Alþýðublaðið - 14.02.1963, Blaðsíða 9

VESTAN
VINDAR
ÞAR blása stöffugir vestan
vindar, Trén eru slitin og
tej’gð og hallast öll í 305110*.
Þetta er í Patagoníu syðsta
héraði Argentínu, þar sem
fjöldi sauðahjarða dreifast
yfir grösuga haga. Þarna er
álíka heitt og á íslandi, og
þar er strjálbýlt eins og á
íslandi, en þó mun strjál-
býlla. Úrkoma er nauðalítil,
og í vestri taka Andesfjöllin
við af smáhækkandi slétt-
unni. Þau sjást í baksýn á
myndinni. En niður í þessar
miklu eyðisléttur hafa árnar
sorfið djúpa dali á leið sinni
frá jöklum Andesfjalla og
austur í Atlantshaf.
átt, að hvítblæði sé vírus-sjúkdóm-
ur. Mjög skiptar skoðanir hafa þó
verið um þetta atriði meðal vís-
indamanna. Hér rís sama erfiða
spurningin og varðandi krabba-
mein barnanna í Afríku, þ. e.
hvort vírus sé hér á ferðinni.
í sambandi við hvítblæði í
Bandaríkjunum eru mörg, atriði ó-
leyst. T. d. hafa menn ekki getað
komið fram með frambíferilegar
skýringar á því, hvers vegna sjúk-
dómurinn er tvisvar sinnum algeng
ari hjá fjölskyldum sem eru gyð-
ingatrúar en hjá kaþólsku fólki og
mótmælendum. I
Hingað til hefur ekki reynzt
kleift að sanna tilvist hvítblæði-
vírus. En með löngu rannsóknar-1
stárfi hefur tekizt að sanna, að
vírus getur komið af stað krabba-'
méini hjá tilraunadýrum. Síðan
hverfur vírusinn sporlaust, en
krabbinn þróast áfram og getur
borizt til nýrra ættliða dýrsins án j
þess unnt sé að sanna tilveru hans. |
En hér gætu að vísu önnur öfl
verið að verki en vírus. Það er
hægt að láta sér detta í hug geisla
verkanir. Benda má á vissar hlið-
stæður við geislasjúkdómana á
svæðunum í Japan, sem urðu fyr-
ir áhrifum atómsprengingarinnar.
Að öllu samlögðu hallast menn
fremur að þeirri skoðun, að hvít-
blæði verði talinn vírus-sjúkdóm-
ur. Sé því slegið föstu, liggur
nærri að álykta að sogkirtla-
krabbameinið í börnunum í Afr-
íku verði að þessu leyti skipað í
sama flokk.
Það rannsóknarstarf, sem nú fer
fram í þessum efnum, er mjög
hugleikið til fróðleiks og mikil-
vægi þess er hafið yfir allar um
ræður. Hér er ef til vill verið að
vinna að því vísindastarfi, sem.
stemmt getur stigu við þessum
liræðilegu sjúkdómum.
Guðni Guðmundsson skrifar erlend tíðindi
1
Kosningahorf
ur ■ Kanada
MINNIHLUTASTJÓRN Diefenbak
ers í Kanada féll í síðustu viku og
hefur lukkan sriúizt honum mjög í
óhug síðan hann vann sinn stór-
kostlega meirihluta á þingi árið
1957. Að vísu var íhaldsflokkurinn
búinn að missa meirihlutann, gerði
það á s.L hausti, en Diefenbaker
var samt í forsæti minnihlutastjórn
ar flokksins og virtist sæmilega
öruggur í sessi, þar til upp komst
um ósamkomulag innan stjórnar-
innar, að því er varðaði kjarnorku-
I mál og almennt staðfestuleysi, eða,
! eins og sagði í vantrauststillögu
Lester Pearsons, leiðtoga frjáls-
lyndaflokksins og eins af hinum
■ „þrem, vitru mönnum", vegna:
skorts á forustu, ósamlyndis innan
! ríkisstjórnarinnar og ruglings og
festuleysis í meðferð innlendra og
erlendra mála.
Það er vitað mál, að mjög veru-
legt ósamkomulag hefur verið
lengi innan Kanadastjórnar um
kjarnorkubúnað hersins, og þar að
auki eru landsmenn að sjálfsögðu
líka skiptir í skoðunum sínum á
þessu efni. Diefenbaker tók þann
kostinn að láta reka á reiðanum
og taka ekki ákvarðanir af eða á,
þar til allt hrundi. Það, sem um er
að ræða, er þetta: Kanadamenn
eru aðilar að NATO og þeir hafa
líka samning við Bandaríkjamenn
um loftvarnir meginlands Ameríku.
Sem aðilar að þessu tvennu hafa
þeim verið fengnar í hendur fjór-
ar tegundir af eldflaugum til
varna: Bomarc-flugskeyti til nota
