Kvennablaðið - 07.05.1915, Blaðsíða 4

20
K V E N N A B L A Ð I Ð
milli ber. Alþjóðafélagsskapur kvenna virðist
vera það eina band, er eigi brestur á þessum
skelfingartímum. Konurfinna þörfina á friðnum,
þær hafa nú stofnað til alþjóðlegs fundar í Haag
til þess að ræða um frið. Af hug og hjarta
munu allar konar nær og fjær árna friðarvið-
leitni þeirra sigurs.
Konur í öðrum löndum hafa ritað margt um
strfðið og hefi eg leyft mér að þýða grein eftir
cinn hinn merkasta kvenréttinda rithöfund vorra
ttma, Ellen Key. Grein þessi kom út nokkru
eftir nýárið og kallast:
Uppreistin helga.
»Vér konur, f öllum löndum, höfum nú að baki
oss jól, ólík öllum öðrum jólum, er vér nokkru
sinni höfum haldið hátíðleg. —
Vér, sem eldri erum, höfum venjulega oftar en
einu sinni, heyrt jólakveðjuna, er boðar frið á
jörðu, hljóma út yfir heim, þar sem einhvern-
staðar hefur verið háð styrjöld. En enginn hefir
nokkru sinni verið sjónarvottur að jafn blóðugti
storkun 4 móti jólaboðsskapnum, og þessari yfir-
standandi heimsstyrjöld. Hefur þá nokkur ó-
blandin jólagleði getað fylt hjörtu annara en
smábarnanna.
Fyrir oss hefur jólagleðin í ár öðru fremur
verið falin í þakklátssemi yfir því að jólafriður
hefur fengið að hvíla yfir landi voru, að jóla-
snjórinn varð eigi blóði roðinn, og að ófriðar-
bálið hefur eigi stigið upp móti jólahimninum; —
að á óteljandi heimilum hafa fjölskyldurnar í
sameiningu getað notið gamalla jólasiða og rifjað
upp kærar jólaendurminningar.
En þær konur, sem í ár hafa undirbúið jóla-
hitfðina á heimilum lands vors, hafa eigi getað
fundið til hinnar sönnu og barnslegu gleði, er
áður gagntók hjörtun. Þegar þær hafa verið að
fylla skápana af jólagóðgætinu, fága og hreinsa
erfðagripina, eða hengja grænt lauf um myndir
kærra ættingja, hafa þær með hryggum huga
hugsað til allra þeirra, hverra erfðagripir eru
eyðilagðir, og sem nú ekki eiga nokkurt skýli,
þar sem þeir geti safnað saman vandamönnum
sfnnm til hátíðahaldsins. Og húsmæðurnar á
sveitabæjunum, sem láta umhyggjusemi sína einnig
ná til skepnanna, hafa eigi getað gefið þeirn
jólaglaðninginn sinn, án þess um leið að hugsa
til allra þeir fjölskyldna, sem orðið hafa að sjá
af skepnum sínum í eldinum, séð þær skotnar
niður eða tortfmt á annan hátt. Og þegar kon-
urnar hafa horft á glöðu andlitin barnanna sinna
og séð mjúkar barnahendurnar teygja sig eftir
jólatrénu eða jólakertinu, hafa þær hugsað um
öll þau börn, er slitin hafa verið frá foreldrum
sínum, og augu þeirra hafa fylst tárum, við um-
hugsunina um kjör þessara barna og örvæntingu
foreldranna er árangurslaust leita og leita. Og
þegar konur lands vors, hafa séð menn sfna, er
horfið höfðu heim frá herstöðvunum sitja við
jólaborðið, hafa þær eigi getað horfst í augu við
þá, án þess að fá sting í hjaitað. — Því þær
hafa séð frammi fyrir ser, óteljandi konur, er á
þeirri stundu hafa setið og starað á auðu sætin,
sætin, sem aldrei framar munu verða skipuð, eða
þá skipuð örvasa aumingjum og sjúklingum. Og
hafi konan lotið niður að höfði einhvers ástkær*
gamalmennis og strokið það rojúklega, þá hafa
tár fallið á hærurnar, við hugsiunna um öll þau
gamalmenni, sem á næturþeli hafa flúið skelfingar
ófriðarins, staulast burt frá heimilunum, er áttu
að veita þeim hvíld eftir vel unnið dagsverk, og
nú ganga hin þungu spor landflótta beininga-
mannsins.
Þar, sem að börn eru á heimilum — börn, sem
þarfnast gleðinnar — þar hafa konurnar ef til
vill haft þrek til þess að vera glaðar. En hver
hefur annars getað það? Hver sá, er eigi er 1
flokki þeirra sem enga tilfinningu hafa fyrir öðrum
en sjálfum sér og sínum allra nánustu.
Nú eru jólin liðin og nýtt ár byrjað. Um
gamla árið, er kvaddi, má með sanni segja, að
það var:
»eins og fley er fyrir vindi
flýtur að ókunnri ströndc.
Hver gat við byrjun ársins 1914 gert sér 1
hugarlund hvernig heimurinn myndi ltta út við
lok þess. Tæplega hafa jafnvel þeir, er undir-
bjuggu heimsstyrjöldina, getað séð fyrir skelfingu
hennar? Hvernig hefðu þeir þá haft hug til þess
að koma henni af stað?
Og ennþá sjáum vér engar líkur þets að
harmaleikur þessi muni brátt taka enda. Þeir,
sem vona að friður sá, er saminn verður, reynist
tryggur, þá vantar að minni hyggju, þvt miður
þann grundvöll, er þeir geti bygt von sína á.
Því, eigi fyr en eftir að friður er saminn, og sú
æsing er nú fyllir hugi þjóðanna, sem er bein
afleiðing styrjafdarinnar, hefur náð að sefast,
getur hið hægfara starf í friðarins þágu farið að
bera ávöxt. Aðalatriðið í þessu starfi verður að
byggjast á reynslunni um það, hvaða áhrif stríðið
hafi haft á þjóðirnar 1 heild. Og þessi reynsla