Alþýðublaðið - 04.10.1961, Side 2

Æitstjórar: Gísli J. Ástþórsson (áb.) og Benedikt Gröndal. — Fulltrúi rit-
rtjórnar: Indriði G. Þorsteinsson. — Fréttastjóri: Björgvin Guðmundsson. —
Címar: 14 900 — 14 902 — 14 903. Auglýsingasími 14 906. — Aðsetur: Alþýðu-
Lúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins Hverfisgötu 8—10. — Áskriftargjald
Xir. 55,00 á mánuði. í lausasölu kr. 3,00 eint. Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. —
Framkvæmdastjóri Sverrir Kjartansson.
ÞJÓÐSÖGU BROT
j BÆRINN Maddömukot stendur norður við
, .Dumbshaf. Þar bjó eitt sinn bóndi, sem Karl hét.
, 'Var hann vel látinn og talinn skáld gott.
i Sýslumannssetur var í þá tíð í Vík, tæplega
dagleið frá kotinu. Sýslumaður hét Hermann, og
ftiélt hann sig stórmannlega. Nú tók Karl í Koti að
jj slá slöku við búskapinn, en venja komur sínar á
; sýslumannssetrið, og þótti honum gott með höfð-
; ingjum að vera. Á stórhátíðum flutti Karl drápur,
i en lét lausavísur nægja í minni veizlum, og bar
1 jafnan lof á röggsemi og stjórnvizku sýslumanns.
Einn vetur á jólaföstu gerðust þau tíðindi, að
j sýslumaður hraktist úr embætti við lítinn orðstí
j og reyndist sýslukassinn tómur, en skuldheimtu-
> menn margir, svo að bændum líkaði stórilla. Hinn
j afdankaði sýslumaður settist í afdal og lifði á lax-
í veiði. Þótti hann fiskinn mjög, sérstaklega á
! bleikju.
; Nú víkur sögunni til Karls í Koti. Þóttist hann
j grátt leikinn að eiga ekki aðgang að sýslusetrinu
\ og saknaði mannfagnaðar umhverfis yfirvaldið.
i Mátti Karl heima sitja, og gerðist viðskotaillur í
! cinangrun sinni. Tók að bera á því í lausavísum
! hans, sem fleygar urðu um sveitina, að þar var
? broddur í garð hins nýja sýslumanns, sumir sögðu
| ióeiniínis níð.
Þunglyndi Karls í Koti jókst nú og tók hann að
s sjá ára í hverju horni. Þegar ský dró fyrir sólu,
j tautaði Karl að eldur mundi í fjöllum. Þegar fólk
\ i.’æddi slátrun, muldraði Karl um horfelli. Þegar
j jarðýta ók um hlaðið með dynkjum og háreisti,
3 tiljóp Karl á fætur og hrópaði, að Móðuharðindi
1 væru að hefjast.
! Einhverju sinni fór heimilisfólk til vígslu á fé~
i i.agsheimili og var Karl einn heima. Birtist þá
] fiýslumaður í tröllslíki á glugga og sagði:
„Yndælt þykir mér atkvæði þitt,
\ snari minn en snarpi, og dillídó“.
j Þá segir Karl:
„Stattu og vertu að steini,
stjórninni að meini,
j Sýsli minn, Písli, og korríró“.
Um piorguninn leitaði Karl í bæjarsundi að
- fíteini — en fann ekki. Á stofuvegg hékk mynd af
i iiátttrölli eftir Ásgrím Jónsson.
Sýslumaður sat lengi í embætti og sýslusjóður
5 rétti við. Blessunarlega náðu móðuharðindin ekki
út fyrir hugarkot Karls. ;
NASSER hefur orðið fyr-
ir miklu áfalli við atburðina
í Sýrlandi og ómögulegt er
að vita enn nema aðrir og
meiri atburðir kunni að
fylgja í kjölfarið. Það var
svartur dagur fyrir Nasser,
þegar fulltrúa hans f Damas
kus, Hakim Amer, marskálki,
og offurstanum Serraj, sem
raunverulega kom á sam-
bandinu milli Egyptalands
og Sýrlands, hætti að koma
saman og Serraj sagði af
sér völdum sínum í mótmæla
AMER
skyni Þvf að það var áreiðan
lega afsögn Serrajs, sem kom
byllingunni af stað, þó að
hann hafi sennilega ekki
stjórnað henni, enda mun
hann þegar hafa verið hand
tekinn af hershöfðingjum
Sýrlands.
