Alþýðublaðið - 01.09.1962, Page 4

/
Framtíð SÞ / hættu vegna Katanga:
Sigfús
r B
symr
| — Hert ertu aS fara?
| — Suður í Hafnarf jörð. |
| — Hvað ætlarðu að gera? =
| — Sýna myndirnar, sem ég =
| hef málað þar.
| — Eru þær margar?
| — Rúmlega sextíu og af i
5 öllum gerðum og stærðum: |
= olíumyndir, vatnslitamyndir, i
| mannamyndir (portrait eða i
i hvað þú vilt kalla þær), olí- [
i pastelmyndir, rauðkrítar- i
[ mynair og svartkrítarmyndir. [
I — Hvenær hefurðu tíma til:
| að mála suður í Hafnarfirði? |
| — Á morgnana og kvöldin I
| — Er gott að mála Hafnar- :
| 'fjörð? i
| — Já, það er maleriskt í [
i Hafnarfirði.
i — Ertu hættur að semja I
| lög?'
i — Nei, alls ekki. Síðasí i
| samdi ég lag í sjötíu og níu i
[ af stöðinni. [
i — Nei, var það? Syngur [
| bílstjórinn?
| — Nei, Elly Villijálms., en [
| við skulum ekki fara út í
i myndina. Segðu heldur, að [ |
| Sigfús Ilalldórs opni mál- [
[ verkasýningu í Iðnskólanum i
[ í Hafnarfirði klukkan fjögur i
[ á morgun, — og myndirnar, i
■ [ sem hann sýni séu frá Hafn- [
[ arfirði, málaðar á síðustu [
§ tveim árum.

TSHOMBE forseti í Katanga
verður að ákveða innan skamms
hvort liann hyggst hafa sam-
vinnu með Sameinuðu þjóðunum
og miðstjórn Cyrille Adoula for-
sætisráðherra í Leopoldville
U Thant, aðalframkvæmda-
stjóri SÞ, hefur sem kunnugt er
lagt fram áætlun um samein-
ingu Katanga og Kongó. Þar er
að finna samkomulagstillögu um
stjórnarskrá kongósks sambands
ríkis og hótun um efnahagslegar
refsiaðgerðir.
Þótt Tshombe hafi sýnt „á-
liuga“ á tillögu U Thants er al-
mennt talið að hann muni reyna
að vinna gegn þessari síðustu ^
áætlun Sþ um sameiningu Kat- |
anga og Kongó.
Þó mun Tshombe reynast erf- i;
iðar nú en nokkru sinni fyrr að
falla frá samningum við stjórn- |
ina í Leopoldville.
★ ÁÆTLUNIN
Aðalatriðin í áætlun aðalfram-
kvæmdastjórans eru þessi:
1) Kongó verði sambandsríki.
2) Sköttum þeim, er námafé-
lagið Union Miniera greiðir skuli
skipt jafnt'milli Katanga og mið-
stjórnarinnar. Sama máli skuli
gilda um tekjur í erlendum gjald
eyri af sölu á kopar og kópalt
frá Katanga.
3) Fjórmál Katanga og ann-
arra hluta Kongó verði sam-
ræmd.
4) Hersveitir Katanga og
Kongó verði sameinaðar á þrem-
ur mánuðum.
5) Miðstjórnin í Leopoldville
verði eini fulltrúi Kongó gagn-
vart útlöndum,
6) Miðstjórnin verði endur-
skipulögð, þannig að hún fái
breiðari, pólitískan grundvöll,
7) Allir politískir fang'i.' íái
uppgjöf saka.
■k REFSI-
AÐGERÐIR EF . . .
í tilögu aðalframkvæmdastjór-
er gert ráð fyrir, að ákvæðin
um fjármál og skatta Union Mini
ere gerist „strax“. Ilersveitirnar
eiga að sameinast innan þriggja
mánaða, og U Thant tók skýrt
fram, að þetta yrði að gerast
áður en fylkisþingin staðfestu
stjórnarskrá fyrir allt landið.
U THANT
óttast framtíð SÞ
U Thant tók einnig skýrt fram
að SÞ mundu beita refsiaðgerð-
um ef þær teldu, að Tshombe
reyndi ekki að ná samkomulagi
við miðstjórnina samkvæmt þess
um skilyrðum.
