eignir fjölskyldu okkar lágu
undir hamrinum á þessum tíma og
vildum við leitast við að bjarga
þeim. Foreldrar okkar voru komnir
til ára sinna og fundum við okkur
knúna til að taka við fyrirtækinu,“
segir Jón Guðmundsson sem stýrir
framleiðslu Freyju.
„Þegar við tókum við höfðum við
litla reynslu af sælgætisgerð sem
slíkri. Við höfðum þó í gegnum tíð-
ina unnið við fyrirtækið þó einkum
störf sem voru óskild framleiðsl-
unni.
Fljótlega eftir að við tókum við
var okkur sagt upp húsnæðinu á
Lindargötunni sem var komið úr
eign fyrirtækisins. Við vorum þá svo
heppnir að fá þetta húsnæði leigt
sem við erum í núna á Kársnesbraut
104.
Eitt fyrsta skref okkar eftir að við
tókum við Freyju var að breyta
dreifingar- og sölumálum fyrirtæk-
isins og bæta við mannskap.
Þegar skuldastaðan lagaðist fór-
um við út í vélakaup. Við byrjuðum
á því að kaupa súkkulaðisteypuvél
sem mótar súkkulaðið og síðan höf-
um við stöðugt verið að bæta við
okkur vélakosti. Fyrir nokkrum ár-
um keyptum við mjög fullkomna
danska sælgætisvél sem tryggir
vandaða og góða framleiðslu auk
nýrra möguleika í pökkun á alls
konar sælgæti og súkkulaði. En
þegar við tókum við fyrirtækinu var
öll framleiðslan nánast handunnin.
Sjálfir unnum við gífurlega mikið
á þessum árum við sælgætisfram-
leiðsluna því við vildum halda kostn-
aði niðri.
Árið 1986 keyptum við þetta hús-
næði sem við erum í sem var þá 700
fm að stærð en byggðum við það og
nú er fyrirtækið í 2.500 fm hús-
næði,“ segir Jón.
Framleiða 40-50
gerðir af sælgæti
Þeir segja að þegar Freyja var
stofnuð í upphafi var þar meðal ann-
ars framleitt konfekt enda hét fyrir-
tækið um tíma Konfektgerðin
Freyja. „Konfektgerðinni var hætt
en ennþá framleiðum við Valencía
súkkulaðið sem er ein þekktasta
súkkulaðitegundin sem Freyja hef-
ur búið til en framleiðsla þess hófst
árið 1930 og er það fyrsta íslenska
súkkulaðið sem var blandað með
hnetum og rúsínum og sennilega ein
elsta súkkulaðitegundin sem enn er
framleidd hér á landi.
Núna framleiðum við milli 40 og
50 mismunandi gerðir af sælgæti
hjá fyrirtækinu. Þegar við tókum
við rekstrinum voru framleiddar
þar vörur sem áttu sér mjög sterka
hefð eins og Freyju staur, Rís súkk-
ulaði, Hrísinn, Freyjukaramellur,
Möndlur og fleira.
Við höfum verið að þróa þessar
tegundir á undangengnum árum
eftir eigin höfði.
Við höfum líka verið að þróa nýjar
tegundir af sælgæti eins og Draum-
inn sem er mjólkursúkkulaði með
lakkrís, Bombur sem eru stórar
súkkulaðihúðaðar kúlur með núggat
inn í og Villiköttinn sem er kex með
karamellu inn í og ýmislegt fleira.
Við höfum einnig bætt tegundum
við Valencía-súkkulaðið eins og
súkkulaði með rommrúsínum.
Bræðurnir Jón (t.v.) og Ævar Guðmundssynir sem stýra Sælgætisgerðinni Freyju.
Morgunblaðið/Ásdís