Alþýðublaðið - 27.09.1960, Blaðsíða 3

New York, 26, september.
(NTB).
DAG Hammarskjöld, fi’am
kvæmdastjóri Sameinuðu þjóð-
anna tók óvænt til máls, er
fundur var settur á Allsherjar-
þinginu í moi’gun. Svaraði hann
þar skelegglega ásökunum
Krústjovs og aðdróttunum
kommúnista um að hann hafi
heitt hlutdrægni í starfi,
einkum varðandi Kongómálið.
Sömuleiðis varði hann aðgerð-
ir Sameinuðu þjóðanna í Kongó
og kvaðst heldur segia af sér
starfi en fallast á nokkra mála-
miðlun.
Hammarskjöld tók strax til
máls eftir að fundur var sett-
ur, kom það öllum fulltrúum
mjög á óvart. Hann byrjaði á j
því, að lýsa yfir, að árásunum
á sig væri ekki beint gegn sér
einum heldur raunverulega
gegn samtökum Sameinuðu
þjóðanna í heild.
„Það er verið að ráðast á
samtökin og þau lögmál, sem
liggja til grundvallar. Stund-
um gæti manni dottið í hug,
að Kongómálið sé eingöngu
í höndum framkvæmdastjór-
ans, skilið frá Sameinuðu
þjóðunum. Nei, herrar mín-
ir“, sagði Hammarskjöld. —
„Þetta er ykkar mál. 14. júlí
síðastliðinn var framkvæmda-
stjóranum veitt umboð til
þess að annast málið og síðar
hefur þetta umboð verið fram-
lengt af Allsherjarþinginu og
j;Öryggisráðinu“.
Hammarskjöld kvaðst þakk
látur fyrir jákvæða aðstoð og
ráðleggingar, en hann sagðist
verða að fara eftir eigin sann-
færingu þegar á það brysti.
Þessum orðum Hammar-
skjölds var tekið með mikl-
um fagnaðarlátum af yfir-
gnæfandi meirihluta fulltrú-
anna, en Krústiov sat gneyp-
ur og Gromyko brosti vand-
ræðalega.
Hammarskjöld sagði enn-
fremur, að ekki væri nema
vika liðin síðan Allsherjar-
þingið tók afstöðu til Kongó-
málsins, eftir að allar stað-
staðreyndir málsins hefðu ver-
ið lagðar fram. „Þegar málum
er þann veg háttað, þá vaknar
sú spurning, hversvegna eigi
nú að leggja fram hinar sömu
staðreyndir og ræða þær á þing-
inu.
.5 Hammarskjöld
svarar Krústjov

Hnefa-
kveðjan
Síðan Krústjov kom
vestur um haf, hefur hann
efnt til hvers blaðamanna-
fundarins á fætur öðrum.
Auk þess hefur hann hald-
ið óboðaða blaðamanna-
fundi, eins og þegar hon-
um skaut upp á svölum
rússneska sendiráðsins
síðastliðinn miðvikudag
og þrumaði þar yfir frétta-
mönnum og fótgangandi.
Myndin er tekin við það
tækifæri Fáeinum stund
um seinna endurtók Krúst
jov syninguna.
HHtmmWWIMmHIMHW
Það var í fullu samræmi við
stofnskrá Sameinuðu þjóðanna,
að hafizt var handa í Kongó.
Það er einnig í þágu samtak-
anna, að gæta grundvallarlaga
þeirra nú“. Ef starf fram-
kvæmdarstjórans verður til
þess að ýmsar ríkisstjórnir
verða óánægðar með starf hans
þá kvaðst hann heldur vilja að
embættið verði lagt niður en
fallast á málamiðlunarlausnir
á hinum aðkallandi vandamál-
um.
„Á hverjum degi verður
framkvæmdarstjórinn að taka
ýmsar mikilvægar ákvarðanir,
sem áhrif hafa á framtíðina. —
Fyrir viku síðan fól Allsherjar-
þingið framkvæmdarstjóran-
um að taka ákvarðanir í Kongó

