Alþýðublaðið - 06.03.1960, Blaðsíða 4

- ■
%$'■W;
WSk
mm
t > §Í § Í>S::|;Í;
gsþ
> , i, u< >
■ sí .■■■.:■.'. ..■■
■.....■.
ííííí }«};
'„"/ ',",/ 'y/ ':■}< }>/.;
íilllllllIiÍíÍÉÍi
y/íraZz.-

☆ m
SPÍ! r „
B*wM *'
ÞAÐ GETUR farið svo, að
landhelgisdeila okkar vð
Breta verði leyst um páska,
eftir rösklega mánuð. Það get-
ur líka farið svo, að deilan
'verði þá óleyst og engar horf-
ur á úrslitum um fyrirsjáan-
lega framtíð. Mun það ráðast
á Genfarfundi Sameinuðu
þjóðanna, hvor örlög okkar
verða, svo að vænta má, að
athygli. íslendinga beinist
miög austur í Alpafjöll næstu
vikurnar.
Ráðsfefnan í Genf hefst
eftir ííu daga. Bsiizt er viS
þátttöku 90 þjóSa, og helzt
tahð, að forseti verði kjör-
inn hans konunglega hátign
prins Wan Waithayakon Na-
radhip Bongsprabandh frá
Thaílandi, en hann var í
forsæti á fyrri ráðstefn-
unni 1958. Það er von
manna, að ráðstefnunni Ijúki
fyrir páska. en vel kann að
fara svo, að hún dragist eitt-
hvað lengur.
Telja má víst, að fundir
byrji á almennum umræðum,
jaar sem aðalfulltrúar flestra
þátttökuþjóða flytja fram-
söguræður og lýsa í aðalatrið-
um stefnu bjóða sinna í mál-
efnum landhelgi oa fiskveiði-
marka. Þessi ræðuhöid geta
vel tekið hálfan mánuð, en
iafnframt beim má búast við
fyrstu til.lögum, og starfsern-
in að tjaldabaki hefst. 'Senni-
legt er, að m'klu . verði til
lykta ráðið í einkasamtölum
helztu fullttúa, og starf sendi-
manna verður að ná taíi. af
fulltrúum annarra þjóða,
revna að vinna þá til fylgis
við eitt eða. mótstöðu yið ann-
að. Haldin verða hádegisboð
o? kokteilhoð og kvöldverðar-
boð, skrifað, skrafað, hlnrað
Og talað. Síðan verða tillögur
dregnar til baka, aðror flutt-
ar í þeirra stað, og smám sam-
an síast úr þær hugmyndir um
landhelgi og fiskveiðimörk,
sem mest fylgi hafa. Þá hefst
lokasprettur, sem endar með
atkvæðagreiðslum um þær
aðaltillögur, sem eftir standa.
Af þessu verður augljóst,
að ekki mun þjóð, eins og ís-
lendingum, sem svo mikið
eiga undir úrslitum þessarar
ráðstefnu, veita af allfjöl-
mennri og góðri sendinefnd.
A síðustu ráðstefnu voru tveir
ráðherrar aðeins fyrstu dag-
ana, en aðeins þrír fulltrúar
allan fundinn. Þeir stóðu sig
með miklum ágætum, en voru
alltof liðfáir. Nú verða full-
trúarnir sjö, tveir ráðherrar,
tveir fyrrverandi ráðherrar
fyrir stjórnarandstöðuna, og
þrír sérfræðingar. Sjálfsagt
er að hafa 2—3 manna starfs-
lið að auki.
☆
Tal ð er víst, að Genfar-
fundurinn skiptist í þrjá höf-
uðflokka. í einum verða So-
vétríkin og mörg stuðnings-
ríki þeirra, sem, ekki hafa
vilja.ð aðskilja landhelgi og
fiskvgiðimörk, en krefjast
einnar, 12 mílna landhelgi. Ef
dæma má eft'r undirtektum
á síðustu ráðstefnu er von-
laúst fyrir Rússa áð fá tvo
þriðju atkvæða með tillögu
sinni. Ef tilaga, þéirra fellur,
yerítam við að vona, að þeir
grej.ði atkvæði með 12 mílna
Þskwiðilajidhelgi, þótt það sé
aðeins hluíi þess, sem þeir
vilja. Þetta gerðu þeir því
miður ekki 1958.
Annar hópur þjóða á ráð-
stefnunni verður undir for-
ustu Kanadamanna, — sem
munu gera tilögu um sex
mílna landhelgi og að auki
sex mílna fiskveiðitakmörk
(6—1-6). Þetta er nákvæmlega
það, sem við íslendingar höf-
um viljað. Okkur stendur á
sama um sjálfa landhelgina,
en tólf mílna f'skveiðimörk
viljum við staðfesta sem
þjóðarétt. Þessi tillaga er tal-
in hafa vonir um nægilegan
meirihluta og má t-il dæmis
skilja á skrifum brezkra blaða
— að þau óttast fylgi hennar.
Þriðji hópurinn verður
sennilega undir forustu Banda
ríkjamanna. Þeir beittu sér á
síðustu ráðstefnu fyrir miðl-
unartillögu á þá lund, að land-
að landhelgi skuli vera 6 míl-
ur, fiskveiðitakmörk 6 til við-
bótar, en þær þjóðir, sem lengi
hafa f'skað á seinna þeltinu
megi gera það áfram. Þetta
kallaði Hans G. Andersen
v6-4-6-j-6.“ og jafngildir fyrir
Islendinga hreinum sex míl-
um.
