Alþýðublaðið - 19.04.1961, Qupperneq 7

. 7. ,
. .
■ -
vvli 'A
* ^ 7 71; .
'v7^‘A’
.:
11 7% Jí-
-- - - - ■ '
fi#íi i
' .
Wí
, v-^ÍíC'
777:
m§mw
WgMwMá

Élillltl 1
:
i^fff’srý 7-V7 ^ '„ 'Tí^tvv, >7"
v/i'-Ti'Jfi \. 7 ’•« > • -7'">7/• 71•
■■. - ■;■■■ .: .; ," .
1 |M 1 1
7IS7iS.7S7S«löS7;!7|i|
■■• * f 7 _ í ti M
■ :::. -: :'m
■■ «
. -<
'00M
■*~
g§H 1 |S
Grimsby, 13. apríi
ÞEGAE Iiomið er inn :: skrif
stofn Þórarins Oigeirssonar,
ræðismanns, í húsi Rinoviafe
Iagsins í Grimsby, r.ekur gest
urinn fyrst augun í stóra og
glæsilega mynd af forseta ís
lands og frú hans á einum
veggnum. Þar er einnig stórt
kort af fslandi og annað sem
sýnir fisktegundir á íslandsmið
um.
Þórarinn fagnar blaðamann
inurn vel að vanda og síðan er
tekið til við að ræða nýjustu
fréttirnar úr löndunarstríðinu
og ástandið í herbúðum Denis
Welch. Ræðismaðurinn brosir
hæverskiega og hálfvegis fær
ist undan þeirri beiðni blaða
mannsins um, að hann segi hon
um frá starfi sínu sem ræðis
manns íslands og umboðs
manns íslenzku togaranna.
— Ja, mitt starf sem ræðis
manns er fyrst og fremst fólgið
í því að greiða götu allra fs
lendinga sem hingað koma og
þurfa aðstoðar eða ráðlegginga
með.
— Upphafið að ræðismanns
störfum mínum er þannig til
komið, að í upphafi siðustu
heimsstyrjaldar fóru íslenzku
togararnir að stórauka sigling
ar sínar á brezkan markað.
Þ_eir höfðu áður aðallega siglt
til Grimsby og Hull, en vegna
kafbátahættunnar var nauðsyn
Iegt að Iáta togarana landa á
vesturströndinni, í Fleetwood.
Þar var miklu betri aðstaða
til að dreifa fskinum um land
ið heldur en á austursttönd
inní,. Brezka stjórnin lagði því
mikla áherzlu á að landanir
færu fram á vestuvströndinni.
í Fleetwood er hins vegar
miklu verri aðstaða íil löndun
ar en í Grimsby og Hull.
— Það voru nokkrir líslenzk
ir útgerðarmenn heima, sem
báðu mig um að annast landan
ir togara þeirra í Fleetwood.
Það voru yfirleitt togarar, sem
lönduðu hjá Rinoviafélaginu í
Grimsby. í Fleetwood voru
gerðir samntngar við J. Marr
& Son, Ltd. um afgreiðslu ís
íenzku íogaranna. Ég þurfti að
frytjrf1 búfe’.lum þangað og
gerði það 1. janúai 1940. Ég
átti erfitt verk þar fyrir hönd
um, því stundum voru 8 tog
arar til afgreiðslu hjá mér 1
einu.
— Þannig hófust í raun og
veru ræðismannsstörf mín, því
auk starfs míns fyrír útgerðar
mennina hlóðust á míg margs
konar störf fyrir Ianda mípa
vegna viðskipta, slysa og stuná
um fórust íslenzk skip vegna
styrjaldarinnar.
Fá'ir fslendingar ferðuðuat
hins vegar til Bretlands, aðrir
en sjómenn, á þessum tlímum,
enda mikil hætta.af kafbátum
og öðrum stríðsvélum.
— Árið 1948 tók ég að mér,
fyrir ítrekuð tilmæli Stefáns
heitins Þorvarðssonar, sendi
herra í London, vararæðis
mannsstörf fyrir ísland í Grims
by og 1954 varð ég gerður að
ræðismanni. Þetta varð að fá
staðfestingu brezka utanríkis
ráðuneytisins, þar sem ég er
brezkur ríkisborgari..
