Morgunblaðið - 17.11.2000, Qupperneq 62

£2 FÖSTUDAGUR 17. NÓVEMBER 2000
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ
Staðardagskrá 21 fyrir
** Reykjavík - þitt mál!
UNDANFARIN þrjú ár hefur
verið unnið að mótun Staðardag-
skrár 21 (Sd21) fyrir Reykjavík en
um þessar mundir er verið að
ganga frá fyrstu drögum hennar.
Til upprifjunar fyrir þá sem ekki
vita er Staðardagskrá 21 umhverf-
isstefna og framkvæmdaráætlun
um hana fyrir sveitarfélög þar sem
^jálfbær þróun og þátttaka íbúa í
mótun umhverfismála sveitarfé-
lagsins er grundvallaratriði. Upp-
hafið að þessari vinnu í Reykjavík
má rekja til ársins 1997 er borgin
gerðist formlegur aðili að svokall-
aðri Álaborgarsamþykkt. Sam-
þykktin fjallar um hvernig borgir
og bæir í Evrópu ætla að koma á
Sd21 í viðkomandi sveitarfélagi.
Hin eiginlega vinna við Sd21 í
Reykjavík hófst í byrjun árs 1998
og voru fyrstu skrefin samþykkt
sem Umhverfísstefna Reykjavíkur
í maí 1998. Frá upphafi hefur undir-
búningur við mótun Sd21 fyrir
Reykajvík verið unnin
hjá embætti borgar-
verkfræðings og
stjórnað af umhverfis-
og heilbrigðisnefnd
Reykjavíkur með
dyggri aðstoð ýmissa
annarra starfsmanna
borgarinnar.
Könnun um viðhorf
borgarbúa um um-
hverfismál
Nokkrar vörður
voru settar við verkið
til að marka leið þess
enda um umfangsmikla
vinnu að ræða. Ein af
þessum vörðum var að
spyrja borgarbúa um umhverfismál
í Reykjavík. Ráðist var í gerð um-
fangsmikillar skoðanakönnunar um
viðhorf borgarbúa til umhverfis-
mála í Reykjavík en niðurstöður
hennar birtust í mars 1999. í könn-
Hrannar Björn
Arnarsson
Hjalti J.
Guðmundsson
HAPPDRÆTTI
Kr.
viiwingaKnir f&st <SlQQ
ingaskrá
29. útdráttur 16. nóvcmber 2000
Bifreiðavinningur
2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
4 0 7 1 0
F erðavinningur
Kr. 100.000 Kr. 200.000 (tvöfaldur)
24360
3 1830
50298
73291
Ferðavinningur
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tt
4657 20896 31609 42111 42827 61817
7682 23833 41301 42522 45415 63798
Hú
Kr. 10
s b ú
000
nað
arvinni
Kr. 20.000
ngur
5*6 12307 22141 31386 41193 49340 58755 71004
657 12729 22283 32021 42171 49781 58837 71743
845 13725 22308 32997 42622 50388 59730 72865
1685 14195 23230 33991 43558 50485 60035 72908
4606 15826 23557 34112 44170 50926 62648 74214
5898 15992 23570 35073 45229 51276 64045 74306
6391 1 6202 24197 35989 45456 52392 64385 74613
6430 16652 24934 36045 45538 53314 64504 76804
6647 16801 26033 36127 46108 54294 64890 77159
7833 I 8265 26049 38171 46149 54307 65435
8658 18916 27225 39543 47998 54701 68249
9692 19298 28231 40600 48764 57438 68917
10428 19669 29834 41051 49332 58554 69666
Húsbúnaðarvinningur
Kr. 5.000 Kr. 10.000 (tvöfaldur)
61 11905 23003 30656 41535 52875 59401 71550
170 12000 23566 31243 42021 52950 60041 71599
617 12588 23641 31318 42720 52999 61376 71755
831 12920 23760 31796 42832 53283 61771 71929
1090 12925 24115 31990 42879 53506 62435 72302
1493 13550 24267 32317 43325 53978 63068 72307
1816 13605 24405 32716 43552 54257 63131 73796
2392 14644 24589 33399 43759 54334 64031 73900
2725 15056 24633 33729 43886 54533 64113 74153
3094 15204 24865 33876 44058 54667 64508 74506
3241 16569 25125 33961 44209 54713 64790 75590
3455 16804 25319 34658 44222 54796 65832 75643
4058 17343 25722 35254 45540 54901 65863 76261
4085 17374 25797 35419 46141 55032 65908 76732
4515 17554 25961 35527 46214 55358 66354 76749
4668 17776 26007 35692 46417 55493 66625 76796
5018 18011 26115 35803 46473 55565 67145 76982
5119 18204 26132 35813 46530 55590 67216 77050
5295 18370 26416 35943 46646 55741 67285 77149
5597 18374 26938 36655 47168 56081 67299 77301
5996 18752 27738 37892 47539 56378 67432 77540
6387 18829 27884 38110 47579 56577 67676 77830
6602 18985 28804 38393 48105 57026 67826 77886
7635 19227 29022 38728 48259 57607 67860 78127
7703 19764 29065 38938 49790 57821 68233 79120
8164 19768 29401 38990 49791 57901 68906 79185
8449 19811 29627 39607 50527 58045 69010
9697 20367 29751 39762 50669 58150 69697
9711 20743 29813 40076 51300 58430 70212
9930 20768 29848 40370 51801 58448 71120
11169 20915 29892 41084 51904 59053 7116»
11654 21956 30178 41392 52046 59143 71415
Næstu útdrættir fara fram 23. nóv. & 30. nóv. 2000
Heimasíða á Interneti: www.das.is
uninni var spurt um forgangsröðun
verkefna, stöðu Reykjavíkur í um-
hverfismálum samtímans og hvað
borgarbúar sáu sem stærstu vanda-
málin sem við blasa. Niðurstöðurn-
ar voru mjög forvitnilegar og vöktu
nokkra athygli. í þessari grein
verða niðurstöðurnar ekki raktar í
smáatriðum en segja má að í ljós
hafi komið að borgarbúar líta á loft-
mengun vegna umferðar, og sam-
göngmál almennt, sem stærsta
vandamálið sem við okkur blasir.
