Alþýðublaðið - 19.04.1961, Síða 4

MENN I FRETTUM
ABBYSSINlUMENN úr liði
Sameinuðu þjóðanna í Kongó
hafa nýlega tekið höndum um
200 menn úr liði Tshombes í
Katanga og indverskir Ghurka
hcrmenn úr SÞ iiðinu hafa ný
lega haldiö inn í Katanga. Þess
ír tveir atburðir gefa ástæðu
til að ræða nokkuð ástandið
i Kongó um þessar mundir og
niðurstöður afrísk asisku sátta
nefndarínnar, sem á sínum
tíma var send til Kóngó.
Þessir tveir fyrrnefndu at
burðir hafa verið framkvæmd
ir í samræm; við ályktun Ör
yggisráðsins frá 21. febrúar,
þar sem leyft var að beita
valdi í Kongó. ef með þyrfti,
til að koma í veg fyrir borg
arastyrjöld Þetta er í fyrsta
skipti, sem raunverulega hef
ur verið farið eftir þessari sam
þykkt Sumum finnst þessi þró
un mála vafasöm, einkum það
að senda indverska hermenn
inn í Katanga, þar eð sú ráð
stöfun kunni að vekja grun
manna lun. að indverska st.iór
in sé óbeiniínis, og gegnum
PÞ. að reyna að styrkja aðstöðu
Lumumbasinna í iandinu.
V íð skulum í örstuttu máli
athuga, hvað hefur gerzt. Byrj
unin á ölluni látunum í Kongó
var sú, að Kasavubu, forseti
landsins, rak stjórn Lumumba
f»-á völdum í september 1960
.o'T skinaði Joserh Ileo fo’-sæt
isráðherra Allt frá þeim tíma
hcvfnr ekki aöeins verið um
.sjálfu, heldur einnig póiitískan
k’ofning meðal þjóða Asíu
klofningur meðal þjóða As'u
Afríku út af þessu máli.
Sumar bióðirnar, einkum Casa
b'pncaþjóðirnar studdar af
jþússum. halda því fram, að
sHnrn Latmimba hafi aíltaf ver
30 hin eina löglega stjcrn land.s
ins. en aðrir te'ia. að Kasa
vubu haB haft fullan rétt til
pð gera bær ráðstafanir. sem
Ihann gerði — Sameinuðu bióð
.'r.nar hofa aldrei tekið af skar
n* u-rri •b'Jto,' en s.áO‘an“fnd
'þoirra, sem skinuð Vfm fulltrú
ym Asíii r>« AfrA-uríkja. maelti
trpfi bv' má’’n væru leyst
á . PTunóvpU’i núv«rarJ.i að
án b»«-= -ð toka afstöðu
+;’ hlnnar lagalegu hliðar máls
:r>s.
^ skýrslu nefndarinnar kemur
fram nokkuð skýr mynd af
því hvers konar maður Lum
umba var, og er ástæða til, að
'það komi fram, þó að ekki sé
beinlinis tekin afstaða til þess,
hvaða aðgerðir í Kongó á und
anförnum mánuðum hafa verið
löglegar og hverjar ekki.
í leynilegum fyrirmælum til
íorseta hinna ýmsu héraða, sem
dagsett eru 15. september,
mælti hann með því, að algjöru
einræðl yrði komið á og nauð
synlegum ógnum beitt til að
bæla niður lýðinn Myrða átti
Tshombe, Kalonji og ,,Hr. K "
og hneppa pólitíska andstæð
inga í fangelsi. Þá mælti Lum
■ B
inn uppi, heldur skyldi til
kynnt t d., að ,.X hefði komizt
undan og fyndist ekkii:. Þá var
'þess einnig getið, að þeir, sem
af lifðu, skyldu gerðir útlægir
til lands, „sem ég ákveð í sam
vinnu við viss erlend ríki, sem
hafa lýst sig því samþykk í
prinsípinu/'
SJíkar voru sem sagt fyrir
ætlanir þess manns, sem Kasa
vubu, Mobutu, Ueo og aðrir
voru að berjast gegn, hver á
sinn hátt.
