Kirkjublaðið - 01.10.1891, Síða 7

65
Opt heyrði jeg í uppvexti mínum talað um ýmsa
lærdóma trúarbragðanna 1 kappræðum; bar þá annar
brigður á, en hinn varði; en allt var slíkt fremur eins
konar leikur, en að mönnum verulega dytti í hug að ef-
ast um sannindi þeirra. Menn höfðu á barnsaldrinum
tekið á móti trúarbrögðunum sem guðlegum sannindum,
og það voru þau þá án efa flestum alla æfi. Níels Jóns-
son skáldi t. d., sem alkunnur var fyrir norðan á yngri
árum mínum, var einn af þeirn mönnum, sem mjög hafði
gaman af trúarbragða-kappræðum, einkum við presta, og
bar þá mjög á móti ýmsum kenningum kirkjunnar, en
ekki var honum þetta neitt alvörumál, fremur en mörg-
um öðrum. Prestur nokkur fyrir norðan, vildi ekki, að
því sem jeg hefl heyrt, trúa á heilagan anda, — hvort
honum hefír verið alvara, læt jeg ósagt — en hatði þó í lág-
mælura, en svo kom samt að lokum, að hann hjelt þessu
fram í samkvæmi, þar sem Níels var staddur, og fylgdi
honum að máli Sigurður nokkur Benidiktsson, Níels and-
mælti presti mjög og kvað síðan:
»Bilkorn yar<) milli beggja banda,
burtveik sjera Jón helgum anda,
iöraðist þegar út hann gekk,
en Sigurð Benidiktsson í staðinn,
svo nokkuð yrði hættur skaðinn,
sjer til andlegrar fylgdar fjekkc.
Mótstaða sú, sem »Njóla« fjekk hjá almenningi, sýnir
bezt, hversu annt mönnum var þá um trú sína, að minnsta
kosti um lærdóminn um eilífa glötun; að bera nokkrar
brigður á eilifa glötun þótti þá öllum hinum eldri mönn-
um hin mesta óhæfa og guðleysi. Mjer er það í barns
minni, hversu opt jeg heyrði talað um þá villukenningu
í Njólu, að eilíf útskúfun væri eigi til, man jeg eptir því
að hinir yngri menn sem greindir voru, fjellust á skoðun
Njólu, þó þeir þyrðu eigi að fara hátt með, og væri í
mjög miklum minni hluta; urðu einatt snarpar umræður
um þetta efni, einkum þegar menn voru við öl. Aumk-
aði almenningur Gunnlaugsen, sem hann bar annars mikla
virðing fyrir, að hann skyldi verða til þess, að koma
slíkri villu á lopt, en það er þeim kunnugt, sem þekktu