Fréttablaðið - 03.07.2001, Side 4

4
FRÉTTABLAÐIÐ
3. júlí 2001 PRIÐJUDAGUR
SVONA ERUM VIÐ
FJÖLDI VINNUSLYSA
Heldur minna var um vinnuslys á árinu
2000 en árunum á undan. Banaslys við
vinnu voru helmingi færri en 1999 en
helmingi fleiri en 1998.
Islensk erfðagreining og
LaRoche
Milljarða-
samningur
viðskipti Lyfjarisinn Hoffman-
LaRoche hefur samió viö íslenska
erfðagreingu (ÍE) um þróun og mark-
aðssetningu sam-
hæfðra DNA-grein-
ingarprófa, hugbún-
aðar og þjónustu
sem tengist þessum
verkefnum.
Að því er segir í
frétt frá ÍE er
samningurinn til
fimm ára. Hugsan-
legt er talið að hann
kAri geti fært fyrirtæk-
stefánsson inu tekjur upp á 30
Forstjóri fslenskrar milljarða króna á
erfðgreiningar þessu tímabili. Haft
segist þess futl- er eftjr Rára stef.
greiningarpróf forstjora
verði mikilvægut að hann se sann-
þáttur í heilsu- færður um að nýi
gæslu framtíðar- samningur muni
innar. skapa fyrirtækinu
„umtalsverð verð-
mæti á komandi árum.“ Hins vegar
er sleginn varnagli í frétt ÍE og bent
á að raunverulegar niðurstöður geti
orðið á annan veg en stefnt sé að.
DNA-greiningarprófin sem ÍE
ætlar að þróa að eiga að beinast að al-
gengum sjúkdómnum. Að því er seg-
ir í frétt IE er talið að heimsmarkað-
ur fyrir erfðafræðileg greiningar-
próf muni vaxa í fjóra milljarða
bandaríkjadali, ríflega 400 milljarða
króna, á næstu tíu árum.
Sérstaka athygli vekur að á föstu-
daginn, áður en opinberlega var gert
uppskátt um nýja samninginn við
LaRoche, hækkaði gengi hlutabréfa í
deCODE, móðurfélagi IE, um ríflega
40% á erlendum hlutabréfamörkuð-
um. LaRoche er einn aðaleigenda
deCODE. ■
ERLENT
Um 300 íbúar í bæjunum Levice
og Vrable, í suðurhluta Slóvakíu,
hafa undanfarið verið greindir með
salmonellusýkingu eftir að hafa
borðað ís í vinsælli ísbúð í Levince.
Alls hafa 28 verið lagðir inn á
sjúkrahús á undanfarinni viku vegna
sýkingarinnar, en 280 manns hafa
þegar sýkst. ísbúðinni hefur verið
lokað á meðan rannsókn málsins
stendur yfir. ■
—*—
Alþjóðleg ráðstefna um staðla í
matarmálum er nú haldin á veg-
um alþjóða heilbrigðisráðsins í
Genf, en ráðstefnur þessar eru
haldnar annað hvert ár. „Alþjóða-
væðing matarbirgða í heiminum
þýðir á sama tíma alþjóðavæðingu
heilbrigðisvandamála,“ sagði Gro
Harlem Brundtland, formaður heil-
brigðisráðsins við upphaf ráðstefn-
unnar. Sagði hún að þörf sé á nýjum
öryggisreglum vegna dreifingu mat-
ar í heiminum þar sem ýmis heil-
brigðisvandamál geta dreifst hratt á
milli landa, þ.á.m. kúariða. Alþjóða
heilbrigðisráðið ætlar að koma á fót
sjóði til að hjálpa þróunarlöndum að
þróa með sér öryggiskerfi fyrir mat-
armál, en þar hafa heilbrigðismál
tengd mat verið tíð undanfarið. ■
Nýtt frjósemisgreiningartæki á markað:
ERLENT
Frjósemi fólks könnuð
í stofunni heima
lausanne. sviss. flp. Nú geta pör sem
hafa átt í erfiðleikum með getnað
bráðum skoðað heima hjá sér hvort
að frjósemi þeirra sé ábótavant eða
ekki. Vísindamenn eru um þessar
mundir að þróa nýtt tæki sem er sér-
hannað til að greina á mun betri hátt
en áður hvort frjósemisvandamál sé í
uppsiglingu. Greint var frá karlkyns-
prófunarferli tækisins á frjósemis-
ráðstefnu í Lausanne í Sviss fyrir
skömmu. Þar kom fram að 50 menn
hefðu prófað tækið og virtist það
greina rétt frá í 95% tilvika um magn
virkra sæðisfruma. Að sögn Dr. Ian
Cooke, prófessors við háskólann í
Sheffield í Englandi er þó enn erfitt
að segja til um hvort tækið muni
koma að notum í framtíðinni þar sem
enn eigi eftir að rannsaka áhrif þess
á nákvæmari hátt.
Pörum sem eiga við ófrjósemi að
stríða er almennt ráðlagt að reyna í
eitt ár áður en það eigi að leita sér-
fræðiaðstoðar, en talið er að um eitt
af hverjum sex pörum eigi í vand-
ræðum með að eignast börn. Að sögn
lækna gæti nýja tækið fengið fólk til
að fara fyrr til læknis vegna frjósem-
isvanda og þannig hjálpað því fyrr að
takast á við vandann. Búist er við að
tækið komi á markað í mars á næsta
ári. ■
tarfsmenn sjúkrahúsa og flug-
valla á Grænlandi sneru aftur til
vinnu í gær eftir nær vikulangt
verkfall. Farþegaflug til Grænlands
stöðvaðist á tímabilinu og sjúkrahús
sinntu eingöngu bráðaaðgerðum.