Óánægjan í Sýrlandi var
vafalaust af ýmsum toga
spunnin. Þrjú alriði munu
þó hafa verið veigamest: —
þjóðnýting og aðrar sósíal-
istískar aðgerðir hleyptu
illu blóði í hina fjölmennu
kaupmannastétt, endurskipu
lagningu landbúnaðar, á-
samt þurrkatíð, kom illa við
landeigendur og bættu lílt
hag bænda, en þriðja ástæð-
an kann að hafa verið einna
veigamest, sem sagt sú, að
Sýrlendingar eru Sýrlend-
ingar og hafa alltaf litig á
Egypta sem útlendinga,
þrátt fyrir allar ræður um
einingu Ar.abaþjóðanna.
í fyrstu héldu menn, að
Serraj stæði á bak við sam-
bandsslitin, en siðari at-
burðir virðast benda til að
svo sé ekki. Svo er að sjá,
sem það séu hægri öflin, sem
tekið hafa við stjórnartaum-
unum. Spurningin er þá, hve
langt aftur á bak hafa þau
fært klukkuna.
Sýrlendingar hafa löngum
haft orð á sér fyrir að vera
sú þjóð í Austurlöndum nær,
sem erfiðast hefur verið að
stjórna. Menn muna ef til
vill eflir því, að árið 1949
tók herinn í Sýrlandi að
skipta sér af stjórnmálum og
stóð svo til 1954, :að Shiks-
ali, síðasta einræðisherranum
í hernum, var steypt af stóli
og við lók lýðræðisleg stjórn.
Á næstu árum döfnuðu ,svo-
kallaðir Baath—sósíalistar
(sósíalistar með arabíska
þjóðernisstefnu á stefnuskrá
sinni), og kommúnistar veru-
lega í landinu og voru miklar
erjur með þessum tveim
flokkum og svo þjóðernis-
sinnum að auki. Vofir að
sjálfsögðu mikil hætta yfir,
ef þær deilur hefjast nú að
nýju, því í shku andrúms-
lofti eru það venjulegir kom
múnistar, sem bezt kunna að
koma ár sinni fyrir borð.
Það voru Baath-sósíalist
arnir, en Serraj v.ar einn af
þeim, sem höfðu forustuna
um sameininguna við Eg-
yptaland, og kom þar tvennt
til, hin arabíska þjóðernis-
stefra þeirra og mótleikur
gegn hinum sterka kommún-
istaflokki Khalids Bakdash.
SERRAJ
Baath-sósíalistarnir gerðu að
sjálfsögðu ráð fyrir að hafa;
mikil áhrif á stjórnina, en
með síaukinni sambeiningu
NASSER
(sentralísasjón) valdanna 3
Kairó mun áhugi þeirra hafa
farið dvínandi, enda v.ar þeim,
í æ ríkara mæli bolað burtui
úr stjórn landsins.
Það, sem skeð hefur virð-
ist því vera það, að þjóðernis
sinnaðir herforingjar hafi
tekið höndum saman við
hægri öflin í landinu um
byltinguna og tekizt þetta
vegna vaxandi óánægju al-
mennings og jafnvel vaxandi
áhugaleysi Baath-sósíalista
og Serrajs á því að hafa á-
stæðu til að gleðjast. Ef
stjórnin heldur frjálsar kosn
irgar, eins og hún hefur lof-
að, þá hafa kommúnistar tals
verða möguleika, eins og á-
standið er. Ef hins vegar verð
ur um hernaðareinræði að
ræða, eins og tíðkaðist 1949
til 1954, hafa þeir tæplega
minr.i möguleika í áróðurs-
starfsemi s’nni
Annað atriði, sem ef til vill
er enn veigameira í þessu
máli öllu saman, en ástandið
í Sýrlandi sjálfu, er það, hver
áhrif þessir alburðir hafa á
Nasser og stöðu hans. Hann
getur að vísu sagt, að það
hafi ekki verið hann, sem
óskaði eftir sambandinu við
Framhald á 14. síðu.
2 4. okt. 1961 — Alþýðublaðið