Alþýðublaðið - 21.11.1962, Qupperneq 14

DAGBÓK miðvikudagur
Miðvikudag
ur 21. nóv.
8.00 Morgun
útvarp 12.00
•Hádegisútvarp 13.00 „Við vinn-
una“ 14.40 „Við sem heima sitj
um“ 15.00 Síðdegisútvarp 17.40
Framburðarkennsla í dönsku og
ensku 18.00 Útvarpssaga barn-
anna „Kusa í stofunni" 18 20
Vfr. 19.30 Fréttir 20.00 Varnað-
arorð 20.05 „Shovv Boat“: Lóg
úr söngleik 20.20 Kvöldvaka 21.
45 íslenzkt mál 22.00 Fréttir og
Vfr. 22.10 Saga Rothscild-ætt-
arinnar eftir Frederick Morton
VII. 22.30 Næturhljómleikar 23.
15 Dagskrárlok.
Flugfélag íslands
h.f. Hrímfaxi fer
til Glasgow og K-
hafnar ki. 08.10 í
dag. Væntanleg aftur til Rvík-
ur kl. 15.15 á morgun. Innan-
landsflug: í dag er áætlað að
fljúga til Akureyrar (2 ferðir),
Húsavíkur, ísafjarðar og Vm-
eyja. Á morgun er áætlað að
fljúga til Akureyrar (2 ferðir),
Egilsstaða, Kópaskers, Vmeyja
og Þórshafnar.
Loftleiðir h.f.
ILeifur Eiríksson er væntanleg
ur frá New York kl. 6.00. Fer til
Luxemborgar kl. 7.30 Kemur til
baka frá Luxemborg kl. 24.00.
Fer til New Vork kl. 01.30 Ei-
ríkur rauði er væntanlegur frá
Díew York kl. 19.00. Fer til Oslo
Khafnar og Helsingfors kl. 20.30
JPan-American.
Pan-American-flugvél kom til
Keflavíkur í morgun frá New
York. Hélt aftur til Glasgow og
London. Flugvélin er væntanleg
aftur í kvöld og fer þá til New
York.
Eimskipafélag ís-
lands h.f. Brúarfoss
kom til Rvíkur 19.
11 frá Hamborg
Dettifoss fór frá Vmeyjum 11.11
til New York Fjallfoss fer frá
Eskifirði í nótt 21.11 til Lysekil
Gautaborgar og Khafnar Goða-
foss fór frá New York 16.11 til
Rvíkur Gullfoss kom til Rvíkur
18.11 frá Leith og Khöfn Lagar-
foss fór frá Skagaströnd 20.11
til Ólafsfjarðar, Raufarhafnar,
Dalvíkur, Siglufjarðar og Ak-
ureyrar Reykjafoss kom til
Lysekil 19.11. Fer þaðan til
Kotka, Gdynia, Gautaborgar og
Rvíkur Selfoss er í Hafnarfirði
Tröllafoss fór frá Vmeyjum 19.
11 til Patreksfjarðar, Þingeyrar
Flateyrar, ísafjarðar, Siglu-
fjarðar, Akureyrar, Seyðisfjarð-
ar, Norðfjarðar, Eskifjarðar og
þaðan til Hull, Hamborgar,
Glynia og Antwerpen Tungu-
foss fór frá Húsavík 17.11 til
Lysekil, Gravarna, Hamborgar
-og Hull.
Skipaútgerð ríkisins.
Hekla er í Rvík Esja er á Aust
fjörðum á norðurleið Herjólf-
-ur fer frá Rvík kl. 21.00 í kvöld
til Vmeyja Þyrill fór frá Manc
Iiester 18.11 áleiðis til Reyðar-
fjarðar Skjaldbreið er í Rvík
Herðubreið er væntanleg til
Rvíkur í dag að austan úr hring
ferð.
Skipadeild S.Í.S.
Hvassafell fer í dag frá Hon-
fleur áleiðis til Antwerpen,
Rotterdam, Hamborgar og Rvík
ur Arnarfeil fór væntanlega í
gær frá Leningrad áleiðis til
Gdynia, Stettin, Hamborgar,
Grimsby og íslands Jökulfell er
í Glouchester, fer þaðan á morg
un til New York Dísarfell losar
á Norðurlandshöfnum Litlafell
fór 18. þ.m. frá Eskifirði áleiðis
til Hamborgar Helgafell lestar
á Austfjarðahöfnum Hamrafell
fór 17. þ.m. frá Rvik áleiðis til
Batumi Stapafell er á leið til
Rvíkur frá Húnaflóahöfnum.
Jöklar h.f.
