Frækorn - 25.08.1903, Blaðsíða 14

126
FRÆKO RN.
___________A/UVw
Fréttabálkur.
Stórtíðin'ii frá Rússlandi
mega það heita, að Rússakeisari
hafi nú nýlega gefið út skipun um að
bæta að mikium mun kjör ríkisþegna
sinna. Þannig hafa allir rússneskir menn
fengið fullt trúarbragðafrelsi, þ. e. a. s.
öllum utanþjóðkirkjumönnum er veitt frelsi
til að framfylgja sinni trúarsannfæringu
eins vel og þeir væru grísk-kaþólskir.
Þetta er afarstór réttarbót og mjög svo
þörf, þar sem ofsóknir gegn ýmsum trú-
arflokkum hafa verið daglegir viðburðir
á Rússlandi um mörg ár undanfarin. —
Þessutan gefur hin nýja skipun mönnum
ýms réttind'í borgaralegu tilliti,— gerir
ráð fyiir meiri sjálfsstjó' n, cn Rússar hafa
vanist. Búsetulög landbænda eiga að
breytast þeim í hag. Þessar umbætur
eiga að gerast samkvæmt ráði og sam-
vinnu við menn úr þjóðinni, sem kunnugt
er um að fó'kið beri traust til. Loksins
skipar keisari svo fyrir, að nauðungar-
vinnan, sem hefur verið einhver hin versta
byrði á rússneskum þegnum, skuli af-
numin. — Rússar fagna eins og von er
til, þessum umbótum mjög, skoða þær
eins og fyrirneit um nýja og betri öld í
hinu stóra ríki einvaldsherrans. — En
undarlegt cr það, að á sama tíma, sem
Rússakeisari virðist bera virðing fyrir rétt-
lætiskröfum Rússa, traðkar hann svívirði-
lega rétti Finna, brýtur þann eið, sem
hann sór, er hann var hilltur sem keis-
ari þ irra, sem sé, að hann skyldi halda
grundvallarlög þeirra (Finnanna) í heiðri
og stjórna samkvæmt þeim. Það er á
sinn hdtt líkt því, sem k isarinn gerð',
rétt ef.ir að hann hafði tekið við stjórn:
hann gaf út hið fræga bréf td I.eimsins
um frið milli þjóðanna, — en fór sam-
tímis 1 jálfur alveg öfugt að ráði. — Von-
andi er þó, að þær umbætur á innan-
ríkisstjórn Rússa, sem keisarinn nú er
að skip i fyrir, verða meiri en orðin tóin,
og það því fremur, sem framtíðarheill
Rússlands mun vera undir því komin, að
mörgu og miklu verði þar bieytt til
bóta.
I
Páfl Leo XIII.
er dauður. Dó 20. júlí, rúmlega 93V2
árs gamall. Privat nafn hans var Gioachims
Pecci. Hann var fæddur í Carpineto á
Suður-Italíu 2. mars 1810 af aðalsætt.
Mikið bar á skarpleika og dugnaði
hans í skMunum. Prestur varð hann 1837.
Kardináli varð hann 1853. Páfi varð
hann kosinn 1878. Hann hefur vafalaust
skoðað páfakosinguna sem Guðs köllun.
Þannig segir biskup Bitter frá kosn-
ingunni á Leo XIII: »Þegar hann við
rannsókn kjörseðla stöðugt heyrir nafn
sitt nefnt, þegar hann heyrir, að hinir
tveir þriðjuhlutar atkvæða sameina sig um
hann, þá verður andlit hans náfölt, og
með skjálfaudi röddu og grátfylltum aug-
um segir hann, að kraftar sínir séu ónógi r
til þessa starfs. Loksins beygir hann
sig .... Þegar kardináll sá, sem hefur
umsjón um kosninguna, spyr hann,
hvort hinn vi'ji ta'ca við kosningunni,
svarar hann: I köllun yðar, í köllun
kirkjunnar verð eg að kannast við guðs
raust.«
Páfi Leo XIII hefur mildað mjög virðingu
páfastólsins Ogsýnt sig í öllu sen hinn
djúpskyggnasti diplómat. Hann hef.ir sýnt
það betur en sumir páfar á undan hon-
um, að hjálp páfastólsins væri ekki lít-
ilsverð. Það hefur verið segt, að Píus
IX, se u var p ífi á undan Leo, hafi ávítað
hin pólitisku veldi fyrir að þau kæmu
ekki páfastólnum til hjálpar, ei um Leo
pára að hann ávítaði þau fyrir það, að
þau leituðu ekki til páfastólsins um
hjálp.
Þau orð sýna vel stefnu Leo páfa
XIII.
Hún hefur verið að Ieitast við á allar
lundir að mikh álit páfastólsins og kom 1
sem f estum af hinun p ilitísku þráðum
í hendur sfnar. Þó hefur hann tekið til
máls í flestöllum þeim stórmálum sem
staðið hafa á dag-ká heimsins á seinni
áratugunum. Takmark ð, sem hann keppt-
ist eftir, var að sjá páfastóllinn aftur
gæddan pólitísku valdi sínu. Það lifði
hann þó eigi, og skal hann hafa látið