Alþýðublaðið - 13.12.1960, Blaðsíða 4

☆
3. Aðalfundur Landssambands
ísl. útvegsmanna er nýlega af-
, staðinn í Reykjavík.
Fundinum var að vísu ekki
' lokið, því ákveðið var, að hon-
um skyldi framhaldið 12. des.
) r,k.
Ýmislegt hefur heyrzt frá
t þessum fundi út um lands-
■ byggðina varðandi ástand og
. horfur í sjávarútvegsmálum
íslendinga.
Það verður naumast álitið
: af þessum fregnum, að bjart
hafi verið yfir þessum fundi,
. þar sem því var slegið föstu,
. að ennþá einu sinni sé „botn-
. inn“ í sjávarútvegsmáiunum
. „suður í Borgarfirði“, og því
gallað og beinlínis hættulegt
sem það reyndist.
Það skal hins vegar viður-
kennt, að uppbótakerfi í ein-
hverri mynd hlaut að vera ó-
umflýjanlegt, meðan gengis-
skráningin var fölsk. En upp-
bótarkerfi okkar íslendinga
var með þeim hætti, að það
beinlínis gróf jafnt og þétt
grunninn undan efnahagslíf-
inu og skildi að lokum eftir sig
þau spor, sem e. t. v. verður
erfitt að afmá, en að þeim skal
vikið hér á eftir.
Hér skulu aðeins rifjaðir
upp nokkrir gallar uppbóta-
kerfisins.
1. Uppbótakerfið byggist á
halla á utanríkisviðskiptun
um Eins og allt var í pott-
inn búið, varð innflutning-
urinn að vera meiri en út-
flutningurinn, að öðrum
kosti rak kerfið í strand.
2. Útflutningsframleiðslan
isvaldsins á hvers kyns óreiðu,
fyrirhyggjuleysi og glæíva-
mennsku, en þjóðfélagið var
látið borga öll ,,slysin“ dýru
verði.
Og nú er bezt að lita snöggv
ast á nokkrar staðreyndir í
þessu efni:
Árlega er milljónatugum,
ef ekki hundruðum, eytt og
sóað í veiðarfæri, sem er hent
og grýtt á báða bóga ein:; og
fánýtu skrani.
Þetta eyðslu- og eyðilegg-
ingaræði nær hámarki sínu á
vertíðinni á Suðurlandi. Þar
mun það t. d ekki vera í tízku
iwvwwwvtwwwwwwwwfwvwwwvwmwwww
BLAÐIÐ Skutull á ísafirði birti 2. des. síðastlið-
inn athyglisverða grein um rji.vr.rútvegsmál. Al-
þýðublaðið birtir greinina bér í heilu lagi, en
hún hófst á eítirfarandi formála:
Það er nauðsynlegt að skapa traustan grund-
völl fyrir heilbrigðan atvinnurekstur til lands og
sjávar. En atvinnurekendur verða um leið að
læra sína eigin lexíu í stað þess að einhlína á
endalausa ríkisframfærslu.
wwwwwwwwwvwwwvwvwwwwwwvwwwwvwwwwwv
verði nú að smíða nýjan botn
fyrir næstu vertíð með stór-
felldum opinberum stuðningi
eða tiisvarandi aðgerðum.
Fiescum landsmönnum mun
þykja þetta váleg tíðindi um
þýðingarmesta atvinnuveg
þjóðarinnar eftir allt, sem á
undan er gengið. Þó eru þar
samt ekki allir á einu máh.
Atjórnarandstaðan, sem um
þessar mundir er að deyja úr
iöðuriandsást, kann sér bók-
stafiega engin læti af fögnuði,
enda reynir hún ekkert að
fara dult með gleði sína, held-
ur hlær hún bæði hátt og dátt
sínum „þjóðholla“ framsókn-
arhlátri raddsettum af komm-
únistum.
En hér skal ekki frekar rætt
•um þessi viðbrögð stjórnav-
andstöðuflokkanna, sem alltaí
hafa kosið þá leið að hlaupa
frá vaiidamálunum í stað þass
að leysa þau.
