Alþýðublaðið - 03.03.1959, Blaðsíða 10

norður á brúnum Altin Tagh
fjalla, að norðan, en liggja nú
sunnan við þau. Að austan
hafa Kínverjar og tekið stór-
ar skákir af því.
Aðalbyggðin er í dal þeim
hinum mikla, sem liggur með
fram Himalaja að norðan. Þar
er landið 3—4000 m yfir sjó.
Eftir meginhluta dalsins
streymir fljótið Tangspo, er
niðri á Indlandi kallast svo
Brahma-pútra. Austurhluti
dalsins er þéttbýlli og betri
til byggðar en vesturhlutinn.
Þar eru þrjár mestu borgir
landsins. Lhasa, sem er höfuð
tiiiiiiiiiiiuui 11111111111 tiiiiiiiiiiiiiiuimiiiiiiiiiiiiiiiiiniiit
MYNDIN hér til hliðar er |
frá Gyantse. Sést yfir borg- |
ina frá hæð eða hnjúk rétt |
fyrir utan hana. Múr liggur |
utan um borgina, eins og |
sést á myndinni. Stórbygg- |
ingarnar á miðri myndinni |
eru musteri og klaustur. — |
Myndin neðst' á síðunni er af 1
höll Dalai lama í Lhasa, Po- §
tala. Hún stendur á hnjúk, §
er rís. nokkur hundruð fet yf- |
ir jafnsléttu spölkorn frá |
sjálfri borginni. Myndin er |
tekin úr suðvestri af hæð, |
sem nefnist Ghakpori. §
iiiiiimiimiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiir
Konur, sem stunda verkfræii
sförf og lúsaierðarfisf
HNNAÐ SLAGIÐ berast
fregnir af því að í hinu mikla
fjalllendi norðan Indlands-
skaga sé háð grímmúðlegt
stríð. Það fréttist og, að þetta
stríð hafi staðið árum saman
og telja megi víst, að það eigi
eftir að standa í nokkur ár,
áður en yfir lýkur. Það er
annars ærið snúningasamt að
fá nokkrar fregnir af atburð-
unum þarna í fjöllunum.
Landið í fjöllunum Tíþet, er
lokað land, símasamband er
ekkert við umheiminn og
fréttaritarar vestrænna blaða
dveljast ekki í landinu. Tíbet
hefur til skamms tíma verið
miðaldaríki, og styrjöldin er
líka Iiáð upp á gamla móðinn.
Það eru ekki teknir fangar.
Þeir, sem upp verða að gefast,
fá bara fría ferð yfir í eilífð-
ina. Og allar þær hörmungar,
sem styrjöld fylgja, hvíla eins
og farg á þjóðinni.
K,
unverjar hafa. tekið öll
völd i sínar hendur £ Tíbet, og
vilja koma þar á sínum þjóð-
fé^gsháttum, hvort sem Tí-
be*a>n líkar betur eða verr.
Tfbetar lifa fyrir trú sína,
seíinilega einasta þjóðin í
héiminum-, sem enn lifir fyrir
trú sína. Andspyrnan gegn
hinni framandi lífsskoðun,
hinni nýju dýrkún, sem Kín-
verjar boða þjóðinni með eldi
og*brennisteini, er mest með-
al' andlegrar stéttar manna,
ogdyrir því eru klaustrin bann
fætð-. Það- eru jafnvel gerðar
á þau sprengjuárásir úr lofti.
Adgljóst er, að Tíbetar vilja
ekki- þýðast hinn kínverska
kommúnisma, sennilega mik-
ill meiri hluti þjóðarinnar,
einkum af trúarlegum ástæð-
úm, en líka fyrir óbeit á er-
lendu valdi, og sterkri þjóð-
erniskennd. Þeir hafa því gert
uppreisn og ætla uppreisnar-
herirnir, að sögn, að berjast
til síðasta manns. Kínverskir
landnemar flykkjast inn í land
ið, og það kvað vera fyrirskip
un að hver tíibezk kona verði
að eiga að minnsta kosti eitt
kínverskt barn: Tíbetar flýja
til fjalla úr þorpum sínum, en
vega áður konur og börn og
gamalmenni. Einkum eru hin-
ir hraustu íbúar Khamhéraðs,
suðaustan til í landinu, harð-
snúnir í hinni vonlausu styrj-
öld smáþjóðarinnar við ofur-
eflið.
