Alþýðublaðið - 14.06.1961, Blaðsíða 3

Stjórnarskrárbreyt-
ing í S-Ródesíu?
LONDON, 13. júní (NTB—
E'EUTER). Samtevæmt nýju
Stj órnarííkrárupp(kasti Suður
Ródesíu geta Breta eklki haft
afskipti af málefnuti Suður-
Ródesáu á vissum sviðum. Þá
herma fréttir að upp'kastið sé
einnig réttiindaiyfirlýsing
fólksins í Suðus-Ródesíu og að
hún nái til aHra íbúa lands-
ins án tillits til hörundslitar.
Suður-Ródesa'a er sjálf-
stjórnarnýlenda og myndar
ásamt Norður-Ródesíu og
Nj assalandi hið svckallaða
Mið-Aífríku samlbandsríki. —
Samkvæimt tiLlögunum ; um
stj'órnarskrárbreytingu fær
Suður-Ródesáa rétt til að
breyta eigin stjórnarskrá, en
iandið fær einnig að koma á
ífót stj'ómiagaráði, sem á að
stuðla að bættri sambúð
bvítra og þeldökkra ibúa
landsins.
Rétturinn til að breyta stjórn
arsikránni nær eiklki til ’þjóð-
hcífðingjians né landsstjórans.
Þá getur Suður-Rlódesía held-
ur eklki breytt alþj’óðáegum
skuldbindingum brezku stjórn
arinnar eða skuldibindingum,
sem Suður-Ródesía sjáif hef-
ur gert í samlbandi við ný-
lendulög.
Löggjafarþing Suður-Róde-
síu fær rétt til að breyta
stjórnarsikránni nema í ein-
staka tilfeilum — það er að
segja ef meirihluti þiing-
manna samiþyiklkir. Undan-
tekningarnar eiga við mál,
sem failla undir réttindaytfir-
’jýsinguna og réttinn til að á-
frýja málum fyrir leyndar-
róðið í London.
S tj ór n ars’krá rr áð i ð skulu
skipa 11 mtenn, þar atf tveir
menn atf evrópElkum ættum í
■mininsta lagi, tveir Afríku-
menn, einn AsíuæíVar og tveir
aðrr löígfróðir imenn auk amn
arra sénfróðra manna. Fjölda
mannanma í ráðinu má auka
urh í 30 og 50 og seinna upp
í 65. Haft er eftir öruggum
'heimi’dum að 15 til 18 svert
ingjar fái nú sæt á þiinginu,
en þar ó1 enginn svertingi
sæti nú.
EVIAN, 13. júnií (NTB—REU
TER). Frakikar hættu í dag
fsiðarumræðunum um Algies,
en sendinefind Fraiklka lýsti
því yfir, að hún væri ávallt
reiðubúin að koma á sam-
bandi, sem gerði kleift að
hefja viðræðurnar að nýju á
Louis Joxe
áran.gursríkari grundveilli —
>að var formaður frönslku
•sendinafndarinnar, Algiens-
1 málartáðherrann Louis Joxe,
sem skýrði frá þessu á blaða
maininatfundi í kvöld.
Hann sagði að nú yrði
telkið 10 til 15 daga hilé .,til
umhugsunar“ úr því að ráð-
stsfnan hefði 'komizt í „al-
var’ega erfiðleika“. Joxe
sagði ag sendinefind Frakka
væri staðráðin í að leysa það
ta’kmark sitt að koraa á friði
í Ailsiír, en hann sagði að um
hugsunartíminin væri mauð-
synlegur.
Spurningu um hvort Frakk
ar mundu breyta þeirri á-
fcviörðun sinini um einhliða
vopnalhlé á eins mánaðar
S reyns’uttúm'a svaraði Joxe á
j b'á leið, að þetta væri nofcfc-
uð. sem stjórnin yrði að á-
kveða. Hann lagði áherzlu á
h.ið einhBiða > þipiiatolé, sem
nú hef-ur staðið í þrjár vilkur
hstft góð áhritf. Jatfn-
tfrpmrt ’ýsti Joxe ytfir þeirri
,ro>-> siinni að tákast mætti að
-i-WPnjm aettum og múham-
I .^^1^+rú.ar.
Framh. á 12. síðu
NENON REYNIR
SÆTTIR í LAOS
GENF, 13. júní (NTB—REU-
TER). Laosráðstefnan í dag
hófst með ræðu rússneska ut
ianríkisráðherra/)s Gromykos,
sem sagði, aff gagnslausí
væri að sitja vrð hið fagra
Genfarvatn til þess eins að
Gromyko.
telja álftirnar á va/ninu.
Hann sagði að hætt væri við
að það yrði eini árangurinn,
sem næðst á ráðs/efnunni,
þar sem Ba/idaríkin og vissar
sendinefndir annarra ríkja
liéldu uppteknum hætti og
hindruðu starf ráðs/efnunnar.
Gromýko álasaði Yestur-
ve’dunum fyrir -að vilja gera
alþj'óða ef tirlitsnief ndin a í
Laos að allsherjar slölklkivi-
liði, sem brunaði um og gæfi
tfö’Jdk brunaköll. Þetta sagði
Grtmyko að væri mjög óraun
sætt viðhorf.
