Alþýðublaðið - 06.03.1960, Side 3

Beria «9«“» ,ð“
bök«1,r*“
„RGl1*5*
81
:«
:«
•V:
.......-.-.-.-.^::::í\V:vv
..........................................
• ••
••5
•••
Rithöfundar
styðja m
Nyasalands
Ræff v/ð
Dr. Gunnlaug
Þórðarson
FYRIR nokkru var dr. Gunn-
laugur Þórðarson á fer ðí Kaup-
mannahöfn fyrst og fremst
lieirra erinda að leita uppi gaml
ar tilskipanir um landhelgi Is-
lands í þjóðskjalasafni Dan-
merkur.
í doktorsritgerð sinni um
landhelgi íslands víkur dr.
Gunnlaugur, að bréfi dansa ut-
anríkisráðuneytisins til ríkis-
stjórnar Hollands 1741 um land
helgi íslands en um Það bréf er
getið í bók Charles de Morthens
um þjóðarétt, er út 'kom í París
1827. Nú hefur dr. Gunnlaugur
fundið bréf þetta í danska þjóð
skjalasafninu og mun útvega
Þjóðskjalasafninu hér ljósrit af
því. Alþýðublaðið átti í gær
stutt viðtal við dr. Gunnlaug
úm þetta mál. Fer það hér á eft-
ír:
— Þetta bréf, sem þú fannst
í Höfn, dr. Gunnlaugur, hefur
það mikla þýðingu?
’ — Já, Það má segja það. Bréf
ið er ritað stjórnarvöldum Hol-
lands út af deilu er reis með
Bönum og Hollendingum um
Íandhelgi íslands. í því segir
svo m. a.:
Lega Íslands er alkunn. —
Hið kalda loftslag gefur garð-
yrkjumanninum e'kkert svig-
rúm og íbúarnir hafa ekkert
að grípa til sér til lífsviður-
væris, nerna fiskveiðanna. —
Þeir hafa eingöngu litla- báta,
sem þeir ihætta sér ekki á langt
út í hafið og mættu þeir ek'ki
treysta því, að þeir hefðu ein-
ir not þessa litla fjögurra
mílna svæðis heldur yrðu þeir
að vera þar innan um útlend-
inga og jafnvel sæta því að
verða reknir þaðan með valdi
eins og hollenzku fiskimenn-
irnir höfðu gert á hinu ómann
úðlegasta hátt, Þá ættu lands-
menn á hættu að deyja úr
hungri. Af þeirri ástæðu hef-
ur veiði' með ströndum fram
verið bönnuð frá upphafi vega
og hafði Kristján konungur
IV. ákveðið briedd svæðisins
átta mílur, því næst sex míl-
ur og loks ákvað Kristján V.
árið 1682, að breiddin skyldi
vera fjórar mílur“.
— Hvers konar mílur m,un
átt við í bréfi þessu?
Dr. Gunnlaugur Þórðarson
— Ja, ef átt er við norskar
mílur þýðir það 48 sjómílur,
en m. a. hefur próf. Arnold
Restad talið að þá hafi verið
notaðar norskar mílur, en sé
átt við danskar, gera það 32
sjómílur. Af þessu bréfi sézt
að í upphafi var landhelgin 8
mílur (48 sjómílur), samkv.
tilskiþunum. Þar að lútandi og
var aðal tilgangurinn að finna
þá tilskipun, sem vr án efa fyr
ir hendi ,1741, en ihefur Þá ekki
lengur vrið talin hafa þýðingu
og því sennilega farið í glat-
kistuna, því þá var einungis
miðað við 4 mílna eða 16 sjó-
mílna landhelgi og hélzt það
réttarákvæði fram ti'l síðustu
aldamóta.
— Hvernig lauk þessari deilu
Daha og Hollendinga?
Henni íauk þannig, að Danir
héldu hollenzkum skipum, er
þeir höfðu tekið Ihér við lnd, —
héldu 1 6sjómílna landhelgi við
ísland til streitu, en féllu frá
kröfu u mdrottinvald yfir Norð
urhöfum.
— Fannstu nokkuð fleira
markvert?
Já, ég fann annað bréf um
sama efni. Og ég, er þess full-
viss, að margt flei'ra markvert
er til í erlendum söfnum um
sögu íslenzkrar landhelgi og við
þyrftum að gera meira af Því að
leita slí'kra gagna erlendis, þar
eð þau geta stutt rétt okkar í
landhelgismálinu, eins og ég
hef oft bent á áður.
Landhelgisfrímerki.
— Hvað finnst þér um kynn-
ingarstarfsemi af hálfu okkar
og aðstöðu í landhelgismálinu?
