Alþýðublaðið - 14.03.1962, Blaðsíða 4

IRISÁ
MOKKA
• í FYRRADAG hófst sýning
; ljósmyndaklúbbsins I r i s á
Mokka. Þar sýna níu áhuga-
; menn um ljósmyndun 27 mynd-
ir. Margar myndanna eru unn-
ar með svokallaðri grafiksri að-
ferð, sem fyrst sást hér á landi
hjá Rafni Hafnfjörð og félögum
í Bogasalnum.
Ljósmyndaklúbburinn Iris
var stofnaður fyrir tæpu ári. —
Félagafjöldinn er bundinn við
15 meðlimi. Fundir eru haldnir
einu sinni í mánuði, og þá eru
teknar fyrir myndir félaga og
ræddar. Þeir félagar ætla í
framtíðinni að fá sýningarsal og
gefst þá tækifæri til að sjá
lieilsteyptari mynd af starfsemi
klúbbsins.
Myndin er eftir Freddy
Laustsen og nefnist Aðventa.
ÁRÓÐUR austurveldanna
gegn endurhervæðingu Vestur-
Þýzkalands og núverandi stöðu
þess ríkis sem meðiims í banda
lagi vesturænna ríkja er tekinn
fyrir í eftirfarandi viðtal, sem
danska jafnaðarmannablaðið
AKTUELT átti fyrir skemmstu við
Lucius D. Clay, hershöfðingja,
persónulegan sendimann Kenne
dys Bandaríkjaforseta í Berlín,
liálfu ári eftir að múrinn var
reistur í Berlín. Clay skipulagði
lcftbrúna til Berlínar 1948 og 18.
ágúst í fyrra 6 sex dögum eftir
að Uibircht byggði múrinn — til
nefndi Kennedy hann sem full-
trúa sinn í hinni umdeildu borg.
Aðalstöðvar Clays eru við göt-
una Clay Ailée, sem skírð er í
höfuð honum til minningar um
loftbrúna. Þar hefur hann tæpt
liundrað borgaralegra starfs--
manna og mismunandi fjöldi her
manna að störfum. Alls eru í
ameríska liðinu í Berlín 6500
bandarískir hermenn, en voru
5000 fvrir 13. ánúst 1961. Þar
við bætast svo 6000 brezkir og
franskir hermenn.
BÖK CLAYS um Þýzka-
landsvandamálið, „Kalt stríð'V
— skrifuð eftir samgöngu-
bannið' 1948 — er orðin eins
konar Biblía Vestur-Berlínar-
búa. Sjálfur hefur hann ekki
aðeins „beina Iínu“ til Hvíta
hússins í Wasliington, heldur
er hann Vestur-Berlínarbúum
áþreifanleg trygging fyrir því,
að Bandaríkjamenn haldi varð
stöðu sinni við múrinn —
varðstöðu, sem hvorki Vcstur
Berlínarbúar né Vestur-Þjóð-
verjar geta tekið að sér. Fjór-
veldasamningurinn gildir enn í
Berlín og samkvæmt honum
mega Berlínarbúar livorki
Iiafa herskyldu né her.
ÓSVIKINX ÓTTI.
Clay situr þægilega og ó-
hermannlega í horni á sófa.
Ilann er langt í burtu bæði
frá skrifborði og klingjandi
sporum og sem slíkur fyrsta
flokks meðmæli með óhátíð-
legu og krókalausu viðhorfi
lijóðar sinnar gagnvart tilver-
unni. Hann virðist ekki vera í
minnstu önnum eða hafa mik-
ið að gera og segir sjálfur,
að andrúmsloftið í Berlín hafi
batnað upp á síðkastið.
Spurningu okkar — lialdið
þér, að ótti Sovétríkjanna við
vestur-þýzka endurvopnun sé
ósvikinn — svarar hann :
— Eg get skilið, að Pól-
verjar og Tékkar geti enn
alið í brjósti ótta við nýjan
vestur-þýzkan her, vegna þeirr
LUCIUS CLAY
inum út í styrjöld, hefur þeg-
ar komið af stað vopnuðum á-
tökum: Laos, Viet Nam, Kon-
gó og Kúba.
Berlín er hinn eini af þess-
um stöðum, þar sem herir So-
vétríkjanna og NATO standa
livor gagnvart öðrum. Ef til á-
taka kemur, er tíminn tak-
markaðri í Berlín en á nokkr-
um hinna staðanna — líka
tíminn til að hindra, að atóm-
vopn -séu tekin í notkun. I því
tilliti hefur múrinn ekki fjar-
lægt aðilana hvorn frá öðrum.
