Heimskringla - 10.07.1929, Blaðsíða 11

WINNIPEG, 10. JÚLÍ, 1929
HEIMSKRINGLA
11. BLAÐSÍÐA
l>ótt áður heföi hann sjálfur veriö
*stur jafnaöarmaöur. Fascisminn
spratt upp af ítalskri nauðsyn. En
þaÖ, aö hann brauzt fram í byltingu,
tnarkaöi hann mjög. Og fascisminn
cr ennþá ekki fullmyndaður og hef-
ir breyzt allmikið, til dæmis afstaðan
til konungdæmisins. Fyrst var fas-
cisniinn á móti því, nú er hann meö
því og hefir þannig styrkt áhrif sín
1 hernum, sem er konunghollur
l’ungamiöja fascismans er sú áherzlá,
sem hann leggur á vald ríkisins og á
þaö, að koma á þjóðlífið skipulagi,
þar sem hagsmunir einstaklingsins
lúti lægra haldi fyrir heill heildar-
innar. Italska ríkið á ekki að vera
stéttaríki með stéttavaldi. Skipulag
r*kisins á að vera byggt á atvinnu-
flokkum, “korporationum.” Þetta
korporativa ríki” er allflókið. Ýmsir
(þar á meðal dr. E. R.) telja að það
muni verða heiðursvarði Mussolinis
1 sögunni, að hafa fyrstur reynt að
framkvæma þetta ríkisskipulag. En
andstæðingar hans telja hinsvegar
gallana á framkvæmdum þess svo á-
berandi og tilraunina svo dýru verði
keypta, í frelsisspjöllum og yfir-
gangi, að æskilegast væri, að veldi
Mussolinis færi sem fyrst forgörð-
um.
Annars leggja menn oftast út í frá
fullmikla áherzlu á afstöðu Mussolin-
is sjálfs og einræði hans. Musso-
lini hefir verið mikill höfuðkraftur
stefnunnar, en hún er vaxinn upp úr
því, að vera komin undir honuni ein-
ttm persónulega og nú orðið eru það
utargir aðrir kraftar en hann, sem
fáða henni og móta hana. Stefnan
styðst að vísu við einn sérstakan
flokk, sem ekki er öll þjóðin, og á
nteira að segja harðvítuga andstæð-
1nga. En samt eru fascistar öfl-
ugasti stjórnmálaflokkur sem starf-
að hefir í ítalíu langa lengi og mun
verða bið á því lengi enn, að annar
nryndist öflugri. Þess vegna mun
fascisminn verða rótgróinn í Italíu ef
ekki kentur upp óeining innan flokks
ins sjálfs. Hann er ennþá ekki
fullskapaður og á sjálfsagt eftir að
breytast. Hann á ýmislegt ófagurt
a samvizkunni en hefir líka gert gagn,
en um sumt í fari hans verður enn
ekki dæmt með vissu og það því sið-
ur, sem að stefnunni standa ýmsir
hávaðamenn, sem með orðum sínum
og athöfnum gera hana hvorki skýr-
ari né skemtilegri út á við, en hún
kann að vera heimafyrir. En eins og
hún birtist heimafyrir i Italiu verð
Ur að dæma hana fyrst og fremst.
Fascisminn er þjóðleg ítölsk stefna.
Hún er ekki útflutningílvara segir
Mussolini sjálfur.—Lögrétta.
Lengra líf og betra líf.
Skoðanir Sir Philip Gibbs
Ritgerðir rússneska Iífeðlisfræð-
ingsins' Metchnikof’s um ellina og
lenginu mannsaldursins, vöktu á sín-
nm tíma mjög ntikla athygli. Það
er einnig bæði gamalt og nýtt um-
kvörtunarefni, að mannsæfin sé allt
of stutt. En ýmsir hafa talið það
sjálfskaparvíti eitt, hversu æfin er
stutt og fallvölt og frá fornu fari
hafa menn látið sig dreynia um alls-
konar undralyf til þess að lengja
hana. Og nú á síðustu tímum eru
visindin farin að hugsa til þess að
gera drauminn að veruleika og það
hefir aftur orðið skáldum að efni í
nýja drauma. Bernard Shaw álítur
til dæmis að 300 ár séu hæfilegur
mannsaldur. Annar enskur rit-
höfundur, Sir Philip Gibbs, hefir
einnig nýlega tekið þessi efni til
meðferðar i eftirtektarverðri bók um
það, sent verða muni “hinn daginn”
(the day after tomorrów)- Hann á-
lítur, að eftir svo sem öld muni það
ekki vera nein fjarstæða, að manns-
æfin sé 150 ár. Lífeðlis- og læknis
fræðin er sem sé nú að komast meira
og meira inn á nýjar og merkilegar
brautir. Þekkingunni á eðlli og
starfsemi líffæranna fleygir fram.