gegn flugvélum og Voodoo-þotur
til orustuflugs samkvæmt varna-
samningi Norður-Ameriku, og Cf-
104 könnunar- og sprengjuþotur
og Honest John fallbyssu-eldflaug-
ar, sem NATO-her Kanadamanna í
Evrópu hefur yfir að ráða.
Ákvörðunin, sem Diefenbaker
lét undir höfuð leggjast að taka,
var sú, hvort Kanadamenn skyldu
setja kjarnorkusprengjur í þessi
stríðstæki eða ekki.
í umræðum um utanríkismál á
þingi í lok janúar átti Diefenbaker
í miklum erfiðleikum rúeð að skýra
afstöðu sína og niðurstaðan af öllu
saman varð sú, að stefnuleysið í
þessu máli varð öllum augljós. Fór
m. a. svo, að D. S. Harkness, land-
varnaráðherra í stjórn Diefenbak-
ers mótmælti ræðu forsætisráð-
herrans harðlega, með þeim afleið-
ingum, að honum var ekki sætt
lengur í stjórninni og sagði af sér
4. febrúar.
Annað atriði, sem hlýtur að flokk
ast undir meiriháttar yfirsjón í
diplómatískum samskiptum, var
það, er bandaríska utanríkisráðu- ,,
neytið gaf út fréttatilkynningu, þar
sem Kanadamenn voru ávítaðir
fyrir að standa ekki við skuldbind-
ingar sínar að því er varðaði NATO
og varnir Norður-Ameríku. Fyrir
utan það, að vera smekklaus íhlut-
un á opinberum vettvangi um inn-
anríkismál, þá kom þessi yfirlýsing
verr við Kanadamenn en hún hefði
komið við ýmsa aðra, þar eð ekki
er örgrannt um,.að þeir hafi alltaf
nokkra minnimáttarkennd gagn-
vart stóra nágrannanum í suðri,
og þar að auki hefur stefna Diefen-
bakers miðað að því að gera Kan-
ada sem óháðast Bandaríkjunum í
flestum málum. Vægast sagt var
hér um mikinn klaufaskap að ræða,
enda afsakaði Rusk, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, þetta á þeim
forsendum, án þess þó að draga
nokkuð í land með innihaldið.
Ástæðan fyrir því, að Diefen- ...
baker frestaði alltaf ákvörðun um
að taka við kjarnorku-hausunum í
eldflaugarnar mun vera fyrst og
fremst ótti við þann mikla fjölda
kanadískra kjósenda, sem er á móti
„bombunni“, og hann virðist hafa
verið að bíða eftir jákvæðum ár-
angri afvopnunarviðræðnanna, ef
hann mætti með því verða firrtur
þeirri kvöð að þurfa að taka ákvörð
un í svo viðkvæmu máli.
Stjórnarandstaðan sameinaðist
sem sagt og felldi stjórn Diefén- "
bakers og vex-ður því kosið í Kan-
ada mánudaginn 8. apríl n.k.
Þær kosningar verða vafalaust
mjög fróðlegar af ýmsum orsökum
og úrslit þeirra þar að auki.mjög
tvísýn. Staða flokkanna á þingi
núna er þessi: íhaldsflokkur 115
sæti, frjálslyndir 99 sæti, Social .
Creditflokkurinn 30 og Nýir demó-
kratar (jafnaðarmenn) 19 sæti, en
tvö þingsæti eru auð. Það urðu
frjálslyndum mikil vonbrigði við
síðustu kosningar, að þeir skyldu
ekki ná betri árangri en raun varð
á í Quqbec. Um tveir þriðju hlutar
allra kjósenda í Kanada búa í
tveim fylkjum, Ontario og Quebec,
svo að mikið ríður á, að vel gangi
þar. Frjálslyndum gekk vel í On-
jtario í kosningunum í júní s.l., en
I hins vegar fóru of mörg af sætum
þeim, sem flokkurinn hafði vonazt
I eftir í Quebec, yfir á Social Credit,
og var það almennt talið. mesta
undur þeirra kosninga. Þar verð-
ur Lester Pearson að bæta ástand-
ið mjög verulega, ef honum á að
yfirleitt að takast að leiða frjáls-
lyndaflokkinn aftur inn í ríkis-
stjórn.
Það er ýmislegt, sem bendir til
þess, að frjálslyndir og jafnvel
Social Credit telji blása byrlega
fyrir sér nú, úr því að þessir flokk-
ar notuðu þennan tíma til að fella
stjórnina. Það verður því fróðlegt
að fylgjast með átökunum, því að
þessir tveir flokkar þurfa einmitt

Framh. á 13. síðu

NGl
, sími 24676
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 14. febrúar 1963 fj