Kvennablaðið - 07.05.1915, Blaðsíða 3

K;V|B NNA.BLAÐIÐ
19
er kœrleikur kom til mín með þœr,
hann kynti mér sorgina og gleði.
Og báðar þær sögur mér sögðu
og sannorðar lýsingar gá/u.
Til skiftis þœr skröfuðu og þögðu,
til skiftis þœr vöktu eða sváfu.
Og gleðin er Ijósgjafi lýða,
sem Ijómi frá Paradís stregmi,
en sorgin, hin bljúga og'bliða
er brúðnr hins „mesta í heimi“.
Ólöf.
Konurnar og striðið.
Aldrei frá því er fyrst fara sögur af, hafa aðrar
eins hörnaungar geysað yfir heiminn og nú. —
Strfðið mikla, sem svo að segja allar stórþjóðir
heimsins taka þátt f, er einhver hinna hrikaleg-
ustu og hörmulegustu viðburða, sem mannkynið
hefur orðið þátttakandi í og sjónarvottur að.
Ðrepsóttirnar skæðu, er á miðöldunum geysuðn
um löndin og deyddu miljónir manna, eru smá-
ræði hjá því. — Því orsakir þeirra voru þá ó-
kunnar og enginn þorði að segja að þær væru
sjálfskaparvfti raannanna. — Nú er þekkingin
fyrir löngu búin að sýna upptök þeirra og finna
ráð til þess að hefta framrás þeirra. Enginn
óttast þær lengur. — En hálfu verri þeirri óáran
eru strfðin og þessi langstærsta styrjöld tekur þó
út yfir. Oss finnst, sem ennþá sé löng leið
að fullkomnunar takmarkinu og spyrjum sjálfa
oss undrandi: »Hvað er orðið af allri þeirri
raenning, mannúð og réttlæti, sem vér hingað til
höfum trúað á«. Og vér höfum ástæðu til þess
að spyrja svo. — Vér höfum orðið fyrir von-
brigðum. Þið kannist allar við hina alþjóðlegu
verkmannahreyfingu —jafnaðarmannastefnuna. —
Sú hreyfing hefur breiðst út um öll lönd — hún
hefur myndað bræðralag meðal verkmanna allra
þjóða — alþjóðlegir verkmannafundir hafa verið
haldnir — alþjóðlegir styrktarsjóðir verkmanna
settir á stofn. — Önnur öflug alþjóðahreyfing er
kristilegur félagsskapur ungra raanna. í þeim
félagsskap hafa ungir menn, frá öllum löndum,
mæst sem bræður. — Þessi tvö öflugu og víð-
tæku félög virtust vera svo samgróin, að eigi
mundi auðgert að fá félaga í einu landinu til
þess að heyja orustu við bræður sfnar f næsta
landi. Og friðarvinir gerðu sér miklar vonir um
að þau mundu eiga öflugan þátt í þvf, að gera
hugsun þeirra, alþjóðafriðinn, að veruleik. AUir
þeir draumar hafa reynst táldraumar, jafnskjótt
og stríðið mikla hófst, gleyma jafnaðarmenn
öllu sínu bróðurþeli til stallbræðra sinna í óvina-
landinu. Kristilegt félag ungra manna í Þýska-
landi hætti allri samvinnu við félagið í Englandi
og þúsundir ungra manna úr þessum tveim fé-
lögum berast nú á banaspjótum.
Það er ávalt talið að af þeim stefnum er mest
hafa haft áhrif á andlegt líf manna á 19. öld
séu jafnaðarmannastefnan og kvenréttindahreyf-
ingin lang fremstar. Og að engar stefnur hafi
eins og þær, haft vald til þess að sameina hugi
karla — og kvenna um eitt og sama málefni. —
En þó oss finnist að jafnaðarmenn hafi gengið
á bak hugsjónum sinum nú, síðan ófriðurinn hófst
og oss sárni það að þeir skuli ekki hafa beitt
öllu afli sínu til þess að koma í veg fyrir ófrið-
inn — t. d. með samtökum um að neita að
gegna herþjónustu, þá getum vér þó, er vér lítum á
málstað þeirra, réttlætt þá með þvf, að æsing sú,
er virðist hafa gripið huga allra eða flestallra
karlmanna, hafi orðið þeim yfirsterkari. — Við
hér á landi, sem eigi höfum neitt af herþjónustu
eða heraga að segja, getum eigi til fulls skilið
hve djúp ítök margra alda gamall heragi og
það réttmæti hnefaréttarins, er honum fylgir,
hefir á hugi manna. —
Konurnar hljóta samkvæmt öllu eðli sínu og
uppeldi að lfta alt öðrum augum á styrjaldir en
karlmenn — því á ófriðartímum verður hlut-
verk þeirra alt annað en karlmanna — Þær taka
engan verklegan þátt í baráttunni, þær fara á
mis við þá hrifningu, er f augnablikinu getur
gert stríðið dýrðlegt og dauðdagann á vígvellin-
um eftirsóknarverðan. — Hlutverk þeirra verður
að senda burtu menn sfna og syni og bfða svo
úrslitanna heima. Eða þá að fylgja eftir til vfg-
vallarins, sem hjúkrunarkonur — og þar sjá þær
ekkert af því. er gerir strfðið glæsilegt, heldur
aðeins þá hlið þess, er sýnir það f allri þess ógn
og skelfingu.
Þess vegna hljóta konurnar að verða réttlátustu
og óvilhöllustu dómendurnir og uppreist sú, er þær
hefja gagnvart ófriðnum, réttmæt. Vér sjáum
það og dáumst að þvf að konur ófriðarþjóðanna
halda áfram samvinnu sinni, þrátt fyrir alt er á