Alþýðublaðið - 16.11.1961, Blaðsíða 4

Guðni
Guðmundsson-
ERLEND TIÐiNDI
ÁRUM saman hafa verið
gergar tilraunir til þess, sér
staklega af hálfu Alþjóðasam
bands jafnaðarmanna, að
•sameina aftur fylkingar
jafnaðarmanna á Ítalíu, sem
á yínum tíma klofnuðu vegna
afstöðunnar til kommúnista-
flokksins þar. Mikið hefur á-
unnizt í því efni og hafa
Nenni-sósíalistar slitið sam
vinnu sinni við kommúnis.ta
í þjóðmálum, þó að þeir hafi
á ýmsum stöðum samvinnu
v:ð þá ennþá í bæja og sveita
■stjómamálum. Fullkomin
sameining sósíalistaflokks
Pietro Nennis og sósíaldemó
krataflokks Giuseppe Sara-
gats hefur þó enn ekki getað
orðið og kann að eiga nokk-
uð í land ennþá.
Ýmsir atburðir 'hafa gerzt
suður þar, sem benda til, að
þróunin sé í ré-tta átt og
jafnaðarmenn styrkist á
kostnað kommúnista. Kom-
múnista.Vnkk^r Palmiro To
gliatíis hefur hraðminnkað
undanfar-n ár. og þó að hann
sé enn stærsti kommúnista-
flokkur í Vestur-Evrópu, þá
hefur h?nn stórtapað bæði
fylgi og meðlimum. Nálgast
meðlimatap hans eina m-illj
ón á síðustu árum.
Á S>ðasta flbkksþingi
Nenni-jafnaðarmanna bar
Nenni sigurorð af þeim
fl-okksmönnum sínum, sem
umfram allt vildu halda á-
fram hinni nánu samvinnu
við kommúnista, en þó var
ekki talið rétt að stíga skref
ið nema t l hálfs, þ. e. a. s.
slíta samvinnu við þá í þjóð
mlálum, en halda henni áfram
í kosningum ti-1 bæja- og
sveitactjórna. Kom þetta sér
síður en sv0 illa fvrir flokk
inn í síðustu þingkosningum.
Nú hafa þeir aburðir hins
veSar gerzt, ,jem auðvelda
m-unu mjög þá þróun. se-m
r^mar er þegar hafin í'Nen.
n'flokkrum, að ,slíta öllu
c.am>band: við kommúnista.
Þfiir athurðir eru kjarnorku
n^engingar Rús?a og hin al-
gíöra afhiúpun á Stalín sem
fj'öldamorðingjá.
ítalskir kommúnistar hafa
haft sam-i háttinn á og
flokks-fcræður þeirra í öðrum
londum: þeir hafa verið al-
gjörlega undirgefnir Moskvu.
Þeir hafa aldrei hikað við að
taka afstöðu með rússnesku
kommúnistunum og ávallt
stimplað alla gagnrýni á
hinu kommúnistíska kerfi
sem auðvaldsáróður.
Nú kemur undirgefni
þeirra þeim í koll á Ítalíu
eins og annars staðar. Skort
ur þeirra á sjálfstæðri tilveru
gerir það að verkum, að þeir
geta engan veginn suúið sig
út úr þeim erfiðleikum, sem
nú steðja að.
Á ítalíu eru tilfinningarnar
heitar og þar eru sprengingar
Rússa almennt fordæmdar.
Nenni og félagar hans háru
fyrir. um viku fram ályktun
í (ítalska þinginu, þar sem
PIETRO NENNI og frú.
