Öldin - 01.01.1894, Side 11

ÖLDIN.
11
orðnar náttdýr, miklu styggari en aðrar
kanínur. Og öll þcssi breytiug liefir orð-
ið á einum 400 árum. Má af þvi ráða, live
störkostlcgar breytingar gcti á orðiðáæva-
langri tíð—þúsundum ára.
Það er því auðsætt, að í náttúrunni
hljóta til að vera starfandi öíl, sem ósjálf-
rátt framleiða breytingar á tegundunum
eða valda kynbótum, alveg eins að sínu
leyti eins og maðrinn gerir sjálfrátt með
fullum ásetningi við húsdýr sín og gróðr-
jurtir.
Darwin lagði nú alla stund á að lcita
eftir þessum öflum og flnna, hver þau
væru, og skýra þannig fyrir sér, hvernig
stæði á brcytingum tegundanna. Skýring
lians á þessu er kjarninn í kenningu hans,
inni ciginlcgu darwínsku eða Darwins-
kenningu. Niðrstöðu þá sem Darwin
komst að um orsakirnar til breytingalög-
málsins, má sctja fram í þessurn þrem setn-
ingum :
1. tilhneiging alls, sem liflr, til að breytast.
2. arfgengi smábrcytinga til niðjanna ;
:>. baráttan fyrir tilverunni, cn í henni
sigra þeir einstaklingar, sem hentast
eru lagaðir.
Sérhver lifandi vesning hefir tilhneig-
ing til að taka breytingum; engin tvö
börn eru gersamlega alveg eins, er þau
fæðast, og með aldrinum verða þau þó
ávalt nokkuð ólíkari. Meira að segja,
engin tvö strá eru gersamlega eins að öllu,
ef grant er skoðað, og þau breytast og
með aldri og þroska. Engir tveir ein-
staklingar, hvorki í dýra né jurta ríkinu,
cru í cinu og öllu alveg eins, og hver ein-
asti einstaklingr tekr breyting með vexti.
Iíver orsök er til þessa, vita menn ekki.
Menn vita að eins að þetta cr svo.
En tegundirnar cru eigi að cins und-
irorpnar þessum brcytingum, hcldr og
öðrum mciri og einkenniiegri breytingum,
sem koma til af breyttum ytri lífsskilyrð-
um.
Sérliver lífsvesning hefir til að bera
nokkurn mjúklegan sveigjanleik eða lið-
ugleik, það er: hæflleik til að laða sig e'ða
laga eftir breyttum lífsskilyrðuni; og því
nieiri hæfiieik sem einlivcr tegund heflr til
þessa, að þola breyting á lifskilyrðum og
laga sig eftir þeim, því fremr er liún lög-
uð til að geta útbreiðzt sem mest. Breyt-
ing á ytri lífsskilyrðum vekr oí't þörf á
nýjum liffærum, en veldr og cinatt því,
að önnur líffæri verða óþörf. Jurt, sem
flytr sig úr hitabeltinu norðr eftir í kaid-
ara loftslag, skiftir um blómgunar-tíma.
Sum dýr, sem flvtja sig úr einu loi'tslagi í
annað, breyta oft háralagi og stundum
meira eða minna af lífnaðarháttum sfnum.
Sum líffæri jurta og dýra breytast og að
rneiru og minnu levti við það, er dýrið
skiftir loftslagi og cða jafnvel lifnaðar-
háttum líka.
Breytinga-samferb (Corrclatwn)
erkallaðr einn fyrirburðr ínáttúrunni, sem
menn liafa veitt eftirtekt, en skiija ckkert
í eðli lians né þekkja orsakir hans. Fyrir-
burðr þessi er í því fólginn, að þegar or-
sakir, sem vér þekkjum og skiljum, valda
ákvoðinni breyting á jurt eða dýri, þá
verðr þeirri breyting jaf'nan samfara önnur
breyting, sem vér skiljum ekkert í og
sjáum ekki að standi í neinu sambandi við
breyting þá, sem hún vcrðr safnfara.
Hverjum skyldi t. d. detta í hug, að mýs
og rottur, sem eru hvítar á háralit, væru
miklu óhraustari og meðtækilegri fyrir
.sóttnæmi, lieldr en mýs og rottur nicð
hverjum öðrum háralit ? Og þó cr þetta
staðreynt. lvettir, sem eru bláeygðir, eru
nær ávalt heyrnarlausir eða að minsta
kosti mjög heyrnarsljóvir. Þrílitir kettir
eru nær ávalt högnar (fress), en varla
nokkurn tíma lileyður, og or þó óskiljan-
legt að háralitr skuli standa í nokkru sám-
bandi við hraustleik (mýs, rottur) eða
kynferði (kettir); eða að augnalitr skuli
standu í nokkru sambandi við heyrnar-
hæfileikann. En af þessu cr auðskilið, að
cf einhver orsök, hvort lieldr af ásotningi
frani leidd eða lireinni tilviijun, vcldr