Alþýðublaðið - 21.10.1960, Blaðsíða 3

Elisabethville og Leopoldvijle
20. okt. (NTB-Reuter).
TSHOMBE, forseti í Kat-
tanga, sendi í kvöld út fréttatil-
kynningu, þar sem hann og
stjórn hans lýsa yfir skelfingu
sinni yfir því, að lið SÞ skuii
hafa neitaff aff reka menn af
Baluba-ættflokki út úr Luema
og að sex abyssínskir hermenn
hafi verið staðnir að ránum í
Kabalo og hótað að vopna Lu-
emamenn ef SÞ flýti sér ekki' að
friða Norður-Katanga. í sam-
foandi við þá ásökun, að SÞ-her
menn hafi staðið í ránum seg-
ir í tilkynningunni, að hermenn
i'rnir sex hafi verið staðnir að
því að ræna tvö hús. Talsmenn
(SÞ hafa ekkert viljað um málið
segja fyrr en skýrslur hafa
foorizt fá Kafoalo.
Andrúmsloftið í Leopoldville
er enn hlaðið spennu og mun
yíirstjórn SÞ hafa í hyggju að
reyna að stöðva óróann í borg-
inni. Þá hefur Mobutu sent yf-
irst|jórn SÞ úrslitakosti.
Kamitatu, forsætisráðherra í
LeopoldviUe-héraði, sem er ná-
inn vinur Lumumba, hótaði a
blaðamannafundi í dag, að hér
að hans mundi' segja sig úr
Kongó og gerast sjálfstætt, ef
Mobutu ofursti sæi ekki til þess
— að hermenn kæmu fram eins
og siðaðir menn Hótaði hann
einnig að kalla menn til vopna
til verndar íbúunum gegn her-
mönnum Mohutus.
Wilson gegn
Gaitskell
Fastar re
aðalatriðið
Svíar
unnu
Leipzig, 19. okt.
í ÞRIÐJU umferff tefldi ís-
land viff Svíþjóð Xeikar fóru
svo, aff Freysteinn gerði jafn-
tefli við Stáhlberg. Gunnar á
flókna biffskák við Lundin. —
Johanson vann Kára og Nilson
vann Guðmund. Svíar hafa
þannig hlotiff 2% vinning, en
fslendingar L>, og ein biffskák
flókin, eftir.
aumnmmmwtumwu
Herflutning-
ar Kínverja
/ Himalaja
INDVERSKA stjórnin
liefur nýlega fengið frétt-
ir af víðtækum liffsflutn-
ingum kínverskra komm-
únista í áttina til hins
sjálfstæða ríkis Bhutans i
Himalajafjöllum, segja á-
reiðanlcgar heimildir liér.
Ekki er Ijóst af fréttum
þeim, sem fyrir liggja,
hvort um er að ræða her-
deildir, er leysa skuli af
þær deildir, sem fyrir eru
á þessu svæffi, effa hvort
um er aff ræffa nýja her-
flokka, sem taka cigi sér
stöðu á svæði þessu.
UUUUUU'.UUUUUUUUW
London, 20. október,
(NTB-Reúter).
HAROLD WILSON, hinn 44
ára gamli fyrrverandi verzlun-
armálaráðherra Breta, tilkynntj
í dag, að hann gæfi kost á sér
gegn Hugh Gaitskell sem leiff-
toga jafnaðarmanna í neffri mál-
stofunni. Er þetta talin sterk-
asta ógnunin, sem Gaitskell hef
ur enn orffið fyrir sem flokks-
leifftogi.
Þessi ákvörðun Wilsons staf
ar af deilunum innan jafnaðai-
mannaflokksins um, hvort þing
flokkui'nn skuþ beygja sig fyrir
samþykkt flokksþingsins i iand
varnamálum eða fylgja Gait-
skell í því að neita að hlýða
henni.
Wilson á sæti í „skugga-
stjórn“ flokksins og miðstjórn
hans. Hann fylgir ekki' einhliða
aifvopnun, eins og meirihluti
flokksþingsins samþykkti.
Anthony Greenwood hefur
nú lýsí( yfir, að hann sé ekki
framfojóðandi' til flokksforustu.
Kosning leiðtoga fer fram skrif
lega og verða úrslit tilkynnt 2.
nóvember. Ekki er talið, líklegf
að Wilson sigri Gaitskell, nema
til komi algjör bylting í flokkn-
um.
FRUMVARPIÐ um úthlutun
listamannalauna var til 1. um-
ræðu í Neðri deild í gær. Gylfi
Þ. Gíslason, menntamálaráð-
herra fylgdi frumvarpinu úr
hlaði með greinagóðri ræðu,
þar sem hann gaf yfirlit yfir
gang þessara mála frá upphafi.
Ráðherra hóf mál sitt með því
að minna á, að síðan alþingi
tók að veita fé til listamanna-
launa, hafa jafnan orðið deilur
og stundum miklar um 'skipt-
ingu þessa fjár. Alþingi hefur
hins vegar aldrei sett fastar
meginreglur um úthlutunina,
en slíkt ætti að draga úr deilum.
Mörg frumvörp hafa verið flutt
um þetta efni, en öll dagað
uppi.
Skömmu eftir að G. Þ. G. tók
við forstöðu menntamálaráðu-
neytisins eða í okt. 1956, skipaði
hann nefnd til að gera tillögur
um veitingu listamannalauna.