Hér verður aftur á móti vik
ið nokkrum orðum að útgerð-
armálunum sjálfum og jafn-
íramt islenzkum útvegsmönn-
•um.
1R.ÍKISTRYGGÐ ÆVINTÝRA
MENNSKA
Með lögum um gengisskrán-
ingu o. fl., er sett voru á önd-
verðu þessu ári, var gamla
uppbótarkerfið leyst af hólmi.
Við þetta vandræðakerfi
hafði þjóðin þá þegar búið
nógu lengi, svo stórkostlega
lagaði sig eftir útflutnings-
uppbótum fremur en verð-
laginu á erlendum markaði.
Útflytjendur gátu með öðr-
um orðum lagt kapp á að
framleiða vöru með háum
uppbótum, en lágu mark-
aðverði (ríkið borgaði
brúsann) og látið undir höf
uð leggjast að sinna þeirri
framleiðslu, sem vel seldist
á erlendum markaði, af því
að uppbætur voru þá lægri.
3. Síhækkandi verðlag í land-
inu samfara stöðugt harðn-
andi ríkisframfærslukröf-
um LÍÚ kallaði endalaust á
hærri og stórfelldari upp-
baetur, sem aftur var svo
velt yfir á verðlagið, og
þannig koll af kolli.
4. Alls konar svindl og stór-
felld vörusvik þróaðist í
skjóli þessa ólánskerfis.
5. Uppbótarkerfið hefur svo
síðast en ekki sízt átt sinn
ríka þátt í því að leiða það
ábyrgðarleysi og þá ævin-
týramennsku til sætis í út-
vegsmálum okkar, sem á-
reiðanlega fyrirfinnst
hvergi annars staðar um
víða veröld.
Uppbótarkerfið var með öðr
um orðum ekki einungis ó-
að sigla atvinnuvegunum
umflýjanlegt neyðarúrræði til
gegnum helsjúkt fjármála-
kerfi, heldur var það um leið
eins konar kascotrygg;ng' rík-
SKIPAKAUPIN
Svo virðist sem tilviljun
ráði oft skipakaupum fslend-
inga, en engin fyrirhyggja.
Þjóðin hefur eytt svimandi
upphæðum í kaup á ails konar
fiskiskipum, sem reynzt haía
nær ónothæf við ísleuzkar að-
stæður.
Og nú kaupum viö 40 milij.
kr. togarabákn, enda þótt hver
lieilvita maður hafi fyrir
iöngu séð, að reKstur slikra
skipa er fyrirfram dauða-
dæmdur, m. a. vegna aflaieys-
is á öllum togmiðum, bæði
nær og fjær.
MEÐFERÐ BÁTA OG
VÉLA
Með vaxandi snúningahraða
hringavitleysunnar i útvegs-
málunum hafa sífellt stæiri
og stærri vélar verj.5 settar í
iiskibátana. Síðan reynist auð
velt að gera sterkustu skip að
ónothæfum beyglum á skömm
um tíma. En þar með er ekki
öll sagan sögð. Vélarnar eru
líka keyrðar í rúst á j.afnvel
ennþá styttri tíma.
Þá munu ennfremur finn-
ast allmörg dæmi bess, að á-
gætum vélum hafi verið hent
úr bátum, af því að þær þóttu
ekki lengur móðins.
MEÐFERÐ OG NÝTING
VEIÐARFÆRA
Þá tekur ekki beíra við,
þegar komið er að meðferð og
nýtingu veiðarfærauna.
Grein úr
Skutli
iengur að greiða flóka á lín-
unni. Þeir eru bara einfald-
iega skorntr úr, safnað sam-
an í heil bílhlöss og keyrt á
öskuhaugana með pomp og
pragt.
Sú var tíðin, þegar komið
var út á mið í tvísýnu veðii,
að skipstjórar reyndu, áður
en línan var lögð, ag gera sér
grein fyrir, hvort mögulegt
reyndist að draga, ef lagt
væri.
En ofurkapp ævrntýra-
mennskunnar leyfir ekki ieng
ur slíkar vangaveltur, ekki við
Suðurland a. m.- k.