U Thant gaf í skyn, að valdi
yrði beitt, en sagði' það ekki
berum orðum, Hann sagði, að
„öllum tiltækilegum ráðum“ yrði
beitt ef ekki reyndist kleift að
binda enda á aðskilnað Katanga
með samningaviðræðum og að-
ildarríki SÞ yrðu beðin um að
rjúfa öll fjárhagstengsl við Kat-
Karlakórinn stofnar söngskóla
og efnir til happdrættis
KARLAKÓR Reykjavíkur lief-
ur ur nú starfað samfleytt í lið-
lega 36 ár, en aldrei ráðizt í að
honia upp húsnæði fyrir starfs-
£emi sína fyrr en nú í sumar, að
kórinn hefur fest kaup á tveimur
hæðum í nýju húsi við Freyju-
• •gatn hér í horg. Þetta er ekki
áíórt húsnæði, um 180 ferm.
- Samtals báðar hæðirnar, en fyrir
liíCarlakór Reykjavíkur er þetta
ðtórátak, að leggja í að eignast
Itúsnæði, þótt það sé ekki stærra
en, það sem hér um ræðir.
' Stjórn Karlakórs Reykjavíkur
hefur samþykkt að beita sér fyr-
»)■ stofnun söngskóla, sem yrði
jdinkum ætlað það hlutverk að
lijálfa ungt fólk undir það að
starfa i hinum fjölmörgu kórum
víðsvegar um landið, en slíkan
skóla hefur vantað tilfinnanlega
hér á landi.
En til þess skortir kórinn að
sjálfsögðu fé og hefur því efnt
til glæsilegs happdrættis, þar
sem vinningurinn er Opel-Re-
kord fólksbifreið að verðmæti kr.
170.000.—, en hver happdrættis-
miði kostar ekki nema 25 krónur.
Væntir kórinn þess, að söngfólk
og söngunnendur um land allt
hafi áhuga á þessu máli og stuðli
að því, að það nái fram að ganga,
með því að kaupa happdrættis-
miða, en þeir fást svo að segja
víðast hvar hjá hinum áhuga-
sömu sölustjórum happdrættis-
ins úti um land, og hjá félögum
Karlakórs Reykjavikur.
Laugardag 8. september n. k.
stendur Karlakór Reykjavikur
fyrir fjölbreyttri útiskemmtun að
Árbæ, en þar eru hin ákjósan-
legustu skilyrði til að halda slika
skemmtun, auk þess sem þetta
er rétt við „túnfót" Reykjavíkur,
ef svo mætti segja. Vænta for-
ráðamenn kórsins þess, að Reyk-
víkingar og aðrir úr nálægum
byggðarlögum notfæri sér þetta
einstaka kækifæri til ánægjulegr
ar skemmtunar að Árbæ.
Að lokum skal þess getið, að
Karlakór Reykjavíkur hyggst
efna til söngkeppni fyrir ungt
söngfólk næsta vetur og verður
skýrt nánar frá því síðar.
anga ef samkomulag næðist ekki.
★ GAMALT OG NÝTT
Fyrri viðræður Tshombes og
Adoula fóru út um þúfur í lok
júní s.l. þegar sérstakra ákvarð-
ana þurfti með varðandi sam-
einingu, nýja stjórnarskrá, þjóð-
arráð ráðherra, fundi fylkis-
þinga og almenna sakaruppgjöf.
Það, sem nýtt er í tillögum
U Thants, er tillagan um, að
sköttum námafélagsins verði
skipt jafnt á milli Katanga og
miðstjórnarinnar, tillagan um
nýja stjórnarskrá, tillagan um
sameiningu hersveitanna á stutt
um tíma og tillagan um sameigin
legan gjaldeyri.
Þeir Adoula og Tshombe höfðu
aðeins náð samkomulagi um
skipun nokkurra nefnda í fyrri
viðræðum sínum. Hér var um
fjórar nefndir að ræða, hermála-
nefnd, efnahagsmálanefnd, sam-
göngumálanefnd og gjaldeyris-
nefnd.
★ FER SÉR HÆGT
Tshombe veit, að því meir sem
hann dregur á langinn að taka
ákveðna afstöðu því fallvaltari
verður stjórn Adoulas, sem hann
reynir að gera hlægilegan, enda
téiur liann það Katanga í hag,
að Adoulastjórnin falli.
