Alþýðublaðið - 15.11.1962, Side 15

r
eftir Georges Simenon
1 „AUt.“
„Allt hvað?“
' . „Að hann heíði fengið sig full
saddan áf þeim-. Ég held líka, að
hann iiafi átt bát eða bóið á báti.
Ég man ekki orðin, en liann
horfði á prammana á scrstakan
hátt.“
„Haldið þér, að hann hafi ver
ið óhamingjusamur?"
Aftur sást undrunarsvipur í
augum Prófessorsins.
„Hvers vegna?”
’ „Saknaði liann ekki fyrra líf-
ernis slns?“
Ó, nóg komið af þessu. Það
væri betra að vera að drykkju.
Og svo féll sólargeisli beint í and
lit gamla mannsins og lokaði
augnalokum yfir augu, sem van-
ari voru nóttunni.
„Sáuð þér hann aldrei með
gamaili konu, fremur fátæklega
klæddri, með stórt, fölt andlit?“
Hann hristi höfuðið.
„Hafið þér aldrei séð hann
fara inn í hús, taka strætisvagn
ejða fara áleiðis til annars borg-
arhluta?"
„Einu sinni, þegar ég sat á bekk
á Vosgestorgi, fór hann fram-
hjá.“
„í hvaða átt?“
„Ég er búinn að gleyma því.
Hann stanzaði stundarkorn til að
horfa upp í gl.ugga á húsi.“
„Hvaða húsi?“
„Húsinu á horni torgsins og
Francs-Bourgeoisgötu, á moti tó
baksbúðinni.”
„Eruð þér viss um, að þér haf
ið ekki meira að segja mér?“
„Viss. Þér hafið verið mjög
heiðarlegur. Ég hef gert mitt
bezta.“
Aumingja Monsieur Beaupere
hafði fremur lítið til að skrifa í
vaxabókina sína.
' Á sama augnabliki var hús-
vörðurinn í stúku sinni að fást
við annan lögreglumann, liærra
settan, mann, sem virtist vera
skapgóður og lék sér að henni
eins og köttur að mús.
Uppi í íbúðinni voru þeir nú
farnir að færa.líkið í þríðju föt
in til að taka mynd af því í.
Madame Jeanne hefði vafalaust
öskrað af hneykslun, ef hún
hefði getað sé mennina „sminka“
líkið, eins og gert er við leikara,
svo að það liti ekki eins dautt
út.
Þeir rótuðu í öllu. Þeir ljós-
mynduðu allt. Það var mikið um
að vera. Á hverri hæð börðu
blaðamenn að dyrum til að
spyrja leigjendurna spjörunum
úr. Einn af þeim hafði reynt að
gefa Sardotdrengnum sælgæti
með það fyrir augum að „pumpa"
hann; drengurinn hafði kastað
sælgætinu niður stigann og
horft illilega á hann um leið og
hann sagði:
„Hann var vinur minn!“
Klukkan tólf fjörutíu stigu
tveir menn út úr lest á Norður-
járribrautarstöðinni, annar mjög
feitur, hinn minni, báðir með
skjalatöskur úr leðri, og þeir
flýttu sér að leigubíl.
„Aðallögreglustöðin á Quai
des Orfevres. Flýtið yður.“
Þeir virtust mikilvægir, reyktu
risastóra vindla og töluðu saman
á flæmsku, svo að bílstjórinn
skildi ekki orð af því, sem þeir
sögðu.
Á lögreglustöðinni þurftu þeir
ekkert að bíða, og það var
stærri maðurinn, sem gekk á und
an inn til lögreglustjórans.
„Joris Costermans", kynntl
hann sig. „Mikil ánægja. Ég tók
með mér lögfræðing okkar, Corn
elius De Greef, sem því miður
talar ekki frönsku. Fenguð þér
skeytið frá mér? Hann hefur ekki
verið grafinn enn?“
Hánn hafði grátt, stuttklippt
hár, rjótt hörund og lyktaði af
ilmvatni frá hvirfli til ilja, og
hann bauð lögreglustjóranum
vindil, sem sá síðamefndi af-
þakkaði kurteislega, af því að
hann reykti aðeins pípu.
