Alþýðublaðið - 30.06.1959, Blaðsíða 4

Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. Ritstjórar: Benedikt Grön-
dal, Gísli J. Ástþórsson og Helgi Sæmundsson (áb.). Full-
trúi ritstjórnar: Sigvaldi Hjálmarsson. Fréttastjóri: Björg-
vin Guðmundsson. Ritstjórnarsímar: 14901 og 14902. Aug-
lýsingasími; 14906. Afgreiðslusími: 14900. — Aðsetur: Al-
þýðuhúsið. 'Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisg. 8—10.
Úrslit kosninganna
HEILDARÚRSLIT alþingiskosninganna á
sunnudag virðast hafa orðið þau, að Sjálfstæðis-
flokkurinn fái 20 þingmenn, Framsóknarflokkur-
inn 19, Alþýðuflokkurinn 6 og Alþýðubandalagið
7. í einstökum kjördæmum hafa þetta orðið tví-
sýnustu kosningar um langt áraskeið. Má benda á
í því sambandi, að fjórir hinna nýkjörnu þing-
manna eiga landslistaatkvæðum kosningu sína áð
þakka. Svo mjótt hefur orðið á mununum.
Megineinkenni kosningaúrslitanna er tví-
mælalaust fylgishrun Alþýðubandalagsins. Það
hefur nær hvarvetna tapað atkvæðum, og báðir
ráðherrar þess í fyrrverandi ríkisstjórn féllu í
kjördæmum sínum. Leikur naumast vafi á, að.
ævintýri Alþýðubandalagsins sé úr sögunni. Að-
staða þess er nú svipuð og Sósíalistaflokksins áð-
ur en Hannibal Valdimarsson og félgar hans réð-
ust þangað til vistar. Kommúnismans hér bíða
þannig sömu örlög og í öðrum Vesturlöndum.
Alþýðuflokkurinn getur vel við unað.
Hann vann mikinn kosningasigur í Reykjavík,
þar sem hann bætti við sig 1841 atkvæði frá
síðustu bæjarstjórnarkosningum, og í Hafnar-
firði átti hann öruggu fylgi að fagna, þó að Emil
Jónsson yrði þar ekki kjördæmakosinn vegna
fylgistaps Alþýðubandalagsins og Framsóknar-
flokksins til Sjálfstæðisflokksins. Var þar ber-
sýnilega um að ræða þá viðleitni kommúnista
og sumra Framsóknarmanna að reyna að komá
í veg fyrir, að Alþýðuflokkurinn fengi mann
kosinn á þing. Reykvískir kjósendur komu
drengilega í veg fyrir þá óheillaþróun í íslenzk-
um stjórnmálum. Alþýðuflokkurinn hefur enn
einu sinni sannað seiglu sína og sögulegt hlut-
verk. Ýmsir töldu, að samvinna hans við Fram-
sóknarflokkinn í kosningunum 1956 hefði ráðið
úrslitum um setu fulltrúa hans þá á alþingi. Nú
þarf ekki vitnanna við um þau efni. Alþýðuflokk
urinn hefur unnið myndarlegan sigur í erfiðri
aðstöðu. Og hann mun í framtíðinni njóta sín
ólíkt hetur með bættu skipulagi og réttlátari
kj ördæmaskipun.
Deilan um kjördæmamálið hefur víða úti um
land orðið eins konar einvígi milli Framsóknar-
flokksins og Sjálfstæðisflokksins. Framsóknar-
menn hafa í þeirri viðureign unnið fjögur ný
þingsæti, en tapað tveimur. Athyglisvert er, að
Framsóknarmönnum hefur vegnað betur í þeim
kjördæmum, þar sem þeir áttu ekki þingmenn
fyrir, en á sumum hinum stöðunum. Mun þar
fremur hafa gætt kapps og skipulagningar en
andúðar kjósenda dreifbýlisins á kjördæmabreyt-
ingunni. Hún hefur hins vegar hjálpað Framsókn-
arflokknum til aukinna áhrifa í þéttbýlinu, þó að
þau úrslit komi undanlega fyrir sjónir.
En lausn kjördæmamálsins er tryggð. Fram-
sóknarflokkurinn hefur því fyrir sitt leyti tapað
þessum sögulegu kosningum.
BYLTINGUNNI í írak er
ekki lokið. Hún hófst 14. júlí
í fyrra og er því brátt liðið
eitt ár síðan og ástandið í
landinu er enn slíkt, að stapp-
ar nærri hernaðarástandi.
Annars eru atburðirnir í írak
sláandi dæmi um aðferðir kom
múnista í löndunum fyrir
botni Miðjarðarhafs um þess-
ar mundir.
Núverandi forsætisráðherra
íraks, Kassem offursti, stjórn-
aði byltingunni ásamt félaga
sínum, Aref offursta, sem nú
situr í fangelsi í Bagdad. Ætl-
un þeirra félaga var fyrst og
fremst að losa landið við kon-
unginn og þáverandi forsætis-
ráðherra, sem báðir voru
hlynntir samstarfi við vest-
ræn ríki. En strax í upphafi
varð ekki séð, hver græddi
mest á konungsmorðinu. En
byltingin varð til þess að leysa
ýmis ölf úr læðingi, sem Mas-
sem má nú berjast við harðri
baráttu. Stefna Kassems og
annarra þjóðernissinnaðra her
foringja var að taka upp nán-
ara samstarf við Nasser. En
fáum mánuðum eftir uppreisn
ina neyddist Kassem til að
fangelsa Aref vin sinn. Stuðn
ingur kommúnista varð ekki
borgaður með öðru.