50 megatonna spren-gja
Rússa og aðrar sprengjur
þeirra eru taldar ,,glæpsam
legar“ og talað er um „sam-
ábyrgð“ Rússa í þvii að auka
spennu í iheiminum. Það
hefði einhvern tíma þótt saga
til næsta bæjar, að Nenni og
menn hans tækju svo til
orða um nokkurt það mál, er
Rússa snerti, og vissulega
bendir þetta til þess, -að
Nenni haldi áfram ótrauður
þá braut að lösa flokk slnn
rera mest úr hinum óheppi-
legu tengslum við kommún-
ista. Það sem er meira virði
-r. að í þessu máli mælir
Nenni fyrir hönd allrar ít-
ölsku þjóðarinnar, á meðan
Togliatti og félagar geta
ekkert annað gert en tuggið
’ipp eftir Krústjov 'heldur
'’aldlitlar skýringar á því,
hvérs vegna hann rauf
sprenginga-hléið.
Það skal tekið fram, að
fyrr hefur Togliatti og Nen-
ni orðið sundurorða og. er þá
helzt að minnast Ungverja-
landsmálsins, þó að afstaða
Nennis væri þá engan veg-
inn eins afdráttarlaus og hún
er nú.
Togliatti átti á sínum tíma
í miklum erfiðleikum með
að útskýra fyrir félögum sín
um gagnrýni Krústjovs á
Staln á 20. flokksþinginu.
Vandinn hefur ekki minnk-
að við það að Stalín hefur nú
verið algjörlega afhjúpaður
sem fjöldamorðingi og af-
brotamaður. Það er hætt
við, að hann eigi ekk; síður
erfitt en aðrir kommúnista-
leiðtogar með að skýra fyrir
fylgismönnum sínum í
hverju sé fólgið ágæti þess
kerfis, sem í fyrsta lagi hleyp \
ir s'líkum manni upp í æðstu
stöðu og í öðru lagj geri hon
um kleift að sitja í þeirri ,
s+öðu, fremjand: glæpi, allt |
t’l &íns dánardægurs. Það |
getur orðið erfitt fyrir hann :
að svara hvers vegna í
fylgt hafi verið í blindni og
ga<mrýnislaust öllum þeim
fyrirmælum, 'sem fram
gengu af munnj þess manns-
Nenni hefur rétt fyrir sér,
þegar hann segir, að „afstal-
ínisérin-g“ sé ekki nóg —
þar sem einn tflokkur ráði al
gjörlega ríkjum hljóti skrif
stofumennskan að sigra, en
réttlætið að vera fórnarlamb
ið.
Klofningurinn milli Nenn
is og kommúnista hefur enn
aukizt við þessa síðustu a-t-
burð; og það fer ekki hjá
því, að það verði sósíalismi
Nenis. jfim njóti góðs af því.
Það hefur verið talað um
bað nokkuð undanfarið, að
hugsanlegt gæti verið, að
Nenni-jaifnaðarmenn gengju
til stjórnarsa-mvinnu við
krlstile-go demókrata. Þessi
hugmynd hefur mætt mót-
snvrnu í báðum flokkum t:l
þessa. Þessir síðustu atburðir
kunna að hafa dregið nokk-
uð tennurnar úr andstöðunni
í sósíalistafblokknum. Hins
vegar er eíf;ðara að segja
um, hvað verður ihjá kristi-
l°gum demóknötum, enda
Framhald á 12. síðu.
16. nóv. 1961 — Alþýðufclaðið
SMIÐUR I
FJÓRUM
LÖNDUM
FINNUR Ó. Thorlacius, húsa
meistari og kennari við iðn
skólann í 45 ár hefur skr fað
endurminningar sínar og nefn
ir þær „Smiður í fjórum lönd
um“. Bókin er komin út hjá
bókaútgáfunni Logi. Hún er
rúmlega 200 síður að stærð,
prentuð á ágætan pappír og
prýdd allmörgum myndum.
