Alþýðublaðið - 14.03.1962, Blaðsíða 13

Fjörugt starf Nátt-
æöifélagsins
AÐALFUNDUR Hins íslenzka
náttúrufræðifélags var nýíega
halúinn. Á síðasta starfsári voru
sex kvöldvökur haldnar eins og
að undanförnu í Iláskólanum, og
á þeim flestum voru flutt erindi
um náttúrufræði og sýndar
skuggamyndir. Tvær fræðsluferð-
ir voru farnár á árinu, stutt og
löng.
Stutta ferðin var farin 25.
júní upp að Elliðavatni, aðallega
til gróðurathugana og grasasöfn-
unar. Hún tók aðeins hálfan dag
og voru þáttakendur 90. Leiðbein-
endur voru Eyþór Einarsson og
Ingimar Óskarsson.
Hin ferðin var farin í Tungn
áröræfi 18. ágúst og tók 3 daga.
Þáttakendur voru 93. Voru skoð-
uð fróðleg jarðfræðifyrirbæri og
leiðbeinendur ^yoru Guðmundur
Kjartansson (landslag og jarð-
myndanir), Eyþór Einarsson
(grös) og Agnar Ingólfsson (dýr).
Einar B. Pálsson hefur skrifað
IÐNFYRIRTÆKI
í KEFLAVÍK
FYRIR NOKKRU tóku til
starfa í Keflavík fyrirtækin
Kassagerð Suðurnesja h.f. og
Prentsmiðja Suðurnesja h.f.
Fyrirtækin eru til húsa að
Hafnargötu 33 í Keflavík. Þar
er fyrirkomið ýmsum vélum til
pappírsiðnaðar, svo sem til prent-
unar alls konar, en engin prent
smiðja hefur verið starfandi á
Suðurncsjum.
Starfsemi kassagerðarinnar
verður fólgin aðallega í fram-
leiðslu á ýmsum vörum úr papp-
ír og pappa. Mun leitast við að
hafa vörur á samkeppnisfæru
verði og útlit í samræmi ,við ósk
ir vlðskiptavinanna.
Við fyrirtækin starfa nú 10
manns. Framkvæmdastjóri er Al-
bert K. Sanders.
til orgelkaupa
Höfn í Hornafirði:
HINN 8. marz voru liðin 20 ár
frá fæðingu Braga heitins Gunn-
arssonar, sem fórst með m.sk.
Helga frá Hornafirði 15. septem-
ber 1961, er báturinn var á leið
frá Englandi tii Hornafjarðar.
Til minningar um Braga og fé-
l'aga hans, er með honum fórust,
hafa foreldar Brága, Jónína Jóns
dóttir og Gunnar Snjólfsson,
lireppstjóri á Höfn, ásamt börn-
um þeirra og tengdabörnum, af-
lient safnaðarfulltrúa hér 30 þús.
króna gjöf, er skal vera stofnfé
sjóðs til kaupa á pípuorgeli í
væntanlega kirkju á Höfn.
Safnaðarfulltrúi og sóknar-
nefnd biðja blaðið að færa gef-
endum innilegt þakklæti fyrir
þessa höfðinglegu gjöf. — K.I.
ferðasöguna í síðasta hefti Nátt-
úrufræðingsins, en ritið kom út
í 4 heftum á árinu og var ritstj.
þessa 31. árgangs Sigurður Páls-
son. .
Verðlaun féalgsins fyrir beztu
úrlausn í náttúrufræði á lands-
prófi hlaut að þessu sinni Sig-
rún Heigadóttir. Á næstu sam-
komu félagsins segir dr. Sigurð-
ur Þórarinsson frá Dyngjufjöll-
um og Öskjugosinu, og sýnd verð
ur kvikmynd.
Stjórnina skipa: Guðmundur
Kjartansson, formaður; Einar B.
Pálsson, Eyþór Einarsson, Gunn-
ar Árnason og Ingvar Hallgríms-
son.
