Alþýðublaðið - 21.04.1963, Blaðsíða 3

Benedikt Gröndal skrifar um helgina:
Þankar um
Eandhelgismálið
GUÐMUNDUR í. GUÐ-
MUNDSSON utanrikisráðherra
varpaði fram athyglisverðri
hugmynd í lok ræðu sinnar á
Alþingi á miðvikudagskvöld.
Hann spurði: Eigum við ís-
lendingar að helga okkur land-
grunnsbotninn, þótt við fáum
ekki með því yfirráð yfir sjón-
um — að sinni?
Guðmundur ítrekaði, að mark
mið okkar væri að ná yfirráö-
um yfir öllu landgrunninu, eins
og lýst var yfir í samningum
við Breta um lausn landhelgis-
deilunnar. Svo minnti hann á,
að gerður var alþjóðlegur samn-
ingur um yfirráð landgrunnsins
í Genf, og taldi hann, að ýmsir
þjóðréttarfræðingar mundu
telja bann samning gildandi al-
þjóðalög, þótt aðeins hafi fáar
þjóðir staðfest hann ennþá.
Af þessum sökum ber íslend-
ingum að íhuga, hvort við mund
um geta þokað áhugamáli okk-
ar varð'andi fiskistofnana áfram
með því að lýsa eignarrétti á
botninum — eða ekki. Þarf
þetta að athugast gaumgæfi-
lega næstu mánuði.
Genfarfundurinn gat ekki
komizt að samkomulagi um
fiskveiðitakmörk og náegilegur
meirihluti studdi ekki 12 míl-
ur til að gera þær að afdrátt-
arlausum þjóðarétti. Hins veg-
ar náðist samkomulag um botn-
inn, entla er þar um allt aðra
hagsmuni að ræða. Víða um
lönd er olía undir botni land-
grunns og er hún þegar hag-
nýtt. Úti fyrir strönd Englands
eru til kolanámur undir botni
landgrunnsins og fleiri slík auð-
ævi er þar að finna. Þarna er
að finna orsök þess, að sam-
komulag náðist um botninn —
en ekki hafið fyrir ofan hann.
Þetta er sérkennileg þróun.
Hvert ríki ræður yfir loftinu
yfir landi sínu og mega erlend-
ar flugvélar ekki fljúga þar
nema með leyfi. Nú eru flestir
sammála um, að hver þjóð skuli
eiga hafsbotn að 200 metra
dýpi úti fyrir ströndum sínum
— en ekki hafið yfir þessum
botni. Hlýtur þetta að vera að-
eins áfangi í þróun þjóðaréttar,
sem breytist áður en langur
tími líður.
Þegar hefur sprottið upp ein
„landhelgisdeila,” sem byggist
á yfirráðum yfir botninum. —
Frakkar veiða humartegundir á
landgrunni Brazilíu, en Brazi-
líumenn hafa mótmælt harðlega
og telja þetta landhélgisbrot.
Sendu Frakkar herskip á vett-
vang, og Brazilíumenn sendu
út flota og flugher. Ekki kom
til átaka, en málið þótti alvar-
legt.
K.iarni deilunnar var þessi:
Skríður humarinn á botninuin
eða syndir hann í sjónum? Ef
hann er á botni, segjast Brazi-
líumenn eiga hann á öllu land-
grunninu, meira að segja 50
mílur frá strönd. Syndi hann í
sjónum, segjast Frakkar mega
veiða hann.
Ekki er vitað um nein auðævi
í eða á landgrunnsbotni okkar.
Þó er hugsanlegt, að þar sé
mikill jarðhiti undir, eða ein-
hver þau gæði, sem ekbi þekkj-
ast eða ekki eru talin verðmæt
í dag.
Guðmundur í. ræddi einnig
hinar furðulegu ásakanir stjóm-
arandstöðunnar, að leyfi Breta
til að veiða á ytri 6 mílum la.nd-
helginnar eigi að framlengja.
Upplýsti Guðmundur, að
brezka stjórnin hefði gefið svo
afdráttarlausar yfirlýsingar í
þessu efni, að ekki kæmi til
mála, að farið yrði fram á slíkt.
Mundu stjórnarflokkarnir ekki
taka við neinum slíkum óskum,
þótt þær bærust.
Mér eru minnisstæðar vik-
urnar, þegar Guðmundur samdi
um lausn Iandhelgismálsins við
Home lávarð, utanríkisráðherra
Breta, og ræddi við hann um
málið í París og London. Eitt
af því, sem Guðmundur reyndi
til hins ítrasta var að stytta
tíma undanþágunnar svo, að
lienni lyki fyrir kosningar
1963. Þessi viðleitni Guðmund-
ar er augljós sönnun þess, að
ekki hvarflaði að mönnum nein
framlenging.
Eftir upplýsingar og yfirlýs-
ingar Guðmundar ætti þetta
mál að vera útrætt. Ef fram-
sóknarmenn og kommúnistar
halda áfram rógi sínum um
landhelgismálið, gera þeir það
gegn betri vitund.
ROSMARIE KRISTÍN HAFDÍS
VEGLEGUR SUMARFAGN-
ADUR KVENFÉLAGSINS
KVENFÉLAG Alþýðuflokks-
félags Reykjavíkur heldur vegleg
an sumarfagnað næst komandi
þriðjudagskvöld í Iðnó, uppi. Há-
tíðin hefst klukkan átta með því
að rædd verða félagsmál, þ. e. 1.
maí kaffi.