Drangajökull er væntanlega í
Glynia, fer þaðan til Hamborgar
Flekkefjord og Rvíkur Lang-
jökull er á leið til Camden USA
Vatnajökull fór í morgun frá
Rotterdam áleiðis til Rvíkur.
Bazar kvenfélaga Neskirkju
verður í félagsheimilinu, laug
ardaginn 24. nóv. kl. 2. Gjöf
um á bazarinn, er veitt mót-
taka í félagsheimili kirkjunn-
ar á fimmtudag og föstudag.
kl. 3-6 — Bazarnefndin.
Útivist barna: Börn yngri en 12
ára, til kl. 20:00, 12—14 ára. til
kl. 22:00. Börnum og ungling
um innan 16 ára aldurs er ó-
oeimill aðgangur að veitinga-
dans- og sölustöðum eftir kl.
20:00.
Kvöld- og
oæturvörðui
L. K. i d«j
•Cvöldvakt
xi. ).a.oo—do.30 Á kvöld-
vakt: Ólafur Ólafsson. Á næt-
urvakt: Þorvaldur V. Guð-
mundsson.
ilysavarðstofan í Heilsuvernd-
ir stöðinni er opin allan sólar-
aringinn. — Næturlseknir kl.
18.00—08.00. - Simi 15030.
NEYÐARVAKTIN sími 11510
Ivern virkan dag nema laugar.-
iaga kl. 13.00-17.00
Kópavogstapótek er opiö alla
'.augardaga frá kl. 09.15—04.00
virka daga frá kL 09 15 — 08 00
Bæjarbókasafn
Reykjavíkur -
it 111 sími 12308 Þing
holtsstræti 29a)
Útlánsdláns: Opið 2—10 alla
daga nema laugardaga 2—7
sunnudaga 5—7 Lesscofan op-
in 10—10 alla daga nema
laugardagalO—7, sunnudaga
2—7. Útibú Hólmgarði 34, op
ið alla daga 5—7 nema laugar
aaga og sunnudaga. Útibú
Hofsvallagötu 16, opið 5:30—
7:30 alla daga nema laugar-
daga og sunnudaga
Ásgrímssafnið, Bergstaðastræti
74, er opið sunnudaga, þriðju-
daga og fimmtudaga, ki 13-30
— 16:00 síðdegis. Aðgangur ó-
keypis.
Flugflotinn
Framh. af 1. síðu
selja aðeins farmiða fyrir 15-16
milljónir?
Ef litið er nánar á þessi tvö flug-
félög kemur eftirfarindi í Ijós:
SAS hefur 13 þús. manns í þjón-
ustu sinni, en Loftleiðir 350.
Hlutafé SAS er 200 milljónir, en
hlutafé Loftleiða 500 þúsundir. |
SAS á fimmtíu flugvélar en Loft
leiðir eiga fimm. SAS nýtur styrkja
frá ríklsstjórnum Noregs, Dan- j
merkur og Svíþjóðar, en Loftleiðir
hafa aldrei fengið eyrir frá þvÞ
opinbera.
Hvað segja nú SAS-menn og
Loftleiða-menn í Svíþjóð um þetta
mál?
„Það er alrangt sem f or-
stjórar SAS halda fram, að þeir
tapi 25-35 milljónum vegna sam-
keppni frá Loftleiðum“ sagði Björn !
Stenstrup, umboðsmaður Loftleiða
í Svíþjóð, er ég ræddi við hann
um þessi mál í morgun.
„Loftleiðir fá 15-16 milljónir í
fargjöld milli Norðurlandanna og
Bandaríkjanna. SAS gæti ekki
fengíð aðra farþega á þessari leið
og ekki einu sinni alla þessa. Ef
þeir Iosna við samkeppni Loftleiða
mundi helmingur farþeg.cnna hætta
við að feröast með fiugvélum, ef
hækkun yrði á fargjölöunum, og
auk þcss yrði SAS að keppa við
önnur flugfélög um þessa flutn-
inga. Ef þeir settu skrúfuvélar á
þessa leið og lækkuðu fargjöldin
til jafns við Loftleiðir, yrðu þeir
samt sem áður að keppa við Loít- j
leiði um farþcgana.
Carl Nilson, aðalforstjóri SAS
Iét hafa það eftir sér að SAS
stefndi að gjaldþroti, ef ekki væri
hægt að taka upp samkeppni við
Loftleiðir um farþegaflutninga yf-
ir Norður-Atlantshaf.
Undanfarin ár hefur tap SAS
numið 80-90 milljónum króna og
er gert ráð fyrir að tapið í ár
verði um 30 milljónir.
Það er eftirtcktarvert, að SAS-
menn fá það út, að Loftleiða-menn
taki frá þeim 25-35 milljónir. Tak-
ist þeim því að losna við samkeppni
Loftleiða muni það nægja til að
jafna hallann á rekstri SAS.