„Ég átti von á þessu einhvern
tíma, sjáið þér til, því að ég er
af gamla skólanum, ekki satt?“
Af hvaða gamla skóla tók hann
ekki fram; en hann var sannar-
lega ánægður með sig; maður
fann það af því hvernig hann lét
sig síga niður í stólinn og kross
„í fyrsta lagi, eins og þér haf
lagði stutta fæturna.
ið komizt að, ef trúa má blöðun
um, þá er hann ekki fremur
Bouvet heldur en ég. Gott! Fyrsta
atriði. í öðru lagi er hann ekki
heldur Marsh, eins og ég komst
að fyrir tíu árum. Annað atriði!
Og þér munuð sjá, að málið er
enn fólknara en þetta, eins og
Cornelius mundi útskýra, ef hann
talaði frönsku. Fyrsta ályktun
mín er, satt að segja, að frú
Marsh, sé ekki frú Marsh, ein-
faldlega af þeirri ástæðu, að það
er nafnið, sem þau notuðu, er þau
gengu í hjónaband í Panama.
Hjónaband, sem gengið er í und
ir flösku nafni, verður þegar í
stað ógilt. Ef svo er, þá er ung-
frú Marsh ekki heldur ungfní
Marsh.“
Þetta virtist gleðja hann stór-
kostlega.
„Skiljið þér mig?“
„Ég skil yður. Það sem mig
langar til að vita, er hvernig þér
komuzt að því, að Marsh er ekki
hið rétta nafn hans.“
Costermans deplaði öðru aug-
anu, og gerði síðan hið sama
framan í Cornelius, sem hann
varð að þýða spurningu lögreglu
stjórans fyrir.
„Það er ósköp einfalt, en jafn
framt löng saga. Ég _ er sextíu
og fimm ára gamall. Ég veit, að
ég lít ekki út fyrir það, en ég
er það samt. Og ég eyddi tutt-
ugu árum af ævi minni í Kongó.
Þekkið þér Kongó? Nei? Það var
leiðinlegt. Þegar ég var þrítug
ur fór ég þangað á yegum fyrir-
tækisins Metals h.f. Ég hafði góð
ar tekjur, en ég eyddi öllu, sem
ég aflaði. Ég var ógiftur. Ég bjó
úti á landinu, og þegar ég fór
inn til Stanleyville þarf ég ekki
að taka það fram, að ég gaf mér
lausan tauminn."
„Var það í Kongó, sem þér
hittuð Marsh?“
„Marsh, sem ekki er Marsh, en
kallaði sig Marsh á þeim tima.
Það er rétt. Það væri jfanvel ná
kvæmara að segja, að hann hafi
elt mig uppi, af því að hann
þurfti á mér að halda. Hann hafði
keypt réttindi til gullnáms í
Uele, og náungar, sem héldu, að
þeir væru niðugir, höfðu selt
honum svæði, sem þeir héldu,
að væri gagnslaust."
„Hvaða ár var þeta?“
„1920, skömmu efitr fyrra
stríðið. Hann var þá fjörutíu og
sjö eða fjörutíu og átta ára gam
all“.
„Hvers konar maður var
hann?“
„Maður, sem ekki talaði mikið,
gerði sér stundum upp amerísk-
an hreim, en gleymdi honum
lika oft.“
" „Drakk hann?“
„Gosdrykki. Hann hafði undir
höndum allmikið fé, sem hann
vildi ávaxta. Ég held, að umfram
allt hafi hann viljað búa úti á
landinu, gerast innfæddur, eins
og við segjum þár. Þér vitið senni
lega ekki um það. Það eru til
hvítir menn, sem lialda áfram
að vera hvítir, hvar sem þeir
eru — siðaðir menn. Sumir
þeirra, eins og Englendingar til
dæmis, fara í smoking og borða
einir í tjöldum sínuifi. Aðrir búa
með einni eða flelri innfæddum
konum. Margir leggjast I drykkju
skap. Loks eru það þeir, sem ger
ast innfæddir, missa allan áhuga
á þrifnaði sínum og hegðun og
hegða sér, eftir nokkur ár, eins
og hinir innfæddu”.
„Átti Marsh heima í þeim
flokki?"
„Flokknum fyrir ofan. Við
skulum segja, að hann hafi lifað,
eins og negrakóngur. Við fórum
til lögfræðings í Stanelyville, sem
samdi fyrir oklcur stofnskrá fyr-
ir hlutafélag, þar sem hinn svo-
kallaði Marsh lagði til svo til allt
hlutaféið. Það félag er enn til
og ég er forstjóri þess. Ouagi
námafélagið Cornelius er lög-
frSðingur okkar."
