Kvennablaðið - 07.05.1915, Blaðsíða 5

KVENNABLADIÐ
21
hlýtur, að því er Evrópuþjóðirnar snertir, að
grafa ræturnar undan þeim vana hugsunarhætti,
er styður kenninguna um nauðsyn og nytsemi
strlðsins.
Það verður næsta þýðingarmikið fyrir friðar-
hreyfinguna hvernig konurnar hagnýta sér þessa
reynslu. Því hugsanir og tilfinningar kvennanna
geta orðið öflug alda — er að neðan brýtur
upp ísinn, sem vaninn hefur lagt yfir tilfinningar
og skoðanir karlmanna á stríðunum. — Einasti
ljósglampinn, sem nú er hægt að eygja, er einmitt
það hatur kvennanna á stríðunum sem nú er að
vakna. Austurrísk móðir — er á tvítugan son á
vfgvellinum — ritar nýlega á þessa leið:
>Hjarta mitt er harmþrungið vegna hinnar
blóðugu ógna þessa ófriðar. — Það verður
eigi frá sér numið, gleðst eigi afsigurfregnun-
um. Eg heyri aðeins tárastrauminn, er fellur
af augum eiginkvenna og mæðra og það
hvernig guð kærleikans andvarpar, Ó, að það
gæti vakið veröldina*.
Hin heilaga uppreist kvennanna
móti styrjöldunum verður ein af þeim, sem
mun flytja oss að friðarpólitíkinni, vissunni um
það, að hve mikið sem þjóðirnar geti unnið í
ófriði, verður þeim ávinningi aldrei jafnað til
hálfs á við það tjón, er af ófriðnum leiðir. Setjum
svo að bárdaginn væri háður milli þeirra manna
er úrkynja væru á meðal þjóðanna, þá væri ef
tii vill hægt að tala um vald ófriðarins til þess
að lyfta þjóðunum hærra. En á meðan styrjald-
irnar úthella blóði hinna hraustustu manna, eru
þær svo mjög eyðandi fyrir þjóðirnar að ef að
konurnar væru eigi undanskyldar herþjóuustu, eg
þvl gætu látið hraustleika sinn ganga f erfðir,
væri frá því sjónarmiði stríð mjög ábyrgðar-
mikið, jafnvel fyrir þá þjóðina er sigur ynni.
Hér er því eitt af þeirn sviðum, er konur verða
að hefja uppreist sfna gegn falskenningunni um
kynbætandi og þjóðfélagseflandi kraft stríðsins, —
En fyrst og fremst verða konurnar að byrja upp-
reistina á því sviði, er hingað til hefur verið
svo mjög vanrækt: uppeldinu. —
Til þess að yfirvinna anda ófriðarins verða
mæðurnar þegar á meðan börnin eru kornung
að innræta þeim, að réttur væri undirstaða alls
valds — og að hægt sé að ná rétti sfnum án
þess að reiða hnefann. Það þarf snemma að
byrja — það er dropinn, er stöðugt drýpur, er
að lokum holar steininn. Það er reynslan, marg
endurtekin, er að lokum festir réttlætistilfinning-
una í huganum. Það eru stöðug mótstaða, er
smám saman temur villidýrið í barnseðlinu.
Þegar börnin stálpast, verður roóðirin að kenna
þeim, að innbyrðis hjálp sé náttúrulögmál engu
síður en innbyrðis barátta. Um fram alt, verða
börnin að vera þess viss að mestu hetjurnar voru
þeir, er börðust til þess að hjálpa öðrum, en
eigi hinir er börðust fyrir eigin völdum eða
heiðri. Þeim verður að skiljast það, að sigurinn
er eigi trygging þess að málstaðurinn sé góður
og að ósigur sannar eigi að málstaðurinn sé
slæmur.
En konurnar eiga eigi aðeins að mæta hinu
nýbyrjaða ári með þeim heilaga ásetningi að —
nú frekar en nokkru sinni áður — helga krafta
sína friðarstarfseminni í sálunni. Nei, þær verða
einnig að sameina sig í því að stækka það svið,
þar sem þær geta látið réttlætið sigra ranglætið.
Og til þess, verða þær að segja hinum æfagamla
og úrelta hugsunarhætti, að köllun konunnar sé
önnur en köllun mannsins, strfð á hendur. Þessi
skoðun kom mjög einfaldlega fram í einni jólamynd.
Sem listaverk hafði myndin ekkert gildi, en hún
var allt um það umhugsunarverð. Myndin sýndi
annarsvegar hermann á verðirt hinsvegar sést
heimili hans þar sem konan og börr\in eru um-
hverfis jólatréð. — Drengurinn er herklæddur en
stúlkan leikur sér að brúðu sinni. Þannig leggja
foreldrarnir undirstöðuna að þvf er á sínum
tfma mun gera börn þeirra að því sama og þau
sjálf eru nú — hermenn er bfða dauðans, og
syrgjandi eiginkonur. Þannig hefur verkaskiftingin
verið frá alda öðli. Konurnar hafa gefið líf —
mennirnir sókst hver eftir annars lífi — konurnar
hafa skapað heimili — mennirnir varið sfn eigin
heimili, en eyðilagt heimili annara. Og þessi
niðurröðun hefur verið álitin sjálfsögð og eðlileg,
engum hefur dottið í hug að róta við henni.
Og vissuiega yrði það mannkyninu til óheilla
ef sú verkaskifting yrði afnumin, er ræður því,
að konurnar starfa meira inn á við, en karlmenn-
irnir meira út á við. En ef vér viljum mynda
nýja veröld, þar sem menn eigi halda áfram
sömu hringferðinni og nú; að konurnar fæði og
ali upp ný tíf, til þess að þeira sé eytt á víg-
vellinum; verða konurnar sð rísa upp allar sem
ein, með einn sameiginlegan vilja á að binda enda
á félagsskipun, er öld eftir öld hefir gert móður-
kærleik og móðuráhyggjur þeirra tilgangslausar.
Því það er fásinna að vera á friðartímunum að
reyna að ala upp kynstóð nýtari hinni fyrri, til
þess eins, að henni sé fórnað á vfgvetlinum.
Hitt er skynsamlegra að stttðla að þvf nð