Alþýðublaðið - 02.04.1960, Blaðsíða 2
tftgefandi: Alþýðuflokkurinn. — Framkvæmdastjóri: Ingólfur Kristjánsson.
Ritstjórar: Gísli J. Ástþórsson (áb.) og Benedikt Gröndal. — Fulltrúi i
rltstjómar: Sigvaldi Hjálmarsson. — Fréttastjóri: Björgvin Guðmundsson.
.9- Símar: 14 900 — 14 901 — 14 902 — 14 903. Auglýsingasími 14 906 — Að-
œtur' Albvðuhúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisgata 8—10. —*
Áskriftargjald: kr. 45,00 á mánuði. í lausasölu kr. 3,00 eintakið.
; Laun íistamanna
| EINAR OLGEIRSSON flutti við síðustu um-
. ræðu fjárlaga tillögu um allmikla hækkun á laun-
lim til listamanna. Fór hann hjartnæmum orðum
! ura mannvonzku stjórnarflokkanna, er þeir ekki
sanlþykktu tillöguna, og Þjóðviljinn hefur sungið
'Jaonum lof fyrir, enda leikurinn til þess gerður.
| Kommúnistar voru ekki svona vinsamlegir
listamönnum, þegar þeir 'sátu í ríkisstjórn og
■ höfðu völd í landinu. Gylfi Þ. Gíslason var þá og
er enn menntamálaráðherra. Fékk Gylfi fram-
gengt 2o% hækkun á fjárveitingu til listamanna-
launa 1957, í kr. 1.200,000, en honum tókst ekki
að fá neinn stuðning frá ráðherrum Alþýðubanda-
lagsins eða framsóknar fyrir frekari hækkunum í
f járlögum síðari ár vlnstri stjórnarinnar. Þá var
ekki fyrir hendi sá áhugi, sem Þjóðviljinn sýnir "
• r
nu.
{ .. Gylfi skipaði nefnd til þess að endurskoða lög
. um listamannalaun, og varð sú nefnd sammála
Tum niðurstöðu. Var samið frumvarp um þetta mál,
J>ar sem gert var ráð fyrir 10 manns með 35.000
kr. listalaun og 20 með 20.000, en öðrum í 12.000
kr. og 6000 kr. flokkum. Þetta frumvarp fékkst
aldrei flutt á dögum vinstri stjórnarinnar vegna
ándstöðu ráðherra Alþýðubandalagsins og fram
sóknar. —< Það var ekki fyrr en á dögum Al-
þýðuflokksstjórnarinnar í apríl 1959, sem frum-
varpið var flutt á alþingi, en þar hlaut það ekki
stuðning Alþýðubandalagsins.
| Mesta átak síðari ára í málefnum lista og bók-
mennta hér á landi voru lögin um Menningarsjóð,
Sem sexfölduðu fjárráð sjóðsins úr 0,5 í 3 miilj.
<óhir árlega. Ekki gerðist það fyrir baráttu komm-
únista, heldur eingöngu fyrir harðfylgi Gylfa Þ.
Gíslasonar menntamálaráðherra.
Kommúnistar eru duglegir við að skreyta sig
með sýndartillögum og yfirboðum, en listamenn |
þessa lands munu meira meta raunverulegar hð-
gerðir til þess að bæta hag þeirra og aðstöðu. Þeir
kunna Einari Olgeirss. takmarkað þakklæti fyrir
; tillögur nú um það, sem flokkur hans brá fæti
fýrir, þegar hann átti menn í ríkisstjórn.
GÖMLU DANSARNIR
fimmtudaga og laugardaga.