Möguleikarnir, sem blasa við, eru
undraverðir. En menn skyldu einnig
minnast þess vel, að enn er um byrj-
un eina að ræða. Og stundum geta
þessar bollaleggingar dregið spaugi-
legan dilk á eftir sér, eins og þegar
gamli maðurinn auglýsti fyrirlestur
um það, “hvernig ég yngdist upp,”
en dó rétt áður en hann ætlaði aö
halda fyrirlesturinn.
En gætnir menn og fróðir telja
það samt enga fjarstæðu, að nú sé að
koma að því, að maðurinn geti sjálf-
ur ráðið miklu um líf sitt og eðli og
það ekki á neinn dulfræðilegan hátt,
heldur blátt áfram með aukinni þekk
ingu á sjálfum sér og möguleikum
sínum. Það er talið eölilegt og
sjálfsagt, að dauðir hlutir, eins og
hús og minnismerki eigi að standa
óbrotgjarnir um aldir að mannavöld-
um. En jafnframt þykir hitt sjálf-
sagt, a;ð mannleg starfsfæri, ,sem
hafa í sér uppsprettu lífsins, eigi
að hrörna og eyðast á skömmum
tíma. A það horfa menn með stök-
ustu hugarró, en hrun gamalla stein-
varða getur valdið þeim angurs og
ama.
En nú virðast vísindin vera að
koma auga á uppsprettur lífsaflsins í
líkamanum og þar með á möguleika
á framhaldandi viðhaldi þess. Þar
er fyrst og fremst um að ræða hin
svonefndu hormón, sem eru litlir
kirtlar og svo virðast áhrif skjald-
kirtils, miltis, mergs og kynkirtla
vera mjög mikilsverð og loks hin
svonefndu innri efnaskifti, eða “innri
sekretionir.” Starf og eðli þessara
lífsfæra hefir verið óþekkt til skamms
tima, en nú er talið að hafa megi á
þau áhrif, sem verði til þess að
lengja heilbrigt og starfshæft líf
líkamans.
En áhrifunum á þessi líffæri á
ekki einungis að vera unt að beita þess
að lengja Iifið,en einnig til þess að bæta
það. Og að þessari hlið málsins hef
ir athyglin öllu meira beinst. Því
að til hvers á að lengja það líf, sem
er ófullkomið og öniurlegt'? En ef
hægt er að breyta lífinu til bóta,
bæta mannfólkið og sálarlíf þess með
áhrifum á líkamann, þá getur orðið
gagn að því og gaman að lengja líf-
ið. Það eru aftur "innri efnaskift-
in,” sem athyglina vekja í þessu
sambandi- "Fljótur skilningur,
minni, rökfesta, ímyndunarafl, skarp
skygni, tilfinninganæmi, allt vitund-
arlífið veltur á innri efnaskiftum líf-
færanna,” segir dr. Berman. Dr.
Schafer prófessor í lifeðlisfræði í
Edinborg, álítur einnig, að allt ástand
taugakerfisins, og þar með öll al-
menn vellíðan mannsins velti á þessu
sama. Ymsa kvilla, sem af þessu
leiða, reiði, geðvonsku, kjarkleysi,
svartsýni, framtaksleysi og ýmsa skap
lesti, á því að vera hægt að lækna
með áhrifum eða meðölum, sem
verki á viðkomandi kirtlastarf. Enn
stórfeldari kynbótaáhrif á einnig að
mega hafa á þennan hátt, sem sé þau,
að breyta ýmsum glæpsamlegum til-
hneigingum í góðar hugsanir og nyt-
samleg störf, gera afbrotamenn að góð
um borgnrum. Williams og Hoog
heita tveir fræðimenn, sem sérstaklega
hafa rannsakað kirtlaáhrif á glæpa-
menn. Menn hafa þekt sérstakan
kirtil, bris, sem er stærstur hjá ný-
fæddum börnum, en minkar mjög í
bernsku og hverfur loks alveg. En
sérfræðingarnir, sem nýlega voru
nefndir, segja, að þessi kirtill hverfi
aldrei hjá öllum þorra glæpamanna,
þeir séu alla æfina óstýrilát og á-
byrgðarlaus börn. Þeim verði því
ekki snúið i venjulega menn, nema
með því að eyða þessum kirtli, tneð
skurði, eöa með því að svelta hann
með viðeigandi mataræði.
En það eru ekki einungis glæpa-
menn og algerðir sjúklingar, sem
þyrftu að njóta góðs af einhverju
þessu líku, en einnig þeir, sem al-
ment eru taldir nokkurnveginn heil-
brigðir. Sir Philip Gibbs álítur að
heilsufar fólks fari yfirleitt Ifnign-
andi, einkum vegna allskonar tauga-
veiklunar og margvíslegra kvilla og
lífsleiðinda, sem af henni stafi og
fylli alla spitala og hæli og gleypi
mikinn hluta af opinberu framfarafé
Og sói þannig ógurlega miklu af
menningarverðmætum. Sir Philip
kennir vaxandi stórbæjalifi um margt
af þessu og þá ekki sízt húsakynnun-
um. Byggingalist mannanna er á
barnalegu óþroskuðu byrjunarstigi.