Ef sú yrði raunin væri ekki
ólíklegt, að við tæki stjórn rót-
tækari manna, er fús væri til
samskipta við ríkin í austri
Ef við tæki stjórn í Leopold-
vilie er hlynnt væri kommún-
istum mundi Tshombe aukast
fýlgi við að halda því fram, að
hann væri eini leiðtogi Afríku,
sem hlynntur væri vesturlönd-
um og andvígur kommúnistum,
en þessu hafa fylgismenn hans
flaggað mjög.
Kostnaður S.Þ. af setu gæzlu-
TSHOMBE
— liggur ekkert á
liðs þeirra í Kongó er um 10.
000.000 dollarar á mánuði, og for
mælendur þeirra gera sér grein
fyrir því, að þessi aðstoð getur
ekki haldið áfram um ófyrirsjá-
anlega framtíð. Einnig eru þeir
uggandi um framtíð S.Þ. ef á-
ætlun aðalframkvæmdastjórans
fer út um þúfur.
★ FYLGJENDUR
ERLENDIS
Tshombe á sér marga stuðnings-
menn í Belgíu, Bretlandi og
Bandaríkjunum, og ef til vill
reynir liann að afla sér aukins
fylgis í þessum löndum eins og
hann hefur oft gert áður. Áætl-
un U Thants mundi fara út um
þúfur ef þessi þrjú ríki styddu
hana ekki.
Tshombe hefur haft hægt um
sig ennþá, enda er tíminn hans
megin og honum mundi senni-
lega takast að halda velli ef hann
notaði tímann vel, m.a. með þvf
að efla her Katanga og afla sér
aukins fjár.
Námafélagið Union Miniera.
hefur þegar lýst því yfir, að það
sjái sér ekki annað fært en að
haida áfram að greiða Katanga
skatta, og hefur vísað loforði
U Thants um vernd á bug, þar
sem mannvirki félagsins séu á
víð og dreif á 15 þús. ferkíló-
metra svæði og liggi því vel fyr-
ir skemmdarverkum og ránum.
í fyrra greiddi félagið Katanga-
stjórn um 1480 millj. ísl. kr.
★ SOVÉZK FYRIRMYND
Tshombe hefur lýst því yfir,
að hann hafi „áhuga“ á stjórn-
arskrá kongósks sambandsríkis,
og er hann hefði athugað hana
nánar kynni hann að fallast á
hana, ef þar væri að finna næg-
ar tryggingar fyrir ,sjálfsstjórn“
Katanga.
Þrátt fyrir andúð sína á komm
únistum bætti hann við, að hinir
þrír lögfræðingar SÞ, er vinna
að því að gera uppkast að stjórn-
arskránni, ættu að kynna sér
stjórnarskrá Sovétríkjanna, sem
ef til vill væri hægt að taka til
fyrirmyndar.
Eins og kunnugt er eiga öll
sovét „lýðveldin" aðild að SÞ.
Þrátt fyrir þessi ummæli
Tshombe, er talið ólíklegt, að
hann muni reyna að afla sér
fylgis fylgismanna kommúnist-
ans Gizenga fv. varaforsætisráð-
herra og arftaka Lumumba.
★ MISHEPPNUÐ
LOKATILRAUN.
Sendiherra nokkur í Leopold-
ville hefur látið svo um mælt,
að ef áætlun U Thants fari út
um þúfur muni Adoula reyna
að binda enda á aðskilnað Kat-
anga af eigin rammleik og með
hervaldi. Áætlun U Tliants væri
iokatilraun vesturveldanna og
SÞ til þess að koma á einingu
í Kongó. Svo virðist enn sem
komið er sem sterkari líkur séu
til þess, að áætlunin fari út um
þúfur en að hún heppnist.
Áætlun U Thants var unnin f
Washington, Brussel, London og
New York áður en U Thant
skýrði frá henni í Öryggisráð-
inu 20. ágúst s.l.
Brezka stjórnin hefur lagzt ein-
dregið gegn valdbeltingu og
virðist svartsýnust á lausn, sem
hún vill að fáist með friðsam-
legum samningaviðræðum.
4 '1. sept. 1962 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