íbet hefur suðurlanda-
mæri sín í mesta fjallgarði
jarðar, Himalaja. Víðast eru
landamærin þar á vatnaskil-
um, en þó teygir það fáeina’
skanka suður fyrir þau niður
í skörðin, þar s.em svo stendur
á um samgöngur, að svæði
sunnan í fjöllunum eru ná-
tengdari Tíbet. Fólk af tíbezk-
um uppruna byggir annaxs að
nokkru suðurhlíðar fjallanna.
Vesturlandamærin líggj'a að
Kashmir, en norður- og austur
landamærin hafa verið færð
stórlega til á kostnað Tíbets
upp á síðkastið. Þau lágu áður
borgin og aðsetur Dalai lama,
Shigatse og. Gyantse, sem er
næst aðalleiðinni frá Indlandi
upp í gegnum Sikkim og
Chumbi. Norðan dalsins eru
þau fjölT, sem Hedin kallar
Trans-Himalaja, en heita á
máli heimamanna Nienchen
tangla. Þar norður af tekur
við eitt hið eyðilegasta svæði
jarðarinnar, víðáttumiklai
öldóttar sléttur, grónar þyrk-
ingslegu grasi, eyðimerkur,
saltvötn og fjallgarðar. Þeir
fáu ferðamenn vestrænir, sem'
þar hafa komið, segja einmana
leika þeirra slóða næsta mik-
inn. Dögum saman er hægt að
fara þar um, án þess að sjá
nokkurn lifandi mann eða
byggð ból. En einstaka sinn-
um rekast férðamennirnir þó
á hirðingja, einsetu lama í
tjaldi sínu eða ef til vill aðra
ferðamenn. Og ef til vill sjást
fáeinir villiasnar á strjálingi,
jakuxahópur eða hitrír. Þessi
eyðilegi norðurhluti landsins
heitir Chang Tang. Slétturn-
ar þar eru yfirleitt um 1000
metrum hærri yfir sjó en að-
albyggðir landsins suður og
austurfrá. Vetrarríki er þarna
Framhald á 12. síðu.
> VÍÐAST HVAR hafa kon-
"-'tir aðgang, á borð við karla,
jjáð tæknilegu og verklegu vís-
Uhdanámi, svo sem t.d. verk-
_ .|ræði og húsagerð. En konur
nota sér mjög lítið af þessum
Vnöguleikum, segir í skýrslu
lirá Sameinuðu þjóðunum, sem
Mýlega er komin út. Það er
Fl'alið stafa af gömlum hindur-
gjinum og sökum áhugaleys-
:i':is kvenna fyrir verklegu
námi, að konur hafa ekki lát-
|;iðLtil sín taka á þessum svið-
I um.
f: Það eru hagfræðingar Sam-
einuðu þjóðanna, ásamt starfs
bræðrum þeirra hjá sérstofn-
_unum S.þ., ILO (Alþjóða-
- vinnumálastofnuninni) og
UNESCO (Mentunar-, visi-
nda- og, menningarstofnun
S.þ.), semi samið hafa ítarlega
skýrslu um þessi mál. Upplýs-
ingar liggja fyrir frá 35 aðild-
arlöndum Sameinuðu þjóð-
anna. Ráðgert er, að samin
verði önnur skýrsla, er fjalli
, um þátttöku kvenna í lög-
fræðilegum störfum. Skýrsla
sú, er nú liggur fyrir, heitir
Q' éu ensku: „Occupational Out-
í look for Wornen11, og verður
K hún lögð til grundvallar um
atvinnumöguleika kvenna yf-
irleitt, en það mál er á dag-
skrá alþjóðlegrar nefndar, er
kemur saman til fundahalda
9. marz n.k. í aðalbækistöðv-
: um S.þ. í New Yorlfc.
í fyrrnefndri skýrslu1 er tek.
ið til meðferðar, hvaða at-
vinnumöguleika konur, sem
gerast vilja verkfræðingar
Tveir ásteytinga-
steinar
Samkvæmt skýrslunni eru
það aðallega tveir ásteyting-
asteinar, sem til greina koma
í þessu samibandi. ífyrsta
lagi éru atvinnuveitendur
heldur tregir til að taka kven-
verkfræðinga og kven-arki-
tekta í sína þjónustu. Atvinnu
rekendur kvarta t.d. yfir því,
að'.það sé aldrei að vita hve-.
nær stúlkurnar hlaupi á brott
úr starfi til þess að gifta sig.
í öðru lagi dregur það úr kven
fól'kinu kjark, að verkfræði-
störf og húsagerð þykja held-
ur óikvenleg störf.