— Stundum hef ég orðið að
aðstoða ferðamenn, en heldur
hefur það verið sjaldgæft, því
íslending-ar hafa yfirleitt hafti
mikla peninga milli handa.
— Ég man eftir því, að einu
sinni kom hér kona nokkur,
sem síðar skrifaði bók um ferð
ir sínar. Hún þurfti að komast
til Danmerkur og vildi að ég
útvegaði henni far með skipi.
Þvil miður gat ég það ekki. Hún
segir frá viðskiptum sínum við
mig í bókinni, og segir, að ég
hafi spurt hana allhöstuglega
„Ertu mannlaus“, en hcnni hef
ur misheyrzt blessaðri, því ég
spur.ði „Ertu málllaus“ og átti
við hvort hún talaði ensku eða
dönsku. Þessi ferðakona klædd
ist þjóðbúningi og varð það til
þess eitt sinn, að ókunnur mað
ur vildi endilega gefa henni
eitt sterlingspund. (Líkltegþ
haldið 'að hún væri að betia.
-— Nú, varðandi löndunar
deilur okkar við Breta, þá byrj
aði hamagangurinn fyrst fyrir
alvöru með Dawson. ósam
komulagið hófst hins vegar, ár
ið 1920, þannig að við erum
búnir að eiga í löndunarstráði
við Breta í 40 ár.
— Þetta hófst þannig, árið
1920, að hingað komu fjölmarg
ir snurpuveiðarar frá Baii
mörku til að landa,. Útgerðar
mönnum hér var illa við kom
ur þessara skipa og vildu losna
við þau og alla útlendinga. í
Grimsby voru þá aðeins tvö
frystihús. Ég var þá búinn að
láta smíða togarann Belgaum.
Þórarinn Oigeirsson, ræðismaður.
Til þess að hindra Iandanir út
íendínga var gripið til þess
ráðs að hækka ísinn úr 10 shill
ingum í tvö pund og 10 shill
inga tonnið. Þeir skelltu þessu
á mig Mka, þar sem ég var út
lend.ingui-, Ég keyti þá 200
tonn af kolum í Blyte, þar sem
Ingólfur Arnarson brýtur löndunarbannið 1953.
ég fékk þau 5 shillingum ódýr
ari tonnið. ísinn keypti ég á
Aberdeen á 10 shillinga. Síðais
landaði ég í Grimsby. Það varð
nokkur töf á því fyrir mig' að
þurfa að koma við ií Blyte og
Aberdeen til að sækja koj og’
ís.
— Ég sagði þeim í Grimsby,
að þeim tækist ekki að reka
mig t burtu, því ég kæmi eftiv
sem áður.. Ég fékk lolts annað
frystihúsið til að selja mér í»
inn á 10 shiilinga, eða það
sama og ég fékk hann á lí A*>
erdeen. En þetta stríð tók mig-
G mánuði.
— Árið 1932, að mig minnir,
voru þær regiur settar, að út
lendingar máttu ekki koma til
Grimsby 'eða Hull með nema
1000 kítt í einu.
— Það borgaði sig ekki að
sigla með svo lítið. Sölur vort*
lágar og 10% innflutningstoíl
ur. Það voru útgerðarmenir
sem komu þessu þar.nig fyrir.
Tollurirtn hélzt fram í stríðs
býrjum og var settur á aftur
fljótlega eftir striíðið. Þessar
deiíur hafa því staðið í 40 ár
og er ekki Iokið að fullu ennþá.
— í maí 1952 lýsti forsætis
ráðherranr, Ólafur Thors, yfir
úífærslu landhelginnar. Þá
blossaðí allt upp hér og lanð
anir voru stöðvaðar, Við reyndt
um að brjóta bannið með því,
að fá fiskikaupmeiinina í lið
Framhald á 12, síðu.
Þórarinn Olgeirsson
i
Alþýðublaðið* — 19. apríl 1961 y