„Ríkisstjórnir Norðurlandanna
hafa hvað eftir annað orðið að
hlaupa undir bagga með SAS, nú
Iíður að því að þeir þurfi
enn á fé að halda og því blása
þeir þetta mál upp til að hafa á-
hrif á almenningsálitið og til að
knýja ríkisstjórnirnar um fé. SAS
reiknar auðvitað ekki með að fá
25 milljónir í sinn vasa með því
að losna við Loftleiðir, en eitthvað
búast þeir við að fá. Loftleiðir eru
hér því aðeins hentug ástæða fyrir
SAS til að láta tap sitt bitna á.
Sjálfir segjast SAS-menn vita um
10-11 leiðir til að losna við sam-
keppni Loftleiða, en hverjar þær
eru, er þeirra einkamál.“
Nieman, einn af forstjórum SAS
sem ég ræddi við í morgun vildi
heldur lítið um þetta mál segja.
„Ég get ekki eins og er skýrt
muninn á þeim tölum, sem SAS og
Loftleiðir færa fram varðandi fiug
leiðina yfir Norður-Atlantshaf. Við
höldum því fram, að Loftleiðir fái
af þessari flugleið 35 milljónir
brúttó og 25 milljónir nettó, sjálfir
segjast þeir hafa 16 milljónir. Við
álítum auðvitað, að við höfum rétt
fyrir okkur varðandi þetta.“
„Er líklega að SAS setji skrúfu
vélar á þessa leið og keppi þannig
við Loftleiði?“
„Við erum tilbúnir tii þess. Við
höfum flugvélarnar og starfslið á
þær.“
„Mundi Bandaríkjastjórn leyfa
þetta?"
„Það get ég ekkert sagt um.“
„Hefur SAS beðið ríkisstjórnir
Norðurlandanna að hefja „verzlun
ar-fpólitískar“ aðgerðir gegn ís-
landi í sambandi við þetta mál?“
„Nei, SAS hefur ekki gert það.“
„Carl Nilson forstjóri SAS hefur
sagt að félagið sé reiðubúið að
ræða við Loftleiðir um samvinnu
eða tengsl við félagið. Ilvað mein
ar hann og hvernig liafa Loftieiða-
menn tekið þessu?“
„Síðast í fyrra fór Nicolin þá-
verandi forstjóri SAS til íslands
til að ræða við Loftleiðir, og í
október í haust komu Loftleiða-
menn og ræddu við framámenn
SAS. Enginn árangur hefur enn
orðið af þessum viðræðum, en SAS
er reiðubúið til að halda öllum við
ræðuleiðum opnum. Forstjórar
SAS eru tilbúnir að koma til við-
ræðna við Loftleiða-menn á ís-
landi með tveggja daga fyrirvara,
livar svo sem í heiminum, þeir
kunna að vera staddir.“
í dag lýsti einn af formælend
um SAS því yfir, að félagið æjtti
10 DC6 cloudmastervélar, og væri
reiðufcúið að hefja ódýrar ferðir
til Bandaríkjanna með örstuttum
fyrirvara.
Til slcýringar slcal tckið fram
að hér á undan er alls staðar átt
við sænskar krónur.
Hvað geta SAS-forstjórar gert?
Þeir virðast hafa hafið aðgerðir,
sem miða að því að vinna almenn-
ingsálitið, en af sænskum blöðum
er það helzt að skiija, að allar þær
tilraunir hafi mistekizt. Þeir reyna
að fá ríkisstjórnir Danmerkur,
Noregs og Svíþjóðar til að hlaupa
undir bagga og fá þær til að trúa
því að með því að koma Loftleiðum
á kné græddust nokkrar milljónir
í sjóði SAS. Ótrúlegt þykir, að SAS
segi sig úr IATA og ólíklegt að
þeir fái leyfi til að lækka fargjöld-
in á Ameríkuleiðinni. SAS hefur
einnig í huga að fá Loftleiði til
einhvers konar samkomulags eða
samninga (í því sambandi hefur
verið minnzt á „Pool“ þ.e. að fé-
lögin skipti á milli sín farþegun-
um á leiðinni í hlutfalli við sæta-
fjölda). Það verður að telja algjör
iega útilokað, að ríkisstjórnir Dan
merkur, Noregs og Svíþjóðar fallist
j á að segja upp loftferðasamningn-
um við ísland, — en vera má, að
þær fari fram á viðræður viff ís-
I ienzku ríkisstjórnina um málið.
Þó svo færi, að SAS setti skrúfu-
: vélar á Ameríkuleiðina og lækki
verðið til jafns við Loftleiði, þá
er björninn síður en svo unninn.
