Ný félagsrit - 01.01.1845, Page 13

V'M [wonviiM.
15
sín í Ixikinondmuni, þegar ab öllu er gáb; andi sá
er IVsti ser í sijórnarbiltíngnnni, og stvrbi öllmn gángi
hennar, hafbi þegar hirzt í rilinn Frakka frá byrjnn
1Sdn aldar; frakkneskir visindanienn höfbn uni fulla
öid beilt öllmn andlegum vopnuiii til ab vekja [ijóbina
til lifs, þeir hlífbu hvorki konúnguin ne klerkuin, en
börbust fyrir ab brjóta öll Ijötur og shta öll bönd, er
tálinubu franiförum mannlegs anda, og stofnsetja
fnllkoniib frelsi, andlegt og líkamlegt. En öll þessi
unibrot í bókinentunum og anda visindaniannanna brut-
ust fyrst fram ineb óstöbvanlegu afli þegar stjórnar-
biltingin dundi á, og synir þab fullkoinlega hversu
tnikils bókmentirnar eru rábandi í lífi þjóbanna.
A liinn bóginn er þess ab gæta, ab bókinentuntiin
fer einsog öbru hjá hverri þjób, ab þær verba ab hafa
þjóblegan blæ; því ab eins eru þær þjóbbókmentir.
I þeim lýsir sér hvab Ijósast andi þjóbanna og
skapferli; í bókinentununi keinur fram allur áhugi
þjóbarinnar og skobun hcnnar á lifinu, í þeiin skírir
hún frá tilfinníngum sinuin og hugniyndum uni lög og
sibferbi; svipur allur og lögun þjóbinenfanna fer því
eptir gáfnalagi og skapferli hverrar þjóbar, og lagast
eptir abalstefnu þeirri, er lif hennar hefir tekib. þess
er getib ab framan, ab skapferii Grikkja og Rómverja
hafi verib frábrugbib hvort öbru, þar er og skirt frá
hversu þab kom fram í þjóblífi þeirra og lýsti sér í
mentan, trúarbrögbum og annari þjóblegri háttsemi,
slikt má ennþá sjá á vorum dögum: suinar þjóbir taká
öbruin fram í framkvæmd og atorku; svo eru Bretar;
þab sést og á í allri þjóbmentan þeirra; frá þeim hafa
hreizt út til annara [>jóba gnfnskip, járnbrautir og
margar abrar nýjúngar, er efla framfarir mannlegs