á bendir nefndin á þá stað
reynd. að það hafi stuðlað að
klofninei Kongó, að Samein
uðu þjóðirnar tóku ekki af
stöðu til þess, hvort aðgerðir
Kasavubus voru löglegar eða
ekki. Gizenga, sá ráðherra Lum
umba. sem undirritaði flestar
beiðnirnar um beinan hernað
arstuðning frá kommúnista.ríkj
unum. komst undan og setti
upo eiein stjórn í Stanleyville.
Þó að SÞ sem slíkar hafi
ekki saet neitt um lögmæti að
ge-ða Kasavubus. þá hafa sum
nðildarr'kin ekkj hikað við
það og eru Rússland. Ghana,
Arabíska sambandslýðveldið
oo fleiri meðal þeirra, sem við
urkennt hafa stjórn Gizenga
sem hína löglegu stjórn Kongó.
LUMUMBA
umba með því í fyrirmælum
þessum, að húðstrýkingar yrðu
teknar upp og „uppreisnar
mönnum veitt tíu högg kvölds
og morgna, þó ekki meira en
sjö daga í röð \ Höggafjöldinn
skyldi þó vera tvöfaldur, ef um
var að ræða ráðherra og þing
menn, og þar að auki skyldu
þeir auðmýktir með því að af
klæða þá opinberlega, „ef
mögulegt væri í návist eigin
kvenna þeirra og barnai:.
-fo>-sætisráðherra Ind
lands hefur gengið svo langt
pð sogjast senda hermenn sína
+;I Kongó aðeins til að SÞ noti
bá ..fvri- frelsi fólksins en ekki
t.il stnðnings beirri glæpa
mannastiórn. sem þar situr nú
að völdu3ni: Það. sem hann á
v;ð. er sð hann vilj; iáta menn
sma s*vðia lumumbistastjórn
fno í .Stpn’é'yville. en ekki
slvrr’-a í L°oooldville.
Oo ’mrna koimim víð ein
mitt pð hv'. Sam við töluffum
lim >' fvrsjtu. CTrnriSftmdimum i
ftrrð TnHipndastiórnar og bá ef
á sagði í hinum leynilegu fyr
irmælum, að menn skyldu fang
elsaðir í neðanjarðarbyrgjum
í a m k, sex mánuði og ekki
íevft að anda að sér fersku
lofti. Ef einhverjir þeirra lét
ust „vegna vissra aðgerða. sem
er hugsanlegt og æskilegt”,
skyldí sannleikurinn ekkj lát
+ ’> v;11 um ipíð í gqrð SÞ veena
aðí?prðpnna í Kat.anga um dag
ínn Þ-pð er nefnilesa piin eitt
pt-;ðj ; hossu. spm pirjci hefur
vorifl mjnnTt á í ianúar sl .
hntrqr hnrmonn Gizom?a réð
■ust inn á h’utlsnst s'.'æði I Kat
,pnrtq pcr tð-kn sér stöðu í Man
ono, gðrðu SÞ nákvæmlega
Framhalrf n 1S síðit
Réttlátur
MOSHE Landau, forseti rétt
arins, sem nú situr yfir Adolf
Eichmann í Jerúsalem, fædd
ist í Danzig í Þýzkalandi. Hann
fór til Bretlands árið 1930 til
að nema lög. Er hann lauk
lögxræðiprófi 1933, var Hitler
kominn til valda í
Þýzkalandi, svo að
Landau sneri ekki
heim, heldur hélt til
Palestínu, eins og ís
rael hét þá.
Á stríðsárunu.m
gegndi hann tveim
hiutverkum. Á daginn
sat hann undir mynd
Georgs konungs sjö
unda í dómssal í hlíð
um Karmelfjalls í Jerúsalem
en á nóttunni sat hann í dóm
stóli hinnar ólöglegu neðanjarð
arhreyfinga gyðinga, Haganah.
Landau er 43 ára að aldri
cg yngsti dómarinn í hæsta
rétti ísraels, en þó einhver
þekktasti dómarinn í þeim
rétti. Stafar það af því, að sum
af málum þeim, sem hann hef
ur dæmt í, hafa vakið mikla
athygli. Einn dómur, sem hann
kvað upp fyrir tveim árum,
ver&L'r vafpjaust tálgi'eindur
sem veigamikið fordæmi í Eich
mannmálinu.