A því sviði eiga eftir að gerast stór
byltingar með vaxandi menningu.
Um það er oft talað, að "nienn-
ingin” eigi mikla sök á hnignun og
veiklun mannkynsins. Að sumu
leyti má þetta til sanns vegar færa-
En samt verður það einmitt menning-
in, sem bjargar framtíð mannanna.
Vísindi hennar munu geta gert fólR
framtíðarinnar andlega heilbrigt og
ánægt. Flugvélar munu dreifa bæj-
arfólkinu út um sveitirnar, ný húsa-
kynni, almenti ljósböð, ýms áhrif á
líffærin, munu efla heilbrigði likam-
ans. Þegar svo er komið er ti!
einhvers að lifa, til einhvers að fá
Brigderís of Winniþeg Ltd.
Artists -- Photographers - Engravers
Langside and Notre Dame Winnipeg, Man.
Sími 86 391
Óska þeim Pétursson’s bræðrum með
hið nýja vandaða stórhýsi á
400 Assiniboine Ave.,
til lukku, og vona að sem flestir ráðist
í þau fyrirtæki er verða megi borg
vorri til nytsemdar og framfara.
Brigderís of Winniþeg Ltd. j
The CanadaPaint
COMPANY LIMITED
Montreal - Toronto - Halifax - Winnipeg
Calgary - Vancouver
---Mamifacturcrs of-
Dry Colors, Insecticides, Linseed Oil,
Iron Oxides, Varnish, Genuine Elephant Whitelead, Etc.
Þetta vörumerki er
tákn um efnisgæði
Máls og Gljákvoðu
tegunda er til boða
eru. Byggingameist
arar og húsasmiðir
láta sér annt um
orðstír sinn og hyll-
ast því helzt til þess
að fá sem bezt mál,
er hefir endingu og
fegurð til að bera.
CANADA PAINT VÖRUR hafa verið valdar og ver-
ið notaðar við PETURSSON BROS. bygginguna, 400 As-
sinniboine Ave. Ailir viðir ná sínum bezta gljáa þegar þeir
eru málaðir með CANADA PAINT MÁLI, er til sölu eru
------------------hjá---
B. Petursson Hardware Co.
Phone 28 345
WELLINGTON and SIMCOE STR.
Málið byggingar yðar með CANADA PAINT
Verkið verður betra og endist lengur. Vér höfum allar
máltegundir úr að velja. Litaskrá og lýsingar sendar
öiium er vilja.
“Qualitt} in every drop’’
Great West Life Assurance
Company, Limited
(Stofnað 1892)
Fyrsta öflugasta og útbreiddasta Lífsábyrgðarfélag í
Vestur-Canada. Það hefir eflt öll framfara
fyrirtæki Vesturlandsins. Lánveitingar þeirra standa
bak við búskap og bygginga fyrirtæki Islendinga hér í
fylkinu. Lífsábyrgð þeirra í gildi meðal íslendinga
skiftir miljónum. Allar kröfur jafnan greiddar fljótt
og skilvíslega.
Great West Life Assurance Company Limited
Lombard Street - Winnipeg, Man.
fslenzkir umboðsmenn hvarvetna.

M>'^^(>-^^()'«»()'«B»()'^V'(>-a»'»'a^»(>'«Ba»(>'^M-(>'(
Stofnað 1882
Löggilt 1914
D. D. Wood&Sons
Victor A. Wood
President
=Limited=
Howard Wood
Treasurer
Lionel D. Wood
Secretary
(Bræðurnir er gjöra alla viðskiftavini ánægða)
í þessa stórbyggingu sem sýnd er hér í blaðinu og þeir bræður Péturs-
synir eru að reisa, hefir félag þetta lagt til meginið af öllu kalki, muldu
grjóti, sandi og tigulsteini. Þetta er mesta fjölhýsið er reist er í bænum
á þessu ári. íslenzkir húsasmiðir hafa borið oss hinn bezta vitnisburð,
og vísum vér til þeirra er í huga hafa að byggja.
D. D. WOOD vörur eru ávalt ábyggilegar
Þær eru meðal annars þessar:
Sand-Lime Brick, Concrete Tile,
Möl og Sandur, Mulið grjót,
Cement Kalk og Gyps.
Allskonar bygginga efni er nöfnum tjáir að nefna.
Kol, Kók, Steinkol, Eldiviður og fleira.
SfMAR: — 87-308 — 87,309 — 87,300
Skrifstofa og verksmiðjur:
1038 Arlington Street
(Milli Ross og Elgin) Winnipeg.