Þar skal línan í hafið, hvað
sem tautar og raular, þótt ailt
sé undir brot og slit, bara ef
karlarnir gætu einhvern yeg-
inn lafað á þilfarinu við iagn-
inguna. Stundum veröur svo
að snúa beint til lands, um
leið og síðasta beignum er
kastað. Stormur og hofrót fá
að hirða allt hafurtaskið, cg
n æsta dag er siglt á miðin með
ný veiðarfæri,
MARGFÖLD OG VÍSVIT-
ANDI EYÐILEGGING
Ekki má heldur gleyma
þorskanetjastyrjöldinni við
Suðurland. Þar eru aðfarirnar
hreint og beint eins og á víg-
velli í stórorustu.
Fjöldi báta æðir á sjóinn
með tvöfalt eða þrefalt fleiri
trossur en mög'ulegt er að
draga á einum deg'i.
Netin eru svo e. t. v. látin
4 13. des, 1960 —
veltast í sjónum 3—5 daga,
eða hver veit hvað eftir á-
stæðum. Ef stormar og haf-
rót hirðá ekki netin með öllu.
eru þau meira og minna rif-
in og slitin eftir svo langar-
legur. Við því er svo baro eitt
ráð: Bara fleygja be'.m í rusla
kistuna og kaupa önnur ný!
Með þessum aðförum er svö
ofan í kaupið ekki verið að
sækja í hafið glænýjan þorsk
og góða útflutningsvöru, held-
ur blóðhlaupin og morkm
hræin af hrygningarfiskinurn.
sem koma þeirra erinda upp á
þennan vígvöil að viðlialda
fiskistofninum við strendur ís
lands — en það er önnur saga.
Þegar þessum villimenjjsku-
veiðum lýkur á vorin, setja
sumir kórónuna á allt saman
með því að fleygja öilum net-
unum, sem eftir eru, hafx pau
verið bleytt í sjó, jafnvel þó
að þau hafi ?kki verig lögð
nema aðeins einu sinni!
GLÆFRASPILIÐ MIKLA
Með hverju árinu, sem lið-
ur, eru síldveiðarnar að verða
stórkostlegra glæfraspil.
Þar hafa ný tæki og veiði-
tækni rutt sér til rúms með
leifturhraða. Slíkt er auðvitað
gott og blessað út a£ fyrir sig.
En er það ekki he'.zt íií
„flott“ að láta svo að segja
allan flotann flej'gja frá sér
öli um síldarútbúnaði k sama
árinu og kaupa annan nýjan,
sem varla hefur verið nægi-
lega xeyndur?
Það hefur t. d. heyrzt, að
sl. sumar hafi fjöldí sildar-
nóta reyiizt ónothæt'ur nema
með stórfelldum breytingum,
af því að næturnar voru ekki
rétt felldar með tilliti til kast-
blakkarinnar.
Og hvað hefur svo verið
gert til þess að kenna rnönn-
um að fara með hin dýru fiskii
leitartæki og nýja gerð veiðar
færa?
Það er nákvæmlega ekki
neitt.
Síldarútgerð, skip og veið-
arfæri, sem kosta margar
milljónir króna, er fengin í
hendur manna í tugatali, sem
ekki hafa fengið neitt tæki-
færi til að afla sér kunnáttu
og reynslu í sambandi við
þessa nýju tækni.
Þannig er flotanum á svip-
stundu breytt í happa og
glappa — skólaskip, þar sem
hver verður að gruíla sig á-
fram eftir því sem hann er
maður til.
Það þarf 4 ár til að læra að
baka vmarbrauð og að klippa
maunshöfuð sómasamlega, en
síldveiðiskipstjóra tr hægt aö
senda út á hafið með milljóna
virði vandmeðfarinna tækja
og veiðarfæra og það vega-
nesti eitt, að hann skuíi spjara
sig á eigin spýtur.
Eru þessi ævintýri ekki þeg-
ar orðin nokkuð dýr- HvaS
segir reynlsan?
UPPSKURÐUR Á LÍÚ
Á næsta framha'dsaðal-
fundi LÍÚ í næsta mánuði
Framhald á 3. síðu.
Aiþýðubiaðið