Sá dómur var kveðinn upp
í máli ísraelskra liðsforingja
og hermanna í landamæralög
reglunni, sem drápu 43 Araba
í þorpi nokkru við landamæri
ísraels og Jórdaniu, en þeir
voru að framkvæma útgöngu
bann þar. Blóðbaðið varð 29.
október 1956, er ísraelsher var
að ráðast á Egypta á Sínai
skaga. Arabarnir liöfðu snúið
heirn til þorpsins, án þess að
vita, að útgöngubann hafði ver
ið sett á
Hinir ákærðu færðu það sér
til málsbóta, að fyrirskipanirn
ar urn að skjóta þá, sem rifu
úgöngubannið, hefðu komið
frá hærra settum mönnum í
hernum, og þeir hefðu ekki
komið fram samkvæmt eigin
vilja.
Moshe Landau var í forsæti
í hæstarétti, er málið kom þar
fyrir. Hann staðfesti sakfell
ingu átta liðsforingja og her
manna. Hann sagði: ,,1-Iermað
ur verður líka að hafa sam
vizku:i.
Landau sagði, að þessi aug
ljóslega miskunnarlausa fyrir
skipun hefði átt að koma við
samvizku hvers einasta manns,
allt niður í venjulega cbrevtta
hermenn, „jafnvel við þær sér
stöku aðstæður, sem ríktu þann
dag“.
Búizt er við, að svipað prins
:p komi til álita í Eichmann
málnu, þar eð Servatíus, verj
and; Eichmanns, hefur gefið
til kynna, að vörnin verði
byggð á því, að Eichmann hafi
aðeins verið að framkvæma
skipanir, er hann stóð fyrir
morðum milljóna gyðinga.
Annar dómur, sem vakti
mikla athygli og dró
mikla athygli að Landi
au, var kveðínn upp á
s. 1. ári. Aðilar að
málinu voru yfirmað
ur lögreglunnar og
Amos Ben Gurion, soii
ur foræstisráðherrans.
Amis, sem var háttsett
ur lögregluforingi, —=
hafði kært borgarafé
lag nokkurt fyrir að
hafa gefið út bækling, — þar
sem því var haldið fram,
— að hann hefði átt þátt
í að kveða niður mál nákomins
vinar síns Undirréttur dæmdi
Ben Gurion skaðabætur.
Landau var í forsæti, er mál
ið kom fyrir hæstarétt og
komst að þeirri niðurstöðu, að
ásakanirnar væru að nokkru
leyti réttar. Hann minnkaði
skaðabæturnar og sagði í dómi
sinum, að yfirmaður lögregl
unnar hefði svarið meinsæri,
er hann neitaði að hafa vitað,
að vinur Ben Gurions hefði ver
ið grunaður.
Dómarinn réðist einnig
liarkalega á lögregluna fyrir
að hafa reynt að halda lög
regluskýrslu frá dóminum á
þeirri foi'sendu. að hún stofn
aði öryggi ríkisins í hættu. Af
.þessu vpp' lögrfjgl'uforang'inn,
sem á meðan hafði verið skip
aður sendiherra í Vín, dæmdur
fyr’r meinsæri.
Moshe Landau er hávaxinn
maður og íágmæltur. Hann hef
ur gaman af.að leika klasslska
tónlist á píanó, hann leikur
tennis og fer' langar gönguferð
ir Hann er í stjórn tæknihá
skóla ísraels í Haifa og Kamm
ermúsíkfélagsins í Jerúsalem.
Hann hóf lögfræðistörf sín
hiá fyr’rtæki, sem þeir voru
æðstu menn í Pinhas Rosen,
Franihald á 13. síðu.
Bagdad (UPI).
Beztu teppagerðarmenn
írans eru konur og börn, því
þau hafa. mesta fingralipurð
og eru fljótust að vefa. Æfðir
vefarar hafa svo snöggar
hrevfingar að augað fær ekki
greint þær sundur. Þeír geta
hnýtt 3000 hnúta í ull eða
silki á dap. Það tekur nokkur
ár að vefq pott persneskt
teppi og lífstíðarverk fyrir
einn að vefa hin stærstu og
beztu þeirra.
19. ap.íl 1961 — Alþýðublaðið