Morgunblaðið - 17.11.2000, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913
265. TBL. 88. ÁRG. FÖSTUDAGUR17. NÓVEMBER 2000 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Hæstiréttur í Flórída heimilar að halda áfram handtalningu atkvæða
Tekist á um flest ágrein-
ingsefni fyrir dómstólum
AP
Bill Clinton Bandarílqaforseti
við komuna til Víetnam.
Bandaríkj aforseti
í Víetnam
Þúsund-
ir fagna
Clinton
Ilanoi. AFP.
ÞRIGGJA daga heimsókn Bills
Clinton Bandríkjaforseta hófst í
Víetnam í gærkvöldi. Tugþúsundir
höfðu safnast saman til að fagna
komu hans þótt fjölmiðlar stjórn-
valda í Víetnam hefðu ekki sagt frá
henni. Chelsea, dóttir hans, var með
í för en forsetafrúin Hillary kom fyrr
um daginn.
Alla leið meðfram flugvellinum að
hótelinu í höfuðborginni Hanoi, þar
sem Clinton-fjölskyldan dvelur,
mátti sjá þúsundir fagnandi Ví-
etnama en Clinton er fyrsti forseti
Bandaríkjanna sem sækir Víetnam
heim síðan Víetnamstríðinu lauk árið
1975. íbúar Hanoi muna ekki annan
eins mannsöfnuð á götum bæjarins
síðan Fidel Castro kom í heimsókn á
áttunda áratugnum en þá voru
íbúarnir þvingaðir til fagnaðarláta af
yfírvöldum.
Hillary Clinton kom til landsins á
undan eiginmanni sínum og fylgdist
mikill mannfjöldi með henni á
göngutúr um miðbæ Hanoi. Öryggis-
verðir Hillary áttu fullt í fangi með
að halda aftur af æstum lýðnum á
meðan hún tók í höndina á hverjum
manninum á fætur öðrum sem gátu
ekki ráðið sér fyrir kæti yfir heim-
sókninni.
Meira en helmingur íbúa Víetnam
er fæddur eftir Víetnamstríðið en
Bill Clinton er hetja í augum margra
íbúanna vegna yfirlýstrar andstöðu
hans við stríðið.
Clinton vill endanlegar sættir
Þetta er síðasta áætlaða opinbera
heimsókn Clintons sem forseti og
hann er ákveðinn í því að ná endan-
legum sáttum vegna stríðsins sem
skipti bandarísku þjóðinni í and-
stæðar fylkingar. Clinton sagði að
aukin samskipti Víetnam og Banda-
ríkjanna væru liður í að græða göm-
ulsár.
Um 2.000 manns eru í fylgdarliði
Clintons, þar með taldir blaðamenn,
og þykir þessi fjöldi sýna hversu
mikilvæg heimsóknin er bandaiísk-
um stjórnvöldum.
HÆSTIRÉTTUR í Flórída úr-
skurðaði í gær, að halda mætti
áfram með handtalningu atkvæða í
Palm Beach en hún hafði verið
stöðvuð. Er úrskurðurinn sigur fyr-
ir Ai Gore, forsetaefni demókrata,
og að sama skapi ósigur fyrir
George W. Bush, forsetaefni
repúblikana. Hann hafnaði í fyrra-
kvöld boði Gores um að fallið yrði
frá málaferlum ef handtalið yrði í
öllum kjördæmum í Flórída. Sagði
hann handtalningu undirorpna
„mannlegum mistökum og pólitík"
en demókratar segja, að verði ekki
gengið úr skugga um endanleg úr-
slit með óvefengjanlegum hætti
muni ávallt verða efast um réttmæti
þeirra. í gær voru meira en tuttugu
málaferli yfirvofandi vegna kosn-
ingaóreiðunnar á Flórída.
Ekki er vitað hvort eða hvenær
alríkisdómstóll í Atlanta í Georgíu
PALESTINUMENN kröfðust þess
í gær, að öryggisráð Sameinuðu
þjóðanna ákvæði fyrir lok næstu
hvort orðið yrði við kröfu þeirra um
alþjóðlegt gæslulið á Vesturbakkan-
um og Gaza. Tveir Palestínumenn
féllu og tugir annarra særðust í
átökum í gær. Þýskur læknir, sem
féll í fyrrinótt í árásum Israela á
bæinn Beit Jala, var borinn til grafar
ígær.
Nasser Al-Kidwa, áheyrnarfull-
trúi Palestínumanna, ítrekaði kröf-
una um alþjóðlegt gæslulið í gær en
afstaða vestrænna ríkja hefur verið
sú, að ísraelar verði einnig að sam-
tekur fyrir kröfu repúblikana um að
handtalning atkvæða á Flórída
verði stöðvuð en til hans leituðu
þeir eftir að hæstiréttur á Flórída
hafði hafnað kröfu Katherine Harr-
is, innanríkisráðherra Flórída, um
stöðvun. Lögfræðingar demókrata
krefjast þess aftur, að málinu verði
vísað frá, þar sem það eigi ekki
heima fyrir alríkisdómstóli að svo
komnu.
Verður hæstiréttur Banda-
ríkjanna að höggva á hnútinn?
Harris lýsti yfir í fyrradag, að
ekkert mark yrði tekið á niður-
stöðum handtalningar og endanleg
úrslit kynnt á laugardag þegar lokið
hefði verið við að telja ótalin utan-
kjörfundaratkvæði en þau er sögð
vera 2.000 til 4.000 að tölu. Demó-
kratar höfðuðu hins vegar mál fyrir
dómstóli í Tallahassee í gær til að fá
þykkja komu alþjóðlegs gæsluliðs.