Þeir yrðu áfram að keppa við Loft-
leiði, og einnig mundu þeir SAS-
menn óhjákvæmlega taka talsvert
frá sínu eigin félagi, þ.e. tapið af
hinum dýru þotum yrði enn meira
þar eftir en hingað til.
Önnur flugfélög í Vestur-Evrópu
mundu varla taka því þegjandi og
hljóðalaust, að SAS tæki upp ódýr
ar Ameríkuferðir.
Síðastliðinn föstudag birtist leiff
ari í Göteborgarposten um þetta
mál. Ritstjóri bar er Ilarry Hjörne,
sem mikið ræddi landhelgisdeilu
Breta og íslendinga á sínum tíma.
Hann sagði í leiðaranum, að Loft
leiðir hafi hald'ð unni mjög hag-
kvæmum og ódýrum feröum til
Ameríku og hafi háff samkeppni
sína við SAS á fullkomlega heiffar-
legum grundvelli.
SAS hefur frá upphafi litiff þessa
samkeppni illu auga, en Göteborgs-
posten hvetur almenning á Norð-
urlöndum til þdss að gera sér
ljóst, að eina brotið, sem Loftleiðir
hafi framið, sé að flytja farþega
til Ameríku á ódýrari hátt en SAS.
Loks segir í ieiðaranum, að sænska
ríkisstjórnin ætti að hafa hugfast,
að Svíþjóð eigi annarra hagsmuna
að gæta á ísiandi en hagsmuna SAS
Bent er á það í ritstjórnargrein
í Göteborgs Sjöfart ock Handels-
tidning í dag, aff þegar þýzka flug-
félagið Lufthansa var að bola SAS
af Þýzkalam'l'eiðunum og rætt
var um „rán“ á leiðunum yfir Norð
ur-Atlantshaf, — þá töluðu SAS-
menn ekki um annað meira en
„frelsi loftsins". Lufthansa benti
þá á það, Iivað flug skandinaviska
flugfélagsins kostaði þá. — Þeir,
sem fylgdust með þessum mála-
rekstri eiga erfitt með að skilja
sjónarmið SAS nú í stríðinu gegn
Loftieiðum.
Loftleiðir
Aðild að SAS
Framhaid af 16. síðu.
Brúttótekjur Loftleiða árið
1961 reyndust ekki nema 292
milljónir og varð reksturshagn
aðurinn 7 millj. ísl. kr. Jafn-
vel þótt reiknað væri meff aff
14 hluti þessara tekna félli í
hlut SAS, myndi þaff litlu
breyta til batnaðar um rekst-
ursafkomu þess félags.
3. Ástæða er til að vekja at-
hygii á, að Loftleiðir greiddu
til Norðurlandanna þriggja,
Noregö, Svíbjóðar og Danmerk-
ur, um 75 millj. ísl. kr. áriff
1961 vegna marevíslegrar fyrir
greiðslu í sambandi við flug-
rekstur féiagsins. Ástæða er til
að ætla, að í ár ver'ði þessi
fjárhæð mun meiri vegna viff-
halds flugvélanna í Noregi, —
sökum vaxandi flugreksturs til
áætlunarflnestöðva Loftleiða
utan Skandinavíu.
Segja má. að nærri iáti, aff
tekjur Loftleiða af sölu far-
miða á Norðnrlöndum árið sem
leið hafi jafngilt þeirri upp-
hæð, sem félagið greiddi þang-
að vegna fluerekstnrs síns, en
líkur eru tii bess að síðari fjár
hæðin verði hærri þeirri fyrri
á yfirstandandi ári.
4. í dae birtíst í Morgunblaff
inu samtal við hr. Karl Nils-
son. aðalforstióra SAS. bar sem
gcfið er I skvn. að l oftleiðum
hafi verið boðin aðiíd að SAS,
Er hað í samræmi við bað, sem
áður hefnr verið skvrt frá í
blöðnm af háifu fnrráðamanna
Loftleiða. Enear ákveðnar tii-
löeur h«fa bó komfð fram af
hálfu s*’'"rnenda SAS varðandi
slíka aðild. én bað lætur aff
líkum. að Loftleiðir geta þar
ekki átt frumkvæði. Verður á
þessu stiei ekki fnllvrt. hvort
slík aðild kæmi yfirleitt til
greina.
Á fundinnm í Stokkhólmi
stunen T oft.Ielðir hf. nnp á aff
gerðnr vrðí eaenkvæmnr sanm
ineur nm eildi farmiða (Inter-
line aereemont), en bví var
hafnað af SAS.
Síði'st" árin hefur sam-
vinna Toftieiða oe SAS veriff
árekstralaus oe að því er
stiórn Loft.Ieiða hvegur, báffum
félögum til haesbóta.
14 21. nóv. 1962 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