Heilbrigðistíðindi - 01.09.1872, Blaðsíða 5

69
verið sera vest, skoðaði skrokkana af hinum dauðn skepnum,
og tók eptir þeim orsökum, er mjer helzt þóttu líkindi til að
valda mundu veikinni. Um veturinn 1855 sendi jeg lögstjórti-
arráðinu langa skýrslu nm það, hvers jeg hafði þá orðið var
um uppruna og áframhald veikinnar, og hvernig hana mætti
helzt fyrirbyggja, eða að minnsta kosti lina, þar sem hún væri
mest mögnuð. Innanríkisráðherrann sendi þessa mína skýrslu
21. apríl til dýralækna-heilbrigðisráðsins, en það skrifaði apt-
ur lögstjórnarráðinu 7. maí samaár álit sitt um hana. Iþessu
áliti sínu segir dýralæknaráðið svo, að því virðist, að skýrsla
þessi verðskuldi mikinn áhuga. Því þykir mjer heldur hafa
tekizt vel, og ræður til, að jeg sje látinn halda áfram rann-
sókn þeirri, er jeg svo «heppilega hafl byrjað».
í þessari skýrslu, sem nú er unt taluð, tók jeg það ljóst
fram, að hin íslenzka bráðapest yrði að álítast, sem nokkurs
konar innýfla-ft/p/iMs á mönnum; að hún kæmi af nokkuð lík-
um orsökum; og að, ef vel ætti að fara, yrði rneð hana að
fara eptirrjettum iæknisfræðislegum reglnm. í skýrslunni benti
jeg á, hvernig hinn sami sjúkdómur hefði geysað bæði á Sax-
landi og víðar um Þýzkaland, og gat þeirra ráða, er menn þar
höfðu við haft móti fjárpestinni. Það voru einkum 2 ráð, er
jeg tók fram, sem sje glaubersalt innvortis, og sterkur chlor-
kalksdaun í fjárhúsunum. Nokkrir hjer á landi fóru nú eplir
það að reyna þessi ráð mín, og hef jeg enn frá þeim tíma
ýmisleg brjef frá bændum, er virðast benda á það, að þau
hefðu heldur góðan árangur, og minnkuðu sóttina, eða gjörðu
minna úr henni, þar sem þau voru við höfð í tíma. Seinna
hafa dýralæknar ráðið til hins sama, en því miður hefur þetta
aldrei orðið svo almennt, sem vera skyldi.
Jeg hef nú í samfleytt 18 ár stöðugiega tekið eptir því,
hvernig bráðasóttin hagar sjer, og hverjar muni vera aðalor-
sakir hennar, og verð jeg enn að vera á líkri skoðun og jeg
var 1854, jafnvel þótt jeg nú þykist enn Ijósara sjá, hvernig
hennar ýmsu orsakir eru samtvinnaðar, og hvaða fylgi-sjúk-
dóma hún dregur eptir sjer. (Framhald síðar).