Þeir eru hins vegar andvígir henni.
Joschka Fischer
harmi sleginn
ísraelskar herþyrlur gerðu í fyrri-
nótt árásir á þrjár búðir Fatah-
hreyfingar Yassers Arafats, leiðtoga
Palestínumanna, og einnig á bæinn
Beit Jala. Var það gert að sögn til að
hefna þess, að skotið var á nýbyggðir
gyðinga í Gilo. Sjö Palestínumenn
særðust í árásinni og einn maður féll,
þýskur læknir, Harald Fischer að
nafni. Varð hann fyrir skothríð Isra-
ela er hann ætlaði að koma nágrönn-
þeirri ákvörðun hnekkt. Yfirstand-
andi eða yfirvofandi málaferli vegna
kosninganna á Flórída voru í gær
24 að tölu og töldu flestir víst, að úr
ágreiningnum yrði ekki skorið fyrr
en fyrir hæstarétti Bandaríkjanna í
Washington.
í Palm Beach-sýslu var beðið eft-
ir úrskurði hæstaréttar Flórída um
handtalninguna en í Broward-sýslu
var byrjað á handtalningu í fyrra-
kvöld og henni haldið áfram í gær
þrátt fyrir yfirlýsingu Harris. Þar
voru alls greidd 588.000 atkvæði. I
Dade-sýslu verður tekin ákvörðun
um handtalningu í dag.
Gore skoraði í gær á hæstarétt
Flórída að heimila handtalningu og
sagði, að ella væri hætt á, að rangur
maður settist í forsetastólinn.
Repúblikanar sögðu hins vegar, að
rétturinn hefði ekki lögsögu í mál-
inu. í gær hættu þeir við að krefjast
um sínum til hjálpar en hús þeirra
var alelda eftir árásir Israela.
Joschka Fischer, utanríkisráð-
herra Þýskalands, kvaðst í gær vera
harmi sleginn og jafnframt hneyksl-
aður á dauða landa síns sem hefði
ávallt reynt að vinna að sáttum milli
Israela og Palestínumanna.
Evrópusambandsríkin 15 hvöttu í
gær til þess, að stofnað yrði „full-
valda, palestínskt ríki innan ekki
langs tíma“. Sagði í yfii’lýsingunni,
sem lesin var í lok utanríkisráð-
herrafundar ESB-ríkja og rfkja við
Miðjarðarhaf, að æskilegast væri, að
það yrði gert með samningum.
endurtalningar í Iowa þar sem Gore
hefur litlu fleiri atkvæði en Bush.
Forsetaefnin aftur í slaginn
Forsetaefnin hafa heldur haldið
sig til hlés í átökunum um atkvæðin
á Flórída en Gore rauf þögnina í
fyrrakvöld er hann bauðst til að
hitta Bush og falla frá málaferlum
ef handtalið yrði i öllu ríkinu. Bush
hafnaði því. Joseph I. Lieberman,
varaforsetaefni Gores, kom síðan
fram í sjónvarpi í gær þar sem hann
gagnrýndi Harris og Bush harðlega
og sagði, að andstaða þeirra við
handtalningu stafaði af því, að þau
óttuðust, að hún leiddi í ljós, að
Gore hefði sigrað.
Talið er víst, að Bush eigi fletri
utankjörfundaratkvæðanna, en full-
yrt er, að niðurstöður úr þeirri
handtalningu, sem þegar hefur farið
fram, séu miklu fremur Gore í hag.
Haag-ráðstefnan
Gróður-
húsaáhrif
auka
ölduhæð
Morgunblaðið. Haag.
NY skýrsla haffræðinga og
jarðfræðinga við háskólann í
Bremen sýnir, að öldugangur og
ölduhæð hafa aukist undanfarin
ár. Niðurstöðumar birta þeir í
tímaritinu Nature. Ógnar þetta
siglingum og byggð við sjávar-
síðuna.
í skýrslunni er hugað að
skjálftalu-eyfingum undanfarin
fjörutíu ár en um er að ræða
ákveðna tegund skjálfta, sem
stafa af öldugangi. Því meiri
sem öldumar era, þeim mun öfl-
ugri era skjálftamir. Helst öldu-
hæðin í hendur við aukinn hita
og meiri storma á Norðaustur-
Atlantshafi.
Rannsóknin sýnir umtals-
verðar breytingar frá miðjum
áttunda áratugnum en ýmsar
aðrar rannsóknir benda einnig
til, að einmitt á því tímabili hafi
gróðm-húsaáhrifin snaraukist.
Vísindamennirnir segja, að
þessi þróun sé ógnun við umferð
um þessi hafsvæði og við strand-
byggðina í þeim löndum, sem að
þeim liggja. Leggja þeir til, að
þróunin verði könnuð betui' og
eldri skýrslur skoðaðar aftur.
■ Losunarkvótar/28
MORGUNBLAÐK) 17. NÓVEMBER 2000
Hundruð manna fylgdu þýska lækninum Harald Fischer til grafar í gær en hann féll í árás Israela. Tveir prest-
ar, annar lúterskur en hinn múslímskur, töluðu yfir moldum hans.
Palestínumenn ítreka
kröfu um gæslulið
t T'il'i AA FP PAiiiara
Hebron, Beit Jala. AP, AFP, Reuters.