Sigurður Jónsson frá Brún
Fyrir hönd
rossa-
B • w A. I ® ®
tem/ara og tleiri
SVO er að sjá á miðvkudags
grein Tímans 28.2 þ.á. sem vanda
skuli allmikið til vals þeirra
manna, er orðum megi eyða um
bókmenntir, að minnsta kosti ef
til andmæla dregur, því sem höf
undar umgetinna bóka vilja ve.'a
láta. Ólafur Jónsson skrifar þar
um gagnrýni og má hann fyrii’
þeim, sem þetta ritar, ein við
mælast um amrgt af því, en ann-
að verður hér lítillega athugað.
Hann segir:
„Margir leggja hönd á plóg,
æskulýðsleiðtogar, fjármála-
men, hrossatemjarar, barna-
kennarar, og enn fleira fólk úr
ýmsum áttum.“ Þessu íólki er
borinn á brýn ofstopafullur
flutningur mála kryddaðar per-
sónulegum svívirðingum og virð
ist einkum lagt til ámælis að
fundið hefir verið að fyrirbæri
því, er iðkendur þess vilja kalla
„nútíma ljóðagerð" þótt ósannað
sé að það eigi skyldara við nú-
tímann en ýmsa liðna tíð og enn
óvissara er að eigi. rétt á ljóða
heiti, hefir margs annars verið
til getið þar á meðal leirburður.
Þetta er nú ljóta meðferðin.
Látum nú vera með æskulýðs-
leiðtogana. Þeir eru svo önnum
kafnir að þeirra gætir ef til vill
ekki ákaflega og svo eru það fínir
men, sem ekki getur heitið læg-
ing að meðtaka frá smáákúrur.
Fjármálamenn munu þagna ef
það kostar til muna af peningum
að láta svo og svo. En „lirossa
temjarar" sem margir eru sjátfir
hagox-ðir og auk þess ílestir orðn
ir atvinnulausir við aðalstarfið
og barnakennarar, sem kunna að
geta valdið nokkru um smekk
nemenda sinna og" fólk úr ýmsum
áttum! Að allur þessi söfnuður
skuli fara að illskast við leir-
skáldin og leyfa sér að senda
blöðum hnútur og harðyrði um
bækur og höfunda, allra helzt
ef sumt af þeim mönnum, sem
fyrir verður er þá ekki leir-
skáld heldur skáld án forliðsins,
þótt eitthvað þyki þeim mislagð
ar hendur, það er ljóta ástandið.
Von að aumingja mennirnir
aki sér.
En frelsi er tvírætt og réttur
marghliða og svq vill til að
undirritaður hefur tamið hross
lengur en Ólafur Jónsson hefir
lifað, kennt böx-num lengur en
hrossum, þótt allt sé þetta af
veikum mætti gert, auk þess
stundað ljóðagerð og ljóðalestur
sýnu flest árin og samfelldast
þessara verka. Hann telur því til
sín talað og þykist hafa rétt til
ræða — ekki einasta um hrossa
tamningu og barnauppeldi, ef
svo slæst, heldur líka um rök-
festu hugsana og framsetningu
mega láta sig það máli skipta
ef reynt er að sveia hrossatemj,
urum, barnakenúurum og fólki
úr ýmsum áttum burt frá um-
ræðum um bókmenntaefni eins
og ef reknir væru hundar frá
háborði. Hann þykist auk heldur
hafa rétt á að spottast að mennta
hroka þeirra manna, sem virðast
halda að einhver skólaseta eða
útgáfa eins eða fleiri bókarpésa
geri það að stéttarmálefni þeirra
einna, hvaða hugmyndir og
livernig framreiddar þeir bjóða
öðrum stéttum sem endurgjald
uppeldis síns og auðsvona eða
frægðar, sem allt er fengið, sumt
fyrir seld rit eða tekið með inn-
heimtu opinberra sjóða og ríkis,
ellegar eftir enn dularfyllri far
vegum frægðarinnar. En þótt
ekki sé það txygging réttrar nið
urstöðu að hafa lengi hugsað um
mál vei’ður það ekki viðui’kennt
í þessari grein að áðurnefndum
flokkum manna sé það óliæfa að
láta í ljós skoðanir sínar, gæti
jafnvel verið nauðsyn.
Tókastúfur Gríms Thomsens
gæti vel orðið leiksviðshæfur enn
á ný þótt ekki sætu fyrir átökum
Hleiðru-menn eða Hálfsrekkar,
heldur deili bókmenntastefnur
um rétt sinn til virðingar eða
heita.