Frumvarp á grundvelli tillagna
nefndarinnar var samið og er
nú flutt á alþingi öðru sinni. —
Stjórn Bandalags ísl. lista-
Nóbelsverðlaun
í læknísfræði
Stokkhólmi, 20. okt. (NTB).
Ástralskur og enskur vísinda-
maður, sem gert hafa stórmerk-
ar tilraunir með græðinga
(transplantation) vefia og heilla
líkamshluta hlutu í dag Nóbels
verðlaunin í læknisfræði. Þeir
ei’u Sir Frank Macfarlane Bur-
net, yfirmaður Walter and Eliza
Hall stofnunarinnar í Mel-
bourne, og Peter Bryan Meda-
war, prófessor í samanburðar-
líffærafræð'i og dýrafræði við
Lundúnaháskóla. Þeir deila
með sér verðlaununum, sem í
ár nema nálega 1.650.000 ís-
lenzkum krónum.
Kennarasamkunda Karól-
ínsku stofnunarinnar í Stokk-
hólmi veitti þeim verðlaunin
fyrir rannsóknir á svokölluðu
áunnu ónæmisþoli (Erverved
immunologisk toleranse).
manna hafði lýst sig samþykka
frumvarpinu í öllum höfuðatr-
iðum.
Menntamálaráðherra kvað
jafnvíðtæka samstöðu um mál-
ið ekki hafa náðst áður. Sagðist
hann engan veginn vera þeirrar
skoðunar, að þau ákvæði sem
í frumvarpinu felast séu hin
einu réttu, og lýsti sig fúsan til
að fallast á ýmsar breytingar.
Aðalatriði væri, að settar yrðu
einhverjar fastar reglur, sem
fengju að haldast óbreyttar um
skeið.
Ráðherra skýrði síðan á-
kvæði frumvarpsins. Þar sem
þess var ítarlega getið í frétt-
um í fyrra, skal hér aðeins drep
ið á aðalatriðin: Gert er ráð
fyrir, að 10 listamenn njóti
fastra heiðurslauna árlega, 35
þús. kr. á ári. Skulu þeir skipa
listaráð. 12 manna nefnd velur
þessa menn. Aðrir launaflokkar
skulu vera 20 þús. kr., 12 þús.
kr. og 6 þús. kr. Fimm manna
nefnd úthlutar í þá flokka.
Að lokum rakti menntamála-
ráðherra þau frumvörp, sem
áður hafa verið flutt í málinu,
og beindi þeirri ósk til mennta-
málanefndar, að hún leitaðist
við að skapa sem víðtækasta
samstöðu um lagasetninguna.
Frumvarpinu var vísað til 2.
umræðu og menntamálanefnd-
ar.
Berlín, 20. okt.
(NTB—REUTER).
Heinrich Rau, verzlunar-
málaráðherra Austur-Þýzka-
lands, hefur lagt fram tillögu
um nýjar samningaviðræður
um viðskipti hinna tveggja,
þýzku ríkja, segir ADN.
WMWWWWWWWWHIW
Varð Burgess fyrir
islenzkun áhrifum?
Er ekki kommúnisfi, aðeins sósíalisti
Moskva, 20. okt.
Annar hinna ungu Englend-
inga, sem fyrir níu árum
„stungu af“ til Rússlands, Guy
Burgess, kom skyndilega og
óboðinn í vestræna kokkteil-
veizlu í Moskvu í dag. Hann
upphóf fjörugar samræffur
við vestræna blaðamenn og
lýsti því yf»r, að hann væri
ekki kommúnisti, aðeins sósí-
alisti. „Allir komast fyrr eða
síðar í þá aðstöðu að verða að
viðurkenna, að þeir hafi gert
vitleysu — og það megið þið
gjarna prenta“, sagði hann.
Annars lýsti Burgess því yf
ir, að hann mundi ekki snúa
heim til Bretlands á meðan á
kalda stríðinu stæði. Hann
kvaðst ekki hafa sótt um sov-
ézkan borgararétt, heldur
halda sínum brezka. Hann vill
gjarna fara heim til Bretlands
í leyfi, en ekki nema hann
kæmist til Sovétríkjanna aft-
ur, þar sem hann kann betur
við sig en fyrir nokkrum ár-
um. En hann var ekki trúaður
á, að brezka stjórnin mundi
leyfa slíkt, ,þeir eru hræddari
við það en ég“, sagði hann. —
Hann hélt því fram, að Krúst
jov hefði komið rétt fram hjá
SÞ, og öllum mundi verða
það Ijóst innan hálfs árs.
Grimsby
Grimsby, 20. okt.
(NTB—REUTER).
Félag yfirmanna á tog-
urum í Grimsby hefur
samið leynilegar tillögur
í fiskveiðideilu Breta og
Islendinga, sem lagðar
verða fyrir fiskimálaráð-
lierrann Christopher So-
ames í næstu viku. Tillög-
urnar voru ræddar á fundi
fulltrúa yfirmanna og út-
gerðarmanna í dag, og
lýstu fulltrúar útgerð-
armanna því yfir eftir
fundinn, að þeir væru
sammála yfirmönnum og
mundu taka þátt í fundin
um með ráðherranum.
Dennis Welch, formað
ur félags yfirmanna, hef-
ur áður lýst því yfir, að til
lögur þær, sem brezka
stjórnin h'afi lagt fram, og
séu nú tíl athugunar hjá
íslenzku stjóminni, séu al
gjörlega óhæfar.
IMMMUWHIWWMIMMIMWM
Alþýðublaðið — 21. okt. 1960 3