Stundvíslega klukkan 8,30 verð
ur sýnd stutt kvikmynd. Þá flytja
þrjár ungar kvenfélagskonur
stutt ávörp. Þær eru: Rosemarie
Cristiansen, Kristín Guðmundsdótt
| ir og Hafdís Sigurbjörnsdóttir. Að
I því loknu verður sezt að kaffi-
drykkju, og fagnaðinum lýkur með
því, að spilað verður bingó þar
sem margir góðir vinningar eru í
boði.
Alþýðufiokkskonar eru beðnar
uni að mæta stundvíslega, og taka
með sér gesti. ,
Strákavegur
kostar tutt-
ugu milljónir
Áætlað er, að lokið verði lagn-
; ingu Strákavegar á árinu 1965,
sagði Ingólfur Jónsson samg in ->u-
málaráðherra á Alþingi í fyrra-
dag. Mun verkið kosta rúmar 20
millj. kr. að meðtöldum jarðgöng-
um.
Gunnar Jóhannsson þingmaður
komúnista bar fram fyrirspurn um
Strákaveg og gaf ráðherrann fyrr
greindar upplýsingar sem svar við
henni.
Ingólfur Jónsson ráðherra sagði
að unnið yrði fyrir 4 millj. kr. við
Strákaveg á þessu ári, fyrir 10,5
millj. kr. 1964 og fyrir 6,5 millj. kr.
1965. Hann sagði, að verkfræðingar
áætluðu að taka mundi 12 mánuði
að sprengja jarðgöngin gegnum
fjallið og ætti því verki að vera
lokið í ágúst 1965.
Gunnar Jóhannsson ;K) sagði,
að gleðilegt væri að nú væri ioks
búið að ákveða gerð Strákavegar.
■Hins vegar kvaðst hann draga í efa
að verkinu yrði lokið svo fiiótt
sem sagt væri. Kvað aaun cft áó-
ur hafa verið lofað framkvæmdum
og Sjálfstæðisflokkurinn fc.ngið
’þingmann kjörinn á Siglufu-ði lit
| ó slík loforð sem síðan hefðu ver- I
ið svikin.
Einar Ingimundarson (S) sagði,
Golda Meir og
Ben Zwi veik
JERÚSALEM, 20. apríl (NTB-
AFP) — Heilsu Izliaki Ben Zvi
ísraelsforseta hefur hrakað síðast
liðinn sólarhring, að því er segir
í tilkynningu, sem Iæknir forset-
ans gaf út í dag.
Ben Zvi er 79 ára að aldri. Hann
hefur verið forseti síðan 1949.
Frú Colda Meir, utanríkisr^ð-
herra ísrael, veiktist skyndilega
í dag og varð að flytja hana á
sjúkrahús. Ekki var hægt að afla ,
upplýsinga um sjúkdóminn, sem
hún þjáðist af.
Tanner hættir
formennskunni
Helsingfors, 20. apríl.
(NTB-FNB).
Formennsku minni í JafnaÖar-
mannaflokknum hlýtur að vera
lokið nú, segir Vaino Tanner í
viðtali við blaðið „Helsingen Sa-
nomat” í dag.
— Ekki er hægt að heimta það,
að maður á mínum aldri haldi á-
fram þessu erfiða starfi, bætti
hann við.
Vaino Tanner varð 82 ára í
marz. Hann var fyrst kjörinn for-
maður Jafnaðarmannaflokksins
1918 og hafði þá tekið þátt í flokks
starfinu í fjórtán ár.
Landsfundur flokksins verður
haldinn í júní næstkomandi.
að Gunnar Jóhannsson hefði átt
sæti ó þingi í tíð vinstri stjórnar-
innar og stutt þá stjóm. En, ekki
hefði sú stjórn gert mikið iil þess
að tryggja framkvæmd umrædds
verks. A.m.k. þyldi, núverandi rik
isstjóm allan samjöfnuð við vinstri
stjórnina í þessu máli enda hefði
núverandi stjórn tryggt fjármaga
til verksins.
6 brezkir á
Akureyri
Akureyri í gær:
Ilér eru nú sex brezkir íog
arar í höfn. Er það mjög ó-
vanalegt að svo margir er-
lendir togarar séu hér í einu.
Flestir þeirra eru að fá hér
vatn, vistir og olíu ,en í ó-
veðrinu gekk mikiö á birgð-
irnar. Þá er brezka eftirlits-
skipið Palliser einnig hér.
Gunnar.
Ekki lögreglumað-
ur með bifreiðina
í TILEFNI af frétt með ínynd
í blaðinu í gær undir fyrirsögn-
inni „Lögreglan sektar lögregl-
una“ hefur lögreglan á Selfossl
óskað að taka það fram, að það
vai' ekki lögreglumaður, sem fór
með bifreið þá sem myndin var af
enda þótt bifreiðin væri merkt
lögreglunni í Árness slu. Alþýðu-
blaðið taldi hins vegar að lögreglu
maöur hefði verið með bifreiðina
og biður viðkomandi velvirðingar
á þeim mistökum.
Dæmdir til
dauða
Moskva, NTB-Reuter.
Fimm unglingar á aldrin-
um 17 til 19 ára hafa verið
dæmdir til dauða fyrir
nauðganir, samkvæmt frétt
frá Kuibysjev við Yolga í
„Komsomolskaja Pravda”,
blaði ungkommúnista.
Blaðið segir, að ungling-
arnir séu nógu gamlir til þess
að sæta ábyrgð gerða siniia.
Enn fremur hermir blaðió
að enn stærri lióp ungmenna
hafi verið stefnt fyrir rétt,
sakaður nm afhrot, sem ekki
voru nánar skilgreind. Flest-
ir unglinganna sluppu með
vægari dóma, en fimmmenn-
ingarnir, sem blaðið segir,
að liafi leiðzt lengra út á
afbrotabrautina, urðu að
týna lífi fyrir glæpina.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 21. apríl 1963 3