upp á eigin spýtur. Ekkert ríki
greiddi atkvæði gegn því. Alls-
herjarþingið á að ákveða hvað
gert er“, sagði Hammarskjöld
að lokum.
Hammarskjöld nefndi ekki
Krústjov á nafn í ræðu sinni,
en hún fjallaði ekki um ann-
að en hinar ofsalegu árásir
sovétleiðtogans á framkvæmd
arstjórann. Hann minntist
heldur ekki á þá tillögu
Krútsjovs, að leggja niður
embætti framkvæmdarstjóra
en stofna þess í stað þriggja
manna framkvæmdaráð, þar
sem allir hefðu neitunarvald,
en það er einróma álit meiri-
hluta fulltrúanna, að slíkt
mundi gera samtökin óstarf-
f li
ogumann
ansa á víxi
New York.
NÆST á eftir Hammarskjöld
tók til máls Novotny, forseti
Tékkóslóvakíu. Hann var sam-
mála Krústjov.
Þriðji ræðumaður fundarins
var John Diefenbaker, forsæt-
isráðherra Kanada. Hann and-
mælti kröftuglega þeim
tillögum Krústjovs um breyt-
ingar á skipan Sameinuðu
þjóðanna, og sagði, að þær
miðuðu að því, að gei’a sam-
tökin að tannlausri og veikri
stofnun. „Ég mótmæli líka hin-
um óréttlátu og hömlulausu á-
rásum á Dag Hammarskjöld“,
sagði Diefenbaker.
Forsætisráðherrann sagði, að
ræða Krústjovs hefði verið
„geysilegt áróðursdrama, fullt
af fölsunum og megintilgang-
urinn hefði verið að gera sam-
tök Sameinuðu þjóðanna að
bitbeini í kalda stríðinu. Ef far-
ið verður að tillögum Krústjovs
þýðir það, að samtökin eru búin
að vera og geta ekki gegnt hlut-
verki sínu“.
Diefenbaker kvað afvopnun
vera mikilvægasta verkefni
Sameinuðu þjóðanna. Hann
sagði að forðast yrði að gera
Afríku að vígvelli í kalda
stríðinu, en Krústjóv hefði vís-
að öllu slíku á bug.
Diefenbaker vísaði öllum
fullyrðingum Krústjóvs um að
vésturveldin vildu halda við
nýlendukerfinu, algerlega á
bug. Hann benti á, að Frakkar
hefðu á undanförnum -tveimur
árum veitt 17 fyrrverandi ný-
lendum sjálfstæði en íbúar
þeirra væru yfir 4.0 milljónir.
Alls hefðu 50Ö milljónir manna
hlotið sjálfstæði gftir síðari
heimsstyrjöldina. ,,En hvernig
er þessi samanburður fyrir
Sovétríkin? Hvað með Ung-
verjaland, Lettland, Lithauen,
Eistland, Úkrainu, og önnur
þjóðríki, sem liðið hafa undir
lok og verið gleypt af Rússum?“
Diefenbaker skoraði á Krústjov
að veita hinum kúguðu þjóðum
kommúnista tækifæri til þess
að segja vilja sinn.
Utanríkisráðherra Argen-
tínu, Taboada, hrósaði Ham-
marskjöld fyrir aðgerðir hans
í Kongó og viðleitni hans til
þess að draga úr spennu.
Fidel Castro, forsætisráð-
herra Kúbu tók einnig til máls
í dag og var honum mjög
klappað lof í lófa af Krústjov
cg öðrum kommúnistaleiðtog-
um.
Castro fékk orðið á efti'r al-
banska forsætisráðherranum,
Mehmet Shenu, sem talaði um
friðsamlega sambúð og vizku
Krútsjovs.
Castro kvartaði yfir móttöku
Bandaríkjastjórnar og sagði að
Kúbusendinefndin væri á svört
um lista hjá hótelum í New
York. Hann kvað frið vera það,
sem mannkynið þráði mest, en
friður ríkti ekki á Kúbu. „Þær
hættur, sem aðrar þjóðir hafa
orðið að bola við og við eru
daglegir viðburðir á Kúbu“.
Dag Hammarskjöld.
liæf í öllum meiriháttar
deilumálum.
Hammarskjöld kvaðst á-
skilja sér rétt til þess að taka
til máls síðar og gefa nýiar
yfirlýsingar.
Ghanaher
frá Leo-
poldville
Leopoldville, 26. sept.
(NTB),
Herstjórn Sameinuðu Þjóð-
anna í Kongó hefur ákveðið að
flytja hersveitir Gh’ana í borg
inni burt. Ennfremur verða
Túnishermenn fluttir frá Kas-
ai, en þar hafa þeir gætt reglu
í Bakvango og öðrum óró'amið-
stöðvum.
Það eru Ghanahermenn, sem.
vernda Lumumba, og eru þar
nánast persónulegur lífvörður
hans. enda fást ekki Kongóher
menn ti'l þess. Ghanahermenn-
irnir hafa undanfarið verið í
andstöðu við yfirherstjórn SÞ.
Mobutu hefur beðið um á-
heyrn hjá Indverjanum Dyal,
sem> er fulltrúi Hammarskjölds
í Kongó.
New York
Bandaríkjamenn, sem
haula á Krústjov, mega
vara sig.
Rússneski forsætisráð-
herrann kann líka að
baula.
Hópur heldrikvenna
baulaði á hann í anddyri
Plaza hótels í New Ýork,
þegar hann kom þangað til
diplómatískrar kokteil-
veizlu fyrir helgina.
Um leið og Krústjov
steig inn í lyftuna, sneri
hann sér við og sagði:
Alþýðublaðið — 27. sept. 1960 3