Sérstakur kafli í skýrslunni
fjallar um möguleika kven-
verkfræðinga og arkitekta að
'fá .vinnu hjá opinberum stofn
unum. Kjörin virðast æði mis
jöfn frá einu. landi til annars.
Víðast hvar virðist erfiðara
fyrír konur en karla að fá at-
vinnu við hústeikningar og
húsagerð almennt, þó eru kon
ur víða teknar til vinnu jafnt
körlum í ýmsum sérgreinum
húsagerðár, svo sem skipulagi
bæja og í byggingarrannsókn-
arstofum. Þá er þess getið, að
víða um lönd hafi konur getið
sér góðan orðstí sem hús-
gagna- og hússkreytingaarki-
tektar..
Margar konur, sem hafa á-
huga á tæknilegum vísindum,
hafa lagt fyrir sig efnavísindi
og rafmagnstækni og stunda
störf með góðum árangri í
rannsóknarstofum eða við
tæknilegar teikningar.
Þess er sérstaklega getið, að
eða arkitektar, hafa í saman- _ { sumum löndum sé lagður
burði við karla. Hvernig al-
mennt er litið á, að konur taki
að sér slík störf. Hvaða áhrif
hjónaband hafi á störf þeirra
og starfsferil o.s.frv.
,steinn í götu þeirra kvenna,
sem vildu leggja fyrír sig
námaverkfræði, þar sem kon-
um sé löngum óheimilt að
vinna neðan jarðar.
MIÐNÆTURHLJÓMLEIK- söng sínum og framkomu. En
AR S. K. T. á föstudagskvöldið sú fjórða, Eva Benjamínsdóttir,
var, tókust mjög vel og vöktu aðeins 12 ára gömul, kom þarna
óskipta ánœgju. þó mest á óvart, ekki aðeins
A tónleikuim þessum voru með ágætumi söng heldur og
eingöngu sungin og leikin lög með sérlega öruggri framkomu
eftir „Tólfta septemiber11, en á sviðinu. í frásögn af hljóm-
það er höfundarnafn Frieymóðs
Jó'hannssonar, listmálara, svo
sem> kunnugt er. AIls voru
þarna leikin og sungin hvorki
leikum þessum áðúr en þeir
vor.u haldnir va-r frá því skýrt
að 12 ára gömul telpa syngi
þarna og myndi vekja mikla at»
meira né minna en 21 lag eftir hygli, það má segja að það var
þennan vinsæla höfund. orð að sönnu. Söngur hennar
Margir meðal snjöllustu lista bæði í „Litla stúlkan við hlið-
manna þjóðarinnar á sviði ið“ og „Litli tónlistamaðurinn"
sö'ngs og tóna ,komu þarna fram. var flutt og túlkað af óvæntri'
En meðal þeirra sem einna ó- snilldi af svo ungri stúlku, sem
skiptasta athygli vöktu með
söng sínum, voru þau Þuríður
Pálsdóttir og Guðmundur Guð-
jónsson. Bæði einsöngur þeirra
og tvísöngur irran lengi verða
minnisstæður er á hlýddu. —
Enda er hér um svo fágaða og
snjalla listamenn að ræða, að
a.ðrir gerast ekki betri með
þjóð vorri, og þó víða væri leit-
að.
Auk þeirra komu þarna fram
Hulda Emilsdóttir, Alfred
Clausen, Haukur Morthens og
Eva Benjamínsdóttir, þrjú
þeirra fyrsttÖldu eru engir við-
vaningar í þessu sambandi,
hér. var um að ræða, og má
vissulega ætla það að af Evu má
við miklu búast er tímar líða
fraih',
Auk þeirra sem þegar hefur
verið minnst á og þarna komu
fram, söng lOGT-kórinn undir
stjórn O.ttós Guðjónssonar tvö
lög, og annað lagið „Fagrafold“
með aðstoð Guðmundar Guð-
jónssonar. /
Hljómísveit 7 manna, undirí
öruggri stjóm Þorvaldar Stein-'
grímssonar lék, bæði í upphafi
og undir söngnum, auk þess sem
hún lék lagið „Úti á strönd“ án
þess að sungið væri með. Átti
enda áttu þau öll sinn góða þátt hijómsiveitin ekki hvað minnst
í að gera þetta einstæða kvöld sinn þátt í þeim glæsibrag, sem
éftirminnilegt með ágætum Framhald á 11. síÖu.
J0I 3. marz: 1959 — Alþýðublaðið