Onnur kvöld: Nútíma dansar. — Danssýni-
kennsla á miðvikudagskvöldum.
g 2. apríl 1960 — Alþýðublaðið
|F 0 V •jiq.-t'- * — élSciduÖ'bíI^
Kveðja:
ÞEGAR félagið „Skák“ sam
einaðist Taflfélagi Reykjavík-
ur árið 1912, vöru eignir þess
fjórtán krónur { peningum og
fjögur töfl. En hér voru samt
mörkuð þáttaskil í reykvískri
skáksögu, því að þessum fá-
tæklegu reitum fylgdu nokkr
ir ungir og áhugasamir skák-
menn, sem síðar- urðu lyfti-
stöng í skáklífi þjóðarinnar.
Einn þessara ungu manna var
Eggert Guðmundsson Gilfer.
í bókinni „Taflfélag Reykja-
víkur 50 ára“ fjallar Þorlák-
ur Ófeigsson, einn félaganna
úr „Skák“ og góðkunningi
Eggerts, um skáktímabilið frá
1910—20, og lýsir hann hon-
um þannig: „Eggert var fljót-
ur að leika og var allur á ferð
og flugi og virtist aldrei festa
hugann við neitt sérstakt. Eng
um datt í hug, að þarna væri
hættulegur mótstöðumaður.
En það kom samt nokkuð oft
fyrir, að' hann bar sigur úr
býtum. Þá sögðu þeir, sem
töldu sig meiri: „Hann er
alltaf ,svo heppinn, strákur-
inn“. Og þessi „heppni“
fylgdi honum æ síðan. Svo
hvarf Eggert af sjónársviðinu
um nokkur ár. Síðar skaut
honum upp í Taflfélagi
Reykjavíkur að afloknu tón-
listarnámi. Þetta er maður-
inn, sem lengi vel hélt
manna bezt uppi skákhróðri
íslands og á fleiri sigurvinn-
inga að baki en nokkur ann-
ar íslenzkur skákmaður, meist
arinn Eggert Gilfer“.
Eggert Gilfer varð sigur-
vegari á Skákþingi íslendinga
1915 og margsinnis síðan. Vet
urinn 1924—25 segir í fyrsta
sinn frá fjöltefli, og tefldi
Eggert þá við sextán menn
samtímis. Árið 1928 fór Egg-
ert til Oslóar til þátttöku í
Skákþingi Norðurlanda, fyrst-
ur íslendinga. Fylgdarmaður
hans var skákbrautryðjand-
inn Pétur Zóphóníasson, og
gekk ísland þá í Skáksam-
band Norðurlanda. Þetta voru
merk þáttaskil { íslenzkri
skáksögu, því að nú voru ís-
lendingar að verða hlutgeng-
ir f skák á alþjóðamæli-
kvarða. Aðeins tveimur árum
seinna áttu Islendingar sveit
skákmanna á þriðja flokka-
móti Alþióðaskáksambands-
ins, er haldið var í Hamborg
Þýzkalandi, skömmu eftir Al-
þingishátíðina. í upphafi móts
ins gekk ísland í Alþjóðaskáb
sambandið (FIDE) og tók
þannig virkan þátt í alþjóð-
legu skáksamstarfi. Eggert
Gilfer tefldi auðvitað í sveit
íslands, og oftast á fyrsta
borði. Aftur og aftur sótti
Eggert svo út fyrir pollinn.
Hann var í íslenzku skáksveit
inni, sem keppti í Folkestone,
Englandi 1933, hann var einn-
ið í skáksveitinni, sem keppti
í Múnchen, Þýzkalandi 1936,
svo og í Stokkhólmi 1937.
Vann Eggert á þessum árum
marga athyglisverða sigra í
keppni við beztu skákmenn
heims og var landi sínu t’il
sóma í skáksal og utan. Hann
var með afbrigðum sómakær
fyrir íslands hönd á erlendri
grund, enda var hann ramm-
íslenzkur í lund og stoltur son!
ur þjóðar sinnar. Þegar heim
kom var hinn víðreisti meist-
ari ávallt óspar að miðla
þeim, sem heima sátu af þekk
ingu sinni og vísdómi. Egg-
ert tók þátt í ótal skákmótum
innanlands frá 1915 til dauða-
Framhald á 14. síðu. i
Hannes
á horninu
■yf Hækkun útvarps-
gjaldsins.