— Það er of langt mál að
ræða í stuttu viðtali. En ég hef
hugboð um að ekki hafi verið
notuð öll tækifæri til að kynna
málstað íslands sem vera ber,
t. d. hefði verið sjálfsagt að
kynna málstað íslands með út-
gáfu frímerkja, sem sýndu
uppdrætti af íslandi með land-
helginni umhverfis. Eitt frí-
merki með landhelginni eins
og hún var 1631, þ. e. 48 sjó-
mílur, síðan annað með 16 sjó-
mílna landhelgi 1631—1901, þá
þriðja landhelgin 1901—1951,
en þá var hún 3 sjómílur og
loks 4 frímerkið með 12 sjó-
mílna landhelginni. Hefði verið
sjálfsagt að láta slík frímerki
koma út þegar ráðstefnan hefst
í Genf.
Skemmtun
Þróttar
Á SKEMMTUN Þróttar í
gærkvöldi í Austurbæjarbíói
var hinum litlu dönsku söngv-
urum, Jan og Kjeld, mjög vel
fagnað. Austurríkismaðurinn
Collo, ,sem leikur á 15 hljóð-
færi, vakti óhemju athygli,
þegar hann fór út af sviðinu
leikandi heila hljómsveit. Bæði
Austurríkismaðurinn og Dan-
irnir voru marg kallaðir fram.
Hljómsveit Árna Elvars aðstoð
aði með prýði.
STJÓRN Rithöfundasam-
bands íslands hefur gert álykt-
un þar sem skorað er á ríkis-
stjórnina að hún verði við
málaleitan Þjóðfrelsishreyfing-
ar Nyasalands.
Ályktun stjórnarinnar fer
hér á eftir:
Fullskipaður stjórnarfund-
ur Rithöfundasambands Is-
Skíðamót
jb rívegis
frestað
FYRIR hálfum mánuði ætl-
aði Skíðafélag Reykjavíkur að
efna til skíðamóts, sem haldið
er til minningar um L. H. Mull-
er, aðalhvatamann að stofnun
félagsins. Fresta varð mótinu
vegna snjóleysis og einnig varð
að fresta því um síðustu helgi.
Þó að nú sé kominn allmikill
snjór varð einnig að fresta mót-
inu nú, þar sem hættulegt er
að keppa á nýföllnum snjó,
eins og nú er. Það má segja, að
erfitt er að iðka skíðaíþróttir
á íslandi!
ÞINGEYRI, 3. marz. — Afli
Þingeyrarbáta í febrúarmán-
uði var, sem hér segir: Þor-
björn 120,5 tonn í 15 róðrum.
Fjölnir 103,6 tonn í 14 róðrum.
Flosi 102 tonn í 14 róðrum. —
Fréttaritari.
lands, haldinn í Reykjavík
hinn 29. febrúar 1960, beinir
þeirri eindregnu áskorun til
ríkisstjórnarinnar, að hún
bregðist drengilega við mála-
leitun þjóðfrelsishreyfingar
Nyasalandsmanna og flyt ji
mál hinna fangelsuðu leið-
toga hennar fyrir mannrétt-
indadómstólí Evrópu.
Stjórn Rithöfundasambands
íslands telur það eitt höfuð-
hlutverk íslendinga á alþjóð-
legum vettvangi að veita
frelsisbaráttu nýlenduþjóða
og ánauðugra kynþátta allt
það fulltingi, sem þeir frek-
ast mega. Slík barátta er í
fyllsta samræmi við íslenzka
mannréttishugsjón frá fornu
fari og á enn óskiptan hljóm-
grunn með allri þjóðinni.
Stjórn
Rithöfundasambands
Islands.
Bjöm Th. Björnsson,
Stefán Júlíusson,
Guðmundur Gíslason Hagalín,
Indriði Indriðason,
Jón vir Vör Jónsson,
Einar Bragi Sigurðsson,
Friðjón Stefánsson.
F10KKURINN
Keflavík
FULLTRÚARÁÐ Alþýðu-
flokksfélaganna í Keflavík
heldur fund á Vík annað kvöld,
mánudagskvöld kl. 9. Áríðandi
mál á dagskrá. Fjölmennið
stundvíslega. Stjórnin.
6. marz 1960 3
uiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiinnr
F ræðsl ufundur
í Keflavík
ALMENNUR fræðslufundur um „Stjórnmálaviðhorfið í dag“
verður haldinn í Félagsbíói í Keflavík í dag — sunnudag — kl.
3 e. h.
Ræður flytjta: Emil Jónsson, sjávarútvegsmálaráðherra, og
Guðmundur í. Guðmundsson, utanríkisráðherra.
Allir velkomnir meðan húsrúm leyfir. — Alþýðuflokksfélögin
í Keflavík.
Alþýðublaðið