Utamríkisrá'ðberra Rússa
saigði enn tfremur að Banda-
ríkin hefðu enn ekki svarað
tiliiögum Háðstjörnarrífcjamma
Ifrá 17. maí og að ráðstetfnan
Ihefði elkki færzt nær maikinu
en við uppbaf henmar. Þá
p.alcaði Gromýlco hersVeitir
Ihægri stjórnarinnar um að
batfo rofið vopnatoléið.
„„„
ISIys í Stuttgart ]|
Stultgart, 13. júní |
(NTB—REUTER) !;
AÐ minnsta kosti 21 !;
maður lét lífið í dag þegar j J
tvær járnbrautarlestír |!
rákust á sunnan Stuttgart ;;
síðdegis í dag. Óttazt er |
að tala dauðra sé hærri en |
látið hefur verið uppi þar |
eð enn liggja ekki fyrir j!
áreiðanlegar tölur.
SendineÆnd Thailands meit
aði enn í dag að mæta á
fundinum. Semdinefindin ’hef
ur farið þess ó leit við þau
tvö lönd, sem síkipta með sér
fiundarfiormennskumni, Soiyét-
ríkin og Bretland, að fulltrú-
ar hinna fimm stjórnmála-
filckka Lacis fói aðild að róð-
stetfmunni.
AjFP-frét/astofan tilkynnir
frá Genf að Krishna Me/ion,
varnarmálaráðherra Indlands,
hafi samið málamjðlunartil-
lögu, sem eigi að tryggja hlut
leysi Laos Menon er sagður
hafa hallaz/ á þá skoðun, að
nauðsynlegt sé að mynda
samsteypustjóm í Laos og að
Genfarráðstefnan um Laos
ergi að sjá svo fyrir um.
Búizt var við því í dag að
Krishna Menon legði fram
þessa /illögu í kvöld.
Foringi hlutlausra í Laos,
Sou)vanma Phcumia prins, átti
í dag viðræður við sendiherra
Rússa í Laos, Sergej Abra-
mov. og varafiormianm frönsku
siendinefndarimnar á Laos-ráð
istel'nunni. Við'xæður þessar
tfjciLuðu um tfund æðstu
marma í Laos, sem haldinn
verður í Zuridh á laugardag-
inn.
AFP slkýrir svo frá, að
Ihinir þrír þátttakendur topp-
tfundarins, þeir Boun Oum
fiorsætisriáðtoerra, hilutleysisfor
imginn Souvamna Phouma cg
hálfbróðir hams, Souphanna
Vong, foringi Pathet Lao
hreyfingarinnar, komi
smemma til Zuridh svo að
þeir geti átt með sér óform-
legar viðræður áður en tJofpp
fundurinn hafst opinberlega
á laugardaginn. Funduriinn
mun sennilega fjalla um þessi
þrjú vandamaL:
1. Vop/iahlés vandamálið í
Laos_
2. Hvaða þýðingu megi
leggja í hugtakið „hlutleysi“
og hvemijj framkvæma eigi
eftirlitið meg vopnahléi.
3. My/idun lao/ískrar sam-
steypustjórnar, og
4. Spurninguna urn sameig
inlega Laos-sendinefad trl
Genfarráðstefnunnar.
Erlander
hylltur
Stokkhólmur, 13. júní
(NTB—TT)
SEXTÍU ára afmælis Tage
Erlanders forsætisráðherra
var minnzt með miklum glæsi
brag, ekki einungis til heiðurs
afmælisbarnnu heldur einnig
verkalýðshreyfingunni í Sví-
þjóð. Dagurinn var í rauninni
merkisdagur í sögu Svíþjóðar
á síðari tímum.
Stærsta gjöfin var fé, sem
Sósíaldemókrataflokkurinn
sænski safnaði inn í vor, Tage
Erlander sjóður alþjóðlegrar
samvinnu, sem nú nemur um
535.000 krónum sænskum. —
Ulhricht vill
Berlínar-
samning
Berlín, 13. júní.
(NTB—REUTER).
í viðtali við ameríska blaða-
kónginn George Randolph
Heart sagði austur-þýzki komm
únistaforinginn og forsetinn —
Walter Ulbricht að fljótlega
ættu að geta hafizt samningar
uin þýzkan friðarsáttmála
milli ríkja sem aðild eiga að
málum. Hann sagði að fundur
þeirra Kennedys og Krústjovs
í Vínarborg lofaði góðu. Þá
sagði hann að gera ætti V.-
Berlín að frjálsu og óvopnuðu
borgarríki og að óþolandi væri
að Vestur-Berlín væri niiðstöð
undirróðursstarfsemi og —
njósna.
Erlander
Gjöfin var afhent í morgun.
Afmælisbarninu barst fjöldi
heillaskeyta og erlendir full-
trúar komu til Stokkhólms að
hylla Erlander, þar á meðal
þýzki jafnaðarmannaforinginn
Erich Ollenhauer, Krag, utan-
ríkisráðherra Dana, Gerhard-
sen, forsætisráðherra Norð-
manna og finnski jafnaðarmað
urinn Karl August Fagerholm.
Alþýðublaðið
14. úní 1961