Rangar tölur.
Getum við blóðmjólk-
að beztu heimilisvinn-
inn.
Ekki hækkað í áratug.
AF TILEFNI bréfs, sem ég
birti í gær um hækkun á afnota-
gjaldi útvarpsins vil ég taka
þetta fram: Útvarpsgjald hefur
ekki hækkað í heilan áratug eða
meira. Á sama tíma hefur allt
hækkað, einnig laun útvarps-
flytjenda.Jþó að þau séu svo lág,
að útvarpið á jafnvel erfitt með
að fá menn til þess að lcoma
fram í dagskránni. Útvarpið hef
ur hvað eftir annað bent á nauð-
syn þess að liækka tekjur sínar,
en því hefur alltaf verið slegið
á frest.
í FYRRA sannaði útvarpið, að
það gæti ekki haldið uppi þeirri
þjónustu, sem því ber ef tekju-
stofn þess héldist óbreyttur. Um
þetta voru allir sammála. En
ekki var talið hægt að leyfa
hækkun vegna þess að stefnan
var sú, að ekkert hækkaði. Fyr-
ir nokkru samþykkti útvarpsráð
með atkvæðum fulltrúa allra
flokka að fara fram á hækkun áf
notagjalda og með hliðsjón af
því, neituninni í fyrra og enn
vaxandi þörf útvarpsins, var
hækkunin leyfð nú.
HÖFUNDUR bréfsins fór með
alrangar tölur. Það er rétt að
gajldið hækkar um einn þriðja,'
úr 200 krónum upp í 300 krón-
ur, en það sem bréfritarinn sagði
um heildartekjur útvarpsins af
þessari hækkun var alrangt. —
Mér skaust yfir þetta þegar ég
bjó bréfið til prentunar, enda
höfundurinn töluvís maður og
gegn. — Vitanlega eru gjald-
endur alltaf á móti öllum hækk-
unum. Við viljum alltaf fá sem
mest fyrir sem minnst. ________
•ÉG HEF haldið uppi gagnrýni
á dagskrá útvarpSins, en ef ég
krefst meira þá verð ég líka að
viðurkenna nauðsyn á hærri
tekjum svo að hægt sé að kaupa
betra efni. Það er engum blöðum
um að fletta, að Ríkisútvarpið
er víðfeðmasta og áhrifaríkasta
stofnun þjóðarinnar, í raun og
veru alþýðlegur háskóli hennar,
og þó að margt birtist í því, sem
ég hef ekki áhuga á, þá uni ég
við það margar stundir og annaS
heimafólk mitt. Útvarpið er mik
ill og góður heimilisvinur — og
þannig mun það alls staðar hafa
kynnt sig.
■ -p<5
/EN TIL ÞESS að ég geti ætl-
ast til þess að útvarpið flytji mér
aðeins það bezta sem þjóðin á £
fórum sínum, verð ég að búa
þannig að því, að það geti upp-
fyllt kröfur mínar. Það hefur
aldrei þótt góð latína að kvelja
hestinn og heimta samt af hon-
um æ þyngri drátt eða byrði. —
Það höfum við gert gagnvart
Rí-kisútvarpinu. Við höfum búið
hraksmánarlega að því og það
jafnvel svo, að það hefur misst
hina ágætustu útvarpsþuli sína.,
vegna þess eins að smánarlegt
húsnæði þess hefur verið lieilsu-
spillandi. '
ÚR ÞESSU hefur nú að
nokkru verið bætt, þó að enn sé
alls ekki fullnægjandi .En enn
búum við þannig að dagskránni,
að hún hefur undanfarna mánuði
verið að veslast upp. Ef þjóðin á
að hugsa vel um nokkra stofnun,
þá er það Ríkisútvarpið. Það
kemur til okkar oft á dag. Við
getum ekki blóðmjólkað það
lengur. Mælirinn er fullur.
Hannes á horninu.