Ólafur Jónsson krefst þess að
ónefndur, en auðþekktur höfund
ur „leiði að því hlutlæg, bók-
mennta rök að ofannefnd skáld
tvö (nöfn þeirra íyrr í grein hans)
séu verstu leirkarlar og glæpur
mikill að örva þá til frekari skáld
skapar með verðlaunaveitingum
eða á annan hátt“. Hefir maður
inn ekki lesið um fjárkröfu til
„Tímans“ reista á höfundarrétti
sem þá á að banna birtingu til
vitnunar nema goldin séu höf
undarlaun og þau hressileg?
Heldur hánn að æskulýðsleið
togar, fjármálamenn, hrossatemj
arar barnakennarar og fólk úr
ýmsum áttum skorti ráðdeild til
að bíða úrskurðar um féráns-
dóm Matthíasar, þótt það uni
því ekki að bókmenntaarfi felli
fræ í lieilabú barna sinna og
barnabarna. Ef liann hefði veriij
nokkrum mánuðum fyrr á ferð
með slíka kröfu kynnu menn að
hafa orðið við henni og eins
mætti svo fara ef hún kæmi í
hugann eftir að Matthías Jóhann
essen hefir tapað máli sínu um
höfundai’launin, að því tilskildu
að svo megi mál hans ráðast.
Það er sérmál lögfræðinga og
fer eftir lögum og gerðum samn
ingum hvað menn mega leyfa
sér gagnvart eigum og orðum
hvers annars, en ef á annað borð
á að flokka menn í hópa, sem
annaðhvort séu viðmælandi um
bókmenntaleg málefni eða ekki,
þá ber þess vel að gæta, að hér
á landi er nokkuð sérstaklega
ástatt
Heimamenntaðir menn, lítt eða
ekki skólagengnir eiga hér meiri
Framhald á 14. síðu.
ÞESS! skemmtilega mynd er
úr „Hvaff er sannleikur?"
eftir J. B. Pristley, sem Leik-
félag Reykjavíkur hefur sýnt
að undanförnu við ágæta að-
sókn cg er af Guðrúnu As-
mundsdóttur og Birgi Brynjólfs
syni í hlutverkum sínum. Fáar
sýningsr eru eftir og verður
næsta sýning í kvöld kl. 8,30.
ÞRJÚ norræn bókafyrirtæki,
Gyldendal í Kaupmannahöfn og
Oslo, og Albert Bonniers Förlag
í Stokkhólmi efna til fyrstu ineiri
háttar skáldsögusamkeppni á
Norðurlöndum síðan 1931, og eru
hæstu verðlaun um 500—600 þús.
ísh krónur.
JJandi’it skulu lxafa borizt ekki
síðar en 1. marz 1963. Forlögin;
hafa hvert um sig heitið 25 þúsri
und kr. (dönskum) verðlaunum
fyrir beztu skáldsöguna, og bezta
skáldsagan af þeim þrem, sem
verðlaun hljóta, fær auk þess
verðlaun að upphæð 75 þúsund
danskar krónur.
Ennfremur hafa bókafyrirtæk-
in efnt til samkeppni um beztu
barna- og unglingabókina, sem
verðlaunuð verður með um 250-
300 þús. ísl. kr.
HESTUR-
INN OKKAR"
TÍMARIT Landssambands hesta-
mannafélaga, „Hesturinn okkar“
er nýkomið út. í heftinu eru
margar fróðlegar og skemmtileg-
ar greinar. Fyrst í heftinu er „rit-
stjóra-rabb“, þá er grein um
fræga lilaupagarpa og hestavísur
eftir Einar Sæmundsen.
Af öðru efni heftisins má
nefna: Grein eftir Vignir Guð-
mundsson, blaðamann, um ís-
lenzka hesta á Grænlandi. Gaml-
ar myndir og „Skeið“ eftir Krist-
in Hákonarson. Þáttur um hest
þing Loga og Trausta. Grein um
Bessastaða-Blesa, eftir Bjarna
Bjarnason frá Laugai’vatni, „Um
sinabólgu" eftir Pál S. Pálsson,
yfirdýralæknir, og að lokum
grein um skurðaðgerðir á hest-
um.
ALÞÝöUBLAÐIÐ - 14. marz 1962 |,3