Nú er hins vegar búizt við,
að Bandaríkjamenn flytji
ekki sams konar tillögu held
ur hafi „mínusinn“ eiíthvað
breyttan. Þetta virðist ó-
vissasta atriði ráðstefnunnar
fyrir íslendinga, og verða á-
tökin í Genf án efa á milíi
kanadisku tillögunnar og til-
lögu frá Bandaríkjunum eða
einhverju öðru landi um
„sex-|-sex-reiíthvað“. — í
þessu sambandi er þó rétt að
veita athygli þeim ummæl-
um Thor Thors ambassador
í Washington víð blaðamenn
fyrir nokkru, að afstaða
Bandaríkjanna hefði breytzt
og væru þeir nær skilningi
Islendinga en áður.
Að sjálfsögðu er hugsanleg-
ur sá möguleiki, að engin til-
laga nái tveim þriðju hlutum
atkvæða og ráðstefnan verði
árangurslaus, eins og sú fyrri
var að þessu leyti. Ef svo færi,
mundu menn bíða þess með
forvitni, hvort Bretar sýna þá
ósvífni að taka aftur upp her-
skipavernd veiðiþjófa innan
íslenzkrar landhelgi. Bjarni
Benediktsson dómsmálaráð-
herra rninntist á þetta atriði
á albingi í vikunni sem leið
og taldi það óboðlegt og ótrú-
legt, ef Bretar láti slíkt um
sig s.pyrjast á nýjan leik.
Tíminn hefur haldið urmi
jr>iklnm hrunsögum, síðan
efnahagsráðstafan’r ríkis-
stjórnarinna” sáu dagsins Ijós,
o» hrónað dag eftir dag, að
framkvæmdir mundu nú stór-
lesa dracast saman. atvinnu-
lev=i verða — ekki sízt í bvgg
ingariðnaðinum — og kreppu-
á.R+a.nd skanast.
Síð^ylfjiðinn fimmtudag var
sWhdiloffa annar svinur á for-
S’ðn. Waðsins. Þar b'rt.ist mvnd
af fió-um fvrs'tu hæðum bún-
aðarfélagshússins nýia á Mel-
urum. og frásögn af því. að
ætlunin væri að steypa húsið
allt upn á þessu ári, múrhúða
það e. t. v. kaupa til þess all-
mikið efni. Samtals kosta fyr-
irhugaðar framkvæmdir 5,5
milljónir og efniskaupin 3
mMjónir. Hér er sannarlega
ekki um neinn „kreppuanda‘‘
að ræða, engar ábendingar
um að framkvæmdir dragist
saman eða atvinnuleysi verði
í byggingaiðnaði. Ef dæma má
eftir þessari risastóru og
myndarlegu verzlunar-, skrif-.
stofu- og gistihússbyggingUj
þarf ekki að óttast, að bygg«
ingastarfsemi dragist mjög
saman.
Þessi stórbygging er mynd-
arlegt risaátak íslenzks land-
búnaðar. Það er ekki óeðlilegt,
að veik atvinnugrein eigi slíka
aðalstöð í höfuðborginni, þótt
deila megi um margt í sam-
bandi við bygginguna. Hitt
verða íslenzkir bændur að
muna, þegar þeir íhuga hversu
verð afurðanna lækkar frá
neytanda í hendur bóndans,
að þeir eru stöðugt að greiða
þessa byggingu, nýju mjólk-
urbúin og fleiri mannvirki.
Slík skattlagning (sem einnig
er til í sjávarútveginum) ei?
eitt af einkennum lánsfjár-
skorts og jafnvægislevsis f
þjóðarbúskapnum. Heilbrigt
fjárhagslíf á að auka svo og
sparifé í bönkum landslns, að
hægt sé að fá þar fé til fram-
kvæmda í stað þess að taka
það með duldum sköttum af
landsmönnum.
Þegar menn sjá hina glæsi-
legu byggingu landbúnaðar-
ins, risastór verzlunar- og
skrifstoíuhús við Laugaveg,
Suðurlandsbraut og víðar,
hljóta- menn að hugsa til ís-
lenzka ríkisins. Aldrei bvggir
það, 'en eyðir stórupphæðum í
leigu þjá öðrum í stað þess að
re'sa sómasamlegt stjó.rnar-
ráð, bvggja ýfir fjársterkar
einkasölur sínar, þing, dóm-
stóla og fleiri stofnanir. Hér
vantar gersamlega alla reisn
yfir þa.ð sem við eigum’' öll
verðmætast: íslenzka lýðveld-
ið.
Sagt er, að byggt sé of mik-
ið, en fjölda gerfimanna þurfi
að flytja til annarra atv'nnu-
greina. Eigi þó ekki að koma
til neins atvinnuleysis hjá
þeim mönnum, sem hafa ævi-
starf við og iðnaðarþjálfun
fyrir húsbyggingar.
En ríkið á ekki að bíða eft-
ir öðrum með sínar byggingar.
Það á að hefia þegar myndar-
Framhald á 14. síðu.
Tíminn liefur boðað hrun
og kreppu og haldið fram,
að byggingaframkvæmdir
mundu stöðvast. Hins veg
ar segir blaðið frá því, að
á þessu ári muni verða
unnið fyrir 5,5 milljónir
við hið myndarlega bún-
aðarhús á Melunum. Ef
dæma má eftir þessari
byggingu, er ekki útlit á
atvinnuleysi í bygginga-
iðnaðinum.
~4 6. marz 1960 — Alþýðúblaðið