Kirkjublaðið - 01.03.1893, Blaðsíða 4
52
hefðum vel mátt ranka við oss fyr en á síðasta tug Í9.
aldar, að afnema biskupsembættið, sökum þess, að þáð
hefði misst þetta forna vald.
Eins og kunnugt er, eru prestakosningarlögin nú hin
gildandi lög um veiting allra prestakalla á landinu, og að
því leyti, sem söfnuðirnir hafa með lögum þessum fengið
hluttöku í veiting hinna andlegu embætta, er máli þessu
beint í hið forna horf. Nú á landshöfðinginn samkvæmt
lögum þessum með ráði biskups að taka til 3 eða 2 af
öllum umsækjendum hvers prestakalls, er söfnuðurinn á
svo að kjósa um. Þessi hlutdeild biskupsins í veitingunni
þykir nú afnemendum biskup'sembættisins ekki eyris virði.
Því verður þó ekki neitað, að vald landshöfðingja í þessu
efni væri að meira, ef biskupsembættið væri afnumið,
og landshöfðinginn yrði einn um það, hverja hann setti
á listann, og mun hægra væri þá fyrir hann að fara eptir
sínum eigin geðþótta. Sama er að segja um afsetning
geistlegra embættismanna, landshöfðingi ætti þar miklu
hægra með að koma við hlutdrægni og gjörræði, væri
hann einn i ráðum, heldur en nú, þegar hann er að
minnsta kosti siðferðislega skuldbundinn til að taka til-
lögur biskups til greina. Væri biskupsembættið afnumið,
mundi prestastjettin því verða hinu verzlega umboðsvaldi
miklu háðari en nú, en það hygg jeg, að hvorki hefði
happasælar afleiðingar fyrir þá eða þjóðina. Annars er
það hvorki rjett nje sanngjarnt, að gjöra ráð fyrir því,
að landshöfðinginn sje jafnan svo einþykkur og gjörráð-
ur, að hann virði ráð biskups að vettugi að þvi, er snert-
ir skipun geistlegra embætta; hitt er miklu líklegra, að
hann taki tillögur biskups sem optast til greina, sem þess
manns, er skipaður er yfirhirðir safnaða og presta og
hlýtur því eptir stöðu sinni að hafa yfirgripsmeiri og ná-
kvæmari þekking á lögum safnaða og presta, en lands-
höfðinginn, sem hefir svo mörgum annarlegum og ólíkum
störfum að gegna.
Þótt biskupinn hafi í þessu tilliti misst mikið af fyrra
valdi sínu er ástæðulaust að ætla, að hann iiafi engin
áhrif á veitingarvaldið, en í öðrum greinum hefir biskup-
inn enn þá svo mikið vald, að hann sem andlegur valds-