Sá síðastnefndi virtist skilja,
því að hann kinkaði kolli til sam
þykkis.
„Það kom í ljós, að þetta var
góð náma. Ekki frábær. Ekki nóg
til að gera okkur ríka, en hún
færði okkur góðar tekjur með
góðum rekstri. í fimm ár - ég var
þarna fimm ár með Marsh —
voru helztu erfiðleikar okkar
þeir að þjálfa nægilega marga
verkamenn og halda þeim síðan.
Á sjötta árinu fór ég heim til
Belgíu, samkvæmt samkomulagi
við hann, til að stjórn skrif-
stofu félagsins og fór aðeins einu
sinni aftur til Kongó á meðan
hann var ennþá þar.“
„Vissuð þér, að hann var
kvæntur?“
„Ég hef séð konu hans. Fínn
kroppur. Kannski ekki auðveld
í umgengni en fín. Ég veit ekki
hvernig hún er núna. í gamla
daga dró hún allra augu að sér.“
„Elskaði hann liana?“
„Sögðuð þér „elskaði"? Af-
sakið, en það er Ijóst, að þér
hafið aldrei þekkt hana. Ég hef
jafnvel spurt sjálfan mig, hvort
það hafi ekki verið til að losna
við hana, og hennar líka, sem
hann settist að í Kongó. Hann
lét hana hafa alla þá peninga,
sem hún vildi, svo að hún léti
hann í friði. Hvað henni viðvék,
þá var hún ánægð með þetta, að
geta lifað í munaði í ýmsum stór
hótelum Evrópu.“
„Talaði hann aldrei um dóttur
sína?“
„Ég held, að. hann hafi efckfrj
haft neinn áhuga á henn|. AflP
því er börnum við kom, þá vildl '
hann heldur kaffibrúnu bömin/
sem hinar innfæddu frillur hans1
fæddu honum. í lokin var hann
ekki umgengnishæfur, og enginn’
innfæddur hefði einu sinni tek-
ið upp fyrir hann sólhjálminn.'*
„Og hvað vitið þér um hvarf
hans?“ *
„í fyrstu höfum við ekki sér-
legar áhyggjur, bjuggumst við, a3
hann kæmi fram fyrr eða síð-
ar. Það er dálítið erfitt þama
suður frá að komast að því, hvað
verður um fólk. Það var ekkert,
sem benti til, að hann hefði orð-
ið fyrir slysi, en það var held-
ur ekkert, sem benti til, að hann
hefði farið af fúsum vilja.“
„Það var ekki fyrr en tveim
árum síðar, að ég fór að finna
til ótta, grunsemdir, og ég féfck
ameríska skrifstofu til að afla
meiri upplýsinga um hann. Skil
ríki hans sýndu, að hann va®
fæddur í Sant Cruz í Kalifom-
íu, skammt frá San Franciscoj
Ég vissi, að hann hafði búið I
síðarnefndu borginni. Skrifstoí
an lét mig greiða stórfé fyrir að
segja mér aðeins að lokum, að
enginn Marsh hefði nokkum
tíma fæðst í Santa Cruz né í þvi
héraði, og maðurinn hefði sýnl
lega tekið sér falskt nafn.“
Ódýrar
jólagjafavörur
í næsta pöntunarlista.
Gerist strax áskrifendur,;
Póstverzlunin
Miklatorgi.
.ftti...
MMIIMIMIMi
-MIMMMMMl
flllMllMIMMII
imilllllllMIM]
MIIHMIUIMMll
MJMIIMIIIIMIII
iTllllllHMIIIIf
HIIMIMMIIMI
HMMMMIMII
...«.lllllllMltMMlMMMIMMMMMMMIMMMIMMI.V.ViíuuMafc
.•.'■iViViViViViViiVi ii ii'i n i ii i n i ii 11111 u 1111 u
"'V.'.'Vj .................... PViX1 MMMIIIM
VuiuMllUrtMMMlUIIIHJUIMIi
...IIIIMMIMIU
.IIMlMinilMII
iiiiitmmiM’
IIIMMMmt
í
ALÞÝÐUBLAÐID - 15. nóv. 1962 15