Það þarf ekki að koma á óvart enda
hefur umferð aukist gífurlega und-
anfarin ár. Könnunin var mjög mik-
ilvægur hlekkur í undirbúningi við
mótun Sd21 og var tekið fullt tillit
til hennar í undirbúningnum.
Um hvað fjallar Staðar-
dagskrá 21 fyrir Reykjavík?
Sd21 fyrir Reykjavík er skipt í
ellefu meginkafla. Þeir eru: frá-
veita, loftgæði og hljóðvist, sorp,
orka og auðlindir, landrými og
landnotkun, vistvæn innkaup, nátt-
úruvernd, samgöngur, rödd borg-
arbúa, umhverfismennt og líf í borg
á nýrri öld. Hverjum málaflokki eða
kafla er skipt í fjóra undirkafla;
framtíðarsýn, inngang, hvað við
höfum gert og hvað við ætlum að
gera. Með þessu móti er efnið brot-
ið upp til hagræðingar og reynt að
gera hvern kafla eins markvissan
og unnt er. Það er mikilvægt að
undirstrika að núverandi texti að
Sd21 eru drög umhverfis- og heil-
brigðisnefndar Reykjavíkur að um-
hverfisstefnu og umhverfisfram-
kvæmdaráætlun fyrir Reykjavík.
Þessi áætlunargerð er byggð m.a. á
ofangreindri könnun um umhverf-
isviðhorf borgarbúa og þeirri vinnu
sem þegar hefur verið unnin á und-
anförnum árum og áratugum vegna
umhverfismála af hendi borgaryfir-
valda.
Vilt þú leggja þitt
af mörkum?
Eins og kom fram í upphafi eru
fyrstu drög Sd21 fyrir Reykjavík
tilbúin frá hendi umhverfís- og heil-
brigðisnefndar Reykjavíkur.
Náestu skref eru að kynna þau fyrir
borgarbúum með lýðræðislegum
hætti. Eðlilegast er að leggja drög-
in fyrir íbúa borgarinnar til kynn-
ingar og athugasemda og þannig
opna fyrir umræðu í grasrótinni um
umhverfismál í nánustu framtíð.
Þannig vilja borgaryfirvöld tryggja
að hver og einn borgarbúi hafi
tækifæri á að koma með eigin til-
lögur að úrbótum og þar með leggja
sitt af mörkum við mótun umhverf-
ismála borgarinnar. Til þess að
þetta sé unnt hefur texti Sd21 fyrir
Reykjavík verið settur á Netið á
slóðinni www.rvk.is þar sem málið
er merkt Staðardagskrá 21. Einnig
hefur verið búið til netfang fyrir
borgarbúa til að koma með athuga-
semdir en það er dagskra21@-
rvk.is. Þeir sem ekki hafa aðgang
að Netinu geta sótt textann í
ráðhús Reykjavíkur og í embætti
borgarverkfræðings, Skúlatúni 2,
Staðardagskrá
Pað er mjög mikilvægt
að borgarbúar taki
virkan þátt í mótun
þessarar mikilvægu
umhverfísáætlunar,
segja Hrannar Björn
Arnarsson og Hjalti J.
Guðmundsson, og láti
þannig rödd sína hljóma
í framtíðarstefnumótun
borgarinnar.
105 Reykjavík, og sent athuga-
semdir sínar til Hjalta J. Guð-
mundssonar verkefnisstjóra hjá
embætti borgarverkfræðings. Jafn-
framt mun umhverfis- og heilbrigð-
isnefnd Reykjavíkur boða til opins
borgarafundar þann 22. nóvember
næstkomandi í ráðhúsi Reykjavík-
ur, Tjarnarsal. Fundurinn hefst kl.
20:00 og stendur til u.þ.b. 22. Á
fundinum verður Sd21 fyrir
Reykjavík kynnt í stuttu máli en
síðan opnað fyrir almennar umræð-
ur.