Kommúnistar hafa lært bylt
ingartækni í Moskvu. Þeir
réðu yfir götunum í Bagdad
í krafti múgs, sem lét kaupa
sig til hvers sem var. Á þeim
tólf mánuðum, sem liðnir eru
síðan byltingin hófst, hafa
unaá bðð
um öxlum
kommúnistar í írak komið
margs konar fjöldahreyfing-
um á laggirnar. Þeir hafa ekki
einungis náð öreigalýð borg-
anna á sitt vald, heldur einn-
ig fátækum bændum, sem eru
skipulagðir á kommúnistiska
vísu. Nú krefjast kommúnist-
ar þátttöku í ríkisstjórn og
yrði þess þá stutt að bíða að
þær næðu yfirráðum yfir hern
um, en hann er eina vörnin
gegn yfirgangi þeirra enn sem
komið er.
Að vísu verður að fara var-
lega í að trúa öllu, sem Kairó-
útvarpið segir um ástandið í
BELA K0VACS LATINN
22. JÚNÍ síðastliðinn lézt
Bela Kovacs á sjúkrahúsi í
Ungverjalandi að því er út-
varpið í Búkarest segir. Hann
varð 55 ára að aldri.
í augum frelsisunnandi
Ungverja heima og heiman er
Bela Kovacs tákn andstöðunn-
ar gegn ógnarvaldi kommún-
ista í landinu, og áhrifum Sov-
étríkjanna í innanríkismálum.
Bela Kovacs var áður fyrr
formaður smábændaflokksins
í Ungverjalandi, — stærsta'
flokks landsins áður en kom-
múnistar hrifsuðu völdin.
Hann var ráðherra í hinni
skammlífu stjórn Imre Nagy
haustið 1956 og átti smábænda
flokkurinn stærstan þátt í að
Nagy tókst að hamla gegn
kommúnistum, þótt í stuttan
tíma yrði. Þegar Rússar höfðu
bælt uppreisnina í Ungverja-
landi niður dró Bela Kovacs
sig í hlé. En 1957 reyndi Kad-
ar að fá Kovais til að koma
í stjórn sína. en hann neitaði.
Kovais hafði traust þjóðar-
innar og það vakti almenna
undrun, er hann var í kjöri
á lista kommúnista í síðustu
kosningum í Ungverjalandi.
Talið er, að hánn hafj orðið
að láta undan þvingunum
kommúnista í því máli. í febr-
úar síðastliðnum kom svo hin
venjulega „játning“ frá hans
hendi og hvatning til þjóðar-
innar um að styðja hina kom-
múnistísku stjórn. Fréttaritur-
um vestrænna blaða hefur
ekki verið leyft að tala við
Bela Kovacg s.l. þrjú ár.
Þegar Kovacs tók upp bar-
áttuna fyrir frelsi Ungverja
árið 1956 var hann sárveikur
maður eftir níu ára dvöl í
fangabúðum Rússa í Síberíu.
Rússar hantóku hann 1947 og
ákærðu hann fyrir njósnir.
Þessi réttarhöld fóru fram
eins og venja er austan tjalds.
Margar „játningar“ voru gerð
ar og af þeim leiddi að Ferenc
Nagy, annar frammámaður
smábændaflokksins, þáver-
Framhald á 10. síðu.
írak, en vafalaust er eitthvað
til í þeim orðrómi, sem geng-
ur í Kairó um, að Kassem hafi
sjálfur hreinsað burt. ýmiss
kommúnistisk öfl í hernum
og víst er, að hann „hreins-
aði“ einkaritara sinn, sem unn
ið hafði að undirróðursstarf-
semi í véladeildum hersins.
Allt útlit er fyrir, að maður
þessi hafi reynt að efna til
byltingar gegn Kassem.
Undanfarna mánuði hefur
Kassem reynt að losna undan
áhrifavaldi kommúnista.
Hann hefur sífellt neitað að
taka kommúnista í ríkisstjórn
ina og auk þess neytt þá til
að leysa upp flokk þjóðlegra
lýðræðissinna, sem eru gervi-
flokkur kommúnista. Einnig
hefur Kassem reynt að hamla
gegn valdi fjöldahreyfinga
kommúnista og nú síðast hef-
ur hann harðlega varað við
pólitískri starfsemi innan hers
ins. Og vopnakaup hans í
Englandi þykja benda til, að
hann hyggist verjast kommún
istum með vopnum, ef þeir
reyni að taka völdin með 1?lóð
ugri byltingu.
En afstaða Kassems er ekki
auðveld. Erfiðir vinir eru ætíð
hættulegri en verstu fjand-
menn, einkum ef vinirnir eru
fjarstýrðir frá Moskvu, en
Kremlherrarnir munu revna
að steypa Kassem þeg,ar þeim
þykir tími til kominn. Enn
sem komið er, hefur Kassem
tekizt að halda jafnvægi og
bera kápuna á báðum öxlum,
eða eins og egypzka blaðið A1
Akbar orðaði það nýlega: „Kl.
12 er Kassem vinur Rússa,
upp úr þrjú er hann vinur
Breta og um sólarlag er hann
unnandi Bandaríkjamanna, —
hann er eins og guðhræddur
maður, sem biður bænir sínar
á réttum tíma, en biður aldrei
sama guðinn tvö skipti í röð.“
Þannig er maðurinn, sem einn
daginn fær milljónalán í Rúss
landi, en kaupir vopn í Bret-
landi næsta dag, — fangi kom
múnista, en reynir í örvænt-
ingu að neita að viðurkenna
þá staðreynd. Slík eru örlög
margra þeirra, sem treysta
kommúnistum.
Þetta er ein kunnasta borg.n, við vötnin í sunnanverðum Alpa
fjöllum, Stresa við Lago Maggiore. Staðurinn er annálaður
fyrir fegurð, og auðvitað mitól ferðamannaborg.
4 30. júní 1959 — Alþýðublaðið