Eftir viku samningaviðræður sætt-
ust fulltrúar verkalýðsfélagsins SIK
og stjórnvalda á 5% launahækkun,
en verkalýðsfélagið hafði farið fram
á 6.8%.
Leiðtogar Makedóníumanna af
slavnesku og albönsku bergi
brotnu hittust í gær í fyrsta skipti
síðan óeirðirnar í síðustu viku brut-
ust út. Viðræðurnar þykja góðs viti
en óttast var að borgarastríð væri í
uppsiglingu eftir að slavar efndu til
fjölmennra mótmæla í Skopje í síð-
ustu viku.
Við vorum oftast
þéraðar í þá daga
Kurteisi finnst enn þá á Islandi, segir starfskona Landssímans. Fá stundum „blammeringar" frá drukknu fólki.
ÞÉRUÐ I BAK OC FYRIR
Dömurnar hjá Landssímanum voru lengi vel þéraðar af sínum kúnnum og þéruðu þær kúnnana á móti.
Töluvert er þó síðan að það var síðast gert en kurteisi er þó enn almenn hjá þeim sem slá inn 118 i símtækin sín.
kurteisi Kurteisi hefur ekki verið
kastað á glæ ef marka má orð Guð-
bjartar Erlendsdóttur sem starfað
hefur hjá Landssímanum í 48 ár,
fyrst í afgreiðslunni og nú hjá
Símaskránni í síma 118. Oft hefur
verið rætt um það að fólk í þjón-
ustustörfum í þjóðfélaginu mæti
leiðinlegu viðmóti hjá viðskipta-
vinum og hafa t.d. sumir starfs-
menn Skeljungs orðið svo þreyttir
á dónaskapnum í íslenskri alþýðu
að þeir hafa sagt starfi sínu lausu.
En Guðbjört vill ekki meina að
kúnnar 118 séu ókurteisir. Hún
segir að vissulega eigi fólk mis-
jafna daga en alla jafna séu flestir
kurteisir.
„Það kemur stundum fyrir að
hingað hringi dauðadrukkið fólk
sem er með einhverjar „blammer-
ingar“ og þá látum við það bara
flakka - okkur er ekki gert að hlus-
ta á það. En gegnumsneitt látum
við okkur hafa ansi mikið“ sagði
Guðbjört og bætti því við að þegar
svo bæri undir að einhver væri
með dónaskap færi það bara inn
um eitt eyrað og út um hitt.
En eitthvað hljóta kurteisimálin
að hafa breyst á sl. 48 árum?
„Það voru notaðar þéringar
fyrst og við þurftum alltaf að þéra
alla sem hringdu. Þá var minna um
upplýsingar um símanúmer og
meira um afgreiðslu út á land,“
sagði Guðbjört og bætir því við að
það komi „aldrei nokkurn tíma fyr-
ir“ í dag að þær séu þéraðar eða að
þær þéri þá sem inn hringja.
„Hvorki unga né eldra fólkið
gerir þetta - ég hef bara ekki lent í
því í mörg ár,“ sagði Guðbjört og
skellti upp úr.
Stór hópur þeirra sem starfa
hjá 118 er kominn með meira en 20
ára starfsaldur en á síðari árum
hefur orðið meira rennsli á fólki
sem vinnur með henni.
„Þetta unga fólk ílengist ekki.
Þetta starf er ekki svo vel launað
og þau fá störf sem eru betur laun-
uð en þetta og hverfa því frá. Síðan
fara margir að læra eitthvað og
þess háttar,“ sagði Guðbjört.
omarr@frettabladid.is
Frömdu rán fyrir fíkniefnaskuldum:
24 og 26 mánaða
fangelsi fyrir
vopnuð rán
dówsmAl Héraðsdómur Reykjavík-
ur dæmdi í gær tvo 21 árs gamla
menn í 26 og 24 mánaða fangelsi
fyrir vopnuð rán og ránstilraunir í
söluturnum í borginni.
Alls var um sex atvik að ræða;
fimm fullframin rán og eina
ránstilraun, á tímabilinu 14. janúar
til 11. febrúar sl., og höfðu menn-
irnir samtals um 240 þúsund krón-
ur upp úr krafsinu.
Þeir fóru á staðina grímuklædd-
ir og vopnaðir hnífum og bareflum
og ógnuðu afgreiðslufólki og neyd-
du það til að afhenda sér peninga.
Mennirnir voru handteknir á bíl
eftir síðasta ránið og fundust í bíl
þeirra ýmis sönnunargögn, þar á
meðal sokkabuxur, með gati fyrir
augu og nef. Mennirnir hafa setið í
gæsluvarðhaldi frá því þeir voru
handteknir.
Þeir játuðu brot sín greiðlega
og sögðust hafa ákveðið að fremja
þau til að greiða fíkniefnaskuldir.
Þeir höfðu áður hlotið skilorðs-
bundinn dóm fyrir að ræna pissu-
sendil en hlutu nú 24 og 26 mánaða
óskilorðsbundið fangelsi og voru
auk þess dæmdir til að greiða um
310 þúsund krónur í skaðabætur,
auk sakarkostnaðar og málsvarn-
arlauna. ■
FÍKNIEFNI
Mennirnir tveir frömdu rán til að standa
skil á skuldum vegna fíkninefnakaupa.
Samtals komust þeir yfir 240 þúsund
krónur upp úr glæpunum.