Það er von umhverfis- og heil-
brigðisnefndar Reykjavíkur að sem
flestir sjái sér fært að kynna sér
textann og koma með ábendingar
um það sem þar má betur fara. Það
er mjög mikilvægt að borgarbúar
taki virkan þátt í mótun þessarar
mikilvægu umhverfisáætlunar og
láti þannig rödd sína hljóma í fram-
tíðarstefnumótun borgarinnar.
Hrannnr Björn er borgarfulltrúi og
formaður umhverfís- og heilbrigðis-
nefndar Itcykjavíkur.
Hjalti er landfræðingur og verkefn-
isstjóri Staðardagskrár 21 fyrir
Reykjavík.
Geðrækt í ung- og smábarna-
vernd heilsugæslunnar
GEÐRÆKT er nýtt
hugtak í íslensku og
tel ég það náskylt
heilsueflingu og for-
vörnum. I ungbarna-
vemd, sem einnig
mætti kalla fjölskyldu-
vemd, fer fram mikið
og öflugt forvarnar-
starf. Þar er fylgst
með vexti og þroska
barna. Foreldrar fá
fræðslu og stuðning
um það sem viðkemur
baminu og barnaupp-
eldinu, enda foreldra-
hlutverkið eitt stærsta
og mikilvægasta verk-
efni lífsins.
Hjúkrunarfræðingar
þarna veigamiklu hlutverki, fara í
vitjun fljótlega eftir heimkomu
móður og bams af fæðingardeild-
inni og er þar lagður gmnnur að
samvinnu sem stendur þar til barn-
ið byrjar í skóla en þá tekur skóla-
heilsugæslan við.
Stefanía
Arnardóttir
gegna
í hraða nútímans
gefur fólk sér oft ekki
nægan tíma til að
staldra við á þeim
tímamótum þegar
barn fæðist. Það getur
valdið togstreitu og
vanlíðan. Rannsóknir
sýna að u.þ.b. 20%
kvenna líður illa eða
finna fyrir þunglyndi
eftir bamsburð. Þessi
vandi hefur verið fal-
inn og illa greindur
enda einkennin oft
óljós bæði konunum
sjálfum og heilbrigðis-
starfsfólki. Mikilvægt
er að greina þessi ein-
kenni sem fyrst svo að þau hafi
ekki langvarandi afleiðingar fyrir
fjölskylduna, því tengslamyndun
barns við móður, eða annan um-
önnunaraðila, er mikilvæg fyrir
geðheilsu þess og velferð í framtíð-
inni.
Hjúkrunarfræðingar á heilsu-
Armúla 1, sími 588 2030 - fax 588 2033
Fitjar - Mosfellsbær
Stórelgnin Fitjar við Mosfellsbæ er tll sölu.
Húsið er alls 750 fm á 2 hektara ióð auk
hesthúss fyrir 16 hesta. Húsið er Innréttað
sem íbúðarhús með þremur samþykktum
íbúðum og viðbótarrými. Stór innbyggður
bílskúr. Auðvelt er að sameina húsnæðið allt
(eina einingu. Húsið er á bökkum Leirvogsár
og er mikið útsýni út á voginn og yfir til
Reykjavíkur. Eignin hentar eínnig fyrir ýmiss-
konar félaga- og atvínnustarfsemi.
Ýmiss eignaskipti koma til greina.
Geðheilbrigði
Við fæðumst ekki með
vitneskju um það, segir
Stefanía Arnarddttir,
hvað foreldrahlutverkið
felur í sér né fæðast
börnin með leiðarvísi.
gæslunni í Árbæ hafa fundið fyrir
þörf foreldra fyrir aukinn stuðning
og fóru því af stað með tilrauna-
verkefni sl. vor í formi foreldra-
námskeiðs. Á námskeiðinu var lögð
áhersla á foreldrana sjálfa, hvernig
þeir geta styrkt sig í foreldrahlut-
verkinu og öðlast aukið öryggi sem
uppalendur. Komið var inn á mikil-
vægi stuðnings föður við móðurina
fyrstu mánuðina eftir barnsburð.
Nú loksins hefur samfélagið viður-
kennt þessa þörf og gert að lögum
fæðingarorlof feðra.
Við vonumst til að þetta verkefni
þróist áfram þannig að það verði
hluti af ungbama- eða fjölskyldu-
vernd í framtíðinni. Ekki er sjálf-
gefið að fólk sem er að eignast börn
geri sér grein fyrir þeirri ábyrgð og
vinnu sem felst í foreldrahlutverk-
inu, enda fæðumst við ekki með
• vitneskju um það hvað foreldrahlut-
verkið felur í sér né fæðast börnin
með leiðarvísi. Ekki er sami stuðn-
ingur og áður að stórfjölskyldunni.
Við sjáum fyrir okkur að geðræktin
geti hafist í ungbarnaverndinni því
hvað er nauðsynlegra nýfæddu
barni en öruggir og ekki síst skiln-
ingsríkir foreldrar?
Höfundur er hjúkrunarfræðingur á
Heilsugæslustöðinni ( Árbæ.