Vilhj. S. Vilhjálmsson r.tar for
m-ála fyrir bókinni og segir
meðal annars í honum:
„Finnur Ó. Thorlacíus, sem
ritar þessa bók, er Rauðsend
ingur að ætt og uppruna. í ætt
inni voru völundar á tré og
járn. en afi hans, Ari F.nnsson
í Saurbæ á Rauðasandi, mik 11
gáfumaður og vinur Jóns S g
urðssonar forseta, var þeirra
snjallastur. Drengurinn Var
löngum í sm ðju afa síns. Hon
um fór snemma að þykja svo
vænt um spýtur, að hann gat
varla látið nokkra spýtu af
hendi ef hann á annað borð
náði tangarhaldi á slíkum
gr p, en á Rauðasandi rak
margt kjörviða af hafi. Faðir
Finns vildi láta dreng nn læra
smíðar og sendi hann til náms
til Patreksfjarðar, en Finni
nægð. það ekki. Hann yfirgaf
bernskustöðvarnar og fór til
Kaupmannahafnar og settist I
tekninska skólann. Þaðan
lauk hann prófi — og gerð.
annað sveinsstykki og hefur
því bæði próf frá fsland; og
Danmörku. Eftir skólavistina
ólgað; ævintýraþráin í piltin
um og hann lagði land undir
fót. Hann gerð'st farandsveinn
og fór um nokkur lönd í Mið
Evrópu og vann fyrir sér þar
sem vinnu var að fá. Þannig
flækt st hann borg úr borg í
no'kkpr ár. — Fyrrum ýar
þetta siður iðnsveina, en fáir
íslendingar hafa kynnzt þessu
lífi. Frægastur þeirra mun
liafa orðið Pétur Hafliðason
beyk r, sem er nýlátinn rúm
lega aldar gamall. Hann var
farandsveinn í marga áratugi.
Finnur er eftir því, sem mér
hefur verið sagt, eini núl f-
andi farandsveininn á íslandi,
og sá síðasti þeirra. Eftir
heimkomuna gerðist Finnur
kennari v ð Iðnskólann og
kenndi við hann í hálfan
fimmta áratug Hann byggði
mörg stórhýsi og teiknaði hús
og vann af dugnaði og fram
sýni að uppbyggingu Reykja
víkur. Kunnir húsasmiðir hafa
fullyrt við m g, að Finnur hafi
verið einhver bezti trésmiður
á landinu á sinn tíð og hafa
mörg dæmi verið nefnd t 1
sönnunar".
Endurminningar F.nns Ó.
Thorlacius eru myndarleg bók
og falleg og frásögnin látlaus,
en fróðleg og skemmt.leg.
FINNUR Ó. THORLACIUS
Falleg forsíða
Á FORSÍÐU Vikublaðsina
Fálkans. sem kom út í gær,
birtist fyrsta ltmyndiu af
Öskjugosin, sem birzt liefur í
íslenzku blaði. Er það mjög
falleg mynd tek n af Þorsteini
Jósefssyni, blaðamanni.
Meðal efnis í blaðinu að þessu
sinn . er löng og viðamikil grein
um Öskjugosið eftir Birgi Kjar-
an, alþ ngismann, og stuttur
kafli úr Ferðabók Þorvalds
Thoroddsen um gömul öskju-
gos.
STJÓRN Landssambands ís-
lenzkra verzlunarmanna hef-
ur samþykkt ályktun, sem for-
dæmir harðlega kjarnorku-
sprengingar Sovétríkjanna. —•
Þungri ábyrgð var Iýst á hend-
ur ráðamanna Sovétríkjanna
vegna kjarnorkutilraunanna,
sem stjórn LÍV telur glæp
gegn mannkyninu.
Mikil vinna
á Ólafsfirði
Ólafsfirði í gær:
REYTINGSAFLI er hjá bát-
unum. en gæft r stirðar. Hvassfc
er á miðunum, én þiðviðri er
hér í kaupstaðnum og föim hef-
ur tekið upp. Lághe ðin er fær
og mikil vinna í bænum. Slang-
ur er hér af aðkomufólki, sem
v nnur við höfnna. Mun það
vera að austan, Bakkafirði og
víðar. — R.M.