í Berlín er því lialdið fram,
að vesturveldin liefðu getað
liindrað, að múrinn yrði reist-
ur um þvera Berlín, ef þau
hefðu aðeins gripið inn í nógu
fljótt og ákveðið'. Skoðun
Clays — eftir að hafa horft í
sex mánuði á múrinn verða æ
þéttari — þessi:
— Hver, sem lítur til baka
til atburðanna 13. ágúst, mun
sjá, að sérliver tilraun til að
hindra byggingu múrsins fól í
sér liættu á algjöru stríði. En
Bandaríkin eru ekki reiðubúin
til að ganga lengra en til þess
ástands, sem þar með kom upp
— segir Clay með áherzlu.
kyrrt í Berlín, eins lengi og í-
búar Berlínar óski þess sjálf-
ir. Við erum hér til að tryggja,
að vegirnir til og frá Berlín
séu opnir. Við erum reiðubún-
ir til að verja þann rétt með
þeim ráðum, scm þörf kann að
reynast fyrir. Það er mín per-
sónulega skoðun, að ekki muni
verða þörf fyrir valdbeitingu
til að tryggja þann rétt. En ef
þess skyldi verða þörf, þá er
það einmitt ein af ástæðun-
um fyrir því, að við erum hér.
SAMSTAÐA.
Clay hershöfðingi vill ekki
fallast á, að til séu mismun-
andi skoðanir með'al vestur- •
veldanna þriggja á hugsanlegri
lausn Berlínarmálsins.
— Að því er varðar réttinn
til frjálsra samgangna milli
Vestur-Berlínar og Vestur-
Þýzkalands er ekki um neitt
misræmi í skoðunum að ræða,
undirstrikar hann. Ef Rússar
undirrita sérfrið við Austur-
Þýzkaland og láti vesturveldin
undan kröfum Sovétríkjanna
um að semja um réttindi við
Austur-Þjóðverja, þarf ekki að
0VÉTRÚS
ar reynslu, sem þessi grann-
ríki hafa frá síðustu lieims-
styjöld. En þegar Rússar nota
þessa röksemd — ótta — þá
tel ég hana ekki byggjast á
raunveruleika. Sovétríkin eru
of stór og of voldug til að ótt-
ast raunverulega Vestur-
Þýzkaland, sem þar að auki
eiga her sinn undir stjórn
NATO. Eins og vitað er, er
það cina NATO-ríkið, sem tek-
ið hefur slíkt skref.
Það, sem Sovétrússar óttast
og vilja hindra — heldur Clay
áfram — er sameining Evr-
ópu. Sovétríkin gera sitt ýtr-
asta til að seinka sameiningar-
tilraunum Evrópuríkjanna og
hindra uppbyggingu og út-
vikkun evrópskrar samstöðu.
Það er gegn sterkri, samein-
aðri Evrópu, sem aðgerðir
Rússa beinast. Aðgerðir Rússa
á Norðurlöndum í lok sl. árs
höfðu sama tilgang: tilraunir
til að hindra Norðurlöndin þrjú
í að stuðla að sterkari innri
samstöðu i Evrópu með aðild
að Sameiginlega markaðnum.
BRENNIDEPILLINN.
Blaðamaðurinn biður Clay
hershöfðingja um að segja
nokkur orð um það, hvers
vegna litið sé á Berlín sem
hættulegasta staðinn — hættu
legri en önnur svæði, þar sem
glóð'in, er steypt getur heim-
— Vestur-Berlín, sem frí-
ríki undir eftirliti Sameinuðu
þjóðánna? Algjörlega ómögu-
Iegt, segir Clay. Vestur-Berlín
er hluti af allri Berlín.* Vestur
veldin verða þar sem þau eru
Engin þörf er fyrir annan kost
en núverandi stöðu Berlínar.
Kennedy forseti hefur sjálfur
slegið því föstu, að herir vest-
urveldanna, og alla vega her
Bandaríkjamanna, verði um
líta á það sem brot á gildandi
samningi um frjálsar ferðir. —
Allt er undir því komið hver
liáttur verður liafður á því að
fá Austur-Þjóðverjum völdin
og hvernig Austur-Þjóðverjar
beita völdunum. Það' eitt, að
austur-þýzkir hermenn taki við
af rússneskum er engin á-
stæða til að hefja skothríð.
Þjálfaður hermannsskilning-
Framhald á 12. síðu
4 14. marz 1962 - ALÞYÐUBLAÐIÐ
C
v 4 AJÓUVj a *